فرانس د وال: رفتار اخلاقی در جانوران
-
0:00 - 0:02من در دِن بوش به دنیا اومدم،
-
0:02 - 0:05جایی که هیرونیموس بوشِ نقاش، نامش را از آن اقتباس کرد.
-
0:05 - 0:07من همیشه طرفدار این نقاش بودم
-
0:07 - 0:10که در قرن پانزدهم کار و زندگی میکرد.
-
0:10 - 0:12نکتهی جالب درارتباط با او و اخلاقیات این است که
-
0:12 - 0:15او در دورانی زندگی میکرد که نفوذ دین در حال افول بود،
-
0:15 - 0:17و فکر کنم که او متعجب بود که،
-
0:17 - 0:19برای جامعه چه اتفاقی میافته
-
0:19 - 0:22اگر دین وجود نداشته باشه یا کمتر باشه.
-
0:22 - 0:25و اینطور شد که او نقاشی مشهور خودش "باغ لذتهای زمینی" را کشید،
-
0:25 - 0:27که برخی آن را
-
0:27 - 0:29انسانیت قبل از هبوط،
-
0:29 - 0:32یا انسانیت بدون هیچگونه هبوطی، تفسیر کردهاند.
-
0:32 - 0:34و بنابراین باعث میشه با خود فکر کنیم،
-
0:34 - 0:37چی میشد اگه به قول معروف، ما میوهی دانش را نخورده بودیم،
-
0:37 - 0:40و چه نوع از اخلاقیاتی میداشتیم؟
-
0:40 - 0:42سالها بعد به عنوان یک دانشجو،
-
0:42 - 0:44من به باغ خیلی متفاوتی رفتم،
-
0:44 - 0:47یک باغ جانورشناسی در آرنهم
-
0:47 - 0:49جایی که شامپانزهها را نگهداری میکنیم.
-
0:49 - 0:51این منم در جوانی با یک بچه شامپانزه.
-
0:51 - 0:54(خندهی حاضران)
-
0:54 - 0:56اونجا بود که کشف کردم
-
0:56 - 0:59شامپانزهها خیلی تشنهی قدرتند و در مورد آن کتابی نوشتم
-
0:59 - 1:02در آن زمان تمرکز بسیاری از تحقیقاتی که بر روی جانوران انجام می شد
-
1:02 - 1:04بر روی خشونت و رقابت بود.
-
1:04 - 1:06من یک تصویر کلی از فرمانروایی جانوران کشیدم،
-
1:06 - 1:08که شامل انسان ها هم می شد،
-
1:08 - 1:10[اون تصویر] این بود که ما در عمق وجودمان رقیب همدیگر هستیم،
-
1:10 - 1:12ما خشن هستیم،
-
1:12 - 1:15اساساً ما همه به دنبال منفعت خودمانیم.
-
1:15 - 1:17این عکسی از به بازار اومدن کتاب منه.
-
1:17 - 1:19من مطمئن نیستم که شامپانزهها با چه دقتی اون رو خوندن،
-
1:19 - 1:22اما به نظر میاد براشون جالب بوده.
-
1:24 - 1:26حالا در فرآیند
-
1:26 - 1:28کار بر روی قدرت و غلبه
-
1:28 - 1:30و خشونت و غیره،
-
1:30 - 1:33من کشف کردم که شامپانزهها بعد از جنگ آشتی می کنند.
-
1:33 - 1:36چیزی که اینجا میبینید دو شامپانزهی نر هستند که با هم جنگیدهاند.
-
1:36 - 1:39حالا بالای درختند و یکی از اونها دستش رو به سمت دیگری دراز کرده
-
1:39 - 1:42و حدود یک ثانیه بعد از اینکه من این عکس رو گرفتم، اونا روی یک شاخه درخت به کنار هم رفتند
-
1:42 - 1:44و همدیگر رو بغل کردند و بوسیدند.
-
1:44 - 1:46این خیلی جالبه
-
1:46 - 1:49چون [در آن زمان] همه چیز حول رقابت و خشونت میگشت،
-
1:49 - 1:51پس این [آشتی کردن] معنیای نخواهد داشت.
-
1:51 - 1:53تنها چیزی که مهمه اینه که تو بردی یا باختی.
