Τι προκαλεί αϋπνία; - Νταν Κουάρτλερ

Για να δείτε ολόκληρο το μάθημα: https://ed.ted.com/lessons/what-causes-insomnia-dan-kwartler

Τι σας κρατά ξάγρυπνους το βράδυ; Στοχάζεστε βαθιές ερωτήσεις; Έξαψη για ένα μεγάλο ταξίδι; Άγχος για ημιτελή εργασία; Κι αν ο πραγματικός λόγος που σας ξαγρυπνά ήταν το άγχος για την απώλεια του ύπνου; Αυτός ο φαινομενικά άλυτος βραχνάς βρίσκεται στην καρδιά της αϋπνίας, την πιο κοινή διαταραχή ύπνου στον κόσμο. Λοιπόν, τι είναι η αϋπνία; Και υπάρχει κάποιος τρόπος να σπάσει ο κύκλος; Ο Νταν Κουάρτλερ αναλύει την επιστήμη της αϋπνίας.

Μάθημα από τον Νταν Κουάρτλερ, ψηφιακή απεικόνιση από τη Σάρον Κόουλμαν.

Τι σας κρατά ξύπνιους το βράδυ;

Βαθύς στοχασμός;

Έξαψη για ένα μεγάλο ταξίδι;

Ή μήπως άγχος για ημιτελή δουλειά,

ή ένα επικείμενο διαγώνισμα,

ή μια τρομακτική οικογενειακή συγκέντρωση;

Για πολλούς, το άγχος είναι προσωρινό
καθώς η αιτία του επιλύεται γρήγορα.

Κι αν το ζήτημα που σας ξαγρυπνά
ήταν το άγχος για την απώλεια του ύπνου;

Αυτός ο φαινομενικά άλυτος βραχνάς
είναι στο κέντρο της αϋπνίας,

η πιο συχνή διαταραχή ύπνου του κόσμου.

Σχεδόν οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει
περιστασιακό άστατο ύπνο -

σύντροφος που ροχαλίζει,

σωματικός πόνος,

ή συναισθηματικό άγχος.

Υπερβολική στέρηση ύπνου όπως το τζετ λαγκ
μπορεί να μπερδέψει το βιολογικό σου ρολόι

προκαλώντας χάος στο χρονοδιάγραμμα ύπνου.

Αλλά τις περισσότερες φορές,
η στέρηση ύπνου είναι βραχυπρόθεσμη.

Τελικά, η εξάντληση μάς καταβάλει όλους.

Όμως, κάποιες χρόνιες παθήσεις
όπως αναπνευστικές διαταραχές,

γαστρεντερολογικά προβλήματα,

και πολλές άλλες μπορούν
να υπερισχύσουν της κόπωσης.

Καθώς συσσωρεύονται οι άγρυπνες νύχτες,

το δωμάτιο μπορεί να αρχίσει
να σχετίζεται με ανήσυχες νύχτες

κατεστραμμένες από το άγχος.

Την ώρα του ύπνου, αυτός
που υποφέρει από αϋπνίες αγχώνεται

τόσο ώστε ο εγκέφαλός του κλέβει
το σύστημα αντίδρασης στο άγχος,

πλημμυρίζοντας το σώμα με χημικά
μάχης, φυγής ή παγώματος.

Η Κορτισόλη και η Αδρενοκορτικοτρόπος
ορμόνη ρέουν στο αίμα,

αυξάνουν τον καρδιακό ρυθμό,
την πίεση του αίματος

και τινάζουν το σώμα από την υπερδιέγερση.

Σε αυτή την κατάσταση,
ο εγκέφαλος κυνηγά ενδεχόμενες απειλές,

ανήμπορος να παραμελήσει
την παραμικρή δυσφορία ή νυχτερινό θόρυβο.

Όταν ο άυπνος τελικά κοιμηθεί,

η ποιότητα του ύπνου διακυβεύεται.

Η πρωταρχική πηγή ενέργειας του εγκεφάλου
είναι η εγκεφαλική γλυκόζη,

και στον υγιή ύπνο, ο μεταβολισμός μας
αργεί να την συντηρήσει, την ημέρα.

Έρευνες με ποζιτρονική τομογραφία δείχνουν
την αδρεναλίνη να εμποδίζει τον ύπνο

και να επιταχύνει τον μεταβολισμό.

