Η κόρη μου, η Μαλάλα

Ο Πακιστανός εκπαιδευτικός Ζιαουντίν Γιουσαφζάι υπενθυμίζει στον κόσμο μια απλή αλήθεια που πολλοί δεν θέλουν να ακούσουν: οι γυναίκες και οι άντρες έχουν το δικαίωμα για ίσες ευκαιρίες για εκπαίδευση, αυτονομία, μια ανεξάρτητη ταυτότητα. Διηγείται ιστορίες από τη ζωή του και τη ζωή της κόρης του, Μαλάλα, η οποία πυροβολήθηκε από τους Ταλιμπάν το 2012, απλά επειδή τόλμησε να πάει σχολείο. «Γιατί είναι η κόρη μου τόσο δυνατή;» ρωτάει ο Γιουσαφζάι. «Επειδή δεν έκοψα τα φτερά της».

Σε πολλές πατριαρχικές
και φυλετικές κοινωνίες,

οι πατεράδες συχνά είναι γνωστοί
από τους γιους τους,

αλλά εγώ είμαι από τους λίγους πατεράδες

που είναι γνωστός από την κόρη του,

και είμαι περήφανος γι' αυτό.

(Χειροκρότημα)

Η Μαλάλα ξεκίνησε
την εκστρατεία της για την εκπαίδευση

και υποστήριξε τα δικαιώματά της το 2007,

και όταν οι προσπάθειές της
ευοδώθηκαν το 2011,

και της απονεμήθηκε
το εθνικό βραβείο ειρήνης νέων,

και έγινε ένα πολύ γνωστό,

πολύ δημοφιλές νεαρό κορίτσι
της χώρας της.

Πριν από αυτό, ήταν η κόρη μου,

αλλά τώρα είμαι ο πατέρας της.

Κυρίες και κύριοι,

αν ρίξουμε μια ματιά
στην ανθρώπινη ιστορία,

η ιστορία των γυναικών

είναι η ιστορία της αδικίας,

της ανισότητας,

της βίας και της εκμετάλλευσης.

Βλέπετε,

στις πατριαρχικές κοινωνίες,

από την αρχή,

όταν γεννιέται ένα κορίτσι,

δεν γιορτάζεται η γέννηση της.

Δεν είναι ευπρόσδεκτη,

ούτε από τη μητέρα ούτε από τον πατέρα.

Έρχεται η γειτονιά

και συμπάσχει με τη μητέρα του,

και κανείς δεν συγχαίρει τον πατέρα.

Και μια μητέρα νιώθει πολύ άβολα

για το γεγονός ότι έκανε ένα κορίτσι.

Όταν γεννήσει το πρώτο της κορίτσι,

την πρώτη κόρη, λυπάται.

Όταν γεννήσει τη δεύτερη κόρη,

είναι σοκαρισμένη,

και με την προσδοκία του γιου,

όταν γεννήσει μια τρίτη κόρη,

νιώθει ένοχη σαν εγκληματίας.

Δεν υποφέρει μόνο η μητέρα,

αλλά η κόρη, η νεογέννητη κόρη,

όταν αυτή μεγαλώσει,

υποφέρει και αυτή.

Στην ηλικία των πέντε,

ενώ θα πρέπει να πηγαίνει στο σχολείο,

μένει στο σπίτι

και οι αδελφοί της πάνε σχολείο.

Μέχρι την ηλικία των 12,

έχει μια σχετικά καλή ζωή.

Μπορεί να διασκεδάσει.

Μπορεί να παίξει
με τις φίλες της στους δρόμους,

και μπορεί να κυκλοφορεί στους δρόμους

όπως μια πεταλούδα.

Αλλά όταν μπει στην εφηβεία,

όταν γίνει 13 ετών,

της απαγορεύεται να βγει από το σπίτι

χωρίς ανδρική συνοδεία.

Περιορίζεται μέσα
στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού της.

Είναι δεν πια ένα ελεύθερο άτομο.

Γίνεται η λεγόμενη τιμή

του πατέρα της και των αδελφών της

και της οικογένειάς της,

και αν αυτή παραβεί

τον κώδικα της λεγόμενης τιμής,

θα μπορούσε ακόμη και να θανατωθεί.

Και είναι επίσης ενδιαφέρον

ότι αυτός ο λεγόμενος κώδικας τιμής,

δεν επηρεάζει μόνο τη ζωή ενός κοριτσιού,

επηρεάζει και τη ζωή

των αρσενικών μελών της οικογένειας.

