Πώς βιώνουμε το δέος -- και γιατί έχει σημασία
-
0:02 - 0:03Πριν ξεκινήσω,
-
0:03 - 0:06είμαι τόσο ενθουσιασμένος που είμαι εδώ,
-
0:06 - 0:09που να παρακολουθήσω
τι πρόκειται να συμβεί, από εδώ. -
0:09 - 0:13Οπότε, με αυτά που είπα
θα ξεκινήσουμε με το: -
0:13 - 0:16Ποια είναι μία από
τις μεγαλύτερες ανάγκες μας; -
0:16 - 0:19μία από τις μεγαλύτερες
ανάγκες για το μυαλό μας; -
0:19 - 0:21Και αντί να σας πω, θέλω να σας δείξω.
-
0:21 - 0:22Βασικά θέλω να το νιώσετε.
-
0:22 - 0:25Υπάρχουν πολλά που θέλω
να νιώσετε στα επόμενα 14 λεπτά. -
0:25 - 0:27Γι' αυτό αν μπορούμε όλοι,
να σηκωθούμε όρθιοι. -
0:27 - 0:32Πρόκειται όλοι να διευθύνουμε
ένα κομμάτι του Στράους μαζί. -
0:33 - 0:34Εντάξει; Και όλοι το ξέρετε.
-
0:35 - 0:36Εντάξει. Είστε έτοιμοι;
-
0:36 - 0:38Κοινό: Ναι!
-
0:38 - 0:40Mπό Λόττο: Εντάξει.
Έτοιμοι, ένα, δύο, τρία! -
0:41 - 0:42Είναι απλώς το τέλος.
-
0:42 - 0:46(Μουσική: Ρίχαρντ Στράους
«Τάδε έφη Ζαρατούστρα») -
0:49 - 0:50Εντάξει;
-
0:50 - 0:52Ξέρετε πού πηγαίνει.
-
0:52 - 0:57(Μουσική)
-
1:02 - 1:03Ω, έρχεται!
-
1:11 - 1:12(Η μουσική σταματά απότομα)
-
1:12 - 1:13Ω!
-
1:13 - 1:14(Γέλια)
-
1:14 - 1:16Εντάξει;
-
1:16 - 1:17Συλλογική διακεκομμένη συνουσία.
-
1:17 - 1:19Εντάξει μπορείτε να καθήσετε.
-
1:19 - 1:20(Γέλια)
-
1:20 - 1:24Έχουμε μια βασική ανάγκη για ολοκλήρωση.
-
1:24 - 1:26(Γέλια)
-
1:26 - 1:27Αγαπάμε την ολοκλήρωση.
-
1:27 - 1:30(Χειροκρότημα)
-
1:30 - 1:33Μου είπαν την ιστορία,
ότι ο Μότσαρτ, λίγο πριν πάει για ύπνο -
1:33 - 1:35πήγαινε στο πιάνο και έπαιζε
-
1:35 - 1:36«ντα, ντα, ντα, ντα, ντα».
-
1:36 - 1:39Ο πατέρας του, που ήταν
ήδη στο κρεβάτι, θα σκεφτόταν, «Αχ». -
1:39 - 1:41Θα έπρεπε να σηκωθεί
και να παίξει την τελευταία νότα -
1:41 - 1:43πριν πάει ξανά για ύπνο
-
1:43 - 1:44(Γέλια)
-
1:44 - 1:49Έτσι η ανάγκη για ολοκλήρωση
μάς οδηγεί στο να σκεφτούμε: -
1:49 - 1:51Ποιoς είναι ο μεγαλύτερος φόβος μας;
-
1:52 - 1:57Σκεφτείτε -- ποιος είναι,
όσο μεγαλώνουμε ακόμη και τώρα; -
1:57 - 2:01Και είναι ο φόβος για το σκοτάδι.
-
2:04 - 2:06Μισούμε την αβεβαιότητα.
-
2:06 - 2:08Μισούμε το να μην ξέρουμε.
-
2:08 - 2:10Το μισούμε.
-
2:10 - 2:11Σκεφτείτε τις ταινίες τρόμου.