-
1:53 - 1:55پس چرا بعد از جنگ آشتی کنیم؟
-
1:55 - 1:57این کار معنایی نداره.
-
1:57 - 2:00بونوبوها هم همین کار رو میکنند. اونا با سکس هر کاری رو انجام می دهند.
-
2:00 - 2:02و اونها همچنین به وسیلهی سکس آشتی میکنند.
-
2:02 - 2:04اما قاعده کلی و منشاء آن دقیقاً یکیه.
-
2:04 - 2:06اصل اینه که شما
-
2:06 - 2:08یک رابطهی ارزشمند دارید
-
2:08 - 2:10که به علت رویارویی و کشمکش آسیب دیده،
-
2:10 - 2:12برای همین باید براش کاری انجام بدید.
-
2:12 - 2:14پس تصویر کلی من از فرمانروی جانوران،
-
2:14 - 2:16که شامل انسانها هم میشه،
-
2:16 - 2:18از اون زمان شروع به تغییر کرد.
-
2:18 - 2:20تصویری که ما داریم
-
2:20 - 2:22در علوم سیاسی، اقتصاد، علوم انسانی،
-
2:22 - 2:24و حتی فلسفه،
-
2:24 - 2:26که آدم برای آدم دیگه گرگ است.
-
2:26 - 2:29وعمق طبیعتمون در واقع کریه و زننده ست.
-
2:29 - 2:32من فکر میکنم این تصویر نامنصفانهای برای گرگهاست.
-
2:32 - 2:34هر چی باشه گرگها،
-
2:34 - 2:36موجودات خیلی همراهی هستند.
-
2:36 - 2:38به همین خاطر هم هست که خیلی از شماها یک سگ توی خونه دارین،
-
2:38 - 2:40که همهی این ویژگیها رو داره.
-
2:40 - 2:42و [این تصویر] خیلی هم نسبت به انسان ها نامنصفانهست،
-
2:42 - 2:46چون انسانها خیلی بیشتر از گرگها همراه و همدل هستند
-
2:46 - 2:48بیشتر از چیزی که به اونا نسبت داده میشه.
-
2:48 - 2:50این طور بود که من به این موضوعات علاقهمند شدم
-
2:50 - 2:52و شروع به مطالعهی اونا در جانوران دیگه کردم.
-
2:52 - 2:54اینا ستونهای اخلاقند.
-
2:54 - 2:58اگر از هر کس بپرسید که "اخلاق بر چی بنا شده؟"
-
2:58 - 3:00اینها دو اصل ای هستند که پدیدار میشوند.
-
3:00 - 3:02یکی مقابله به مثله،
-
3:02 - 3:05که حس عدالت و انصاف رو به دنبال خودش داره.
-
3:05 - 3:07و دیگری همدردی و دلسوزی ست.
-
3:07 - 3:10و اخلاق انسانی بیشتر از اینهاست،
-
3:10 - 3:12اما اگه این دو ستون رو بردارید،
-
3:12 - 3:14فکر کنم چیز زیادی باقی نمونه.
-
3:14 - 3:16بنابراین اینا مطلقاً لازمند.
-
3:16 - 3:18خب، بذارید براتون چند تا مثال بزنم.
-
3:18 - 3:20این فیلم خیلی قدیمیای از یرکس پرایمت سنتر است
-
3:20 - 3:23که در آن شامپانزهها رو برای همکاری با یکدیگر تعلیم می دهند.
-
3:23 - 3:26حدودا صد سال از زمانی که بر روی همکاری آزمایش میکردیم میگذره.
-
3:26 - 3:29حدودا صد سال از زمانی که بر روی همکاری آزمایش میکردیم میگذره.
-
3:29 - 3:32چیزی که اینجا میبینید دو تا شامپانزهی جوانند که یک جعبه دارند،
-
3:32 - 3:35این جعبه برای یک شامپانزه سنگینه و نمیتونه اون رو به سمت خودش بکشه.
-
3:35 - 3:37البته روی این جعبه میوه هست.
-
3:37 - 3:39وگرنه اونا اینقدر محکم نمیکشیدندش.
-
3:39 - 3:41خب حالا دارند جعبه رو به سمت خودشون میکشند.