Ξέρω μια οικογένεια
με επτά αδελφές και έναν αδελφό,

και αυτό ο ένας αδελφός

έχει μεταναστεύσει στις χώρες
του Περσικού Κόλπου,

προς βιοπορισμό
για τις επτά αδελφές

και τους γονείς,

γιατί το θεωρεί ταπεινωτικό

αν οι επτά αδελφές του
μάθουν μια τέχνη

και βγουν από το σπίτι

και κερδίσουν τα προς το ζην.

Έτσι αυτός ο αδελφός

θυσιάζει τις χαρές της ζωής του

και την ευτυχία από τις αδελφές του

στο βωμό της λεγόμενης τιμής.

Και υπάρχει ένας ακόμη κανόνας

των πατριαρχικών κοινωνιών

που λέγεται υπακοή.

Ένα καλό κορίτσι υποτίθεται ότι είναι

πολύ ήσυχο, πολύ ταπεινό

και πολύ υποτακτικό.

Είναι τα κριτήρια.

Το πρότυπο καλό κορίτσι
πρέπει να είναι πολύ ήσυχο.

Πρέπει να είναι σιωπηλή

και πρέπει να δέχεται τις αποφάσεις

του πατέρα και της μητέρα της

και τις αποφάσεις των γερόντων,

ακόμη και αν δεν της αρέσουν.

Αν την παντρέψουν
με έναν άνδρα που δεν της αρέσει

ή με έναν ηλικιωμένο άνδρα,

οφείλει να το δεχθεί,

επειδή δεν θέλει να θεωρηθεί

ως ανυπάκουη.

Αν παντρευτεί πολύ νωρίς,

πρέπει να το αποδεχθεί.

Διαφορετικά, θα τη λένε ανυπάκουη.

Και τι θα συμβεί στο τέλος;

Με τα λόγια μιας ποιήτριας,

θα νυμφευθεί, θα κρεβατωθεί,

και στη συνέχεια θα γεννήσει
κι άλλους γιους και κόρες.

Και είναι η ειρωνεία της κατάστασης

ότι αυτή η μητέρα,

διδάσκει το ίδιο μάθημα υπακοής

στην κόρη της

και το ίδιο μάθημα τιμής στους γιους της.

Και αυτός ο φαύλος κύκλος
συνεχίζεται, συνεχίζεται.

Κυρίες και κύριοι,

αυτή η άθλια κατάσταση
εκατομμυρίων γυναικών

θα μπορούσε να αλλάξει,

αν αλλάξουμε τρόπο σκέψης,

αν οι γυναίκες και οι άνδρες
σκεφτούν διαφορετικά,

αν οι γυναίκες και οι άνδρες
στις φυλετικές και πατριαρχικές κοινωνίες

στις αναπτυσσόμενες χώρες,

αν μπορέσουν να σπάσουν μερικά πρότυπα

της οικογένειας και της κοινωνίας,

εάν μπορέσουν να καταργήσουν
τους νόμους που εισάγουν διακρίσεις

στα συστήματα των κρατών τους,

που αντιβαίνουν τα στοιχειώδη
ανθρώπινα δικαιώματα

των γυναικών.

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές,
όταν γεννήθηκε η Μαλάλα,

και για πρώτη φορά,

πιστέψτε με,

δεν μου αρέσουν τα νεογέννητα παιδιά,
για να είμαι ειλικρινής,

αλλά όταν πήγα και κοίταξα στα μάτια της,

πιστέψτε με,

ένιωσα εξαιρετικά υπερήφανος.

Και πολύ πριν γεννηθεί,

σκεφτόμουν σχετικά με το όνομά της,

και ήμουν γοητευμένος από μια ηρωική

θρυλική αγωνίστρια
της ελευθερίας στο Αφγανιστάν.

Το όνομά της ήταν Μαλάλαι του Μαϊουάντ,

και έδωσα στην κόρη μου το όνομά της.

Μερικές ημέρες αφού γεννήθηκε η Μαλάλα,

η κόρη μου γεννήθηκε,

ήρθε ο ξάδελφός μου--

και ήταν μια σύμπτωση--

ήρθε στο σπίτι μου

και έφερε ένα οικογενειακό δέντρο,

το οικογενειακό δέντρο
της οικογένειας Γιουσαφζάι,

και όταν κοίταξα το οικογενειακό δέντρο,

ανέτρεχε 300 χρόνια ιστορίας
των προγόνων μας.

