Η οικονομική παράμετρος της προνηπιακής αγωγής

Σε αυτή την άψογα τεκμηριωμένη ομιλία, ο Τίμοθι Μπάρτικ αναλύει τις οικονομικές παραμέτρους της προνηπιακής εκπαίδευσης -κι εξηγεί γιατί θα έπρεπε να επενδύετε με χαρά σε ατυή, ακόμη κι αν δεν έχετε παιδιά σε αυτήν την ηλικία (ή και καθόλου παιδιά). Τα οικονομικά οφέλη των καλά εκπαιδευμένων παιδιών, όπως προκύπτει, ξεπερνούν τα όρια της φιλανθρωπίας.
(Βιντεοσκοπημένο στο TEDxMiamiUniversity.)

Σ' αυτήν την ομιλία σήμερα,
θέλω να παρουσιάσω μια διαφορετική ιδέα

σχετικά με το γιατί η επένδυση
στην Προσχολική Εκπαίδευση

είναι λογική σαν δημόσια επένδυση.

Είναι μια διαφορετική ιδέα επειδή, συνήθως,

όταν οι άνθρωποι μιλούν
για προσχολικά προγράμματα,

μιλούν για όλα τα υπέροχα οφέλη
για τους συμμετέχοντες

που αφορούν προηγούμενους συμμετέχοντες,
προσχολικής αγωγής,

οι οποίοι έχουν καλύτερα αποτελέσματα
σε τεστ στην υποχρεωτική εκπαίδευση

έχουν καλύτερες απολαβές ως ενήλικες.

Αυτό είναι πολύ σημαντικά,

αλλά εγώ θέλω να μιλήσω για το
τι κάνει η προσχολική εκπαίδευση

για τις κρατικές οικονομίες

και για την προώθηση της ανάπτυξης
της κρατικής οικονομίας.

Πράγματι, αυτό είναι κρίσιμο

επειδή εάν πρόκειται να αυξήσουμε τις επενδύσεις

σε προγράμματα προδημοτικής εκπαίδευσης,

χρειαζόμαστε το ενδιαφέρον
της κρατικής κυβέρνησης σε αυτό.

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση πνίγεται στη δουλειά

και οι κρατικές κυβερνήσεις θα πρέπει
να προτίθενται να την αυξήσουν.

Έτσι πρέπει ν' απευθυνθούμε σ' εκείνους,

τους νομοθέτες της πολιτειακής κυβέρνησης

και να στραφούμε σε κάτι που καταλαβαίνουν,

ότι δηλαδή πρέπει να προωθήσουν
την οικονομική ανάπτυξη

της πολιτειακής τους οικονομίας.

Τώρα, προωθώντας την οικονομική ανάπτυξη,

δεν εννοώ κάτι μαγικό.

Αυτό που εννοώ είναι, είναι ότι
η προδημοτική εκπαίδευση

μπορεί να φέρει περισσότερες και
καλύτερες δουλειές σε ένα κράτος

και μπορεί κατ' αυτόν τον τρόπο

να φέρει υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα

για τους κατοίκους του κράτους.

Τώρα, νομίζω ότι είναι δίκαιο να πω ότι
όταν οι άνθρωποι σκέφτονται σχετικά

με το κράτος και την τοπική οικονομική ανάπτυξη

γενικά δεν σκέφτονται αρχικά τι κάνουν

γιαμε την παιδική φροντίδα και
τα προγράμματα προδημοτικού.

Το ξέρω αυτό. Έχω περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας μου

ερευνώντας αυτά τα προγράμματα.

Έχω μιλήσει σε πολλούς διευθυντές οργανισμών

της πολιτειακής οικονομικής ανάπτυξης
σχετικά με αυτά τα θέματα,

και σε πολλούς νομοθέτες
σχετικά με αυτά τα θέματα.

Όταν οι νομοθέτες και οι άλλοι
σκέφτονται την οικονομική ανάπτυξη,

σκέφτονται πρώτα-πρώτα
τα φορολογικά κίνητρα των επιχειρήσεων,

τις φοροαπαλλαγές ακίνητης περιουσίας,
την πίστωση φόρων για δημιουργία θέσεων εργασίας

-εσείς ξέρετε- υπάρχουν εκατομμύρια τέτοια
προγραμμάτα παντού.

Για παράδειγμα, τα κράτη
ανταγωνίζονται πολύ σθεναρά

να προσελκύσουν καινούριες αυτοκινητοβιομηχανίες

ή να επεκτείνουν αυτοκινητοβιομηχανίες.