-
2:11 - 2:14Οι ταινίες τρόμου πάντα
γυρίζονται στο σκοτάδι, -
2:14 - 2:16στο δάσος,
-
2:16 - 2:17τη νύχτα,
-
2:17 - 2:18στα βάθη της θάλασσας,
-
2:18 - 2:20στο μαύρο του διαστήματος.
-
2:21 - 2:24Κι επειδή ο θάνατος ήταν εύκολος
στη διάρκεια της εξέλιξης. -
2:24 - 2:26Αν δεν ήσασταν σίγουρος,
ότι αυτός ήταν θηρευτής -
2:26 - 2:27ήταν πολύ αργά.
-
2:27 - 2:30Το μυαλό σας εξελίχθηκε στο να προβλέπει.
-
2:30 - 2:32Και αν δεν μπορούσατε
να προβλέψετε, πεθαίνατε. -
2:33 - 2:37Και ο τρόπος που το μυαλό σας προβλέπει
είναι κωδικοποιώντας τις υποθέσεις -
2:37 - 2:39που ήταν χρήσιμες στο παρελθόν.
-
2:40 - 2:42Αλλά αυτές οι υποθέσεις
δεν μένουν, απλώς μέσα στο μυαλό σας. -
2:42 - 2:45Τις προβάλετε έξω στον κόσμο.
-
2:45 - 2:47Δεν υπάρχει πουλί εκεί.
-
2:48 - 2:51Προβάλετε την έννοια πάνω στην οθόνη.
-
2:53 - 2:56Οτιδήποτε λέω σε εσάς τώρα
είναι στην ουσία ανούσιο. -
2:57 - 3:00(Γέλια)
-
3:00 - 3:02Εσείς δημιουργείτε το νόημα
και το προβάλετε πάνω μου. -
3:02 - 3:06Ό,τι είναι αληθινό για τα αντικείμενα
είναι και για άλλους ανθρώπους. -
3:06 - 3:08Ενώ μπορείτε να μετρήσετε
το δικό τους «τι» και «πότε», -
3:08 - 3:10δεν μπορείτε ποτέ το «γιατί» τους.
-
3:10 - 3:12Γι' αυτό χρωματίζουμε άλλους ανθρώπους.
-
3:12 - 3:16Προβάλουμε ένα νόημα πάνω τους βασισμένο
στα βιώματα και στις εμπειρίες μας. -
3:18 - 3:22Και γι' αυτό το καλύτερο σχέδιο
είναι η μείωση της αβεβαιότητας. -
3:23 - 3:25Έτσι, όταν περνάμε στην αβεβαιότητα,
-
3:26 - 3:29τα σώματά μας αντιδρούν
φυσιολογικά και ψυχικά. -
3:29 - 3:32Το ανοσοποιητικό σας σύστημα
αρχίζει να καταρρέει. -
3:32 - 3:35Τα εγκεφαλικά σας κύτταρα αρχίζουν
να αδυναμούν και να νεκρώνουν. -
3:35 - 3:38Η δημιουργικότητά σας
και η ευφυΐα σας μειώνεται. -
3:38 - 3:42Συχνά πηγαίνουμε από τον φόβο
στον θυμό, σχεδόν πολύ συχνά. -
3:42 - 3:45Γιατί; Επειδή ο φόβος είναι
μια κατάσταση βεβαιότητας. -
3:46 - 3:48Γίνεστε ηθικά επικριτικοί.
-
3:48 - 3:50Γίνεστε μια ακραία εκδοχή του εαυτού σας.
-
3:50 - 3:52Αν είστε συντηρητικοί,
γίνεστε πιο συντηρητικοί. -
3:52 - 3:55Αν είστε φιλελεύθεροι,
γίνεστε πιο φιλελεύθεροι. -
3:55 - 3:57Διότι πηγαίνετε σε ένα μέρος γνώριμο.
-
3:58 - 4:01Το πρόβλημα είναι, ότι ο κόσμος αλλάζει.
