Vui chơi! Thử nghiệm! Khám phá!

Nhà hóa sinh học Kary Mullis nói về điều cơ bản trong khoa học hiện đại: thử nghiệm. Chia sẻ những câu chuyện từ thế kỷ 17 và những ngày mày mò tên lửa ở sân sau nhà của mình, Mullis đề cao trí tò mò, nguồn cảm hứng và sự khắc nghiệt của khoa học dưới mọi hình thức của nó.

Tôi sẽ nói về thế kỉ 17

Tôi mong không làm mất lòng ai

Sau khi tôi phát minh ra PCR,

tôi cảm thấy cần một sự thay đổi

Tôi chuyển đến La Jolla và học lướt sóng

Tôi định cư ở bờ biển
suốt một thời gian dài

Khi những tay lướt sóng ngoài kia

đợi sóng đến,

nếu chưa từng đến đó, chắc bạn
sẽ tự hỏi họ đang làm gì vậy?

Đôi khi phải chờ
10 - 15 phút,

mới có sóng đến

Họ thường nói chuyện về thế kỉ 17

Bạn biết đó, họ là những kẻ
có tiếng xấu trên thế giới

Người ta nghĩ người thời
đó là loại ít học

Một ngày, có người khuyên tôi
đọc một quyển sách

Có tên là --

"Chiếc máy bơm không khí",

hay đại loại "Con tàu" khổng lồ
và Chiếc máy bơm không khí"

Nó thực sự là một quyển sách
kỳ quặc về thế kỷ 17

Tôi nhận ra nguồn gốc

của cách mà tôi suy nghĩ

chỉ là cách tự nhiên
để nghĩ về mọi vật

Bạn biết đấy, từ khi sinh ra
tôi đã suy nghĩ theo hướng đó,

và tôi vẫn luôn muốn giống như
một nhà khoa học nhí

khi tôi tìm tòi điều gì đó,

Tôi đều áp dụng
những phương pháp khoa học
Tôi đã không quá bất ngờ

khi lần đầu tiên họ chỉ tôi cách --

cách mà bạn nên nghiên cứu khoa học

bởi tôi vốn đã luôn làm khoa học như thế
vì sở thích của tôi bất kỳ thứ gì

Nhưng không phải thế,
chúng chưa bao giờ xảy ra với tôi

rằng nó phải được phát minh ra

và rằng nó đã được phát minh ra

chỉ mới 350 năm trước

Bạn biết đấy,

như khi nó xảy ra ở Anh, và Đức, và Ý,

vào khoảng cùng 1 thời điểm

Và câu chuyện về điều đó,

đối với tôi, nó thật mê hoặc

Cho nên tôi sẽ nói một chút về chuyện đó,

và chuyện chính xác thì
các nhà khoa học phải làm gì

Nó giống như là --

Khi vua Charles đệ nhất bị chặt đầu

đâu đó hồi đầu thế kỷ 17.

Và kẻ kiêu ngạo người Anh, Cromwell

cùng một lũ người
của Đảng Cộng Hòa gì đó,

nhưng không giống loại
Đảng Cộng Hòa của chúng ta

Họ thay đổi bộ máy chính quyền,
và nó không có tác dụng.

Và

Vua Charles đệ nhị, người con trai,

cuối cùng đã được trở lại
trên ngai vàng nước Anh.

Ông ấy cảm thấy lo lắng, vì cha mình,

đã từng bị xử tử vì làm Vua nước Anh

Và ông ấy lo về một sự thật

rằng những cuộc nói chuyện được diễn ra

trong những quán bar

sẽ trở thành ---

cái này hơi khó tin một chút,

nhưng người Anh ở thế kỉ 17,

họ bắt đầu nói về,

triết học các kiểu trong quán bar.

Họ không có tivi,

và cũng không có trận bóng nào để xem.

Và họ cứ trở nên rất bực bội,

rồi bỗng nhiên tất cả
đổ ra đường và đánh nhau

về những vấn đề chẳng hạn như

Robert Boyle liệu có ổn không nếu chế tạo được

cái máy hút chân không.\

Lúc bấy giờ, Boyle là bạn
của Charles đệ nhị.

