Nhà khoa học âm nhạc điên khùng

Mark Applebaum viết nhạc theo lối phá cách rất tuyệt vời, sáng tác nhạc concerto cho người bán hoa và chơi nhạc cụ thủ công loại nhạc punk và những vật dụng được tìm thấy. Bài nói ngụy biện này có thể khơi dậy cảm hứng cho bạn để khuấy động những "qui luật" của tác phẩm sáng tạo của riêng bạn. (Phim được quay tại TEDxStandford).

Tôi nghĩ nếu nhảy chân sáo như vậy
thì tôi sẽ đỡ sợ hơn,

nhưng thực ra thì phản ứng ngược lại,

đó thực sự là một ý tồi.
(Cười)

Dù sao thì tôi rất vui khi nhận lời mời

đến đây trình bày với các bạn
về âm nhạc và công việc của tôi

là một nhạc sĩ, có lẽ là vì nó hấp dẫn

bởi tính tự yêu bản thân quá mức
và phổ biến. (Cười)

Tôi không đùa, chỉ nghĩ là chúng ta nên

nói ra rồi tiếp tục thôi. (Cười)

Vấn đề là có một điều khó xử,

rằng là tôi thực sự rất chán âm nhạc,

và tôi cũng rất chán làm nhạc sĩ,

nên tôi quyết định lấy sự nhàm chán đó,

làm đề tài cho bài thuyết trình
ngày hôm nay của tôi.

Tôi định chia sẻ nhạc của tôi
đến bạn, nhưng tôi mong

tôi sẽ làm theo kiểu kể một câu chuyện,

về cách tôi dùng sự nhàm chán
như một chất xúc tác

cho sự sáng tạo và sáng tác,
và cách mà nó

khiến tôi thực sự thay đổi
câu hỏi cơ bản

mà tôi đã tự hỏi bản thân,

và sự nhàm chán, theo đúng nghĩa,

đã thúc tôi phá vỡ
định nghĩa truyền thống,

hạn hẹp về vai trò của một nhạc sĩ.

Những gì tôi muốn làm hôm nay sẽ bắt đầu

với một đoạn nhạc piano.

(Nhạc)

Đó là do tôi viết đấy. (Cười)

Không phải. - (Vỗ tay)
Cảm ơn.

Không phải do tôi viết.

Thực ra là đoạn nhạc của Beethoven,

nên tôi không nói trong
vai trò của một nhạc sĩ.

Tôi đang đóng vai trò là người biểu diễn,

và tôi đây, một người biểu diễn.

Người biểu diễn cái gì?
Một đoạn nhạc, phải không?

Nhưng ta có thể tự hỏi,
"Đó có phải là âm nhạc?"

Nói một cách hoa mỹ,
dĩ nhiên

với mọi tiêu chuẩn ta đều phải công nhận

rằng đây, tất nhiên, là một bản nhạc,

nhưng tôi hỏi ở đây là vì,

để các bạn nhớ tạm thời,

vì chúng ta sẽ quay lại câu hỏi này.

Đây sẽ là điệp khúc

xuyên suốt bài nói hôm nay.

Ở đây ta có đoạn nhạc của Beethoven,

và vấn đề của tôi với nó rằng là,
nó rất chán.

Tôi chỉ im lặng
Giống như - (Cười)

"Beethoven, sao bạn
nói vậy?"

Dường như nó quá quen với tôi.

Từ nhỏ tôi đã tập bài này,
thực sự chán rồi. (Cười)

Nên những gì tôi làm là cố để thay đổi nó,

biến đổi nó theo cách nào đó,
nhân cách hóa nó.

nên tôi đã thử
đoạn mở đầu thế này --

(Nhạc)

sau đó tôi thay thế -- (Nhạc)

rồi tôi biến tấu lại

rồi cứ thế mà tiếp tục -- (Nhạc)

(Nhạc)

Đại loại là vậy - Cảm ơn.

(Vỗ tay)

Đó là những gì tôi sẽ làm,

và không cần phải hay hơn Beethoven.

Thật ra, tôi nghĩ nó không hay hơn đâu.
Vấn đề là -- (Cười)

Nghe có vẻ thú vị hơn,
đỡ chán hơn đối với tôi.

Tôi thật sự là chính mình, bởi vì,

tôi quyết định mình sẽ làm gì

khi mà những nốt nhạc của Beethoven
chạy qua đầu

tôi cố hình dung
kiểu biến đổi nào đó

tôi sẽ áp dụng cho nó.