Μοιράζουν όλων των ειδών
τις φοροαπαλλαγές απαλλαγές στις επιχειρήσεις.

Αυτά τα προγράμματα μπορούν να έχουν νόημα

εάν πράγματι επιφέρουν
νέες χωροταξικές αποφάσεις,

κι ο τρόπος για να έχουν νόημα
είναι δημιουργώντας

περισσότερες και καλύτερες δουλειές,
αυξάνεται ο δείκτης απασχόλησης,

αυξάνεται το κατά κεφαλήν εισόδημα
των κατοίκων του κράτους.

Οπότε υπάρχει όφελος
για τους κατοίκους του κράτους

που αντιστοιχεί στα κόστη που πληρώνουν

πληρώνοντας για αυτές
τις φορολογικές ελαφρύνσεις επιχειρήσεων.

Ουσιαστικά ισχυρίζομαι πως
τα προγράμματα προσχολικής ηλικίας

μπορούν να κάνουν ακριβώς το ίδιο πράγμα:

να δημιουργήσουν περισσότερες και καλύτερες
θέσεις εργασίας, αλλά με διαφορετικό τρόπο.

Είναι ένας κάπως πιο έμμεσος τρόπος.

Αυτά τα προγράμματα μπορούν να προωθήσουν
περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας

ως εξής: οικοδομείς, επενδύεις
σε προσχολική αγωγή υψηλής ποιότητας,

αναπτύσσει τις δεξιότητες
του τοπικού σου εργατικού δυναμικού

αν αρκετοί από αυτούς παραμείνουν,
και, με τη σειρά του,

το εν λόγω τοπικό εργατικό δυναμικό υψηλής ποιότητας

θα είναι ο κινητήριος μοχλός
της δημιουργίας θέσεων εργασίας

και της δημιουργίας υψηλότερων αποδοχών
ανά κάτοικο στην τοπική κοινότητα.

Τώρα, ας στραφώ σε κάποιους αριθμούς
πάνω σ' αυτό.

Εντάξει. Αν κοιτάξει κανείς τα στοιχεία της έρευνας,

που είναι εκτεταμένη,
πόσο τα προσχολικά προγράμματα

επηρεάζουν το μορφωτικό επίπεδο,
μισθούς και δεξιότητες

πρώην συμμετεχόντων προσχολικής αγωγής
ως ενήλικες,

παίρνετε αυτές τις γνωστές συνέπειες.

Παίρνετε πόσοι από αυτούς
τους ανθρώπους αναμένεται

να παραμείνουν γύρω από την πολιτεία

ή την τοπική οικονομία και να μην μετακινηθούν

και παίρνετε και την έρευνα
για το κατά πόσο οι δεξιότητες

οδηγούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας,
θα συμπεράνετε,

από αυτές τις τρεις ξεχωριστές σειρές έρευνας,

ότι για κάθε δολάριο που επενδύεται
σε προγράμματα πρώιμης παιδικής ηλικίας,

τα κατά κεφαλήν κέρδη των κατοίκων της πολιτείας

ανεβαίνουν κατά δύο δολάρια και 78 λεπτά,

δηλαδή μια επιστροφή τρία προς ένα.

Τώρα μπορείτε να πάρετε πολύ υψηλότερες αποδόσεις,

έως του 16 προς ένα,
αν συμπεριλάβετε οφέλη κατά του εγκλήματος,

εάν συμπεριλάβετε οφέλη
σε πρώην συμμετέχοντες προσχολικής

που μετακινούνται σε κάποια άλλη πολιτεία,

αλλά υπάρχει ένας καλός λόγος για την εστίαση
σε αυτά τα τρία δολάρια

επειδή αυτό είναι εμφανές και σημαντικό

για τους πολιτειακούς νομοθέτες και τους φορείς χάραξης πολιτικής του κράτους.

Είναι οι πολιτείες που θα πρέπει να ενεργήσουν.

Άρα, υπάρχει αυτό το βασικό όφελος που σχετίζεται

με τους φορείς χάραξης πολιτικής κατάστασης
από την άποψη της οικονομικής ανάπτυξης.