Ông là một con chiên
vào những ngày cuối tuần,

nhưng trong tuần thì
ông lại là một nhà khoa học

(Cười)

Điều mà -- vào thời đó thì

đại loại là, bạn biết đó --

nếu bạn tạo ra thứ này--
anh ấy đã tạo ra thiết bị nho nhỏ,

giống như kiểu cái ống bơm xe đạp

nhưng ngược lại, có thể rút hết
không khí ra ngoài --

bạn biết hộp đựng chuông chứ?
Thứ mà,

bạn nhặt lên, đặt nó xuống,
và nó có một dấu niêm phong,

và bạn có thể thấy hết bên trong,

bạn có thể thấy có gì
diễn ra bên trong nó

Nhưng điều anh ta đang cố làm là
rút hết không khí ra ngoài,

và quan sát chuyện gì xảy ra bên trong.

Tôi nghĩ một trong những thí nghiệm
đầu tiên anh ta đã làm

là anh ta đưa 1 con chim vào trong đó

Và người ở thế kỷ 17,

họ thật sự không hiểu chuyện
theo cách mà chúng ta hiểu

về điều này, rằng không khí là

một đống các phân tử khác nhau,

và chúng ta hít nó vào là có mục đích

Ý tôi là, cá không biết gì nhiều về nước,

và con người lúc đó
không biết nhiều về không khí

Nhưng cả hai đều bắt đầu khám phá.

Anh ta đưa con chim vào trong,
rút hết không khí ra ngoài,

và con chim đó chết.
Và anh ta nói, hmm...

Anh ta gọi những gì mình đã làm --

lúc đó thì họ không gọi nó
là máy hút chân không.

Giờ bạn gọi nó là máy hút chân không;
nhưng anh ta đã gọi là máy hút bụi.

Phải không? Và ngay lập tức,

anh gặp rắc rối
với giới giáo sĩ địa phương

họ nói ông ta không thể
tạo ra máy hút bụi.

À, uh --

(Cười)

Aristotle nói rằng thiên nhiên
ghét cay ghét đắng nó.

Tôi nghĩ có lẽ
đó là một cách truyền đạt tệ,

nhưng lúc đó người ta tin vào
những gì chính quyền nói.

Và bạn biết đấy, Boyle nói, "Chết tiệt"

"Tôi tạo ra mấy thứ đó
bằng tất cả thời gian tôi có"

"Ý tôi là, bất kể là thứ gì
mà đã giết con chim đó"

"và tôi sẽ gọi nó là máy hút bụi"

Và những người sùng đạo nói rằng

"Nếu Chúa muốn anh tạo ra --"

ý tôi là, Chúa có mặt ở khắp nơi,

đó là một quy tắc của họ,
Chúa hiện hữu mọi nơi.

Và một cái máy hút bụi --
lại không có gì trong đó cả,

"cho nên Chúa không thể ở trong đó"

"Vì vậy, nhà thờ có đề cập
anh không được làm ra máy hút bụi"

Và Boyle nói, "thật ngớ ngẩn"

"Nếu bạn muốn gọi nó là vô thần,"

"Cứ việc gọi nó là vô thần"

"Nhưng đó không phải việc của tôi.
Tôi hứng thú với điều đó"

"Tôi chế tạo vào cuối tuần. Và kiểu --"

"điều tôi đang làm là
tìm hiểu chuyện gì xảy ra"

"khi bạn hút hết mọi thứ ra khỏi gian phòng."

Và anh ta làm tất cả những thí nghiệm
nhỏ đáng yêu như thế

Một lần anh ta có 1 bánh xe nhỏ

như một chiếc quạt, mà nó

được đính vào khá lỏng lẻo,
nên có thể tự xoay

Anh ta có một chiếc quạt khác
trái ngược lại

mà giống như --

ý tôi là, nếu để tôi làm
thì nó sẽ như 1 cái dây chun

bao quanh một cái quạt đồ chơi

Tôi biết chính xác cách anh ta làm;
tôi từng thấy những bản vẽ

Nó là 2 chiếc quạt, một chiếc
anh ta có thể xoay từ bên ngoài

sau khi anh ta lắp đặt máy hút bụi,

và anh ta phát hiện ra rằng
nếu rút hết không khí ra bên ngoài,

chiếc quạt này sẽ không làm
quay chiếc còn lại nữa, đúng chứ?

