Kızım Malala

Pakistanlı eğitimci Ziauddin Yousafzai dünyaya çoğu kişinin duymak istemediği bir şeyi hatırlatıyor: Kadınlar ve erkekler eşit şartlarda eğitim almayı, özerk yaşamı ve özgür kimliği hak ediyorlar. Bizlere kendi hayatından ve Taliban tarafından 2012 senesinde sadece okula gitmeye cesaret ettiği için başından vurulan kızı Malala'nın hayatından hikâyeler anlatıyor.

"Neden benim kızım bu kadar güçlü?" diye soruyor Yousafzai.
ve cevap veriyor : "Çünkü O'nun kanatlarını kırmadım..."

Bir çok ataerkil ve kabile toplumlarında

babalar genellikle oğulları ile tanınır

ama ben kızı ile tanınan

az sayıdaki babadan biriyim

ve bundan gurur duyuyorum

(alkış)

Malala eğitim kampanyasına

ve haklarını talep etmeye 2007 yılında başladı,

ve bu çabaları 2011 yılında onurlandırıldığında

ve Ulusal Gençlik Barış Ödülü verildiğinde

ülkesinde çok ünlü ve

ve çok popüler genç bir kız oldu.

Önceden Malala benim kızımdı,

şimdi ise ben onun babasıyım.

Bayanlar ve baylar,

Eğer insanlık tarihine bir göz atarsak,

Kadınların tarihinin bir

adaletsizlik

eşitsizlik,

şiddet ve sömürü tarihi olduğunu

görürsünüz.

Ataerkil toplumlarda

daha en başta,

bir kız çocuğu doğduğunda

doğumu kutlanmıyor.

Bir kız çocuğunun doğumu ne annesi ne de babası tarafından

istenen bir şey değildir.

Komşular gelir

ve annenin kederini paylaşır

ve kimse babayı kutlamaz.

Anne de bir kız çocuğu doğurduğu için

büyük bir huzursuzluk içindedir.

İlk kız çocuğunu doğurduğu zaman

üzülür.

İkinci kız çocuğunu doğurduğu zaman

şoka girer,

ve bir erkek çocuğunun beklentisi içinde iken

üçüncü kız çocuğunu da doğurduğu zaman

kendisini suçlu hisseder.

Bu acıyı tabi ki sadece anneler çekmiyor

aynı zamanda kızları, daha yeni doğan kızları da

büyümeye başladıklarında

bu acıyı devralıyorlar

5 yaşında

okula gitmesi gereken yaşta

evinde oturuyor

ve erkek kardeşleri okula gönderiliyor

12 yaşına gelene kadar

bir şekilde iyi bir hayatı oluyor

eğlenebiliyor

arkadaşları ile sokaklarda oyunlar oynayabiliyor

ve tıpkı bir kelebek gibi

sokaklarda rahatça gezebiliyor.

Ancak çocukluk evresinden genç kızlığa geçtiğinde

yani 13 yaşına bastığı zaman

yanında bir erkek olmadan

evden dışarı çıkması yasaklanıyor.

Evin içinde dört duvar arasında mahsur bırakılıyor.

O artık özgür bir birey değil,

babası ve abileri için

ve ailesi için

"namus" olarak görülüyor

ve sınırı aşarsa

bu ahlak kurallarına göre

öldürülebiliyor.

Aslında bu sözde ahlak kurallarının

yalnızca

kızların değil,

ayrıca aile içindeki

erkek bireylerin de yaşamlarını etkilemesi ilginçtir.

7 kızı ve 1 erkek çocuğu olan bir aile tanıyorum

ve bu erkek çocuğu

Kız kardeşlerinin ve ailesinin

yaşamını kazanabilmek için

Körfez ülkelerine göç etti. Çünkü 7 kız kardeşin

bir meslek edinmesi

ve evden dışarı çıkması fikri

ve tabi ki geçim kaynağına sahip olmaları düşüncesi

ona çok aşağılayıcı geliyordu.

Bu yüzden bu erkek kardeş,

hayatın ona

ve kızkardeşlerine sunduğu mutlulukları

bu sözde namus anlayışının sunağında kurban etti.

Ataerkil toplumlarda

bir kural daha vardır

ve bunun adı "itaat"tir.

İyi bir kız

her zaman sessiz, mütevazi

ve uysal olmalıdır

bu bir kriterdir.