Τώρα, μια ένσταση που ακούτε συχνά,

ή ίσως εσείς δεν την ακούτε,

επειδή οι άνθρωποι είναι πολύ ευγενικοί
για να το πουν, είναι:

«Γιατί πρέπει να πληρώσω περισσότερους φόρους

για να επενδύσω στα παιδιά των άλλων ανθρώπων;

Τι κερδίζω εγώ;»

Και το πρόβλημα με την αντίρρηση αυτή είναι πως

αντικατοπτρίζει μια απόλυτη παρερμηνεία

του πόσο οι τοπικές οικονομίες

συμπεριλαμβάνουν όλους ως αλληλένδετα άτομα.

Συγκεκριμένα, η αλληλεξάρτηση εδώ είναι ότι

υπάρχει τεράστιο πλεόνασμα δεξιοτήτων

ώστε, όταν τα παιδιά άλλων ανθρώπων
παίρνουν περισσότερες δεξιότητες,

αυτό στην πραγματικότητα αυξάνει την ευημερία όλων,

συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων
των οποίων οι δεξιότητες δεν αλλάζουν.

Έτσι, για παράδειγμα, πολλές ερευνητικές μελέτες
έχουν δείξει

-αν κοιτάξει κανείς τι πραγματικά υποβοηθά

τον ρυθμό αύξησης των μητροπολιτικών περιοχών-

ότι δεν είναι τόσο πολύ οι χαμηλοί φόροι,
το χαμηλό κόστος, οι χαμηλοί μισθοί·

είναι οι ικανότητες στην περιοχή.
Ειδικότερα, η αντιπροσώπευση για δεξιότητες

που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι είναι το ποσοστό
των αποφοίτων κολεγίου στην περιοχή.

Έτσι, όταν κοιτάξετε, για παράδειγμα,
μητροπολιτικές περιοχές

όπως η περιοχή της Βοστώνης, Μινεάπολη-St. Paul,
Σίλικον Βάλεϊ,

αυτές οι περιοχές δεν πηγαίνουν καλά οικονομικά

επειδή είναι χαμηλού κόστους.

Δεν ξέρω εάν προσπαθήσατε ποτέ
να αγοράσετε σπίτι
στη Σίλικον Βάλεϊ.

Δεν είναι ακριβώς πρόταση χαμηλού κόστους.

Αναπτύσσονται επειδή έχουν υψηλά επίπεδα δεξιοτήτων.

Έτσι, όταν επενδύουμε στα παιδιά άλλων ανθρώπων

κι ενισχύουμε αυτές τις δεξιότητες,
αυξάνουμε τη συνολική αύξηση των θέσεων εργασίας

μιας μητροπολιτικής περιοχής.

Ένα άλλο παράδειγμα, αν κοιτάξουμε

τι καθορίζει τους μισθούς ενός ατόμου

και κάνουμε στατιστική εξερεύνηση αυτού,
τι δηλαδή καθορίζει τους μισθούς,

γνωρίζουμε ότι οι μισθοί του ατόμου θα εξαρτηθούν,
εν μέρει,

από την εκπαίδευση αυτού του ατόμου,

για παράδειγμα, αν έχουν ή όχι πτυχίο κολεγίου.

Ένα πολύ ενδιαφέρον γεγονός είναι ότι, επιπλέον,

διαπιστώνουμε ότι, ακόμη κι όταν κρατάμε σταθερή, στατιστικά,

την συνέπεια της ίδιας σου της εκπαίδευσης,

η εκπαίδευση όλων των άλλων
στην μητροπολιτική περιοχή σου

επηρεάζει επίσης τον μισθό σου.

Συγκεκριμένα, εάν κρατήσουμε σταθερή την εκπαίδευσή σου,

και αυξήσουμε το ποσοστό των αποφοίτων κολεγίου στην περιοχή σου,

θα ανακαλύψουμε πως έχει σημαντική θετική επίδραση
στον μισθό σου

χωρίς να αλλάξει καθόλου η δική σου εκπαίδευση.

Στην πραγματικότητα, η επίδραση αυτή
είναι τόσο ισχυρή

που όταν κάποιος παίρνει ένα πτυχίο κολεγίου,

οι δευτερογενείς συνέπειες αυτού επί των μισθών

των άλλων στη μητροπολιτική περιοχή

είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερες
από τα άμεσα αποτελέσματα.

Άρα, αν κάποιος παίρνει ένα πτυχίο κολεγίου,
τα κέρδη ζωής τους

ανεβαίνουν κατά ένα τεράστιο ποσό,
πάνω από 700.000 δολάρια.