-
4:02 - 4:04Και πρέπει να προσαρμοστούμε
ή να πεθάνουμε. -
4:04 - 4:06Και αν θέλετε να πάτε από το A στο Β,
-
4:06 - 4:07το πρώτο βήμα δεν είναι το Β.
-
4:07 - 4:10Το πρώτο βήμα είναι
να πας από το Α στο μη Α -- -
4:11 - 4:13να ξεχάσεις τις προκαταλήψεις
και τις παραδοχές, -
4:13 - 4:18να περάσεις μέσα στο ίδιο μέρος,
όπου το μυαλό μας εξελίχθηκα να αποφεύγει. -
4:20 - 4:23Να περάσεις στο μέρος του άγνωστου.
-
4:26 - 4:28Αλλά είναι τόσο σημαντικό
να πάμε σε αυτό το μέρος, -
4:28 - 4:31όπου το μυαλό μας δίνει μια λύση.
-
4:31 - 4:33Η εξέλιξη μας έδωσε μια λύση.
-
4:33 - 4:38Και είναι πιθανώς μια από τις
πιο βαθιές και αντιληπτικές εμπειρίες. -
4:39 - 4:42Kαι είναι η εμπειρία του δέους.
-
4:44 - 4:49(Μουσική)
-
5:44 - 5:48(Χειροκρότημα)
-
5:49 - 5:55(Μουσική)
-
5:57 - 6:01(Χειροκρότημα)
-
6:01 - 6:06(Μουσική)
-
6:45 - 6:49(Χειροκρότημα)
-
6:50 - 6:55(Μουσική)
-
7:05 - 7:10(Χειροκρότημα)
-
7:10 - 7:14(Επευφημίες)
-
7:14 - 7:18(Χειροκρότημα)
-
7:20 - 7:23Μπο Λόττο: A, πόσο θαυμάσιο, σωστά;
-
7:23 - 7:30Έτσι μόλις τώρα, πιθανώς όλοι
νιώθετε σε κάποιο επίπεδο ή άλλο, δέος. -
7:30 - 7:31Σωστά;
-
7:32 - 7:35Έτσι, τι συμβαίνει
μέσα στο μυαλό σας τώρα; -
7:36 - 7:37Και για χιλιάδες χρόνια,
-
7:37 - 7:40σκεφτόμαστε και γράφουμε
και βιώνουμε δέος, -
7:40 - 7:43και γνωρίζουμε τόσο λίγα γι' αυτό.
-
7:44 - 7:50Κι έτσι προσπαθώντας να καταλάβουμε
τι είναι και τι ακριβώς κάνει, -
7:50 - 7:55το Εργαστήριό μου για Απροσάρμοστους
είχε μόλις την ευκαιρία και ευχαρίστηση -
7:56 - 7:57να δουλέψει με αυτούς,
-
7:57 - 8:01που είναι από τους μεγαλύτερους
δημιουργούς του δέους που γνωρίζουμε, -
8:01 - 8:04τους συγγραφείς, τους δημιουργούς,
τους σκηνοθέτες, τους λογιστές, -
8:04 - 8:07τους ανθρώπους,
που είναι το Τσίρκο του Ήλιου. -
8:08 - 8:10Και γι' αυτό πήγαμε στο Λας Βέγκας
-
8:11 - 8:15και καταγράψαμε την εγκεφαλική
λειτουργία των ανθρώπων, -
8:15 - 8:17ενώ παρακολουθούσαν την παράσταση,
-
8:17 - 8:20πάνω από 10 παραστάσεις του «Ο»
-
8:20 - 8:23η οποία είναι η εμβληματικότερη
παράσταση του Τσίρκου. -
8:23 - 8:26Και επίσης μετρήσαμε
τη συμπεριφορά πριν την παράσταση -
8:26 - 8:29καθώς επίσης και σε ομάδα ελέγχου
μετά την παράσταση. -
8:29 - 8:32Και έτσι είχαμε πάνω από 200
ανθρώπους εμπλεκόμενους. -
8:33 - 8:35Τι είναι, λοιπόν δέος;
-
8:35 - 8:38Τι συμβαίνει μέσα
στο μυαλό σας αυτή τη στιγμή; -
8:38 - 8:41Είναι η κατάσταση του μυαλού σας. Εντάξει;
-
8:41 - 8:44Το μπροστινό μέρος του μυαλού σας,
o προμετωπιαίος φλοιός, -
8:44 - 8:46που είναι υπεύθυνος
για την εκτελεστική λειτουργία, -
8:46 - 8:47τον έλεγχο της προσοχής σας,
-
8:47 - 8:49είναι τώρα υποβαθμισμένος.
