Joel & Ethan Coen - Shot | Reverse Shot

Xin chào, tôi là Tony và đây là
Mỗi Khung Hình một Bức Tranh.

Thứ cơ bản nhất chúng ta thấy
trong ngôn ngữ điện ảnh có lẽ là đây;

Cảnh

Cảnh Nghịch Hướng

Gần như mọi bộ phim bạn xem
sẽ..

Gần như mọi bộ phim bạn xem
sẽ đầy ắp những phân đoạn như vậy.

Hầu hết các nhà làm phim sử dụng chúng
như một cách nhanh gọn để ghi hình cảnh hội thoại.

Giữ nguyên vị trí của diễn viên,
sử dụng nhiều máy quay

quay 10 cảnh, và sau đó
đưa ra quyết định ở hậu kỳ.

Nhưng tôi cho rằng Cảnh | Cảnh Nghịch Hướng
vẫn là một kĩ thuật mạnh mẽ
nếu chúng được thực hiện một cách chính xác và hợp lý

và các tác phẩm của Joel & Ethan Coen là những ví dụ điển hình.

-"Tụi tao cứ nghĩ mày là..."

-"...một con nhái."

Bởi vì anh em nhà Coen là bậc thầy về những cảnh hội thoại,
họ thực hiện chúng bằng cách giữ các cảnh quay
đơn giản nhưng rõ ràng.

-"Tôi có thể chia sẻ điều này
với ông được không?"

Vậy thì hôm nay, chúng ta hãy xem xét lại
Cảnh | Cảnh Nghịch Hướng

Chúng ta có thể học được gì từ cách
anh em nhà Coen sử dụng chúng?

-"Để tôi hỏi cô điều này..."

-"Liệu một thằng đần
có thể nghĩ ra thứ này?"

Một trong những điều đầu tiên
bạn để ý về anh em nhà Coen đó là

họ thích quay cảnh hội thoại từ
bên trong không gian của cuộc đối thoại.

và điều đó có nghĩa máy quay thường
được đặt ở giữa hai nhân vật

sao cho mỗi nhân vật đều có
những cảnh quay riêng rẽ.

-"Tao nói vậy mày hiểu chứ?"

Nói cách khác,
họ quay rất nhiều cảnh đơn.

-"Tôi xin lỗi. Nãy giờ tôi không nghe gì cả."

Những nhà làm phim khác, như Paul Greengrass,
thích đặt máy quay phía sau diễn viên,

sử dụng ống kính tiêu cự rất dài,
khiến bạn cảm giác như mình đang nghe lén

-"Tôi muốn biết chuyện gì đã xảy ra"
-"Chuyện xảy ra ư?"

-"Jason Bourne chứ cái gì.
Cô đã có hồ sơ rồi đấy."

-"Thôi tào lao đi."

Anh em nhà Coen và Roger Deakins
không làm như thế.

Trên thực tế, họ quay hầu như hoàn toàn
bằng ống kính góc rộng

-"À tôi có những quan điểm khá mạnh mẽ
về ống kính và cá nhân tôi..."

-"...Tôi đang ngồi đây nói với anh và
anh đang quay tôi từ phía kia..."

-"...qua vai, chắc là bằng một máy quay.
Tôi hiếm khi làm thế."

-"Vì tôi nghĩ, anh biết đấy,
máy quay muốn như thế này..."

-"Đối với tôi,
tôi sẽ quay những cảnh đơn từ trong này."

Và nếu bạn làm thế, hãy chuyển qua
một ống kính rộng hơn và đưa máy quay đến gần hơn

Nó sẽ trở thành...

-"Nó khác biệt phải không? Anh biết đấy,
đó là cảm giác về sự hiện diện..."

-"Anh ở ngay đấy với một ai,
khác hẳn với khi nãy..."

-"...tôi nghĩ theo phương diện tâm lý học,
nó đem lại những hiệu quả khác nhau..."

Nhưng những hiệu quả tâm lý đó là gì?

Nếu một ống kính có tiêu cự dài
làm bạn có cảm giác như đang nghe trộm,
vậy thì ống kính này làm bạn cảm thấy như thế nào?

-"Này, nghe này,
có điều gì rất sai ở đây!"

-"Tôi không muốn album Abraxas của Santana."

-"Tôi vừa trải qua
một vụ tai nạn ô tô tồi tệ"

Tôi sẽ nói rằng đó là 2 cảm giác:

khá là không thoải mái...

và khá là hài hước.

và cảm nhận như vậy là hợp lý.

Bời vì anh em nhà Coen
thích cô lập những cá nhân

bẫy họ trong những tình huống mà
họ thực sự không có quyền kiểm soát.

Và bởi vì ống kính ở ngay đó...

-"Chúng ta đã thỏa thuận rồi.
Và thoả thuận là thoả thuận."

-"Có phải Jerry không? Anh đi mà hỏi 3 linh hồn khốn khổ
ở Brainerd xem thoả thuận có phải là thoả thuận không."

Bạn cũng bị mắc kẹt với họ.

Một hiệu quả khác là về mặt hình ảnh.

Nhà Coen quay hầu hết bằng ống kính 27mm hay 32mm

và họ thường quay cận cảnh vào
để làm quá lên một phần nào đó trên khuôn mặt diễn viên.