-
3:41 - 3:43و میتونید ببینید که با هم هماهنگند.
-
3:43 - 3:46میبینید که با هم کار میکنند، در یک لحظه می کشند.
-
3:46 - 3:49تا همین جا هم پیشرفت بزرگی نسبت به بقیهی حیواناته
-
3:49 - 3:51که نمی تونستند این کار را انجام بدن.
-
3:51 - 3:53حالا یه تصویر جالبتر هم میبینید،
-
3:53 - 3:56چون به یکی از این دو تا شامپانزه غذا داده شده.
-
3:56 - 3:58پس یکی از این دوتا علاقه ای
-
3:58 - 4:01برای انجام این کار نداره.
-
4:01 - 4:04(خنده ی حاضران)
-
4:08 - 4:13(خنده ی حاضران)
-
4:19 - 4:22(خنده ی حاضران)
-
4:35 - 4:38حالا نگاه کنید آخرش چی میشه.
-
4:41 - 4:43(خنده ی حاضران)
-
4:52 - 4:54اون اساسا همهاش رو برمیداره.
-
4:54 - 4:57(خنده ی حاضران)
-
4:57 - 4:59خب، این دو تا قسمت جالب داره.
-
4:59 - 5:01یکی اینکه شمپانزهی سمت راستی
-
5:01 - 5:03کاملاً فهمیده که به همکارش نیاز داره --
-
5:03 - 5:05فهم کامل نیاز به همکاری.
-
5:05 - 5:08دوم اینکه همکارش هم حاضر به همکاریه
-
5:08 - 5:10حتی با اینکه علاقهای به غذا نداره.
-
5:10 - 5:13چرا اینطوریه؟ خب، احتمالاً به مقابل به مثل مربوطه.
-
5:13 - 5:15مدارکی زیادی در نخستیها و دیگر حیوانات هست
-
5:15 - 5:17که اونا مقابله به مثل میکنند.
-
5:17 - 5:19پس این لطف او به صورتی در آینده
-
5:19 - 5:21جبران خواهد شد.
-
5:21 - 5:23و همهی اینها به همین صورت کار می کنند.
-
5:23 - 5:25ما همین کار را با فیل ها هم انجام دادیم.
-
5:25 - 5:28حالا کار کردن با فیل ها خیلی خطرناکه.
-
5:28 - 5:30مشکل دیگه با فیل ها اینه که
-
5:30 - 5:32نمی شه وسیله ای ساخت
-
5:32 - 5:34که برای یک فیل بیش از حد سنگین باشه.
-
5:34 - 5:36حالا ممکنه شما بتونید بسازیدش،
-
5:36 - 5:38اما فکر می کنم وسیله ی بی دوامی بشه.
-
5:38 - 5:40پس بنابراین کاری که ما در این مورد انجام دادیم --
-
5:40 - 5:43ما این تحقیقات را برای جاش پلاتنیک در تایلند انجام دادیم --
-
5:43 - 5:46ما وسیله ای داریم که یک طناب داره، فقط یک طناب.
-
5:46 - 5:48اگر این سمت طناب را بکشید،
-
5:48 - 5:50طناب از سمت دیگه ناپدید می شه(طناب در میره).
-
5:50 - 5:53بنابراین هر دو فیل باید در یک لحظه طناب را بردارند و بکشند.
-
5:53 - 5:55وگرنه هیچ اتفاقی نمی افته
-
5:55 - 5:57و طناب ناپدید می شه.
-
5:57 - 5:59اولین فیلمی که خواهید دید
-
5:59 - 6:01دو فیل هستند که با هم رها می شوند
-
6:01 - 6:03و به دستگاه می رسند.
-
6:03 - 6:06دستگاه در سمت چپ قرار داره و غذا بر روی آن است.
-
6:06 - 6:09بنابراین اونا با هم میان و با هم [به دستگاه] می رسند،
-
6:09 - 6:11بنابراین با هم برمی دارند و با هم می کشند.
-
6:11 - 6:14بنابراین برای فیل ها کار ساده ای ست.
-
6:15 - 6:17اینجا هستن.
-
6:24 - 6:26و اینطوری می کِشندش.