-
8:50 - 8:55Το μέρος του μυαλού σας που ονομάζεται
ΔΒΚ, δίκτυο βασικής κατάστασης, -
8:55 - 8:58που είναι η αλληλεπίδραση μεταξύ
διαφόρων περιοχών του εγκεφάλου σας -
8:58 - 9:02το οποίο είναι σε εγρήγορση
κατά τη διάρκεια των ιδεασμών, -
9:02 - 9:05της δημιουργικής σκέψης σε όρους
αποκλίνουσας σκέψης και ονειροπόλησης -
9:05 - 9:06τώρα βρίσκεται σε υπερρύθμιση.
-
9:08 - 9:10Και περίπου τώρα,
-
9:10 - 9:13η δραστηριότητα
στον προμετωπιαίο φλοιό αλλάζει. -
9:13 - 9:16Γίνεται ασύμμετρη στη δραστηριότητά του,
-
9:16 - 9:18μεροληπτική προς το σωστό,
-
9:18 - 9:22η οποία έχει υψηλό βαθμό συσχέτισης όταν
οι άνθρωποι προσχωρούν προς τον κόσμο, -
9:22 - 9:23σε αντίθεση με το να κάνουν πίσω.
-
9:25 - 9:30Βασικά, η δραστηριότητα των εγκεφάλων
αυτών των ανθρώπων ήταν τόσο συσχετισμένη -
9:30 - 9:33που μπορούμε να εκπαιδεύσουμε
ένα τεχνητό νευρικό δίκτυο -
9:33 - 9:36να προβλέψει αν οι άνθρωποι
βιώνουν δέος ή όχι -
9:36 - 9:38με ακρίβεια του 75 τοις εκατό
κατά μέσο όρο, -
9:38 - 9:40με ανώτερο, το 83 τοις εκατό.
-
9:43 - 9:46Λοιπόν, τι κάνει αυτή
η κατάσταση του εγκεφάλου; -
9:47 - 9:49Λοιπόν, κάποιοι έχουν αποδείξει,
-
9:49 - 9:51για παράδειγμα, οι Καθηγητές
Χάιντ και Κέλτνερ, -
9:51 - 9:56μας έχουν πει ότι οι άνθρωποι νιώθουν
μικροί αλλά ενωμένοι με τον κόσμο. -
9:57 - 10:00Και πως η προκοινωνική
συμπεριφορά αυξάνεται, -
10:00 - 10:03επειδή νιώθουν μια αυξημένη
σχέση με τους γύρω τους. -
10:04 - 10:06Και έχουμε δείξει σε αυτή τη μελέτη,
-
10:06 - 10:10ότι οι άνθρωποι έχουν λιγότερη
ανάγκη για γνωστικό έλεγχο. -
10:10 - 10:14Είναι περισσότερο άνετοι με την
αβεβαιότητα του να μην έχουν ολοκλήρωση. -
10:14 - 10:17Και η όρεξή τους για ρίσκο
επίσης αυξάνεται. -
10:17 - 10:21Στην πραγματικότητα, ψάχνουν για ρίσκο,
και είναι ικανότεροι στο να το παίρνουν. -
10:22 - 10:25Και κάτι το οποίο ήταν αρκετά βαθυστόχαστο
-
10:25 - 10:27είναι, πως όταν ρωτήσαμε ανθρώπους,
-
10:27 - 10:30«Είσαι κάποιος που έχει ροπή
στο να βιώσει δέος;» -
10:31 - 10:33Ήταν πιο πιθανό να δώσουν θετική απάντηση
-
10:33 - 10:35μετά την παράσταση, απ' ότι ήταν [πριν].