Có thứ gì đó đang thiếu, bạn biết đó.
Ý tôi là-

khá là lạ khi nghĩ có ai đó phải
làm thí nghiệm để chứng minh điều này,

nhưng đó là những gì diễn ra hồi đó

Và có một cuộc tranh luận
rất sôi nổi về chuyện đó

bạn biết đó, trong các hầm rượu
và quán cà phê và đại loại vậy

Và Charles

bắt đầu không thích điều này

Charles đệ nhị đại khái nói rằng,
bạn nên giữ nó --

hãy kiếm một nơi mà bạn có thể
làm những việc chế tạo như vậy

nơi người ta không
trở nên rất là -- bạn biết đó,

chúng ta không muốn --
người dân nổi giận với tôi lần nữa. Nên --

Bởi vì khi họ bắt đầu nói về tôn giáo

và khoa học và những thứ tương tự,

đó là khi nó đã khiến
cha ông ta gặp rắc rối

Vây nên,

Charles nói, "Tôi sẽ cung cấp tiền"

"Cho các anh một tòa nhà"

"Các anh có thể đến
gặp nhau trong đó

nhưng miễn đừng nói chuyện về tôn giáo"

Và thỏa thuận này ổn đối với Boyle

Anh ta nói, "OK, chúng tôi sẽ bắt đầu
tổ chức những cuộc gặp"

Và bất cứ ai muốn làm khoa học --

Đây là khoảng thời điểm
Isaac Newton bắt đầu nghĩ ra

rất nhiều những điều thú vị

Và có đủ các thể loại người
đã đến với Xã Hội Hoàng Gia,

họ gọi nó như vậy. Bạn sẽ phải ăn mặc
khá là lịch sự

Nó không giống một buổi hội nghị TED đâu

Tiêu chí duy nhất lúc đó là bạn phải --

trông như một quý ông,
và họ sẽ để cho bất kì ai đến

Không cần phải là một thành viên

Và như vậy, họ cứ thế đến đó

Bất cứ ai chuẩn bị
trình diễn một thí nghiệm,

đây là khái niệm khá mới mẻ hồi đó

chứng minh vài nguyên tắc,

họ phải làm điều đó trên sân khấu
cho tất cả mọi người cùng xem

Vì vậy họ --

phần thật sự quan trọng của việc này là,

bạn không được nói chuyện

về hệ quả cuối cùng, ví dụ.

Chúa được đưa ra khỏi bức tranh

Bản chất thật sự của thực tế
không phải là vấn đề

Bạn không được nói chuyện về
bản chất tuyệt đối của bất cứ thứ gì

Bạn không được nói chuyện về điều gì mà

bạn không thể chứng minh

Nên nếu có ai đó thấy được,
bạn có thể nói, đây là cách máy hoạt động,

đây là những gì chúng tôi làm, và
đây là những gì xảy ra

Và thấy những điều xảy ra, thì được phép

khái quát,

và nói, tôi chắc chắn điều này
sẽ xảy ra bất kì thời điểm nào

chúng tôi làm những thứ thế này

Và như thế bạn có thể bắt đầu
tạo ra một số luật lệ

Bạn nói, mỗi khi bạn có
trạng thái của máy hút

bạn sẽ khám phá ra là bánh xe này
sẽ không làm xoay bánh xe khác,

nếu sự liên kết duy nhất giữa chúng

là bất kì cái gì đã từng tồn tại
ở đó trước trạng thái máy hút

Nến không thể cháy trong máy hút,

vậy nên, có lẽ là pháo cũng không thể

Không rõ ràng rằng pháo có
thật sự như vậy hay không

nhưng họ không biết điều đó

Họ làm gì có pháo. Nhưng họ --

(Cười)