Επιδρά σε όλους τους άλλους
στη μητροπολιτική περιοχή

όταν αυξηθεί το ποσοστό των αποφοίτων κολεγίου
στην περιοχή αυτή,

κι εάν το προσθέσουμε αυτό -είναι μια μικρή επίδραση
για κάθε άτομο-

αλλά εάν το προσθέσετε σε όλους τους ανθρώπους
στην περιοχή αυτή,

βλέπετε ότι η αύξηση των μισθών
για όλους τους άλλους

στην μητροπολιτική περιοχή προσθέτει σχεδόν
ένα εκατομμύριο δολάρια.

Αυτό είναι σπουδαιότερο
από τα άμεσα οφέλη

στου ατόμο που επιλέγει να σπουδάσει.

Τώρα, τι συμβαίνει εδώ;

Τι μπορεί να εξηγήσει αυτές τις τεράστιες δευτερογενείς συνέπειες της εκπαίδευσης;

Ας το σκεφτούμε ως εξής:

Μπορώ να είμαι το πιο ειδικευμένο πρόσωπο στον κόσμο,

αλλά αν όλοι οι άλλοι στην εταιρία μου στερούνται δεξιοτήτων,

ο εργοδότης μου πρόκειται να δυσκολευτεί περισσότερο

να εισάγει νέες τεχνολογίες, νέες τεχνικές παραγωγής.

Έτσι, ως αποτέλεσμα, ο εργοδότης μου πρόκειται
να είναι λιγότερο παραγωγικός.

Δεν θα είναι σε θέση να αντέξει οικονομικά να μου δίνει τόσο καλό μισθό.

Ακόμη κι αν ο καθένας στην εταιρεία μου
έχει καλές δεξιότητες,

αν οι εργαζόμενοι των προμηθευτών της εταιρείας μου

δεν έχουν καλές δεξιότητες,

η εταιρεία μου θα είναι λιγότερο ανταγωνιστική

στην εθνική και τις διεθνείς αγορές.

Και πάλι, η επιχείρηση που είναι λιγότερο ανταγωνιστική

δεν θα είναι σε θέση να πληρώσει τόσο καλούς μισθούς.

Iδιαίτερα οι επιχειρήσεις
υψηλής τεχνολογίας,

συνεχώς κλέβουν ιδέες και εργαζομένους
από άλλες επιχειρήσεις.

Οπότε ξεκάθαρα, η παραγωγικότητα
των επιχειρήσεων της Σίλικον Βάλεϊ

έχει μεγάλη σχέση με τις δεξιότητες,
όχι μόνο των εργαζομένων στην εταιρεία τους,

αλλά και των εργαζομένων στις υπόλοιπες εταιρείες
στη μητροπολιτική περιοχή.

Έτσι, ως εκ τούτου, εάν μπορούμε να επενδύσουμε
στα παιδιά άλλων ανθρώπων

μέσα από προσχολικά κι άλλα προγράμματα
προδημοτικής αγωγής

που είναι υψηλής ποιότητας, δε βοηθάμε
μόνον αυτά τα παιδιά,

βοηθάμε τους πάντες στην μητροπολιτική περιοχή

να αυξήσουν τις απολαβές τους,
και την περιοχή

να αυξήσει τις θέσεις εργασίας της.

Mια άλλη αντίρρηση που χρησιμοποιείται
μερικές φορές εδώ

για την επένδυση σε προγράμματα προσχολικής ηλικίας

είναι η ανησυχία για τους ανθρώπους που φεύγουν.

Έτσι, ξέρετε, ίσως το σκεπτικό του Οχάιο για την επένδυση

σε περισσότερη προσχολική εκπαίδευση

για τα παιδιά στο Κολόμπους, Οχάιο,

αλλά ανησυχούν ότι αυτοί οι μικροί «Μπάκαϊς»,

για κάποιο περίεργο λόγο, θ' αποφασίσουν να μετακινηθούν

προς το Ανν Άρμπορ, Μίσιγκαν και να γίνουν «Γούλβερινς».

Και ίσως το Μίσιγκαν να σκέφτεται να επενδύσει

στην προσχολική ηλικία στο Ανν Άρμπορ, και ν' ανησυχεί πως

αυτοί οι μικροί «Γούλβεριν» θα καταλήξουν

να φεύγουν στο Οχάιο και να γίνουν «Μπάκαϊς».

Έτσι και οι δυο υπο-επενδύουν γιατί όλοι
θα τους φύγουν.