-
10:35 - 10:39Στην ουσία επαναπροσδιόρισαν
τους εαυτούς τους και την ιστορία τους. -
10:41 - 10:47Έτσι, το δέος είναι πιθανώς
η αντίληψη, ότι είναι μεγαλύτερο από εμάς. -
10:49 - 10:51Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Τζόζεφ Κάμπελ,
-
10:51 - 10:54«Το δέος είναι αυτό που μας επιτρέπει
να προχωρήσουμε μπροστά». -
10:54 - 10:56Ή σύμφωνα με τα λεγόμενα ενός καλού φίλου,
-
10:56 - 10:59πιθανώς ένας από τους
μεγαλύτερους φωτογράφους, -
10:59 - 11:01εν ζωή φωτογράφους, ο Ντουέην Μάικλς,
-
11:01 - 11:02είπε σε εμένα, μόλις πρόσφατα,
-
11:02 - 11:07ότι ίσως μας δίνει την περιέργεια
να κατανικήσουμε τη δειλία μας. -
11:09 - 11:12Οπότε, ποιος νοιάζεται;
Γιατί θα έπρεπε να νοιαζόμαστε; -
11:13 - 11:14Λοιπόν, σκεφτείτε τη σύγκρουση,
-
11:14 - 11:17η οποία φαίνεται να είναι παντού
στην κοινωνία μας αυτή τη στιγμή. -
11:17 - 11:19Αν εσείς κι εγώ είμαστε σε σύγκρουση
-
11:19 - 11:22είναι σαν να είμαστε
στις αντίθετες άκρες της ίδιας γραμμής. -
11:22 - 11:26O σκοπός μου είναι ν' αποδείξω ότι
έχετε άδικο και να σας στρέψω σε εμένα. -
11:26 - 11:28Το πρόβλημα είναι
ότι κάνετε ακριβώς το ίδιο. -
11:28 - 11:31Προσπαθείτε να αποδείξετε ότι εγώ
κάνω λάθος και να με στρέψετε σε εσάς. -
11:31 - 11:35Κρατήστε, ότι η σύγκρουση είναι
σχεδιασμένη να κερδίσετε, -
11:35 - 11:36αλλά όχι να μάθετε.
-
11:37 - 11:39Ο εγκέφαλός σας
μαθαίνει μόνο αν κινούμαστε. -
11:39 - 11:41Η ζωή είναι κίνηση.
-
11:43 - 11:45Έτσι λοιπόν, αν μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε το δέος, -
11:45 - 11:48όχι για να απαλλαχτούμε
από τη σύγκρουση -- -
11:48 - 11:52η σύγκρουση είναι απαραίτητη, η σύγκρουση
είναι πώς το μυαλό σας επεκτείνεται, -
11:52 - 11:53είναι πώς το μυαλό σας μαθαίνει --
-
11:53 - 11:57αλλά μάλλον, να μπούμε στη σύγκρουση
με έναν διαφορετικό τρόπο; -
11:58 - 12:01Και τι αν το δέος μάς επέτρεπε
να μπούμε σε αυτό, -
12:01 - 12:03με τουλάχιστον δύο
διαφορετικούς τρόπους; -
12:03 - 12:06Ένας, να μας δώσει την ταπεινότητα
και το κουράγιο να μην ξέρουμε. -
12:06 - 12:11Σωστά; Για να μπούμε σε σύγκρουση
με ερώτηση αντί με μια απάντηση. -
12:11 - 12:12Τι θα μπορούσε να συμβεί;
-
12:12 - 12:15Να μπούμε στη σύγκρουση
με αβεβαιότητα, αντί της βεβαιότητας. -
12:16 - 12:19Και το δεύτερο είναι, μπαίνοντας
στη σύγκρουση με αυτό τον τρόπο, -
12:19 - 12:22να ψάξουμε να καταλάβουμε,
από το να πείσουμε. -
12:23 - 12:27Διότι όλοι μας δίνουμε
δίκιο σε εμάς, σωστά; -
12:27 - 12:29Και για να καταλάβουμε κάποιον άλλο,
-
12:29 - 12:32είναι να κατανοήσουμε
τις μεροληψίες και τις παραδοχές -
12:32 - 12:34που ωθούν τη συμπεριφορά τους.