-
6:26 - 6:28و حالا ما کار را سخت تر می کنیم.
-
6:28 - 6:30چون هدف از این آزمایش اینه
-
6:30 - 6:32که ببینیم فیل ها چطور همکاری را می فهمند.
-
6:32 - 6:35آیا آنرا به خوبی شامپانزه ها می فهمند؟
-
6:35 - 6:37پس قدم بعدی اینه که
-
6:37 - 6:39ما یک فیل را قبل از دیگری آزاد می کنیم،
-
6:39 - 6:41و آن فیل باید اونقدر باهوش باشه
-
6:41 - 6:43که صبر کنه و طناب را نکشه --
-
6:43 - 6:46چون اگر طناب را بکشه، اون ناپدید میشه(در میره) و آزمایش تمام میشه.
-
6:46 - 6:48حالا این فیل یک کار غیر قانونی انجام میده
-
6:48 - 6:50که ما به او یاد ندادیم.
-
6:50 - 6:52اما به ما نشون میده که چی فهمیده،
-
6:52 - 6:55چون پای بزرگش را روی طناب میگذاره،
-
6:55 - 6:57روی طناب می ایسته و صبر می کنه تا دیگری بیاد،
-
6:57 - 7:00و بعد دیگری همه ی کار را برای او انجام میده.
-
7:00 - 7:03این همون چیزیه که ما بهش سوء استفاده کردن می گیم.
-
7:03 - 7:05(خنده ی حاضران)
-
7:05 - 7:08اما این هوش فیل ها را نشون میده.
-
7:08 - 7:11اونا چند تا از این راه کارهای دیگر را پیدا می کنند
-
7:11 - 7:14که ما لزوماً [اونها رو] تأیید نکردیم.
-
7:14 - 7:19خب حالا فیل بعدی داره میاد
-
7:19 - 7:22و طناب را می کشه.
-
7:38 - 7:41حالا به دیگری نگاه کنید. البته، اون یادش نمیره که غذاها را بخوره.
-
7:41 - 7:45(خنده ی حاضران)
-
7:45 - 7:47این قسمت همکاری و مقابله به مثل بود.
-
7:47 - 7:49حالا چیزی راجب همدردی بگم.
-
7:49 - 7:51همدردی موضوع اصلی تحقیقات فعلی منه.
-
7:51 - 7:53همدردی دو کیفیت داره.
-
7:53 - 7:56اولین بخش، فهمیدن اونه. این یک تعریف معمولی از اونه:
-
7:56 - 7:58توانایی درک کردن و سهیم شدن در احساسات دیگری.
-
7:58 - 8:00و قسمت احساسی آن.
-
8:00 - 8:02پس همدردی اساساً دو کانال داره.
-
8:02 - 8:04یکی کانال بدن است.
-
8:04 - 8:06اگر شما با یک فرد غمگین صحبت کنید،
-
8:06 - 8:09شما هم قیافه ی غمگین و حالت غمگین به خودتون می گیرید،
-
8:09 - 8:11و قبل از اینکه بدونید چطور، شما هم احساس ناراحتی می کنید.
-
8:11 - 8:14و این یه جورایی کانال بدن برای همدردی احساسی ست،
-
8:14 - 8:16که خیلی از جانوران دارند.
-
8:16 - 8:18سگ های معمولی شما هم این را دارند.
-
8:18 - 8:20در واقع به همین علته که مردم پستانداران را در خانه نگه می دارند
-
8:20 - 8:22نه لاکپشت و مار و چیزهایی شبیه اونا
-
8:22 - 8:24که این گونه از همدردی را ندارند.
-
8:24 - 8:26و بعد از اون، یک کانال شناختی هم وجود داره،
-
8:26 - 8:28که شما می تونید دیدگاه شخص دیگری رو بفهمید.
-
8:28 - 8:30این توانایی کمتر پیدا می شه.
-
8:30 - 8:32جانوران کمی هستند - فکر کنم فیل ها و میمون ها می تونند این کار را انجام بدن-
-
8:32 - 8:35اما جانوران خیلی کمی هستند که می توانند این کار را انجام دهند.
-
8:35 - 8:37پس هماهنگی،
-
8:37 - 8:39که قسمتی از فرآیند کلی همدردی ست
-
8:39 - 8:41در فرمانروی جانوران بسیار قدیمی ست.