Örnek bir kız sessiz

ve sakin olmalıdır ve

annesi ya da babası

ya da büyükleri tarafından alınan kararları

hiç hoşuna gitmese bile

kabul etmelidir.

Sevmediği bir adamla evlendirilse

veya çok yaşlı bir adamla evlendirilse bile

bunu kabul etmelidir

çünkü itaatsiz olarak

etiketlenmek istemez.

Eğer çok erken yaşta evlendirilirse

bunu kabul etmelidir

Aksi halde itaatsiz olarak anılacaktır

Peki sonra ne olacaktır?

Bir kadın şairin tanımı ile

evlenecek, kademe atlayacak

ve bir çok erkek ve kız çocuk doğuracaktır.

Bu durumun en ironik tarafı ise

bu annenin de

kızlarına

aynı itaat dersini

oğullarına ise aynı namus dersini verecek olması

ve bu vahşi çarkın hep dönmeye devam edecek olmasıdır.

Bayanlar ve baylar,

milyonlarca kadının içinde olduğu bu kötü durum

değişebilir

eğer farklı bir şekilde düşünebilirsek

eğer kadınlar ve erkekler farklı düşünürlerse

eğer gelişmekte olan ülkelerdeki

ataerkil toplumların kadın ve erkekleri

toplumlarının ve ailelerinin

normlarını kırabilirlerse

eğer ülkelerindeki sistemin

kadınların en temel insan haklarına karşı çıkarılmış olan

ayrımcı kanunları

ortadan kaldırırlarsa.

Sevgili kardeşlerim, Malala doğduğu zaman

ilk anında

inanın bana,

ki dürüst olmak gerekirse yeni doğan çocuklardan hoşlanmam,

O'nun gözlerinin içine baktığımda

inanın bana

çok ama çok gururlandım.

O doğmadan çok önce

O'nun adını düşünmüş

ve Afganistan'ın efsanevi kahramanı olan

bir özgürlük savaşçısından çok etkilenmiştim.

O'nun adı Malalai Af-Maiwand'dı

ve ben de kızıma bu ismi verdim

Malala,

yani kızım doğduktan sonra bir kaç gün sonra

kuzenim geldi

ve tesadüfi bir şekilde

evime gelirken

ile ağacımızı da yanında getirmişti

Yousafzai ailesinin aile ağacını.

Aile ağacımıza baktığımda

300 yıl öncesine dayandığını gördüm

Aile ağacındaki herkesin erkek olduğunu gördüğümde,

kalemimi aldım

ve kendi adımın altından çıkan bir çizgi çektim ve

"Malala" yazdım.

Ve büyüdüğü zaman

4 buçuk yaşına bastığında

onu kendi okuluma kaydettim.

Neden onu okula kaydettirdiğimi anlattığımı

soracaksınız bana

Evet, bundan bahsetmeliyim

Bu Kanada'da, Amerika'da ya da bir çok gelişmiş ülkede

zaten doğal olan bir uygulama olabilir,

ama yoksul ülkelerde

ataerkil toplumlarda ve kabile toplumlarında

bu bir kızın yaşamı için çok büyük bir olaydır.

Bir kızın okula kaydolması

onun kimliğinin ve isminin tanınması demektir.

Bir okula kaydolmak demek

rüyalar dünyasına girdiği anlamına gelir

ve gelecek yaşamı için

kendi potansiyelini keşfedeceği

büyük bir hedef anlamına gelir.

Benim 5 kız kardeşim var

ve hiçbirisi okula gitmedi

ve şaşıracaksınız,

2 hafta önce

Kanada vize formunu doldururken

ve formda aile kısmını doldururken

kız kardeşlerimin bazılarının

soy isimlerini hatırlayamadım.

Çünkü

şimdiye kadar hiçbir dökümanda

hiçbir kız kardeşimin ismini yazılı olarak görmemiştim.

Bu sebepledir ki

ben kızıma değer veriyorum.

Babamın kız kardeşlerime

ve kendi kızlarına veremediği değeri veriyorum

Ben bunu değiştirmem gerektiğini düşündüm

Kızımın zekâsını

ve dehasını her zaman takdir ettim.

Arkadaşlarım bana geldiklerinde

kızımı benim yanımda oturmaya teşvik ettim

Benimle birlikte farklı toplantılara gelmesi için cesaretlendirdim

Bütün bu iyi değerleri

onun karakterine aşılamaya çalıştım.

ve bu sadece Malala için değil,

bu değerlerin hepsini

kendi okulumda, kız ve erkek öğrencilerime de uyguladım.