-"Frank Raffo, anh rể của tôi là thợ cắt tóc."

-"Giời ạ, hắn nói giỏi lắm."

Dùng ống kính góc rộng không chỉ làm phóng đại khuôn mặt...

...mà nó còn phóng đại các chuyển động hướng về phía máy quay,
điển hình như việc camera được di chuyển gần vào để quay cận mặt.

-"Và nó cũng đem lại cảm giác của sự chuyển động"

-"Như khi tôi đưa tay tới rồi lui khỏi máy quay.."

-"...ống kính góc rộng sẽ đem lại nhiều hiệu quả hơn."

-"Và kể cả khi tôi xoay người, như thế này."

-"Vậy thì đừng có để nó xảy ra như thế."

-"Cảnh quay sẽ trở nên sống động hơn,
góc cạnh hơn."

-"Em đùa anh đấy à? Chúng ta còn có gia đình ở đây mà!"

Hiệu quả thứ ba của việc
quay nhiều cảnh đơn theo cách này..

...là về cảnh trí xung quanh.

Những cảnh quay như này
có được sự cân bằng tốt...

...giữa nhân vật và mọi thứ xunh quanh cô ta.

-"Tôi sẽ rất ngạc nhiên
nếu nghi phạm của chúng ta đến từ Brainerd."

-"Yah."

Và nó giúp chúng ta nhìn nhận nhanh chóng về các nhân vật phụ.

Hãy nghĩ về việc bạn hiểu về người phụ nữ này đến đâu
chỉ thông qua quần áo
và không gian làm việc của cô ta.

-"Chúng tôi không thể tiết lộ bất kì thông tin gì."

Nhưng điều tách biệt nhà Coen khỏi các nhà làm phim khác

...chính là nhịp điệu trong khâu biên tập của họ.

-"Chúng ta sẽ dìm giá cổ phiếu."

-"Đến khi chúng ta có thể mua được 50% tổng số"
-"51."

-"Không tính đến mezzanine'"

-"Được đấy!"
-"Nên là như vậy!"

-"Rồi sẽ được thôi!"
-"Đã được rồi thưa các vị!"

Nhiều người cho rằng nhịp điệu đến từ các câu thoại.

Nhưng nhịp điệu thật ra không đến từ lời nói.

Nhiều khi, để cảm nhận được nhịp điệu,
bạn phải xem khi nó được thực hiện tệ.

Đây là cảnh từ một bộ phim họ viết
nhưng không đạo diễn.

Hãy để ý khoảng dừng gượng gạo
giữa hai câu thoại.

-"Chả phải là tôi đánh giá gì đâu."

-"Ồ tuyệt vời quá."

-"Nhưng hiện giờ có một giải đấu ồn ã nào đang diễn ra không?"

Mọi thứ có vẻ khá "sai"

Bây giờ hãy xem cảnh mà nhà Coen đạo diễn.

-"Thuốc?"

-"Ok."

Và nhịp điệu này giúp nhấn mạnh rất nhiều cảnh phim của họ...

và đó cũng là cách mà họ
tìm ra được những khoảnh khắc không lời
mà các đạo diễn khác không để ý đến.

Nhưng cuối cùng thì những lựa chọn này
kết tinh thành gì?

Theo tôi thì chúng tạo nên một sắc thái riêng biệt.

Bởi vì ở một góc độ, nhà Coen muốn bạn
cười vào những con người này.

Không phải tự nhiên mà họ dùng ống kính góc rộng
để phóng đại phần mặt

và dùng những khoảnh khắc đó để làm chi tiết gây cười.

Nhưng ở một góc độ khác, nhà Coen lại muốn
bạn đồng cảm với những nhân vật này.

Họ căn khung hình đủ rộng để bạn
nhìn thấy cảnh vật xung quanh

...và họ đặt ống kính ngay cạnh nhân vật
khi họ ở những thời khắc tồi tệ nhất.

-"Tôi sắp chết rồi."

-"Làm gì đi chứ. Giúp tôi đi chứ!"

Có một câu nói cổ:
Rằng, bị kịch thì quay cận cảnh.

Còn Hài Hước thì quay góc rộng.

Nhưng đối với nhà Coen thì
những đặc trưng này thường lẫn lộn với nhau.

Họ thể hiện bi kịch và hài hước chung
trong cùng một cảnh quay đơn thân mật.

-"Tôi nhớ Mike."

Và đó chính là điều lôi cuốn trong cách làm phim của họ

Bởi vì các cảnh hội thoại
không chỉ đơn thuần để ghi lại hội thoại.

Chúng còn bao gồm
cả những hành vi không lời.

-"Tôi đoán là việc này không
có ý nghĩa gì với ông cả."

-"Tất nhiên là có chứ,
Tôi có thể kể cho ông nghe vài câu chuyện.."

-"Ý của tôi là thế đấy!
ai trong chúng ta cũng có chuyện để kể.."

Và bằng cách đặt máy quay ở đây,

đồng thời sử dụng một ống kính góc rộng,
đi theo một nhịp điệu cụ thể

nhà Coen đã tìm ra một cách tiếp cận
thú vị, sử dụng những công cụ đơn giản nhất.

Cảnh

Cảnh Nghịch Hướng