Jak przetacza się krew?

Obejrzyj całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/how-does-blood-transfusion-work-bill-schutt

W 1881 roku lekarz William Halsted spieszył z pomocą do swojej siostry Minnie, która po porodzie doznała krwotoku. Szybko wkłuł się w swoje ramię, pobrał krew i przetoczył ją siostrze. Po kilku minutach niepewności poczuła się lepiej. Co sprawiło, że ta transfuzja zakończyła się sukcesem? Bill Schutt wyjaśnia historię tej procedury ratującej życie.

Lekcja: Bill Schutt. Reżyseria: Hype CG.

W 1881 roku lekarz William Halsted
śpieszył z pomocą swojej siostrze Minnie,

która po porodzie doznała krwotoku.

Szybko wkłuł się w swoje ramię,

pobrał krew i przetoczył ją siostrze.

Po kilku minutach niepewności
poczuła się lepiej.

Halsted nie wiedział, ile mieli szczęścia.

Jego transfuzja pomogła tylko dlatego,
że on i jego siostra

mieli tę samą grupę krwi,

co nie jest pewne
nawet wśród bliskich krewnych.

Grupy krwi nie zostały odkryte
za życia Halsteda,

chociaż ludzie eksperymentowali
z transfuzją przez wieki,

w większości bezskutecznie.

W 1667 roku francuski lekarz
Jean-Baptiste Denis

pierwszy przetestował
tę metodę na ludziach.

Denis przetoczył owczą krew
Antoinemu Mauroy,

który prawdopodobnie cierpiał na psychozę,

w nadziei że zabieg zmniejszy jego objawy.

Po zabiegu Mauroy czuł się dobrze.

Jednak po drugiej transfuzji
dostał gorączki,

silnego bólu w dolnej części pleców,
intensywnego pieczenia w ramieniu,

a zamiast moczu oddawał
gęstą, czarną ciecz.

Mimo że nikt tego wtedy nie wiedział,

były to oznaki niebezpiecznej
reakcji układu immunologicznego.

Ta reakcja rozpoczyna się
wraz z produkcją białek,

przeciwciał,

które odróżniają własne komórki od obcych.

Rozpoznają obce białka, antygeny,

wbudowane w błonę komórkową intruza.

Przeciwciała przyłączają się do antygenów,

dając sygnał innym komórkom,
żeby zaatakować i zniszczyć obce komórki.

Zniszczone komórki są usuwane
z organizmu z moczem.

W ekstremalnych przypadkach
duża liczba zniszczonych komórek

tworzy skrzepy blokujące przepływ krwi
do organów życiowych,

powodując niewydolność nerek
i innych organów.

Na szczęście pacjent Denisa
przeżył transfuzję.

Jednak gdy inne transfuzje międzygatunkowe
okazały się śmiertelne,

zakazano tej procedury w Europie

na kilkaset lat.

Dopiero w 1901 roku
austriacki lekarz Karl Landsteiner

odkrył grupy krwi.

Był to kluczowy krok do powodzenia
transfuzji międzyludzkich.

Zaobserwował, że po wymieszaniu
różnych grup tworzą się skrzepy.

Dzieje się tak, gdy przeciwciała
łączą się z komórkami o innych antygenach,

powodując zlepianie się komórek krwi.

Gdy komórki dawcy mają
tę samą grupę co komórki biorcy,

komórki dawcy nie będą uznane za obce
i nie utworzą skrzepów.

Do 1907 roku

lekarze mieszali niewielkie ilości krwi
przed wykonaniem transfuzji.

Jeśli nie utworzyły się skrzepy,
grupy były jednakowe.

Pozwoliło to ocalić
tysiące istnień ludzkich

i stworzyć podwaliny
współczesnych transfuzji.

Aż do tego momentu wszystkie transfuzje
odbywały się w czasie rzeczywistym,

bezpośrednio między pacjentami.

Ponieważ krew krzepnie prawie natychmiast

w kontakcie z powietrzem,

jako mechanizm zapobiegający
utracie krwi w wyniku urazu.

W 1914 roku badacze odkryli,
że cytrynian sodu

zatrzymuje proces krzepnięcia,
usuwając wapń niezbędny do tego procesu.

Krew z cytrynianem mogła być
przechowywana na później.

Był to pierwszy krok umożliwiający
transfuzje na większą skalę.

W 1916 para amerykańskich badaczy odkryła
efektywniejszy środek przeciwzakrzepowy,

heparynę, która deaktywuje enzymy
odpowiedzialne za krzepnięcie.

Heparyna jest używana po dziś dzień.

W tym samym czasie

amerykańscy i brytyjscy badacze
stworzyli przenośne maszyny

umożliwiające transport krwi
na pola walk pierwszej wojny światowej.

Dzięki odkrytej heparynie

medycy bezpiecznie przechowywali
i konserwowali krew,

dostarczając ją bezpośrednio
do rannych żołnierzy na polu walki.

Po wojnie ten prosty pojemnik
stał się inspiracją

dla współczesnych banków krwi
zakładanych w szpitalach na całym świecie.