Đây là một trải nghiệm hấp dẫn với tôi, và

khi đó tôi là người đầu tiên
được gọi tên trên kia,

mặt tôi xuất hiện hai lần,
chúng ta có thể đồng ý

đây cơ bản là một buổi độc thoại. (Cười)

Nhưng là một buổi hấp dẫn,
và gây hứng thú cho tôi

trong một lúc, và rồi
tôi lại chán với nó,

ý là đàn piano,
nó trở thành,

một nhạc cụ quen thuộc, âm sắc thật sự

bị hạn chế, nhất là
khi chơi phím đàn,

và nếu bạn không làm những việc như

chơi nhạc sau khi
đã đốt nó hay đại loại vậy,

thì nó sẽ làm bạn mau chán

Tôi đã thử một vài nhạc cụ khác,
rồi quen dần,

và tôi đã tự thiết kế
và chế tạo

nhạc cụ riêng mà hôm nay tôi đem đến đây,

Và tôi sẽ chơi thử cho các bạn nghe

rồi bạn có thể nghe được âm thanh như vầy.

(Nhạc)

Ta có cái chặn cửa ở đây,
quan trọng đấy. (Cười)

Tôi có lược, thứ
duy nhất tôi có. (Nhạc)

chúng đều được gắn lên
nhạc cụ của tôi. (Cười)

(Nhạc)

Tôi có thể làm mọi thứ ở đây.

Tôi có thể dùng cây vĩ cầm này,
mà không cần dùng đũa.

Và chúng ta nghe được âm thanh này. (Nhạc)

Với hàng loạt thiết bị điện tử,

tôi có thể thay đổi hoàn toàn
âm thanh thế này.

(Nhạc)

Thế này, và thế này. (Nhạc)

Và cứ tiếp tục như thế.

Vậy là tôi đã cho các bạn thấy một chút về
thế giới âm thanh

của nó, tôi nghĩ khá thú vị

và nó giúp tôi trong vai trò là
một nhà phát minh, hay ở chỗ

Nhạc cụ này được gọi là
Ngự Lâm Chuột... (Cười)

và điều tuyệt vời hơn

tôi là người chơi Ngự Lâm Chuột
giói nhất thế giới.

Được chưa? (Vỗ tay)

Về mặt này, đây là một trong những điều,

đây là một đặc quyền của con người,

với vai trò khác, một nhà phát minh,
nhân đây,

khi tôi nói với bạn rằng
tôi là người giỏi nhất

nếu bạn còn nhớ, thì chúng ta
chỉ đang tự cao tự đại thôi

và giờ lại thêm một cái tôi to tướng.

Tôi biết vài bạn biết, bingo!
Có khi tôi cũng không biết.

Dù sao thì đây cũng là
một vai trò rất thú vị.

Thật ra thì tôi là
người chơi Ngự Lâm Chuột tệ nhất

và đấy là phần mà tôi lo lắng nhất

khi đứng trên sân khấu này.

May mắn là tôi đã vượt qua.
Chúng ta sẽ không nói về nó nữa.

Tôi đang khóc ở bên trong.
Vẫn còn sẹo đây này.

Nói chung ý của tôi là tất cả
việc làm táo bạo này

hứa hẹn với tôi rất nhiều,
nhưng như điều tôi đã trình bày

với các bạn hôm nay,
đó là những việc đơn lẻ,

và sớm thôi, tôi muốn giao tiếp
với nhiều người, nên

tôi rất vui vì đã sáng tác nhạc cho họ.

Tôi bắt đầu viết nhạc, thỉnh thoảng
tôi làm việc với một người,

thỉnh thoảng là cả dàn nhạc,
hay nhiều người khác nhau,

và đây là năng lực, vai trò sáng tạo

mà tôi được biết đến
một cách chuyên nghiệp.

Giờ, một số tác phẩm tôi sáng tác
trông như thế này,

và một số khác trông như thế này,

và một số thì trông như thế này,

và tôi làm tất cả những thứ này bằng tay,
điều đó thật sự tẻ nhạt.

Mất rất rất nhiều thời gian để viết
những bản nhạc này,

tôi đang viết một bản nhạc

dài 180 trang giấy,

đó là một việc hóc búa,
và tôi mới chỉ đang gỡ mớ tóc rối.

Tôi có rất nhiều tóc và
tôi nghĩ đấy là điều tốt. (Cười)

Điều này rất chán và mệt đối với tôi,

sau một thời gian, quá trình ghi chú
không chỉ nhàm chán,

tôi thật sự muốn nó trở nên thú vị hơn,

và điều đó thúc đẩy tôi làm nhiều thứ
như thế này hơn.

Đây là một đoạn trích
từ một bản nhạc có tên

"Sự trừu tượng của ghi chú."

Bản đầy đủ dài 72 bước chân.

Đó là một đống ghi chú tượng hình.

