Hoe we ontzag ervaren -- en waarom het belangrijk is

Neurowetenschapper Beau Lotto heeft een ambitieuze studie uitgevoerd met Cirque du Soleil naar de emotie van ontzag en de psychologische en gedragsvoordelen ervan. In deze talk en live-uitvoering deelt hij enkele van hun bevindingen -- en houdt zich op de achtergrond als Cirque du Soleil-dansers hun eigen ontzagwekkende spektakel opvoeren.

Voordat ik begin:

Ik ben echt blij hier te zijn

om echt te kunnen zien
wat er gaat gebeuren, vanaf hier.

Dus ...

Dat gezegd zijnde, beginnen we met:

wat is een van onze grootste behoeften ...

grootste behoeften voor onze hersenen?

In plaats van het te vertellen,
ga ik het tonen.

Ik wil dat jullie het voelen.

Jullie moet veel gaan voelen
in de komende 14 minuten.

Laten we allemaal opstaan.

We gaan allemaal samen
een stuk van Strauss dirigeren.

OK? Jullie kennen het allemaal.

OK. Klaar?

Publiek: Yeah!

Beau Lotto: Alright.
Ready, één, twee, drie!

Het is alleen maar het einde.

(Muziek: Richard Strauss
‘Also Sprach Zarathustra’)

OK?

Je weet waar het heen gaat.

(Muziek)

Oh, het komt!

(Muziek stopt abrupt)

Oh!

(Gelach)

OK?

Collectieve coïtus interruptus.

OK, ga maar zitten.

(Gelach)

We hebben een fundamentele
behoefte aan een slot.

(Gelach)

Wij houden van een slot.

(Applaus)

Ze vertelden me dat Mozart eens
vlak voordat hij naar bed ging

naar de piano liep:

"Da-da-da-da-da."

Zijn vader, die al in bed was,
dacht: "Aaah."

Hij moest opstaan
en die laatste noot aanslaan

voordat hij terug kon gaan slapen.

(Gelach)

Die behoefte om af te sluiten
brengt ons aan het denken:

wat is onze grootste angst?

Denk -- wat is onze grootste angst
als we opgroeien of zelfs nu?

Het is de angst voor het donker.

Wij haten onzekerheid.

We hebben een hekel aan niet weten.

We haten het.

Denk aan horrorfilms.

Horrorfilms worden altijd
opgenomen in het donker,

in het bos,

's nachts,

in de diepten van de zee,

de donkerte van de ruimte.

Omdat sterven gemakkelijk was
in de loop van de evolutie.

Was je niet zeker
dat het een roofdier was,

was het al te laat.

Je hersenen zijn geëvolueerd
om te voorspellen.

Als je niet kon voorspellen, stierf je.

Je hersenen voorspellen door het coderen
van de vooroordelen en aannames

die nuttig waren in het verleden.

Maar die aannames blijven
niet alleen in jullie hersenen.

Je projecteert ze op de wereld.

Er is daar geen vogel.

Je projecteert de betekenis
op het scherm.

Alles wat ik jullie nu zeg,
is letterlijk zinloos.

(Gelach)

Jullie creëren de betekenis
en projecteren ze op mij.

Wat waar is voor objecten,
geldt ook voor andere mensen.

Terwijl je hun ‘wat’
en hun ‘wanneer’ kunt bepalen,

kun je nooit hun ‘waarom’ bepalen.

We kleuren andere mensen.

We projecteren een betekenis op hen

op basis van onze vooroordelen
en onze ervaring.

Daarom gaan de beste ontwerpen

bijna altijd over onzekerheid verminderen.

Als we onzeker worden,

reageert ons lichaam
fysiologisch en mentaal.

Je immuunsysteem gaat achteruit.

Je hersencellen
verwelken en sterven zelfs.

Je creativiteit en intelligentie nemen af.

We gaan vaak van angst
naar woede, bijna te vaak.

Waarom?

Omdat angst een staat van zekerheid is.

Je gaat moreel oordelen.

Je wordt een extreme versie van jezelf.

Een conservatief wordt meer conservatief.

Een liberaal wordt meer liberaal.

Omdat je naar een plaats
van vertrouwdheid gaat.

Het probleem is dat de wereld verandert.

En wij moeten aanpassen of sterven.

Als je van A naar B wilt gaan,

is de eerste stap niet naar B.

De eerste stap is van A naar niet A --

weg van je vooroordelen en aannames;

om te gaan naar de plek

waarvoor ons brein evolueerde
om ze te vermijden;

om naar het onbekende te gaan.

Maar het is zo belangrijk
dat we naar deze plek gaan

dat onze hersenen ons een oplossing boden.

Evolutie gaf ons een oplossing.

Het is wellicht een van de meest
diepgaande perceptuele ervaringen.

Het is de ervaring van ontzag.

(Muziek)

(Applaus)

(Muziek)

(Applaus)

(Muziek)

(Applaus)

(Muziek)

(Applaus)

(Gejuich)

(Applaus)

Beau Lotto: Ah, hoe geweldig, toch?

Nu voelen jullie waarschijnlijk,
op de een of een andere manier, ontzag.

Toch?

Wat gebeurt er nu in jullie hersenen?

Duizenden jaren lang

denken en schrijven we al
over ontzag, ervaren we het

en weten we er zo weinig over.

Om proberen te begrijpen
wat het is en wat het doet,

had mijn Lab of Misfits net
de prachtige gelegenheid en het plezier

om samen te werken

met enkele van de grootste
scheppers van ontzag die we kennen:

de schrijvers, de scheppers,
de bestuurders, de accountants,

de mensen van het Cirque Du Soleil.