-
8:41 - 8:43و البته ما می تونیم در انسان ها هم آن را
-
8:43 - 8:45با واگیردار بودن خمیازه مطالعه کنیم.
-
8:45 - 8:47آدم ها خمیازه می کشند وقتی دیگران هم خمیازه بکشند.
-
8:47 - 8:49و این به همدردی مربوطه.
-
8:49 - 8:51همون قسمت های مغز را فعال می کنه.
-
8:51 - 8:53به علاوه ما می دونیم کسانی که خیلی واگیر خمیازه دارند
-
8:53 - 8:55حس همدردی بالایی هم دارند.
-
8:55 - 8:57کسانی که برای همدردی کردن مشکل دارند، مثل کودکان اوتیستیک،
-
8:57 - 8:59واگیر خمیازه هم ندارند.
-
8:59 - 9:01پس این دو با هم ارتباط دارند.
-
9:01 - 9:04ما این پدیده را در شامپانزه ها با نشان دادن یک سر متحرک مطالعه می کنیم.
-
9:04 - 9:06گوشه ی بالا سمت چپ آن را می بینید،
-
9:06 - 9:08یک سر کارتونی که خمیازه می کشه.
-
9:08 - 9:10و یک شامپانزه که به آن نگاه می کنه،
-
9:10 - 9:13یک شامپانزه ی واقعی که به صفحه ی کامپیوتری که
-
9:13 - 9:16ما در آن انیمیشن را نشون می دیم نگاه می کنه.
-
9:20 - 9:22(خنده ی حاضران)
-
9:22 - 9:24پس واگیردار بودن خمیازه
-
9:24 - 9:26که احتمالاً همه ی شما باهاش آشنایید --
-
9:26 - 9:29و ممکنه شما هم شروع به خمیازه کشیدن کنید --
-
9:29 - 9:32این پدیده بین ما و جانوران دیگه مشترکه.
-
9:32 - 9:35و این مربوط به کانال بدنی هماهنگی ست
-
9:35 - 9:37که زیربنای همدردی ست
-
9:37 - 9:40و اساساً در بین پستانداران فراگیره.
-
9:40 - 9:43حالا ما حالت های پیچیده تری را هم بررسی می کنیم. این دلداری دادن است.
-
9:43 - 9:46این یک شامپانزه ی نره که در جنگ شکست خورده و داره جیغ میزنه،
-
9:46 - 9:48و یک جوان میاد و دستش را دور او میندازه
-
9:48 - 9:50و آرومش می کنه.
-
9:50 - 9:53این دلداری دادن ست. خیلی به دلداری دادن آدم ها شبیه است.
-
9:53 - 9:56و رفتار دلداری [دادن]،
-
9:56 - 9:58ناشی از همدردیه.
-
9:58 - 10:01در واقع راه مطالعه ی همدردی در بچه های انسان
-
10:01 - 10:03اینه که از یک عضو خانواده می خواهیم تا خود را ناراحت نشون بده،
-
10:03 - 10:05و بعد می بینند که بچه های کوچک چه کار می کنند.
-
10:05 - 10:07این با همدردی مرتبطه،
-
10:07 - 10:10و اینا حالت های صورت است که ما می بینیم.
-
10:10 - 10:13ما یک تحقیق دیگه را هم تازگی منتشر کردیم که ممکنه راجبش شنیده باشید.
-
10:13 - 10:16در مورد 'نوع دوستی' و شامپانزه هاست
-
10:16 - 10:18سئوال ما این بود که آیا شامپانزه ها
-
10:18 - 10:20به آسایش دیگران اهمیت می دهند؟
-
10:20 - 10:22در طول دهه ها ما فرض می کردیم
-
10:22 - 10:24که فقط انسان ها قادر به آن هستند،
-
10:24 - 10:27که فقط انسان ها به آسایش دیگران اهمیت می دن.
-
10:27 - 10:29حالا ما یک آزمایش خیلی ساده انجام دادیم.
-
10:29 - 10:32ما این آزمایش را بر روی شامپانزه هایی که در لورانس ویل
-
10:32 - 10:34در ایستگاه میدانی یرکس انجام دادیم.
