Return to Video

Jak nie myśleć o pracy w wolnym czasie

  • 0:01 - 0:05
    Odkąd byłem nastolatkiem,
    pragnąłem zostać psychologiem.
  • 0:05 - 0:08
    Całe lata dążyłem do tego celu.
  • 0:08 - 0:12
    Swój prywatny gabinet otworzyłem,
    gdy tylko otrzymałem licencję.
  • 0:12 - 0:17
    Ryzykowałem, nie podejmując pracy
    w szpitalu lub przychodni.
  • 0:17 - 0:19
    Jednak po upływie roku
    moja klinika miała się całkiem dobrze,
  • 0:20 - 0:23
    a ja zarabiałem więcej
    niż kiedykolwiek wcześniej.
  • 0:24 - 0:27
    Oczywiście byłem wiecznym studentem.
  • 0:27 - 0:28
    (Śmiech)
  • 0:28 - 0:29
    Mógłbym pracować w McDonaldzie
  • 0:29 - 0:32
    i nadal zarobić więcej
    niż kiedykolwiek wcześniej.
  • 0:32 - 0:36
    Pierwszy rok działalności
    minął pewnej piątkowej, lipcowej nocy.
  • 0:36 - 0:38
    Wracałem do mieszkania.
  • 0:38 - 0:42
    Wsiadłem do windy z sąsiadem,
    który pracował na ostrym dyżurze.
  • 0:43 - 0:44
    Winda ruszyła,
  • 0:44 - 0:47
    ale chwilę później zacięła się
    i utknęliśmy między piętrami.
  • 0:47 - 0:50
    A ten mężczyzna, który zawodowo
    zajmował się sytuacjami kryzysowymi,
  • 0:50 - 0:53
    w panice zaczął wciskać przyciski
    i uderzać w drzwi, krzycząc:
  • 0:53 - 0:56
    "To jakiś koszmar!".
  • 0:56 - 0:59
    A ja czułem, jakby to było
    spełnienie mojego koszmaru.
  • 0:59 - 1:01
    (Śmiech)
  • 1:02 - 1:04
    Po wszystkim czułem się okropnie.
  • 1:04 - 1:06
    Ponieważ nie panikowałem
  • 1:06 - 1:08
    i wiedziałem, co powiedzieć,
    żeby go uspokoić.
  • 1:09 - 1:11
    Byłem jednak zbyt wykończony,
    żeby to zrobić.
  • 1:11 - 1:16
    Nie potrafiłem nic więcej
    z siebie dać i to mnie zdziwiło.
  • 1:16 - 1:19
    Przecież wiodłem wymarzone życie,
  • 1:19 - 1:21
    więc dlaczego nie byłem szczęśliwy?
  • 1:21 - 1:24
    Dlaczego czułem się tak wypalony?
  • 1:25 - 1:27
    Przez kilka okropnych tygodni
  • 1:27 - 1:29
    zastanawiałem się,
    czy nie popełniłem błędu.
  • 1:30 - 1:32
    Może wybrałem zły zawód?
  • 1:32 - 1:37
    Co, jeśli całe życie poświęciłem
    budowaniu niewłaściwej kariery?
  • 1:38 - 1:41
    Zdałem sobie jednak sprawę,
    że przecież nadal kocham psychologię.
  • 1:42 - 1:45
    To nie praca w gabinecie była problemem.
  • 1:45 - 1:50
    Problemem był czas, który poświęcałem
    na rozmyślanie o pracy, będąc w domu.
  • 1:50 - 1:52
    Każdego wieczoru zamykałem gabinet,
  • 1:52 - 1:56
    jednak w mojej głowie pozostawał on
    nadal szeroko otwarty,
  • 1:56 - 1:59
    a związanego z nim stresu
    cały czas przybywało.
  • 1:59 - 2:02
    Dlatego właśnie stres związany
    z pracą jest taki ciekawy.
  • 2:02 - 2:05
    Nie doświadczamy go tak naprawdę w pracy.
  • 2:06 - 2:07
    Jesteśmy wtedy zbyt zajęci.