Αλλά όταν κοίταξα, ήταν μόνο άνδρες,

και πήρα το στυλό μου,

τράβηξα μια γραμμή από το όνομά μου,

και έγραψα «Μαλάλα».

Και όταν μεγάλωσε,

όταν έγινε τεσσεράμισι ετών,

την έγραψα στο σχολείο μου.

Θα ρωτήσετε, γιατί να αναφέρω

την εγγραφή ενός κοριτσιού στο σχολείο;

Ναι, πρέπει να το αναφέρω.

Αυτό μπορεί να θεωρείται δεδομένο
στον Καναδά,

στην Αμερική,
σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες,

αλλά στις φτωχές χώρες,

στις πατριαρχικές κοινωνίες,
στις φυλετικές κοινωνίες,

είναι ένα σημαντικό γεγονός
για τη ζωή ενός κοριτσιού.

Η εγγραφή σε ένα σχολείο σημαίνει

αναγνώριση της ταυτότητας
και του ονόματός της.

Η εισαγωγή σε ένα σχολείο σημαίνει

ότι μπήκε στον κόσμο των ονείρων

και των φιλοδοξιών

όπου μπορεί να εξερευνήσει
τις δυνατότητές της

για τη μελλοντική της ζωή.

Έχω πέντε αδελφές,

και καμία από αυτές
δεν μπόρεσε να πάει στο σχολείο,

και θα μείνετε έκπληκτοι,

δύο εβδομάδες πριν,

όταν συμπλήρωνα το έντυπο
για την καναδική βίζα,

και συμπλήρωνα μέρος του εντύπου
σχετικά με την οικογένεια,

δεν μπορούσα να θυμηθώ

τα επώνυμα ορισμένων από τις αδελφές μου.

Και ο λόγος ήταν

ότι δεν έχω ποτέ δει τα ονόματα
από τις αδελφές μου,

γραμμένα σε οποιοδήποτε έγγραφο.

Αυτός ήταν ο λόγος

που εκτιμώ την κόρη μου.

Αυτό που δεν μπόρεσε να δώσει
ο πατέρας μου στις αδελφές μου

και κόρες του,

σκέφτηκα ότι πρέπει να το αλλάξω.

Εκτιμούσα τη νοημοσύνη

και τη ευφυΐα της κόρης μου.

Την ενθάρρυνα να κάθεται μαζί μου

όταν έρχονταν οι φίλοι μου.

Την ενθάρρυνα να έρχεται μαζί μου
σε διαφορετικές συνεδριάσεις.

Και όλες αυτές τις καλές αξίες,

προσπάθησα να τις ενσταλάξω
στην προσωπικότητά της.

Και δεν ήταν μόνο αυτή, μόνο η Μαλάλα.

Μετέδωσα όλες αυτές τις καλές αξίες
στο σχολείο μου,

στις μαθήτριες
καθώς και στους μαθητές.

Χρησιμοποίησα την εκπαίδευση
για χειραφέτηση.

Έχω διδάξει τα κορίτσια μου,

έχω διδάξει τις μαθήτριες μου,

να ξεμάθουν το μάθημα της υπακοής.

Δίδαξα στους μαθητές μου

να ξεμάθουν το μάθημα
της αποκαλούμενης ψευδο-τιμής.

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές,

αγωνιζόμασταν για περισσότερα
δικαιώματα για τις γυναίκες,

και παλεύαμε να έχουμε περισσότερο,

όλο και περισσότερο χώρο
για τις γυναίκες στην κοινωνία.

Αλλά μας προέκυψε ένα νέο φαινόμενο.

Ήταν θανατηφόρο
για τα ανθρώπινα δικαιώματα

και ιδιαίτερα
για τα δικαιώματα των γυναικών.

Λεγόταν Ταλιμπανισμός.

Αυτό σημαίνει πλήρη αποκλεισμό

της συμμετοχής των γυναικών

σε όλες τις πολιτικές, οικονομικές
και κοινωνικές δραστηριότητες.

Χάθηκαν εκατοντάδες σχολεία.

Απαγορεύτηκε στα κορίτσια
να πηγαίνουν στο σχολείο.

Οι γυναίκες αναγκάστηκαν
να φορούν πέπλο

και τις απαγόρευσαν
να πηγαίνουν στις αγορές.