-
12:34 - 12:37Και έχουμε για την ακρίβεια,
εισάγει μια πιλοτική έρευνα -
12:37 - 12:41για να ψάξουμε να δούμε, αν θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε το δέος της τέχνης -
12:41 - 12:43για να διευκολύνουμε την ανοχή.
-
12:44 - 12:47Και τα αποτελέσματα είναι
στην ουσία απίστευτα θετικά. -
12:47 - 12:50Μπορούμε να αμβλύνουμε
τον θυμό και το μίσος -
12:50 - 12:53μέσω της εμπειρίας του δέους,
που δημιουργείται από την τέχνη. -
12:54 - 12:58Οπότε, πού μπορούμε να βρούμε το δέος,
-
12:58 - 13:00δεδομένου του πόσο σημαντικό είναι αυτό;
-
13:03 - 13:05Τι θα γινόταν λοιπόν...
-
13:07 - 13:09Μια πρόταση:
-
13:09 - 13:12ότι το δέος δεν είναι
για να βρεθεί μόνο στο μεγαλείο. -
13:13 - 13:14Το δέος είναι απαραίτητο,
-
13:14 - 13:18συχνά, η κλίμακά του --
τα βουνά, το ηλιοφώτισμα. -
13:20 - 13:23Αλλά τι θα γινόταν αν μπορούσαμε
να επανακαθορίσουμε τους εαυτούς μας -
13:24 - 13:28και να βρούμε το απίθανο, στο απλό;
-
13:29 - 13:30Kαι αν αυτό είναι αλήθεια,
-
13:31 - 13:35και τα δεδομένα μας είναι σωστά,
-
13:35 - 13:37τότε οι προσπάθειες, όπως η επιστήμη,
-
13:37 - 13:41η περιπέτεια, η τέχνη, οι ιδέες, η αγάπη,
-
13:41 - 13:44ένα συνέδριο TED, μια παράσταση,
-
13:45 - 13:48δεν είναι μόνο εμπνευσμένες από δέος,
-
13:49 - 13:53αλλά μπορούν στην ουσία, να γίνουν
η σκάλα μας στην αβεβαιότητα -
13:54 - 13:57για να μας βοηθήσει να εξελιχθούμε.
-
14:15 - 14:16Σας ευχαριστώ πολύ.
-
14:16 - 14:17(Χειροκρότημα)
-
14:17 - 14:18Παρακαλώ, ελάτε επάνω.
-
14:18 - 14:22(Χειροκρότημα)
-
14:22 - 14:27(Επευφημίες)
-
14:27 - 14:33(Χειροκρότημα)
- Title:
- Πώς βιώνουμε το δέος -- και γιατί έχει σημασία
- Speaker:
- Μπο Λότο και το Τσίρκο του Ήλιου
- Description:
-
Ο νευροεπιστήμονας, Μπο Λότο διεξήγαγε μια φιλόδοξη μελέτη με το Τσίρκο του Ήλιου, πάνω στο συναίσθημα του δέους και τα ψυχολογικά και συμπεριφορικά αποτελέσματά του. Σε αυτή την ομιλία και ζωντανή παράσταση, μοιράζεται μερικές από τις ανακαλύψεις τους -- και κάνει πίσω καθώς οι χορευτές του Τσίρκου του Ήλιου δημιουργούν το δικό τους θέαμα, προκαλώντας δέος.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:48
Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for How we experience awe -- and why it matters | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for How we experience awe -- and why it matters | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for How we experience awe -- and why it matters | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for How we experience awe -- and why it matters | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for How we experience awe -- and why it matters | ||
Vasiliki Soultani accepted Greek subtitles for How we experience awe -- and why it matters | ||
Vasiliki Soultani edited Greek subtitles for How we experience awe -- and why it matters | ||
Vasiliki Soultani edited Greek subtitles for How we experience awe -- and why it matters |