  • 2:07 - 2:10
    Doświadczamy go poza pracą,
  • 2:10 - 2:11
    gdy jesteśmy w drodze,
  • 2:11 - 2:13
    w domu,
  • 2:13 - 2:15
    gdy staramy się zregenerować.
  • 2:15 - 2:18
    Ważne jest, żeby odpocząć w wolnym czasie,
  • 2:18 - 2:21
    żeby się odstresować,
    robiąc to, co lubimy.
  • 2:21 - 2:25
    Największą przeszkodą staje się
    wtedy rozmyślanie.
  • 2:25 - 2:27
    Ponieważ za każdym razem
  • 2:27 - 2:29
    uruchamiamy mechanizm reagowania na stres.
  • 2:30 - 2:33
    Rozmyślanie oznacza przetrawienie tematu,
  • 2:33 - 2:36
    tak jak krowy muszą przetrawić pokarm.
  • 2:37 - 2:41
    Dla osób nieświadomych
    radości płynącej z tej czynności,
  • 2:41 - 2:43
    krowy przeżuwają,
  • 2:43 - 2:44
    połykają,
  • 2:44 - 2:47
    a następnie wypluwają połkniętą treść
    i przerabiają ją ponownie.
  • 2:47 - 2:48
    (Śmiech)
  • 2:48 - 2:49
    To obrzydliwe.
  • 2:49 - 2:50
    (Śmiech)
  • 2:50 - 2:52
    Ale sprawdza się u krów.
  • 2:52 - 2:53
    (Śmiech)
  • 2:53 - 2:55
    U ludzi już nie.
  • 2:55 - 2:59
    Ponieważ my przerabiamy to, co drażniące,
  • 2:59 - 3:00
    przykre i stresujące.
  • 3:00 - 3:05
    A robimy to zupełnie bezproduktywnie.
  • 3:05 - 3:09
    Spędzamy godziny, zadręczając się
    myślami o niedokończonych zadaniach,
  • 3:09 - 3:12
    lub roztrząsając spięcia
    ze współpracownikami,
  • 3:12 - 3:14
    albo niepokojąc się o przyszłość,
  • 3:14 - 3:17
    czy też stawiając w wątpliwość
    podjęte już decyzje.
  • 3:17 - 3:21
    Jest wiele badań sprawdzających,
    w jaki sposób myślimy o pracy,
  • 3:21 - 3:24
    nie będąc w pracy,
  • 3:24 - 3:26
    a ich wyniki są dość alarmujące.
  • 3:27 - 3:28
    Rozmyślanie o pracy,
  • 3:28 - 3:32
    analizowanie w kółko
    tych samych myśli i obaw,
  • 3:32 - 3:38
    znacząco utrudnia odpoczynek
    i odzyskiwanie sił po pracy.
  • 3:38 - 3:41
    Im więcej rozmyślamy o pracy w domu,
  • 3:41 - 3:44
    tym większe prawdopodobieństwo,
    że doświadczymy zaburzeń snu,
  • 3:44 - 3:47
    będziemy się niezdrowo odżywiać
  • 3:47 - 3:48
    i czuć się gorzej.
  • 3:48 - 3:53
    Może to także zwiększyć ryzyko
    chorób sercowo-naczyniowych
  • 3:53 - 3:56
    i osłabić funkcje wykonawcze
    naszego organizmu,
  • 3:56 - 3:59
    czyli umiejętności potrzebne
    do prawidłowego funkcjonowania.
  • 3:59 - 4:02
    Nie wspominając już o wpływie
    na relacje międzyludzkie i życie rodzinne,
  • 4:02 - 4:06
    ponieważ nasi bliscy czują,
    kiedy jesteśmy nieobecni i zamyśleni.
  • 4:07 - 4:09
    Te same badania pokazują,
  • 4:09 - 4:11
    że podczas gdy rozmyślanie o pracy,
    kiedy jesteśmy już w domu,
  • 4:11 - 4:14
    zaburza naszą równowagę emocjonalną,
  • 4:14 - 4:19
    to kreatywne i analityczne podejście
    do pracy nie przynosi negatywnego efektu.