-
10:34 - 10:36اونا اینطوری زندگی می کنند.
-
10:36 - 10:39ما اونا رو به داخل اتاق صدا می کنیم و روشون آزمایش می کنیم.
-
10:39 - 10:41در این مورد ما دو شامپانزه را پهلو به پهلو قرار دادیم.
-
10:41 - 10:44یکی از آنها یک سطل پر از ژتون داره که هر کدام معنی متفاوتی دارن.
-
10:44 - 10:47یکی از ژتون ها فقط به کسی که ژتون را انتخاب می کنه غذا میده،
-
10:47 - 10:49ژتون دیگه به هر دوشون غذا میده.
-
10:49 - 10:52این تحقیق را ما با ویکی هورنر انجام دادیم.
-
10:53 - 10:55اینجا دو رنگ ژتون را داریم.
-
10:55 - 10:57آنها یک ظرف پر از اونا دارند.
-
10:57 - 11:00و باید یکی از دو رنگ را انتخاب کنند.
-
11:00 - 11:03حالا ببینید چی می شه.
-
11:03 - 11:06اگر این شامپانزه حالت خودخواهانه را انتخاب کنه،
-
11:06 - 11:09که اینجا ژتون قرمزه،
-
11:09 - 11:11باید اون را به ما بده.
-
11:11 - 11:14ما برش می داریم و روی میزی می گذاریم که دو تا جایزه هست،
-
11:14 - 11:17اما در این حالت فقط سمت راستی غذا می گیره.
-
11:17 - 11:19سمت چپی دور می شه چون از قبل می دونه.
-
11:19 - 11:22این آزمایش برای او دلچسب نیست.
-
11:22 - 11:24ژتون بعدی از نوع 'همنوع دوستانه' ست.
-
11:24 - 11:27حالا جالب میشه
-
11:27 - 11:29اونی که انتخاب می کنه
-
11:29 - 11:31براش فرقی نداره.
-
11:31 - 11:34پس او یک ژتون 'همنوع دوستانه' به ما میده و هردوی آنها غذا می گیرند.
-
11:34 - 11:37پس شامپانزه ای که انتخاب می کنه همیشه جایزه می گیره.
-
11:37 - 11:39پس اصلاً براش مهم نیست.
-
11:39 - 11:41اون حتی می تونه چشم بسته انتخاب کنه.
-
11:41 - 11:43اما چیزی که ما می بینیم
-
11:43 - 11:45اینه که او ژتون 'همنوع دوستانه' را انتخاب می کنه.
-
11:45 - 11:48این خط ۵۰ درصد را نشون میده که انتخاب تصادفی ست.
-
11:48 - 11:51به خصوص اگر دیگری توجه اون رو به خودش جلب کنه، بیشتر انتخاب می کنند.
-
11:51 - 11:54اگر دیگری بر روی او فشار بیاره --
-
11:54 - 11:57مثلاً اگر آب به او بپاشه یا بترسونه --
-
11:57 - 12:00انتخاب میره پایین.
-
12:00 - 12:02مثل اینه که داره می گه
-
12:02 - 12:04" اگر درست رفتار نکنی، من هم امروز نوع دوست نمی شم."
-
12:04 - 12:06این اتفاقیه که بدون حضور دیگری می افته،
-
12:06 - 12:08وقتی هیچ کس اونجا ننشسته.
-
12:08 - 12:10پس ما فهمیدیم که شامپانزه ها
-
12:10 - 12:12به آسایش دیگران اهمیت می دن --
-
12:12 - 12:15به خصوص در مورد اعضای دیگر گروه خودشون.
-
12:15 - 12:18آخرین آزمایشی که می خواهم برای شما بگم
-
12:18 - 12:20مطالعه ما بر روی انصاف است.
-
12:20 - 12:23این تحقیق خیلی معروف شد.
-
12:23 - 12:25و امروزه خیلی بیشتر شدند،
-
12:25 - 12:27چون وقتی ما این آزمایش را ۱۰ سال پیش انجام دادیم،
-
12:27 - 12:29همه جا شناخته شد.
-
12:29 - 12:31ما اولین بار آن را با میمون های کاپوچین انجام دادیم.