We gingen naar Las Vegas,

we registreerden
de hersenactiviteit van mensen

terwijl ze keken naar een uitvoering,

meer dan 10 uitvoeringen van ‘O’,

een iconische Cirque-uitvoering.

We maten ook
het gedrag vóór de voorstelling,

evenals dat van een andere groep
na de voorstelling.

Er waren meer dan 200
mensen bij betrokken.

Dus, wat is ontzag?

Wat gebeurt er dan in je hersenen?

Het is een breintoestand. OK?

Het voorste deel van je hersenen,
de prefrontale cortex,

waar je uitvoerende functie zetelt,

ofwel de controle
van je aandachtsprocessen,

wordt nu ‘neergereguleerd’.

Het deel van de hersenen genaamd
de DMN, default mode network,

wat de interactie is tussen
meerdere gebieden in je hersenen,

dat actief is tijdens,
zeg maar, ideevorming,

creatief denken in termen
van divergent denken en dagdromen,

wordt nu ‘opgereguleerd’.

En net dan

gaat de activiteit
in de prefrontale cortex veranderen.

Hij wordt asymmetrisch in zijn activiteit,

geneigd naar rechts,

wat sterk gecorreleerd is
met een stap vooruitzetten in de wereld,

in tegenstelling tot een stap terug.

In feite was de activiteit in de hersenen
van al deze mensen zo gecorreleerd

dat we er een kunstmatig neuraal
netwerk mee konden trainen

om te voorspellen of mensen
al dan niet ontzag ervaren

met een nauwkeurigheid van 75% gemiddeld

en een maximum van 83%.

Wat doet die breintoestand nu?

Anderen hebben aangetoond,

bijvoorbeeld de professoren
Haidt en Keltner,

hebben ons verteld dat mensen

zich klein, maar verbonden
met de wereld voelen.

Hun prosociaal gedrag stijgt,

omdat ze een verhoogde affiniteit
voelen met anderen.

We toonden in deze studie ook aan

dat mensen minder behoefte hebben
aan cognitieve controle.

Ze kunnen onzekerheid
zonder slot beter aan.

En hun zin voor risico neemt ook toe.

Ze zoeken eigenlijk risico's
en ze zijn beter in staat om ze te nemen.

En iets dat echt heel diep was,

is wanneer we mensen vroegen:

"Ben jij iemand die geneigd is
om ontzag te ervaren?"

De kans op een positief antwoord

was na de voorstelling groter dan ervoor.

Ze hadden zichzelf en hun geschiedenis
letterlijk geherdefinieerd.

Dus is ontzag misschien wel de perceptie
van iets dat groter is dan onszelf.

In de woorden van Joseph Campbell:

"Ontzag is wat ons in staat stelt
om verder te gaan."

Of in de woorden van een dierbare vriend,

waarschijnlijk een van onze
grootste fotografen,

nog levende fotografen,
Duane Michaels,

toen hij even geleden tegen me zei

dat het ons misschien

de nieuwsgierigheid geeft
om onze lafheid te overwinnen.

Wie maalt erom?
Waarom zouden we het ons aantrekken?

Denk aan conflict,

dat op dit moment zo alomtegenwoordig
lijkt te zijn in onze samenleving.

Als jij en ik in conflict zijn,

staan we op de uiteinden
van dezelfde lijn.

Ik wil bewijzen dat jij het mis hebt
en je naar mij toe opschuiven.

Het probleem is dat jij
precies hetzelfde doet.

Jij wil bewijzen dat ik fout zit
en mij naar jou toe opschuiven.

Merk op dat conflict de opstelling is
om te winnen, maar niet om te leren.

Je hersenen leren alleen als we bewegen.

Het leven is beweging.

Wat als we ontzag konden gebruiken,
niet om het conflict te vermijden --

conflict is essentieel,

conflict is de manier
waarop je brein uitbreidt,

hoe je brein leert --

maar eerder, om conflicten
op een andere manier in te gaan.

En wat als ontzag ons ten minste
twee manieren zou geven

om het aan te pakken?

Eén, om ons de nederigheid
en moed te geven om niet te weten.

Toch? Om een conflict in te gaan
met een vraag in plaats van een antwoord.

Wat zou er dan gebeuren?

Om het conflict in te gaan
met onzekerheid in plaats van zekerheid.

En de tweede is om een conflict in te gaan

om proberen te begrijpen,
in plaats van te overtuigen.

Omdat iedereen
zichzelf zinvol vindt, toch?

Een andere persoon begrijpen

is de vooroordelen
en aannames begrijpen

die aanleiding gaven voor hun gedrag.

Wij zijn begonnen met een pilotstudie

om te zien of we door kunst
opgewekt ontzag konden gebruiken

om tolerantie te bevorderen.

De resultaten zijn eigenlijk
ongelooflijk positief.

We kunnen woede en haat inperken

door de ervaring van door kunst
gegenereerd ontzag.

Waar vinden we ontzag,

gezien het zo belangrijk is?

Dus, wat als ...

Een suggestie:

dat ontzag niet alleen
te vinden is in de grandeur.

Ontzag is essentieel.

Vaak is het schaal --
de bergen, het landschap.

Maar wat als we onszelf
daadwerkelijk konden herschalen

en het onmogelijke
in het eenvoudige vinden?

Als dit waar is

en onze gegevens juist zijn,

dan zijn inspanningen zoals wetenschap,

avontuur, kunst, ideeën, liefde,

een TED-conferentie, voorstellingen,

niet alleen geïnspireerd door ontzag,

maar zijn het onze ladders
naar onzekerheid

om ons te helpen groeien.

Veel dank.

(Applaus)

Alsjeblieft, kom naar voren.

(Applaus)

(Gejuich)

(Applaus)