Một cách tiếp cận khoa học về những vấn đề huyền bí

Cái gì đã ám Carrie Poppy? Ma hay thứ gì còn khủng khiếp hơn nữa? Trong bài nói chuyện này, nữ phóng viên điều tra sẽ kể lại lần đối mặt với cảm giác ma quái mà bạn sẽ muốn cảnh báo cùng bạn bè, và giải thích tại sao ta cần khoa học để đối phó với những vấn đề huyền bí.

Tám năm trước, tôi bị ma ám.

Lúc đó tôi 25 tuổi

tôi sống trong một căn nhà nhỏ phía sau
nhà của một người khác

tại Los Angeles.

Đó là một nhà khách,
đã có phần đổ nát xiêu vẹo,

không được ai để ý từ lâu

Và một đêm, khi tôi ngồi đó

tôi có những cảm giác ma quái,

cảm giác như đang bị ai đó theo dõi.

Nhưng không có ai ở đó cả
ngoài hai con chó của tôi,

đang nằm gặm chân chúng.

Tôi nhìn xung quanh.
Không có ai cả.

Và tôi nghĩ, được rồi
chỉ là do tôi tưởng tượng ra mà thôi.

Nhưng cảm giác càng ngày càng tồi tệ hơn,

tôi bắt đầu cảm thấy tức ngực,

kiểu như khi nhận được một tin tức xấu.

Và nó bắt đầu ép xuống ngày càng sâu,

gần như phát đau.

Và sau suốt cả tuần đó,
cảm giác cứ mỗi ngày một tệ hơn.

Và tôi bắt đầu tin rằng
có một thứ gì đó ở đây

trong căn nhà khách nhỏ của mình,
ám tôi.

Tôi bắt đầu nghe thấy tiếng động này,

tiếng "vút" như có luồng gió
vừa xoẹt qua tôi.

Tôi gọi cho Claire, bạn thân nhất
của tôi, và nói:

"Tớ biết điều này có vẻ điên rồ,

nhưng, à...

tớ nghĩ trong nhà mình có ma,
tớ phải đuổi nó ra."

Và cô ấy nói, cô ấy có đầu óc rất cởi mở,
cô ấy bảo:

"Tớ không nghĩ cậu bị điên.

Tớ nghĩ là cậu phải làm tẩy uế."

(Cười)

"Hãy kiếm một ít lá xô thơm và đốt lên,

và bảo chúng hãy cút đi."

Tôi nói "Được thôi"
và tôi ra ngoài mua lá xô thơm.

Tôi chưa từng làm việc này bao giờ,
nên tôi châm lá xô vào ngọn lửa,

khua chúng lên, và nói "Cút đi!
Đây là nhà tao! Tao sống ở đây.

Chúng mày không được phép ở đây!"

Nhưng cảm giác vẫn giữ nguyên.
Chẳng gì khá hơn.

Rồi tôi bắt đầu nghĩ,

À, giờ thì cái thứ đó
có lẽ đang cười nhạo mình,

vì nó vẫn chưa đi,

và tôi thì trông giống như
một thứ yếu đuối, bất lực

không thể đuổi được nó đi.

Vậy là mỗi ngày, tôi về nhà

và các bạn ạ, cảm giác tệ đến nỗi...
ý tôi là, giờ tôi đang cười khi nhắc về nó

nhưng lúc đó đêm nào
tôi cũng ngồi trên giường và khóc.

Và cảm giác ở ngực tôi ngày càng tồi tệ.

Nó thực sự đau.

Và tôi đến một nhà tâm thần học

cố gắng bắt bà ấy kê đơn cho mình,

nhưng bà ấy không thể vì
tôi không bị tâm thần phân liệt, được chứ!

(Cười)

Nên cuối cùng tôi vào Internet
và tra Google "ma ám".

Và tôi tình cờ vào diễn đàn
những thợ săn ma này.

Nhưng đó là những thợ săn ma đặc biệt...

họ rất hoài nghi.

Họ cho rằng tất cả những trường hợp có ma
họ điều tra từ trước tới nay

cuối cùng đều được giải thích
bằng khoa học.

Và tôi đã kiểu như "Được rồi, những chàng
thông minh, đây là việc xảy ra với tôi,

nếu các anh có lời giải thích nào,
tôi rất muốn được biết."

Và một trong số họ nói "Được rồi,

ừm, chị đã nghe nói về ngộ độc
khí cacbon monoxit chưa?"

Và tôi nói "Có tôi biết,

như kiểu ngộ độc khí gas phải không?"

Ngộ độc cacbon monoxit là khi có
một nguồn khí gas rò rỉ

trong nhà bạn.

Tôi tra cứu lại, và triệu chứng
ngộ độc khi cacbon monooxit

bao gồm tức ngực,

ảo giác âm thanh... tiếng "vút"...

một cảm giác sợ hãi
không giải thích được.

Vậy là đêm đó, tôi gọi cho công ty gas.

Tôi nói "Tôi có việc khẩn cấp.
Tôi cần các anh đến đây ngay.

Tôi không muốn nói chuyện ngay lúc này,
nhưng làm ơn đến đây ngay."