Οι μουσικοί σίγησαν,

κορίτσια μαστιγώθηκαν

και τραγουδιστές σκοτώθηκαν.

Εκατομμύρια υπέφεραν,

αλλά λίγοι μίλησαν,

και ήταν το πιο τρομακτικό πράγμα

όταν έχετε παντού γύρω σας
τέτοιους ανθρώπους

που σκοτώνουν και μαστιγώνουν,

κι εσείς μιλάτε για τα δικαιώματά σας.

Είναι πραγματικά το πιο τρομακτικό πράγμα.

Στην ηλικία των 10,

η Μαλάλα υπερασπίστηκε το δικαίωμα

της εκπαίδευσης.

Έγραψε ένα ημερολόγιο
για το ιστολόγιο του BBC,

εργάστηκε εθελοντικά

για τα ντοκιμαντέρ του New York Times,

και μίλησε από κάθε πλατφόρμα
που μπορούσε.

Και η φωνή της ήταν η πιο ισχυρή φωνή.

Εξαπλώθηκε σαν κρεσέντο
σε όλο τον κόσμο.

Και αυτός ήταν ο λόγος

που οι Ταλιμπάν δεν μπορούσαν
να ανεχθούν την εκστρατεία της,

και στις 9 Οκτωβρίου 2012,

την πυροβόλησαν στο κεφάλι εξ επαφής.

Ήταν μέρα της Κρίσης
για την οικογένειά μου και για μένα.

Ο κόσμος μετατράπηκε
σε μια μεγάλη μαύρη τρύπα.

Ενώ η κόρη μου βρισκόταν

στα πρόθυρα ζωής και θανάτου,

ψιθύρισα στο αυτί της συζύγου μου,

«Πρέπει να κατηγορώ τον εαυτό μου
γι' αυτό που συνέβη

στην κόρη μου και κόρη σου;»

Και μου είπε απότομα,

«Σε παρακαλώ,
μην κατηγορείς τον εαυτό σου.

Υπερασπίστηκες τον σωστό σκοπό.

Έβαλες τη ζωή σου σε κίνδυνο

στον αγώνα για την αλήθεια,

για την ειρήνη,

και για την εκπαίδευση,

και η κόρη σου εμπνευσμένη από σένα

ήρθε μαζί σου.

Ήσασταν και οι δύο στον σωστό δρόμο

και ο Θεός θα την προστατεύσει».

Αυτά τα λίγα λόγια
σήμαιναν πολλά για μένα,

και δεν ξαναέκανα αυτή την ερώτηση.

Όταν η Μαλάλα ήταν στο νοσοκομείο,

και είχε φρικτούς πόνους

και τρομερούς πονοκεφάλους

επειδή το προσωπικό νεύρο ήταν κομμένο,

έβλεπα μια σκοτεινή σκιά

να εξαπλώνεται
στο πρόσωπο της γυναίκας μου.

Αλλά η κόρη μου ποτέ δεν παραπονέθηκε.

Συνήθιζε να μας λέει,

«Είμαι μια χαρά με το στραβό χαμόγελό μου

και με το μούδιασμα στο πρόσωπό μου.

Θα είμαι εντάξει.
Παρακαλώ, μην ανησυχείτε».

Ήταν μια ανακούφιση για μας,

και αυτή μας παρηγορούσε.

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές,

έχουμε μάθει από αυτήν
πώς να είμαστε ανθεκτικοί

στις πιο δύσκολες στιγμές,

και είμαι ευτυχής να μοιραστώ μαζί σας

ότι παρά το γεγονός
ότι είναι ένα είδωλο

για τα δικαιώματα
των παιδιών και των γυναικών,

είναι όπως κάθε 16-χρονο κορίτσι.

Κλαίει όταν την εργασία της είναι ελλιπής.

Μαλώνει με τα αδέλφια της,

και είμαι πολύ χαρούμενος γι' αυτό.

Οι άνθρωποι με ρωτούν,

τι το ιδιαίτερο στην καθοδήγησή μου

έχει κάνει τη Μαλάλα τόσο τολμηρή

και τόσο θαρραλέα
και τόσο ομιλητική και έτοιμη για αγώνα;

Τους λέω, μην με ρωτάτε τι έκανα.

Ρωτήστε με τι δεν έκανα.

Δεν έκοψα τα φτερά της,
και αυτό είναι όλο.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκρότημα)

Ευχαριστώ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)