Λοιπόν, εάν κοιτάξετε τα στοιχεία,

οι Αμερικανοί δεν είναι τόσο υπερκινητικοί
όσο οι άνθρωποι υποθέτουν μερικές φορές.

Τα δεδομένα είναι πως πάνω από το 60% των Αμερικανών

περνούν το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας τους

στην πολιτεία όπου γεννήθηκαν.
Πάνω από το 60%.

Το ποσοστό αυτό δεν διαφέρει πολύ
από πολιτεία σε πολιτεία.

Δεν διαφέρει πολύ ανάλογα την οικονομία της πολιτείας,

είτε αυτή βρίσκεται σε ύφεση είτε ανθεί,

δεν ποικίλλει πολύ με την πάροδο του χρόνου.

Έτσι, η πραγματικότητα είναι, εάν επενδύσετε στα παιδιά,

θα μείνουν

-ή τουλάχιστον, αρκετά από αυτά θα μείνουν-

κι ότι αυτό θα αποδόσει για την οικονομία της πολιτείας σας.

Εντάξει, έτσι για να συνοψίσω,
υπάρχουν πολλά στοιχεία ερευνών

ότι προγράμματα προσχολικής αγωγής,
εάν λειτουργούν με τρόπο υψηλής ποιότητας,

αποδίδουν σε υψηλότερες δεξιότητες ενηλίκων.

Υπάρχουν πολλά στοιχεία ερευνών

ότι αυτοί οι άνθρωποι θα παραμείνουν
στην οικονομία της πολιτείας

και υπάρχουν πολλά στοιχεία
ότι έχοντας περισσότερους εργαζόμενους

με υψηλότερες δεξιότητες στην τοπική σας οικονομία

φέρνει υψηλότερους μισθούς και αύξηση των θέσεων εργασίας για την τοπική σας οικονομία,

κι αν υπολογίσετε τους αριθμούς για κάθε δολάριο,

έχουμε περίπου τρία δολάρια επιστροφή

σε οφέλη για την οικονομία της πολιτείας.

Έτσι, κατά τη γνώμη μου, τα στοιχεία της έρευνας
είναι πειστικά

και η λογική τους είναι πειστική.

Άρα, ποια είναι τα εμπόδια ώστε να εφαρμοστεί αυτό;

Λοιπόν, ένα προφανές εμπόδιο είναι το κόστος.

Έτσι αν κοιτάξετε τι θα κόστιζε

αν επένδυε κάθε πολιτειακή κυβέρνηση

στη γενική αγωγή προσχολικής ηλικίας
στην ηλικία των τεσσάρων,

στο ολοήμερο νηπιαγωγείο στην ηλικία των τεσσάρων,

το συνολικό ετήσιο εθνικό κόστος θα ήταν περίπου

30 δισεκατομμύρια δολάρια.

30 δισεκατομμύρια δολάρια είναι πολλά χρήματα.

Από την άλλη πλευρά, εάν σκεφτείτε

ότι ο πληθυσμός των ΗΠΑ είναι πάνω
από 300 εκατομμύρια,

μιλάμε για ένα χρηματικό ποσό

που ανέρχεται σε 100 δολάρια ανά κεφαλή.

Εντάξει; Εκατό δολάρια ανά κεφαλή, ανά άτομο,

είναι κάτι που κάθε πολιτειακή κυβέρνηση διαθέτει.

Είναι απλό θέμα πολιτικής βούλησης να το κάνουμε.

Και, φυσικά, όπως ανέφερα,

το κόστος αυτό έχει τα αντίστοιχα οφέλη.

Ανέφερα ότι υπάρχει ένας πολλαπλασιαστής περίπου τρία,

2,78, για την οικονομία της πολιτείας,

πάνω από 80 δισεκατομμύρια σε επιπλέον κέρδη.

Κι αν θέλουμε να το μεταφέρουμε αυτό απλά
από δισεκατομμύρια δολάρια

σε κάτι που μπορεί να σημαίνει κάτι,

μιλάμε για το ότι, για το μέσο παιδί χαμηλού εισοδήματος,

θα αύξανε τις απολαβές του κατά περίπου 10%

για ολόκληρη την καριέρα τους, απλά το να παρακολουθήσει προσχολική αγωγή,

όχι να βελτιώσει τη βασική εκπαίδευση ή
οτιδήποτε άλλο μετά από αυτό,

να μην αλλάξει τίποτα στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση ή
την πρόσβαση,

μόνο βελτιώνοντας άμεσα την προσχολική αγωγή.