(Cười)

Họ tới, và tôi nói "Tôi nghi có rò gas".

Họ mang theo máy dò khí cacbon monoxit

và họ nói

"Rất may là chị gọi cho chúng tôi tối nay,

vì nếu không chị đã có thể
bị chết, rất nhanh."

Ba mươi bảy phần trăm người Mỹ
tin chuyện nhà bị ma ám,

và tôi tự hỏi bao nhiêu trong số họ
từng ở trong một căn nhà như vậy,

bao nhiêu người trong họ
từng gặp nguy hiểm.

Và câu chuyện ma ám đó
đã đưa tôi tới công việc hiện nay.

Tôi là một nhà điều tra, theo hai nghĩa:

Tôi là một phóng viên điều tra,

tôi cũng là một người
điều tra những tuyên bố

về hiện tượng huyền bí và tâm linh.

Và điều đó có nghĩa là,

đôi khi tôi giả vờ cần làm lễ trừ tà

để có thể - vâng đúng vậy! - có thể
tới gặp một thầy trừ tà

để xem liệu ông ta có sử dụng
những mánh lới quảng cáo và tâm lý

để cố thuyết phục người khác
là họ bị ma ám hay không.

Đôi khi điều đó có nghĩa là
tôi giả làm thành viên một nhóm cực đoan

mà tôi sẽ viết về họ trong
một chương trình podcast tôi đồng tổ chức.

Và tôi đã thực hiện 70 vụ điều tra
như vậy với bạn tôi, Ross.

Và tôi vui mừng thông báo với bạn rằng
9 trong 10 trường hợp, khoa học thắng!

Giải quyết vấn đề!
Mọi thứ đều được giải thích!

Không phải vậy!

Sự thật là, 10 trên 10 trường hợp,
khoa học thắng, giải quyết vấn đề!

(Vỗ tay)

Và điều đó không có nghĩa là
bí ẩn không hề tồn tại.

Tất nhiên, có những bí ẩn,
nhưng bí ẩn là bí ẩn,

không phải là hồn ma.

Và giờ, tôi tin rằng có hai loại sự thật,

và tôi đã mất một thời gian để hiểu được,
nhưng tôi nghĩ điều này đúng,

vậy hãy để tôi nói hết đã.

Tôi nghĩ có sự thật bên ngoài,
và sự thật bên trong.

Nên nếu bạn nói với tôi:

"Có một người đàn ông tên Jesus
từng tồn tại."

Là sự thật bên ngoài, phải không?

Ta có thể đi tìm
trong các ghi chép lịch sử

Ta có thể xác định việc đó
có đúng hay không.

Và tôi có thể nói,
điều đó có lẽ thực sự đúng.

Nhưng nếu bạn nói "Jesus trỗi dậy
từ cái chết". Ồ, rắc rối hơn đây.

(Cười)

Tôi có thể nói đó là
một tuyên bố về sự thật bên ngoài,

vì ông ấy hoặc sống dậy hoặc không.

Tôi sẽ không bàn về việc ông ấy
có sống dậy hay không,

nhưng đó là tuyên bố về sự thật bên ngoài.

Điều đó hoặc xảy ra hoặc không.

Nhưng nếu bạn nói "Tôi không cần biết
ông ấy có trỗi dậy từ cái chết không.

Đó là biểu tượng quan trọng đối với tôi,

hình ảnh ẩn dụ đó vô cùng
có ý nghĩa đối với tôi,

và tôi sẽ không cố
thuyết phục bạn về điều đó",

thì bạn đã chuyển
sự thật bên ngoài thành bên trong,

từ khoa học sang nghệ thuật.

Và tôi cho rằng chúng ta
có một khuynh hướng không hiểu rõ về việc

cố gắng chuyển sự thật bên trong
thành sự thật bên ngoài.

Hay không công bằng
với người khác về việc đó.

Khi người khác nói với chúng ta
về sự thật bên trong

để cố gắng bảo vệ những sự thật bên trong
bằng tiêu chuẩn sự thật bên ngoài.

Ở đây tôi đang nói về sự thật bên ngoài,
những sự vật khách quan.

Và có một sự thật khách quan trong
ngôi nhà bị ám của tôi, phải không?

Giờ khi tôi đã nói với bạn về việc rò gas,

tôi nghĩ khó có ai ở đây lại kiểu như:

"Tôi vẫn nghĩ có một con ma..."

(Cười)

Vì ngay khi ta có lời giải thích khoa học,

ta biết từ bỏ ý nghĩ về ma quỷ.

Ta dùng chúng làm lời giải thích tạm thời
cho những gì ta chưa giải thích được.

Ta không tin chúng vì có chứng cớ;

ta tin vì thiếu chứng cớ.

Và có một nhóm ở Los Angeles

được gọi là Nhóm Điều tra Độc lập, hay IIG

họ đã làm một việc rất tuyệt.

Họ sẽ trao giải thưởng 10.000 đô

cho ai có thể chỉ ra,
dưới những điều kiện khoa học,

rằng họ có khả năng huyền bí.

Chưa ai làm được điều đó cả.