  • 4:19 - 4:23
    Tego typu myślenie nie powoduje
    stresu emocjonalnego,
  • 4:23 - 4:26
    a co ważniejsze, jest pod naszą kontrolą.
  • 4:27 - 4:29
    Możemy zdecydować, czy odpisać na maila,
  • 4:29 - 4:31
    czy odpowiedź może poczekać do rana,
  • 4:31 - 4:35
    lub czy chcemy zrobić burzę mózgów
    na temat ciekawego projektu.
  • 4:35 - 4:38
    Jednak rozmyślanie jest mimowolne.
  • 4:38 - 4:39
    Natrętne.
  • 4:40 - 4:43
    Pojawia się, gdy wcale go nie chcemy.
  • 4:43 - 4:46
    Niepokoi nas, gdy nie chcemy
    być zaniepokojeni.
  • 4:46 - 4:50
    Pobudza nas, gdy staramy się wyciszyć.
  • 4:50 - 4:53
    Bardzo trudno jest
    przeciwstawić się rozmyślaniu,
  • 4:53 - 4:57
    bo myślenie o niedokończonych
    zadaniach wydaje się pilne.
  • 4:57 - 5:01
    Zaniepokojenie przyszłością
    wydaje się istotne.
  • 5:01 - 5:05
    Rozmyślanie zawsze daje złudzenie
    wykonywania czegoś ważnego,
  • 5:05 - 5:08
    jednak w rzeczywistości
    przynosi tylko szkody.
  • 5:08 - 5:11
    A my wszyscy poddajemy się mu
    częściej niż nam się wydaje.
  • 5:12 - 5:13
    W czasie kiedy byłem wypalony,
  • 5:13 - 5:16
    postanowiłem przez tydzień
    prowadzić dziennik
  • 5:16 - 5:20
    i dokumentować, jak dużo czasu
    poświęcam na rozmyślanie.
  • 5:20 - 5:22
    Otrzymane wyniki przeraziły mnie.
  • 5:22 - 5:26
    Przed zaśnięciem rozmyślałem
    przez ponad 30 minut.
  • 5:26 - 5:31
    W drodze do i z pracy,
    czyli razem 45 minut dziennie.
  • 5:32 - 5:34
    Rozmyślałem przez 20 minut
  • 5:34 - 5:37
    podczas przyjęcia u kolegi z pracy,
    byłem wtedy nieobecny.
  • 5:37 - 5:39
    Nigdy więcej nie zostałem zaproszony.
  • 5:39 - 5:39
    (Śmiech)
  • 5:39 - 5:43
    I 90 minut podczas
    "pokazu talentów" przyjaciela,
  • 5:43 - 5:46
    który dziwnym trafem trwał 90 minut.
  • 5:46 - 5:48
    (Śmiech)
  • 5:48 - 5:52
    Sumując, w tamtym tygodniu
    było to prawie 14 godzin.
  • 5:52 - 5:55
    Tyle "odpoczynku" traciłem na coś,
  • 5:55 - 5:58
    co tak naprawdę pogłębiało mój stres.
  • 5:58 - 6:00
    Spróbuj prowadzić dziennik przez tydzień.
  • 6:00 - 6:01
    Zobacz, jak dużo tracisz.
  • 6:02 - 6:05
    Dzięki temu zdałem sobie sprawę,
    że nadal kocham swoją pracę.
  • 6:06 - 6:08
    Ale rozmyślanie niszczyło tę pasję.
  • 6:09 - 6:11
    Cierpiało też moje życie osobiste.
  • 6:11 - 6:15
    Przeczytałem wszystkie dostępne analizy
  • 6:15 - 6:17
    i rozpocząłem walkę z rozmyślaniem.
  • 6:17 - 6:19
    Zmiana nawyków jest trudna.
  • 6:20 - 6:23
    Powstrzymywanie rozmyślań
    wymagało dużej sumienności,
  • 6:23 - 6:27
    a stworzenie nowego nawyku
    wymagało konsekwencji.
  • 6:27 - 6:29
    Ale w końcu udało się.