Eğitimi bir kurtuluş olarak kullandım

Kızlarıma,

kız öğrencilerime

itaat dersini öğrenmemelerini öğrettim.

Erkek çocuklarıma

sahte ahlak derslerini öğrenmemelerini öğrettim.

Sevgili kardeşlerim

bizler kadın hakları için

daha fazla hak sahibi olmaları için çabalıyorduk

kadınların toplum içinde daha fazla yer edinmesi için

ancak yeni bir fenomen ile karşı karşıya geldik.

İnsan hakları için öldürücü olan

ve özellikle de kadın hakları için öldürücü olan bir fenomenle.

Bu, "Talibanlaşma" olarak adlandırılıyordu.

Bu tam anlamı ile

kadınların politik, ekonomik ve sosyal aktivitelerini

boşa çıkarmaydı.

Yüzlerce okul kayboldu.

Kızlar okula gitmekten alıkonuldu,

Kkdınlar peçe giymeye zorlandı

ve markete bile gitmeleri yasaklandı.

Müzisyenler susturuldu,

kızlar kırbaçlandı ve

şarkıcılar öldürüldü.

Milyonlarca insan acı çekti

ancak çok azı konuştu

ve bu en ürkütücü olanıydı

etrafınızda öldürülen ve kırbaçlanan

insanlar olduğunda

kendi haklarınız için konuşuyorsunuz,

bu en ürkütücü olanıdır.

10 yaşına geldiğinde

Malala ayaklandı,

eğitim hakkı için ayaklandı.

BBC Blog için bir günlük yazmaya başladı

ve kendini New York Times belgesellerine

gönüllü olarak adadı

ve konuşabildiği tüm platformlarda konuştu.

Onun sesi en güçlü ses oldu

ve bu ses, şiddeti git gide artan bir hızla dünyaya yayıldı

İşte bu yüzden Taliban

onun kampanyasına tahammül edemedi

ve 9 Ekim 2012 tarihinde

çok kısa bir mesafeden kafasından vuruldu

O gün benim ve ailem için tam anlamı ile bir kıyamet günüydü.

Dünya büyük ve karanlık bir boşluğa dönüşmüştü.

Kızım

yaşam ve ölüm arasındaki o sınırda iken

eşimin kulağına

"Kızımıza olanlar için kendimi mi suçlamalıyım?"

diye fısıldadım

ve birden bire bana

"Lütfen kendini suçlama

sen doğru bir şey için direndin

doğru olan için

kendi hayatını ortaya koydun

barış için

ve eğitim için

ve kızın da senden etkilendi

ve sana katıldı.

Siz ikiniz de doğru yoldaydınız

ve Tanrı onu koruyacaktır"

Bu bir kaç cümle benim için çok önemliydi

ve aynı soruyu bir daha sormadım.

Malala hastanede iken

ve can acısı içinde iken

çok ağır baş ağrıları varken

-çünkü yüz sinirleri kesilmişti-

eşimin yüzüne yayılan

karanlık bir gölge gördüm.

Ancak kızım asla şikayet etmedi

Bize

"Çarpık gülüşüm ve yüzümdeki bu hissizlikle

ben iyiyim

Ve iyi olacağım, lütfen merak etmeyin" dedi.

O bizim için bir teselli idi

ve bizi yatıştırdı.

Sevgili kardeşlerim,

biz ondan en zor zamanlarımızda

güçlükleri nasıl yeneceğimizi öğrendik

ve sizlerle paylaşmaktan çok mutluyum ki

bir çocuk ve kadın hakları ikonu olmasının yanı sıra

kendisi

her 16 yaşındaki kız gibi

ödevlerini bitiremediğinde ağlayan,

erkek kardeşi ile dalaşıp duran bir kız çocuğu

ve bundan çok mutluyum.

Bana soruyorlar

Malala'nın akıl hocalığını yaparken

onu bu kadar cesaretli, bu kadar sesini çıkarmaktan çekinmeyen

ve bu kadar özgüvenli kılacak kadar özel ne yaptın?

Ben ise onlara bana ne yaptığımı değil

ne yapmadığımı sormalarını söylüyorum

Ben onun kanatlarını kırmadım, hepsi bu.

Teşekkürler

(Alkış)

Teşekkürler, çok teşekkürler, teşekkürler
(Alkış)