Nhưng có một số người
tuyên bố họ có thấu thính,

nghĩa là học có thể nghe được
những giọng nói từ thế giới bên kia

hoặc đọc được ý nghĩ.

Và có một người, rất thành thực,

tin là anh ta có thể
đọc tâm trí người khác.

Và họ sắp xếp một cuộc kiểm tra với
anh ta, và đây luôn là cách họ tiến hành:

Nhóm bảo "Chúng tôi có một phương pháp,

một cách khoa học để kiểm tra điều này.

Anh có đồng ý không?"

Anh ta nói có. Và họ kiểm tra.

Việc hai bên cùng đồng ý rất quan trọng.

Họ làm điều đó, kiểm tra anh ấy.

Cuối cùng họ nói "Anh biết sao không?

Anh đã không thể đoán được Lisa nghĩ gì.

Mức độ trùng hợp chỉ tương đương may rủi.

Có vẻ anh không có năng lực đó."

Và điều đó cho họ cơ hội

ngồi bên anh ấy một cách thông cảm và
có một cuộc trò chuyện khó khăn,

căn bản là dẫn tới:

"Này, chúng tôi biết anh thành thực,
và điều đó có nghĩa là,

anh đã nghe thấy gì đó trong đầu mình."

Và người đàn ông đó
đã phải có một quyết định rất khó khăn,

nhưng thật sự làm thay đổi cuộc sống,
về việc có cần được giúp đỡ hay không.

Chúng tôi thực sự giúp mọi người tìm ra

sự liên quan, mà trước đó
có vẻ như sự lý giải về thế giới bên kia,

chúng giúp đưa chúng ta về thực tại,
và có thể thay đổi cuộc sống ta tốt hơn.

Giờ thì, một mặt khác, có thể
một lúc nào đó hóa ra nó không còn đúng.

Có thể ta sẽ phát hiện ra rằng có ma,

cha mẹ ơi, đó sẽ là điều tuyệt vời nhất!

Và mỗi khi tôi thực hiện
những chuyến điều tra này,

tôi vẫn thấy phấn khích,

kiểu như tôi đã 75 lần say mê vào cuộc,

và tôi vẫn thề trên con số 76,
tôi vẫn kiểu như "Chính là vụ này đây!"

(Cười)

Có lẽ tôi chỉ là người không bao giờ
hết lạc quan, nhưng tôi mong mình

không bao giờ đánh mất hy vọng,
và mong bạn có chung thái độ

khi người khác chia sẻ
niềm tin của họ với bạn.

Khi nói về những tuyên bố
có thể kiểm chứng được,

hãy đủ tôn trọng họ
để hỏi những câu hỏi đúng đắn này.

Hãy thử thách và xem bạn có thể
cùng kiểm chứng họ ra sao.

Bởi vì có ý kiến như thế này:
bạn không thể vừa tôn trọng một niềm tin

vừa thử thách nó.
Điều đó không đúng.

Khi ta lắc nhẹ khóa để mở,
khi ta kiểm chứng một tuyên bố,

ta đang nói "Tôi tôn trọng bạn,
tôi đang lắng nghe những gì bạn nói,

tôi sẽ kiểm tra nó cùng bạn.

Chúng ta ai cũng đã từng trải qua cảnh
khi nói với ai về một điều gì đó

họ kiểu như "Ở, hay nhỉ, ừ"

bạn biết mình bị lừa.

Nhưng khi ai đó nói "Thật sao? Hả.

Có vẻ hơi đáng ngờ,
nhưng tôi đang nghe đây"

Ít nhất bạn biết
mình được tôn trọng và chú ý.

Và đó là thái độ ta nên có
với những tuyên bố kiểu này.

Nó nghĩa là cho người khác thấy
bạn quan tâm điều họ nói

Đó là sự tôn trọng.

Giờ thì, vâng, tất cả những tìm kiếm này
đều kết thúc không kết quả,

nhưng đó là cách khoa học vận hành.

Tất cả những phương pháp điều trị ung thư
cho tới nay vẫn chưa dẫn đến thành công,

nhưng ta không ngừng tìm kiếm,

vì hai lý do.

Vì lý do thứ nhất,
câu trả lời rất quan trọng.

Dù khi nghiên cứu cuộc sống sau khi chết,
hiện tượng huyền bí hay cách chữa ung thư,

tất cả đều dẫn đến cùng câu hỏi:

Ta sẽ ở lại cuộc đời này trong bao lâu?

Và thứ hai, vì việc tìm kiếm sự thật,

có trí óc cởi mở,

và sẵn sàng chấp nhận sai để
thay đổi toàn bộ quan niệm của bạn

là điều kỳ diệu.

Tôi vẫn hào hứng
trước mỗi câu chuyện ma mới.

Tôi vẫn cho rằng mỗi nhóm mình tham gia
có thể đúng,

và tôi mong không bao giờ mất đi hy vọng.

Đừng để ta mất đi hy vọng đó,

vì tìm kiếm những gì ngoài kia,

sẽ giúp ta hiểu những gì bên trong đây.

Và, xin hãy sắm một máy báo
cacbon monooxit cho gia đình bạn.

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)