  • 6:29 - 6:32
    Wygrałem wojnę przeciwko rozmyślaniu.
  • 6:32 - 6:35
    Jestem tu, żeby powiedzieć wam,
    jak wy możecie wygrać.
  • 6:35 - 6:38
    Po pierwsze, potrzebujecie
    jasnych wytycznych.
  • 6:39 - 6:42
    Musicie zdecydować,
    kiedy wyciszacie się wieczorem,
  • 6:42 - 6:43
    kiedy przestajecie pracować.
  • 6:43 - 6:46
    Musicie być rygorystyczni w tej kwestii.
  • 6:46 - 6:51
    Ja zdecydowałem,
    że kończę o godzinie 20.00.
  • 6:52 - 6:54
    Zmusiłem się do przestrzegania tej reguły.
  • 6:54 - 6:55
    Ludzie pytają mnie:
  • 6:55 - 6:59
    "Naprawdę? Nigdy nie odpowiedziałeś
    na maila po 20.00?"
  • 6:59 - 7:02
    "Nie spojrzałeś nawet na telefon?".
  • 7:02 - 7:04
    Nie, ani razu.
  • 7:04 - 7:07
    Ponieważ to były lata 90.
    i nie mieliśmy wtedy smartfonów.
  • 7:07 - 7:09
    (Śmiech)
  • 7:09 - 7:12
    Pierwszego smartfona kupiłem w 2007 roku.
  • 7:12 - 7:13
    Sami wiecie, iPhone wszedł do sprzedaży
  • 7:13 - 7:16
    i chciałem mieć fajny i modny telefon.
  • 7:16 - 7:18
    Kupiłem BlackBerry.
  • 7:18 - 7:19
    (Śmiech)
  • 7:19 - 7:20
    Byłem podekscytowany.
  • 7:20 - 7:23
    Pierwsze, co pomyślałem to:
    "Dostanę maile, gdziekolwiek będę".
  • 7:24 - 7:25
    A 24 godziny później
  • 7:25 - 7:28
    myślałem: "Dostaję maile,
    gdziekolwiek jestem".
  • 7:28 - 7:29
    (Śmiech)
  • 7:29 - 7:31
    Walka z rozmyślaniem
    była już wystarczająco trudna,
  • 7:31 - 7:33
    gdy toczyła się jedynie
    w naszych umysłach.
  • 7:33 - 7:36
    Ale teraz pojawił się
    koń trojański - telefon,
  • 7:36 - 7:37
    w którym się skrywała.
  • 7:37 - 7:41
    Za każdym razem gdy tylko
    spojrzymy na telefon po pracy,
  • 7:41 - 7:43
    możemy sobie o niej przypomnieć
  • 7:43 - 7:45
    i poddać się rozmyślaniu,
  • 7:45 - 7:47
    niszcząc swój wieczór lub weekend.
  • 7:48 - 7:50
    Więc kiedy decydujesz się wyciszyć,
  • 7:50 - 7:52
    wycisz powiadomienia o mailach.
  • 7:52 - 7:54
    A jeśli musisz je sprawdzić,
    zdecyduj, kiedy to zrobić,
  • 7:54 - 7:57
    żeby nie przeszkodziły w twoich planach,
  • 7:57 - 7:59
    I sprawdź je tylko w tym czasie.
  • 7:59 - 8:03
    Technologia nie tylko przez telefony
    powoduje nadmierne rozmyślanie.
  • 8:03 - 8:05
    Przed nami jeszcze większe wyzwanie.
  • 8:06 - 8:10
    Praca na odległość wzrosła
    o 115 procent w ostatniej dekadzie.
  • 8:11 - 8:14
    Oczekuje się, że wzrośnie
    jeszcze bardziej.
  • 8:15 - 8:18
    Coraz więcej z nas traci fizyczną barierę
  • 8:19 - 8:20
    pomiędzy pracą a domem.
  • 8:21 - 8:23
    A to oznacza, że rozmyślanie o pracy
  • 8:23 - 8:25
    będzie wywoływane czymkolwiek
    znajdującym się w domu.