Καθώς οι άυπνοι κοιμούνται,
τα σώματά τους κάνουν υπερωρίες,

καίγοντας τις εγκεφαλικές προμήθειες
σε γλυκόζη που δίνει ενέργεια.

Αυτό το σύμπτωμα κακού ύπνου
αφήνει τους άυπνους

ξύπνιους σε κατάσταση
εξάντλησης, σύγχυσης και άγχους,

που ξεκινά τη διαδικασία από την αρχή.

Όταν αυτοί οι κύκλοι άγχους και ανησυχίας
διαρκούν αρκετούς μήνες,

γίνεται διάγνωση χρόνιας αϋπνίας.

Κι ενώ η αϋπνία σπάνια οδηγεί στον θάνατο,

οι χημικοί μηχανισμοί της
είναι όμοιοι με τις κρίσεις πανικού

που βρίσκονται σε όσους βιώνουν
κατάθλιψη και άγχος.

Οποιαδήποτε από αυτές τις παθήσεις

αυξάνει τον κίνδυνο των άλλων δύο.

Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι
να σπάσει ο κύκλος της αϋπνίας.

Η διαχείριση του άγχους
που οδηγεί σε υπερδιέγερση

είναι μία από τις πιο κατανοητές
θεραπείες για την αϋπνία

και οι καλές πρακτικές αποκαταστούν
τη σχέσης σας με την ώρα του ύπνου.

Σιγουρευτείτε πως το υπνοδωμάτιό σας
είναι σκοτεινό και δροσερό

για την ελαχιστοποίηση «απειλών»
κατά την υπερδιέγερση.

Χρησιμοποιείστε το κρεββάτι σας για ύπνο,

κι αν είστε ανήσυχοι,

αφήστε το δωμάτιο και εξαντληθείτε
με χαλαρωτικές δραστηριότητες

όπως το διάβασμα,

τον διαλογισμό ή

την καταγραφή ημερορολογίου.

Ρυθμίστε τον μεταβολισμό σας θέτοντας
σταθερές ώρες ξεκούρασης και αφύπνησης

για να προσανατολίσετε
το βιολογικό σας ρολόι.

Αυτό το ρολόι ή ο κιρκάδιος ρυθμός,

είναι επίσης ευαίσθητος στο φως,

άρα αποφύγετε τα έντονα φώτα το βράδυ

για να πείτε στο σώμα σας
ότι είναι ώρα για ύπνο.

Επιπροσθέτως,

κάποιοι ιατροί συνταγογραφούν
ώστε να βοηθήσουν τον ύπνο

αλλά δεν υπάρχουν αξιόπιστα φάρμακα
που βοηθούν σε όλες τις περιπτώσεις.

Τα μη συνταγογραφούμενα υπνωτικά
μπορεί να είναι άκρως εθιστικά

οδηγώντας σε στέρηση
που χειροτερεύει τα συμπτώματα.

Αλλά πριν ζητήσετε θεραπευτική αγωγή,

βεβαιωθείτε πως η αγρυπνία σας
πράγματι οφείλεται σε αϋπνία.

Περίπου 8% των ασθενών
διαγιγνώσκεται με χρόνια αϋπνία

και υποφέρει από ένα λιγότερο συχνό
γενετικό πρόβλημα

την επονομαζόμενη διαταραχή
καθυστερημένης φάσης ύπνου ή DSPD.

Τα άτομα με DSPD έχουν κιρκάδιο ρυθμό
σημαντικά μακρύτερο των 24 ωρών,

αποσυντονίζοντας τις συνήθειες ύπνου
με τις παραδοσιακές ώρες ύπνου.

Ενώ έχουν δυσκολία στο να πέσουν για ύπνο
κατά τις τυπικές ώρες,

δεν ωφείλεται στο αυξανόμενο άγχος.

Με την πρώτη ευκαιρία,

κοιμούνται άνετα παρά
το καθυστερημένο τους πρόγραμμα.

Ο κύκλος ύπνου και αφύπνησης
είναι μια λεπτή ισορροπία

και είναι ουσιώδης για την διατήρηση
της σωματικής και πνευματικής υγείας.

Για όλους αυτούς τους λόγους,

αξίζει να αφιερώσουμε χρόνο και προσπάθεια

για τη διατήρηση μιας σταθερής
ρουτίνας στην ώρα ύπνου,

αλλά ας προσπαθήσουμε
να μην χάσουμε τον ύπνο μας για αυτό.