-
12:31 - 12:34حالا من اولین آزمایشی که انجام دادیم را به شما نشون میدم.
-
12:34 - 12:37این آزمایش با سگ ها و پرنده ها هم انجام شده
-
12:37 - 12:39و با شامپانزه ها.
-
12:39 - 12:43ما به همراه سارا بروزنان با میمون های کاپوچین شروع کردیم.
-
12:43 - 12:45کاری که کردیم این بود
-
12:45 - 12:47که ما دو میمون را بصورت پهلو به پهلو قرار دادیم.
-
12:47 - 12:49این دو در یک گروه زندگی می کنند و یکدیگر را می شناسند.
-
12:49 - 12:52ما اونها را از گروه جدا می کنیم و در اتاق آزمایش قرار می دهیم.
-
12:52 - 12:54کاری که اونا باید انجام بدن خیلی ساده ست.
-
12:54 - 12:56کاری که اونا باید انجام بدن خیلی ساده ست.
-
12:56 - 12:59اگر به هر دوی اونا به عنوان جایزه خیار بدیم،
-
12:59 - 13:01دو میمون در کنار هم،
-
13:01 - 13:03اونا کاملاً مایلند که این کار را ۲۵ بار پشت سر هم انجام بدن.
-
13:03 - 13:07خیار، با اینکه به نظر من فقط آبه،
-
13:07 - 13:10اما اونا خیار دوست دارند.
-
13:10 - 13:13حالا اگر به یکی از اونا انگور بدیم -
-
13:13 - 13:15ترجیح غذایی میمون های کاپوچین
-
13:15 - 13:18با قیمتهای بازار ارتباط مستقیم داره -
-
13:18 - 13:21خوب حالا اگه به یکی انگور بدید -- که غذای خیلی بهتریه --
-
13:21 - 13:24بین اونا نابرابری ایجاد می کنید.
-
13:24 - 13:26این آزمایشی ست که ما انجام دادیم.
-
13:26 - 13:29اخیراً ما آن را با میمون هایی که تا حالا این آزمایش را انجام نداده بودند فیلم برداری کردیم،
-
13:29 - 13:31به این امید که شاید این بار واکنش شدیدتری ببینیم،
-
13:31 - 13:33و همین اتفاق هم افتاد.
-
13:33 - 13:35میمون سمت چپ اونیه که خیار می گیره.
-
13:35 - 13:38میمون سمت راست اونیه که انگور می گیره.
-
13:38 - 13:40اونی که خیار می گیره،
-
13:40 - 13:42توجه کنید که اولین تکه ی خیار مشکلی نداره.
-
13:42 - 13:45اولیش را می خوره.
-
13:45 - 13:48بعد می بینه که دیگری انگور می گیره و حالا می بینید چی میشه.
-
13:48 - 13:51او یک سنگ به ما میده. این کارشونه.
-
13:51 - 13:54و ما یک تکه خیار بهش میدیم که اون را می خوره.
-
13:54 - 13:57دیگری باید یه سنگ به ما بده.
-
13:57 - 14:00و همین کار را می کنه.
-
14:00 - 14:03و یک انگور می گیره و می خوره.
-
14:03 - 14:05دیگری می بینه.
-
14:05 - 14:07حالا او سنگ را به ما میده،
-
14:07 - 14:10و دوباره خیار می گیره.
-
14:12 - 14:27(خنده ی حاضران)
-
14:27 - 14:30حالا داره سنگ رو با به دیوار زدن امتحان میکنه.
-
14:30 - 14:32اون باید سنگ رو به ما بده.
-
14:32 - 14:35حالا باز خیار می گیره.
-
14:37 - 14:41(خنده ی حاضران)
-
14:43 - 14:47این اساساً همون اعتراضهای وال استریته که اینجا هم می بینید.
-
14:47 - 14:50(خنده ی حاضران)
-
14:50 - 14:53(تشویق حاضران)
-
14:53 - 14:55بذارید براتون بگم -
-
14:55 - 14:57هنوز دو دقیقه وقت دارم، بذارید یک داستان خنده دار براتون بگم.
-
14:57 - 14:59این آزمایش خیلی مشهور شد.
-
14:59 - 15:01و ما نظرات زیادی دریافت کردیم.