  • 8:27 - 8:30
    Gdy brakuje fizycznej bariery
    pomiędzy pracą a domem,
  • 8:30 - 8:33
    należy stworzyć barierę psychologiczną.
  • 8:33 - 8:36
    Musimy przechytrzyć nasze umysły,
    żeby wyznaczyły
  • 8:37 - 8:40
    czas i miejsca przeznaczone
    do pracy i nie do pracy.
  • 8:40 - 8:41
    Oto jak należy to zrobić.
  • 8:42 - 8:45
    Po pierwsze, stwórz określoną
    strefę pracy w swoim domu,
  • 8:45 - 8:46
    nawet jeśli miałaby być mała,
  • 8:46 - 8:48
    i staraj się pracować tylko tam.
  • 8:48 - 8:51
    Postaraj się nie pracować
    na kanapie w pokoju dziennym
  • 8:51 - 8:52
    ani w łóżku,
  • 8:52 - 8:54
    ponieważ te miejsca powinny być kojarzone
  • 8:54 - 8:56
    z życiem i ... leżakowaniem.
  • 8:56 - 8:58
    (Śmiech)
  • 8:58 - 9:00
    Następnie, kiedy pracujesz z domu,
  • 9:00 - 9:02
    zakładaj ubrania
    przeznaczone tylko do pracy.
  • 9:03 - 9:04
    Na koniec dnia
  • 9:05 - 9:06
    zmień ubrania
  • 9:06 - 9:09
    i wykorzystaj muzykę i oświetlenie
    do zmiany atmosfery
  • 9:09 - 9:11
    z pracy na dom.
  • 9:12 - 9:13
    Zrób z tego zwyczaj.
  • 9:13 - 9:15
    Pewnie niektórzy uważają to za głupotę,
  • 9:15 - 9:18
    ale zmiana ubrania i oświetlenia
  • 9:18 - 9:20
    przekona umysł,
    że nie jesteśmy już w pracy.
  • 9:20 - 9:22
    Wasz umysł uwierzy w to.
  • 9:22 - 9:25
    Ponieważ my jesteśmy bardzo mądrzy,
    a nasze umysły są głupie.
  • 9:25 - 9:26
    (Śmiech)
  • 9:26 - 9:29
    Cały czas podążają
    za przypadkowymi skojarzeniami.
  • 9:29 - 9:32
    Dlatego pies Pawłowa
    ślinił się na dźwięk dzwonka.
  • 9:32 - 9:35
    A prezenterzy TED pocą się
    na widok czerwonego kółeczka.
  • 9:35 - 9:36
    (Śmiech)
  • 9:37 - 9:39
    Te wskazówki pomogą,
  • 9:39 - 9:41
    ale rozmyślanie
    nie przestanie nas atakować.
  • 9:41 - 9:43
    A kiedy będzie się tak działo,
    należy przekształcić je
  • 9:43 - 9:47
    w produktywne myśli, na przykład
    dążące do rozwiązania problemu.
  • 9:47 - 9:49
    Moja pacjentka Sally
    jest dobrym przykładem.
  • 9:50 - 9:52
    Sally otrzymała awans życia,
  • 9:53 - 9:54
    ale miał on swoją cenę.
  • 9:55 - 9:58
    Nie była już w stanie
    codziennie odbierać córki ze szkoły,
  • 9:59 - 10:00
    co złamało jej serce.
  • 10:00 - 10:02
    Więc wymyśliła plan.
  • 10:02 - 10:06
    W każdy wtorek i czwartek
    Sally wychodziła wcześniej z pracy,
  • 10:05 - 10:07
    odbierała córkę ze szkoły,
  • 10:07 - 10:11
    bawiła się z nią, karmiła,
    kąpała i kładła spać.
  • 10:12 - 10:13
    Później wracała do biura
  • 10:14 - 10:16
    i pracowała po północy,
    żeby nadrobić zaległości.
  • 10:16 - 10:19
    Problem w tym, że dziennik
    rozmyślania Sally wskazywał,
  • 10:19 - 10:24
    że prawie każda minuta spędzona z córką
  • 10:24 - 10:27
    była poświęcona rozmyślaniu
    o zaległościach w pracy.