Hãy phóng to một đoạn ở đây.
Bạn có thể thấy

chi tiết hơn. Tôi làm tất cả
với nhiều bản mẫu,

những cạnh thẳng, những đường cong
theo kiểu Pháp, và vẽ bằng tay,

và độ dài 72 bước chân cũng bị chia ra

thành 12 tấm có độ dài
6 bước chân mỗi tấm được đặt

quanh hành lang trung tâm
viện bảo tàng nghệ thuật Cantor,

và nó đã xuất hiện
khoảng một năm tại nơi này,

trong suốt năm đó, nó được xem như
nghệ thuật thị giác

gần cả tuần, ngoại trừ,
như bạn thấy đây,

vào thứ sáu hàng tuần, từ trưa tới giờ,
và chỉ trong thời gian đó,

nhiều diễn giả đến và giải thích

những tranh khắc tượng hình mơ hồ này.
(Cười)

Đây thật sự là trải nghiệm
thật sự thú vị với tôi đến nay.

Tôi hài lòng về bài này,
nhưng tôi nghĩ

điều quan trọng hơn là
tôi rất vui khi đảm nhận

trong một vai khác, đặc biệt là
tại viện bảo tàng này,

và đó là nghệ sĩ thị giác. (Cười)

Chúng ta sẽ lắp đầy mọi thứ,
đừng lo lắng. (Cười)

Tôi là người của công chúng. (Cười)

Một trong những điều, ý tôi là, có người

sẽ nói rằng "Ồ, anh đúng là tài tử."

và có lẽ đúng. Tôi có thể hiểu rằng,
ý tôi là,

tôi không phải con nhà nòi
về nghệ thuật thị giác

và tôi không được tập huấn,
nhưng chỉ có vài điều

tôi muốn làm để mở rộng
phần sáng tác của mình,

phần mở rộng động lực sáng tạo.

Dù sao tôi cũng có thể hiểu câu hỏi
"Âm nhạc là gì?"

Thật ta không có lí giải
truyền thống nào.

Tôi cũng có thể hiểu
loại chỉ trích ngầm

trong đoạn này "S-tog", tôi tạo ra
khi sống ở Copenhagen.

Tôi lấy bản đồ tàu điện ngầm ở Copenhagen

và đặt tên lại tất cả các trạm
để khơi dậy âm nhạc trừu tượng,

các người chơi được đồng hóa
với đồng hồ đếm thời gian,

theo dõi thời gian biểu, được đếm
theo phút trong thời gian dài.

Cho nên đây là việc phóng tác,

hoặc có lẽ đánh cắp thứ gì đó,

và sau đó chuyển thành
bảng ghi chú âm nhạc.

Đây chính là hiện tượng phóng tác khác.

Tôi lấy ý tưởng từ đồng hồ đeo tay,
và biến thành bảng phổ nhạc.

Tôi tự thiết kế khuôn mặt mình,
và nhờ công ti xây dựng chúng,

và người chơi làm theo

Họ theo bản cũ,
rồi họ chuyển sang

nhiều biểu tượng khác nhau,
người chơi phản ứng theo âm nhạc.

Đây là một ví dụ khác
từ một đoạn nhạc khác,

cùng quá trình tiến hành.

Nên trong 2 khả năng,
tôi từng làm công nhân quét đường,

theo ý kiến của tôi, giống như, bản đồ
tàu điện ngầm, đúng vậy,

có lẽ một tên trộm, tôi
cũng là nhà thiết kế,

tạo ra nhiều chiếc đồng hồ đeo tay.

Và một lần nữa, đây là
điều thú vị đối với tôi,

Một vai trò khác tôi thích đảm nhận
chính là nghệ sĩ biểu diễn.

Một vài đoạn nhạc có
các yếu tố sân khấu kì lạ,

tôi thường diễn chúng.
Tôi muốn chiếu một clip

từ đoạn nhạc có tên "Echolalia."

Bài này do Brian McWhorter biểu diễn,

một diễn viên xuất sắc.

Hãy xem qua một chút, và
chú ý đến dàn nhạc.

(Nhạc)

Tôi nghe các bạn cười dữ dội

bạn cũng có thể nghe thấy
tiếng máy khoan chói tai,

âm điệu cũng là một vấn đề. (Cười)

Hãy xem một clip khác.

(Nhạc)

Bạn thấy tình trạng lộn xộn
tiếp diễn, và, đây, bạn biết đó,

không có kèn clarinet hay trompet

không có sáo hay đàn violin. Đoạn nhạc này

còn có một âm sắc bất thường
và lập dị hơn.

Đây là "Tlön," dành cho 3 người chỉ huy
và không có người chơi nhạc. (Cười)

Cái này dựa vào kinh nghiệm khi xem

2 người dùng kí hiệu cãi nhau dữ dội,

loại ngôn ngữ không có
định mức dexibel nào,

nhưng về mặt hiệu quả và tâm lí,
đây là một trải nghiệm hay ho.