Θα είχαμε πέντε τοις εκατό υψηλότερες αποδοχές

για τα παιδιά της αστικής τάξης.

Αυτό είναι μια επένδυση

που αποδίδει με πολύ σαφείς όρους

για ένα ευρύ φάσμα εισοδηματικών ομάδων
στον πληθυσμό της πολιτείας

και παράγει μεγάλα και απτά οφέλη.

Τώρα, αυτό είναι ένα εμπόδιο.

Στην πραγματικότητα θεωρώ πως το πιο μεγάλο εμπόδιο

είναι ο µακροπρόθεσµος χαρακτήρας του όφελους των προσχολικών προγραμμάτων.

Το επιχείρημα που χρησιμοποιώ είναι ότι εμείς αυξάνουμε

την ποιότητα του τοπικού εργατικού δυναμικού μας,

και με αυτόν τον τρόπο αυξάνουμε
την οικονομική ανάπτυξη.

Προφανώς, αν έχουμε μια προσχολική αγωγή
με τετράχρονα,

δε βγάζουμε έξω αυτά τα παιδιά στην ηλικία των πέντε

για να εργαστούν στα σκλαβοπάζαρα, σωστά;
Τουλάχιστον ελπίζω πως όχι.

Έτσι μιλάμε για μια επένδυση

η οποία ως προς τις επιπτώσεις πάνω
στην πολιτειακή οικονομία

δεν πρόκειται πραγματικά να αποδώσει για 15 ή 20 χρόνια

και φυσικά η Αμερική είναι πασίγνωστη πως είναι

κοινωνία με βραχυπρόθεσμο προσανατολισμό.

Μια αντίδραση που μπορεί να έχετε πάνω σ' αυτό,

και μερικές φορές το έκανα αυτό σε ομιλίες,

είναι άνθρωποι μπορούν να λένε,
υπάρχουν οφέλη γι' αυτά τα προγράμματα

στη μείωση ειδικής εκπαίδευσης
και στο κόστος ενισχυτικής εκπαίδευσης.

Υπάρχουν οφέλη, οι γονείς ενδιαφέρονται
για την προσχολική αγωγή,

ίσως έχουμε κάποιες συνέπειες αποδημίας

από γονείς που αναζητούν καλή προσχολική αγωγή,

και πιστεύω ότι αυτά είναι αλήθεια,

αλλά κατά κάποιο τρόπο χάνουν την ουσία.

Σε τελική ανάλυση, αυτό είναι κάτι

στο οποίο επενδύουμε τώρα για το μέλλον.

Κι έτσι αυτό με το οποίο θέλω να σας αφήσω είναι

αυτό που νομίζω ότι είναι το τελικό ερώτημα.

Θέλω να πω, είμαι οικονομολόγος, αλλά αυτό τελικά

δεν είναι ένα οικονομικό ερώτημα, είναι ένα ηθικό ζήτημα:

Είμαστε πρόθυμοι, ως Αμερικανοί,

ως κοινωνία, εξακολουθούμε να είμαστε ικανοί

να κάνουμε την πολιτική επιλογή να κάνουμε θυσίες τώρα

πληρώνοντας περισσότερους φόρους

προκειμένου να βελτιώσουμε το μακροπρόθεσμο μέλλον

όχι μόνον των παιδιών μας αλλά της κοινότητάς μας;

Είμαστε ακόμη ικανοί γι' αυτό ως χώρα;

Κι αυτό είναι κάτι που κάθε πολίτης και

και κάθε ψηφοφόρος χρειάζεται ν' αναρωτηθεί.

Είναι κάτι στο οποίο ακόμα επενδύετε συναισθηματικά,

που εξακολουθείτε να πιστεύετε στην ιδέα της επένδυσης;

Αυτή είναι η έννοια των επενδύσεων.

Θυσιάζετε τώρα για μια μελλοντική ανταπόδοση.

Έτσι πιστεύω ότι τα αποδεικτικά στοιχεία της έρευνας

πάνω στα οφέλη των προσχολικών προγραμμάτων

για την τοπική οικονομία είναι εξαιρετικά ισχυρά.

Ωστόσο, η ηθική και πολιτική επιλογή

έγκειται σ' εμάς, ως πολίτες και ως ψηφοφόρους.

Σας ευχαριστώ πολύ. (Χειροκρότημα)