  • 10:27 - 10:31
    Rozmyślanie często odbiera nam
    najcenniejsze chwile.
  • 10:32 - 10:34
    Rozmyślanie Sally: "Mam tak dużo pracy"
  • 10:35 - 10:36
    jest bardzo powszechne.
  • 10:36 - 10:38
    Tak jak każde rozmyślanie,
  • 10:38 - 10:40
    jest ono bezużyteczne i szkodliwe,
  • 10:40 - 10:43
    bo nigdy nie myślimy w ten sposób,
    gdy wykonujemy swoją pracę.
  • 10:44 - 10:45
    Myślimy tak, gdy jesteśmy poza pracą,
  • 10:45 - 10:49
    gdy staramy się zrelaksować
    lub robiąc rzeczy, które są dla nas ważne,
  • 10:49 - 10:50
    na przykład, bawiąc się z dziećmi,
  • 10:50 - 10:52
    albo podczas randki z partnerem.
  • 10:53 - 10:56
    Aby przekształcić rozmyślania
    w konstruktywne myślenie,
  • 10:56 - 10:59
    należy dostrzec w nich problem,
    który wymaga rozwiązania.
  • 11:00 - 11:03
    Konstruktywna wersja stwierdzenia:
    "Mam tak dużo pracy"
  • 11:03 - 11:04
    to pytanie o harmonogram.
  • 11:05 - 11:09
    Na przykład: "Kiedy mogę przeznaczyć czas
    na zrobienie tych męczących mnie zadań?"
  • 11:09 - 11:13
    albo: "Co mogę zmienić
    na rzecz pilniejszej sprawy?"
  • 11:13 - 11:17
    lub po prostu: "Kiedy będę mieć 15 minut,
    żeby przyjrzeć się harmonogramowi?".
  • 11:18 - 11:20
    Wszystko to są kwestie,
    które można rozwiązać.
  • 11:21 - 11:24
    "Mam tak dużo pracy" już nie.
  • 11:25 - 11:27
    Walka z rozmyślaniem jest trudna,
  • 11:28 - 11:30
    ale jeśli trzymasz się swoich wytycznych,
  • 11:30 - 11:33
    jeśli stworzysz rytuał zmiany
    między pracą a domem,
  • 11:33 - 11:36
    i jeśli nauczysz się
    przekształcać rozmyślanie
  • 11:36 - 11:38
    w konstruktywne myślenie,
  • 11:38 - 11:40
    osiągniesz sukces.
  • 11:40 - 11:44
    Zaprzestanie rozmyślania
    polepszyło moje życie prywatne,
  • 11:44 - 11:46
    ale przede wszystkim
  • 11:46 - 11:49
    dało mi większą radość
    i satysfakcję z pracy.
  • 11:50 - 11:54
    Punkt początkowy dla stworzenia
    zdrowego balansu między pracą a życiem
  • 11:54 - 11:56
    nie znajduje się w świecie rzeczywistym.
  • 11:56 - 11:58
    Jest w naszych głowach.
  • 11:58 - 11:59
    Wraz z rozmyślaniem.
  • 12:00 - 12:03
    Jeśli pragniesz zmniejszyć swój stres
    i poprawić jakość życia,
  • 12:03 - 12:06
    niekoniecznie musisz zmienić
    godziny pracy albo samą pracę.
  • 12:07 - 12:09
    Musisz po prostu zmienić sposób myślenia.
  • 12:10 - 12:12
    Dziękuję.
  • 12:11 - 12:16
    (Brawa)
Title:
Jak nie myśleć o pracy w wolnym czasie
Speaker:
Guy Winch
Description:

Czujesz się wypalony? Psycholog Guy Winch sugeruje, że być może spędzasz zbyt dużo czasu, rozmyślając o pracy. Przy pomocy trzech prostych technik pomagających odpocząć po pracy, naucz się jak przestać martwić się przyszłymi zadania i napięciami w pracy.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:29

Polish subtitles

Revisions