-
15:01 - 15:03به خصوص انسان شناس ها، اقتصاددان ها
-
15:03 - 15:05و فلاسفه.
-
15:05 - 15:07اونا اصلاً از این خوششون نیومده بود.
-
15:07 - 15:10فکر می کنم چون در ذهنشون تصمیم گرفته بودند،
-
15:10 - 15:12که انصاف موضوع خیلی پیچیده ای ست
-
15:12 - 15:14و جانوران نمی توانند [آنرا] داشته باشند.
-
15:14 - 15:16حتی یک فیلسوف برای ما نوشت
-
15:16 - 15:19که ممکن نیست میمون ها حس انصاف داشته باشند
-
15:19 - 15:22چون انصاف در زمان انقلاب فرانسه اختراع شده.
-
15:22 - 15:24(خنده ی حاضران)
-
15:24 - 15:27یک نفر دیگه یک فصل کامل نوشت
-
15:27 - 15:31و گفت که [وقتی] باور می کنه این با انصاف ارتباط داره
-
15:31 - 15:33که میمونی که انگور می گیره اون رو رد کنه.
-
15:33 - 15:35حالا خنده دارش اینه که سارا بروزنان،
-
15:35 - 15:37که با شامپانزه ها این آزمایش را انجام داده،
-
15:37 - 15:39دو ترکیب از شامپانزه ها داشت
-
15:39 - 15:42که، در واقع، اون میمونی که انگور می گیره آن را رد می کنه
-
15:42 - 15:44تا وقتی که دیگری هم انگور بگیره.
-
15:44 - 15:47پس ما داریم به حس انصاف انسانی خیلی نزدیک می شیم.
-
15:47 - 15:51و من فکر می کنم که فیلسوف ها یه مدتی باید از نو به فلسفه شون فکر کنند.
-
15:51 - 15:53پس بذارید خلاصه کنم.
-
15:53 - 15:55من فکر می کنم که اخلاق، تکامل یافته ست.
-
15:55 - 15:57من فکر می کنم اخلاق چیزی بسیار بیش از آنچه من در مورد آن صحبت کردم است،
-
15:57 - 16:00اما بدون این عناصر که ما در سایر نخستی ها یافتیم،
-
16:00 - 16:02اما بدون این عناصر که ما در سایر نخستیها یافتیم،
-
16:02 - 16:04که شامل همدردی و دلداری،
-
16:04 - 16:07گرایش های اجتماعی، روابط متقابل و احساس عدالت است، غیر ممکن خواهد بود.
-
16:07 - 16:10پس ما بر روی این موضوعات خاص کار می کنیم
-
16:10 - 16:13تا ببینیم آیا می تونیم اخلاق را به قول معروف از پایین به بالا بسازیم،
-
16:13 - 16:15بدون اینکه لزوماً خدا و مذهب را درگیر کنیم،
-
16:15 - 16:18و ببینیم چطور می تونیم به اخلاق تکامل یافته برسیم.
-
16:18 - 16:21از توجهتون ممنونم.
-
16:21 - 16:30(تشویق حاضران)
- Title:
- فرانس د وال: رفتار اخلاقی در جانوران
- Speaker:
- Frans de Waal
- Description:
-
همدلی، همکاری، عدالت و مقابله به مثل - توجه کردن به رفاه دیگران صفتهای خیلی انسانیای به نظر می رسند. اما فرانس دوال تعدادی فیلم شگفت آور از آزمایشات رفتاری، در نخستی ها و سایر پستانداران را به اشتراک می گذارد، که در آنها نشان می دهد چگونه بسیاری از این صفات اخلاقی در همه ما مشترک اند.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 16:31
b a approved Persian subtitles for Moral behavior in animals | ||
b a edited Persian subtitles for Moral behavior in animals | ||
soheila Jafari accepted Persian subtitles for Moral behavior in animals | ||
Azadeh Ta edited Persian subtitles for Moral behavior in animals | ||
b a approved Persian subtitles for Moral behavior in animals | ||
b a edited Persian subtitles for Moral behavior in animals | ||
b a edited Persian subtitles for Moral behavior in animals | ||
b a edited Persian subtitles for Moral behavior in animals |