À, tôi hiểu rồi, với những thiết bị kì lạ

và sự vắng mặt của
những thiết bị truyền thống,

và những người chỉ huy rầu rĩ này,
bạn biết đó, nhiều người có lẽ,

tự vấn, à, "Đây là âm nhạc sao?"

Nhưng hãy xem đoạn nhạc mà tôi tự hào,

và đó là "Bản concerto cho dàn nhạc"
của tôi.

Bạn sẽ thấy nhiều thiết bị truyền thống

trong clip này. (Nhạc)

(Nhạc)

Đây không phải tiêu đề
của đoạn này.

Tôi khá là nghịch ngợm.
Tôi muốn tạo cho nó thú vị hơn.

Tôi để một khoảng trống ngay tại đây,
đây mới thật sự là tiêu đề của đoạn nhạc.

Hãy xem tiếp đoạn nhạc tương tự.

(Nhạc)

Đoạn nhạc này hợp với người bán hoa,
đúng không? (Nhạc)

Hoặc ít ra nó ít có chán hơn.
Hãy xem vài clip nữa.

(Nhạc)

Với tất cả các yếu tố sân khấu này,
nó thúc đẩy tôi đóng một vai khác,

và đó sẽ là, có lẽ, một nhà soạn kịch.

Tôi đang tỏ ra tử tế.
Tôi phải viết cho dàn nhạc, được chưa?

Được chưa? Nhưng đây lại là
chuyện khác, hử?

Có người bán hoa,
và tôi có thể hiểu điều đó,

một lần nữa, chúng ta đang đặc áp lực
cho bản thể âm nhạc

như chúng ta đã biết,

hãy nhìn vào đoạn nhạc cuối cùng
hôm nay tôi sẽ trình bày.

Đây sẽ là đoạn nhạc mang tên "Aphasia",

và nó dành cho ngôn ngữ tay
được đồng hóa cùng âm thanh,

và điều này cho phép một vai trò khác,
và vai trò cuối cùng,

tôi chia sẻ với các bạn,
với vai biên đạo múa.

Và bản phổ cho đoạn nhạc này,

và nó hướng dẫn tôi, người biểu diễn,

làm nhiều cử chỉ tay tại
nhiều thời điểm cụ thể

đồng bộ băng ghi âm,
và băng ghi âm đó

được tập hợp từ những thanh âm đặc biệt.

Tôi ghi âm một ca sĩ tài năng,

tôi lấy giọng của anh ta
từ máy tính của mình,

và tôi làm nó lệch đi để tạo ra

nhạc nền bạn sắp được nghe.

Tôi sẽ chỉ trình diễn một đoạn "Aphasia"
cho các bạn tại đây. Được không?

(Nhạc)

Để bạn thưởng thức được
đoạn nhạc đó. (Vỗ tay)

À, được rồi, nó khá là kì dị.

Đây là âm nhạc sao? Đây là cách
tôi muốn kết thúc.

Cuối cùng tôi quyết định,
đây là một câu hỏi sai,

đây không phải câu hỏi quan trọng.

Câu hỏi quan trọng là,
"Nó có thú vị không?"

Tôi dõi theo câu hỏi, không ngại
"Nó có phải âm nhạc không?

không lo về định nghĩa
loại âm nhạc tôi đang thực hiện.

Tôi cho phép sự sáng tạo thúc đẩy tôi

đi theo hướng thú vị
mà đơn giản đối với tôi,

và tôi yên tâm về kết quả tương tự

đối với vài ý kiến, vài hình mẫu,

cấu tạo âm nhạc sẽ thế nào,

và điều đó thật sự thúc giục tôi,

đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau,

và điều tôi muốn các bạn suy nghĩ,

nói rộng ra, bạn có lẽ thay đổi
câu hỏi cơ bản

trong khuôn khổ của mình, và, thôi được,

Tôi định chèn thêm một chú thích ở đây,

vì tôi đã nhận ra

vài sai sót tâm lí trước đó,
và chúng ta cũng,

theo đó, có hành vi ám ảnh,

và có vài hành vi hoang tưởng
tương tự như vậy,

và tôi nghĩ chúng ta có thể nói rằng
đây là một cuộc tranh luận

về việc tự chế giễu
dạng bệnh tâm thần,

nói theo tên khoa học,

ý tôi là mất trí rối loạn nhận dạng,
được chưa. (Cười)

Dù cho vẫn còn nhiều thiếu sót,
tôi sẽ thúc giục các bạn

suy nghĩ về khả năng
bạn có thể đảm nhận nhiều vai

trong công việc của mình,
liệu họ có tiếp cận

hay cách xa sự định nghĩa
chuyên nghiệp của các bạn.

Và tôi cảm ơn các bạn rất nhiều. (Vỗ tay)

(Vỗ tay)