-- bạn có thể bịa ra luật,
nó chỉ cần phải có mối liên kết

với những thứ mà bạn đã
có thể chứng minh

Và phần lớn những minh chứng
phải được nhìn thấy tận mắt

Ví dụ bạn làm
một thí nghiệm trên sân khấu,

mà không ai nhìn thấy, chỉ có thể
nghe thấy,họ sẽ nghĩ bạn quái đản

Ý tôi, thực tế là những gì bạn thấy được

Đây không phải quy định minh bạch
tại những buổi họp

nhưng tôi chắc chắn nó cũng là một phần
Nếu người ta nghe những giọng nói,

mà không nhìn thấy và
liên kết chúng với một ai đó,

thì người đó có lẽ không ở đấy

Nhưng ý tưởng tổng quát là bạn chỉ có thể

bạn chỉ có thể thực sự nói về
mọi vật ở nơi đó

khi nó có bản chất thực nghiệm nào đó

Không quan trọng việc Thomas Hobbes,

một nhà triết học địa phương,

nói gì về điều này, bạn biết đấy,

bởi vì bạn không nói về hệ quả cuối cùng

Điều đang xảy ra ở đây

giữa thế kỉ 17,

là thứ mà đã trở thành lĩnh vực của tôi --

khoa học, khoa học thực nghiệm --

đã tự tháo lui,

một cách hữu hình, vì ta phải
làm nó trong một căn phòng,

nhưng nó cũng là về --
điều mà đã xảy ra thật tuyệt vời

Khoa học đã được đồng bộ

với thần học thuyết, và triết học.

và -- toán học,

thứ mà thực sự không phải khoa học

Nhưng khoa học thực nghiệm đã được
buộc chặt với tất cả những thứ đó

Và phần toán học

và phần khoa học thực nghiệm

đã tháo lui khỏi triết học

Và -- mọi thứ --

chúng ta không bao giờ nhìn lại

Mọi chuyện trở nên thật tuyệt từ lúc đó

Ý tôi là -- nó -- gỡ rối một thứ
mà đã từng hết sức cản trở

công nghệ khỏi việc phát triển

Và tất cả mọi người trong căn phòng này --

Đây là mới chỉ 350 năm trước.

Hãy nhớ đó là một khoảng thời gian ngắn

Có lẽ 300.000 năm trước

hầu hết chúng ta, tổ tiên của hầu hết
chúng ta trong phòng này,

đi lên từ Châu Phi và đã rẽ trái

Bạn biết đấy, những người rẽ phải,
có vài người như vậy

trong bản dịch của người Nhật.

Nhưng chuyện đó đã xảy ra rất lâu về trước

so với

350 năm ngắn ngủi

Nhưng trong vòng 350 năm đó,

nơi đó đã trải qua rất nhiều thay đổi

Thật ra, có lẽ mọi người trong phòng này,

đặc biệt là nếu bạn cầm túi của bạn lên --

một số người, tôi biết,
bạn đã không cầm túi lên

nhưng nếu bạn cầm túi lên,
tất cả mọi người ở đây

có trong túi, hoặc trong
phòng ở nhà của họ,

một thứ gì đó

mà 350 năm trước,

các vị vua đã sẵn sàng ra trận để có được

Nếu bạn nghĩ được rằng
nó quan trọng đến thế nào

Nếu bạn có GPS mà lại
không tồn tại các vệ tinh

thì nó khá là vô dụng
Nhưng, như kiểu --

bạn biết đấy, nếu ai đó có GPS

vào thế kỉ thứ 17

ông vua nào đó đã có thể
tập hợp cả một đội quân

để đi và cướp lấy nó
Nếu như người đó --

Khán giả: Cho con gấu bông á?

KM: Họ có thể làm thế cho gấu bông, yeah

Nhưng -- tất cả chúng ta đều sở hữu

Ý tôi là, các cá nhân sở hữu các thứ

mà vua chúa chắc chắn đã
ra trận để có được

Và đây mới chỉ là 350 năm

Không phải có quá nhiều người làm điều này

Những người quan trọng

bạn gần như có thể đọc về cuộc đời của họ,

tất cả những người
quan trọng mà đã dẫn đầu

Và, ý tôi là --

những thứ kiểu này, tất cả những thứ này

đến từ sự phân chia đó

của thứ nhỏ bé này mà chúng ta làm --

Khi tôi còn là một cậu bé

tôi kiểu như được sinh ra với một ý tưởng

rằng nếu bạn muốn biết điều gì

có thể vì bố tôi đã từng
đi vắng thường xuyên,

và mẹ tôi không biết nhiều về khoa học

nhưng tôi đã nghĩ nếu bạn muốn
biết điều gì đó về mọi thứ,

bạn phải làm nó--
làm một thí nghiệm, bạn biết đó

Bạn sẽ có được -- kiểu như --

Chỉ là tôi có một tình cảm
tự nhiên với khoa học

và việc sắp đặt thí nghiệm.
Tôi tưởng đó là cách tất cả mọi người nghĩ

Tôi tưởng bất kì ai với
bất kì bộ não nào cũng sẽ như vậy

Điều đó không đúng
Có rất nhiều người --

Bạn biết đấy, tôi đã từng là một trong
những nhà khoa học mà --

gặp rắc rối một buổi nọ trong bữa tối

vì một điếu rất lạc hậu

Và tôi không có ý, bạn biết đấy
--người phụ nữ đó đâu rồi?

Khán giả: Ở đây

(Cười)

Ý tôi là, tôi đã không thực sự
coi đó là cuộc tranh cãi

chỉ là một cuộc tranh luận sôi nổi

Tôi không cảm thấy công kích cá nhân

Tôi chỉ -- Tôi đã ngây thơ nghĩ,

cho đến khi trải nghiệm lướt sóng
dẫn tôi đến với thế kỉ 17

Tôi đã nghĩ rằng đó là cách
mà con người ta tư duy,

Và tất cả mọi người đều vậy,
và họ nhận ra thực tế,

qua những gì họ thấy hoặc chạm vào
hoặc cảm nhận hoặc nghe được

Và dù sao, khi tôi còn bé,

Tôi, ví dụ như, tôi có --

Tôi có một cuốn sách nhỏ
từ Fort Sill, Oklahoma --

Đây là về thời điểm mà
bố của George Dyson

đã bắt đầu thổi hạt nhân--

nghĩ đến khởi động
tên lửa hạt nhân các thứ

Tôi đã từng nghĩ về việc làm ra
những tên lửa nhỏ của mình

Và tôi đã biết rằng ếch--
những con ếch nhỏ --

có tham vọng được du ngoạn vũ trụ

giống hệt như con người. Và tôi --

(Cười)

Tôi đã tìm kiếm --

một hệ thống đẩy

mà sẽ kiểu như, làm cho một cái tên lửa,

có thể là cao khoảng 4 thước,
bay lên trời vài dặm

Và, ý tôi là, đó kiểu như
là mục tiêu của tôi

Tôi muốn nó bay khỏi tầm nhìn rồi
tôi muốn có chiếc dù nhỏ này

quay trở lại với con ếch cùng với nó

Và tôi --

Tôi có cuốn sách này
từ Fort Sill, Oklahoma,

nó có một căn cứ tên lửa

Họ gửi nó cho những nhà tên lửa nghiệp dư

và

nó nói trong cuốn sách

tuyệt đối không làm nóng hỗn hợp
kali perchlorate và đường

(Cười)

Bạn biết đấy,

Thế mới gọi là hướng dẫn

(Cười)

Bạn kiểu--Giờ bạn nói,
xem nào, để xem nếu mình có thể

kiếm được một chút kali clorat
và đường, perchlorate và đường,

và làm nóng nó; sẽ thú vị để xem
điều họ không muốn mình gây ra là gì,

và điều gì sẽ xảy ra--
nó sẽ hoạt động ra sao

Và nhà tôi lúc đó không có --

kiểu như là, mẹ tôi

chủ trì cái sân sau

quan sát từ một cửa sổ tầng trên,

nơi mà bà đứng là ủi quần áo hay gì đó

Và bà thường kiểu như là, vẫn để ý tới,

xem nếu có làn khói nào ngoài kia,

bà sẽ nhoài ra và la rầy tất cả chúng tôi

đừng có nghịch bay mắt ra ngoài
Đấy là một câu nói của bà--

Đấy kiểu như điều tệ nhất
có thể xảy ra với chúng tôi

Đó là lý do tôi nghĩ, miễn mình không
làm bay mắt ra ngoài...

Tôi có thể không quan tâm đến sự thật

là việc làm nóng dung dịch này bị cấm

Tôi sẽ làm, một cách cẩn thận,
nhưng tôi sẽ làm

Nó cũng chỉ như là những
việc cấm khác

bạn làm nó sau gara

(Cười)

Thế là tôi đến hiệu thuốc

và tôi cố mua một chút kali perchlorate

và hồi đó nó cũng không
vô lý khi một đứa trẻ con

đi vào hiệu thuốc để mua hóa chất

Ngày nay thì, không thưa bà,

kiểm tra lại giày của bà đi. Và kiểu --

(Cười)

Nhưng hồi đó nó không--
Họ không có kali, nhưng--

Tôi nói, ở đây có loại muối hay kali nào?

Và anh ta có kali nitrat

Và tôi nói, chắc là tác dụng
như nhau, bất kể nó là gì

Tôi chắc chắn phải liên quan
gì đến tên lửa thì nó mới có trong sách

Và thế là tôi -- tôi làm vài thí nghiệm

Bạn biết đấy, bắt đầu với
lượng hóa chất nhỏ nhất

kali nitrat và đường,

thứ mà sẵn có,

và tôi trộn nó theo nhiều tỉ lệ khác nhau,

và tôi cố đốt nó

chỉ để xem điều gì sẽ xảy ra,
nếu bạn trộn nó với nhau

Và nó -- nó đã cháy

Nó cháy khá chậm,
nhưng có mùi khá dễ chịu,

so với nhiều loại nhiên liệu
tên lửa khác mà tôi từng thử,

mà đều chứa lưu huỳnh

Và, nó có mùi như kẹo bị cháy

Và sau đó tôi thử làm tan chảy nó

Rồi nó chảy thành một thứ chất lỏng
như siro, màu nâu

Và rồi nó nguội thành một
vật cứng như gạch

mà khi bạn đốt nó,

nó nổ giống như một con dơi

Ý tôi là, cái bát chứa thứ đó khi nguội --

Bạn đốt nó, và nó cứ nhảy xung quanh sân

Và tôi nói, đấy

là một cách để đưa con ếch đến nơi nó muốn

(Cười)

Vậy nên tôi bắt đầu phát triển --

bạn biết đấy, bố của George nhận được
nhiều sự trợ giúp, tôi thì chỉ có anh trai

Nhưng tôi -- mất khoảng

Khoảng 6 tháng

để cuối cùng tìm ra tất cả
những điều nhỏ nhặt

Có rất nhiều những điều
nhỏ nhặt trong việc

chế tạo một cái tên lửa
hoạt động thật sự,

kể cả sau khi bạn đã có nhiên liệu

Nhưng bạn làm nó, bằng -- Điều mà tôi --

Bạn biết đấy, bạn làm các thí nghiệm,

và thỉnh thoảng ghi lại các thứ

bạn quan sát, bạn biết đấy

Và rồi dần dần bạn xây dựng một giả thuyết

về cơ chế hoạt động của thứ này

Và nó là --
Tôi đã tuân theo mọi quy tắc

Lúc đó tôi cũng đâu biết
các quy tắc là gì,

Chắc tôi là một nhà khoa học
bẩm sinh thôi,

hay kiểu giống như hồi thế kỉ 17

Nhưng dù gì, cuối cùng
chúng tôi cũng làm được

có một thiết bị mà sẽ liên tục

đưa con ếch ra khỏi tầm nhìn

và mang nó về nguyên vẹn

Và chúng tôi đã không --

Ý tôi là, chúng tôi không hề sợ hãi

Chúng tôi nên sợ,
vì nó tạo ra rất nhiều khói

và rất nhiều tiếng động,

và nó rất mạnh, bạn biết đấy

Và cứ lâu lâu, nó sẽ nổ

Nhưng tôi không hề lo lắng, với việc,

về, bạn biết đấy,

những vụ nổ gây ra sự hủy diệt
của cả hành tinh

Tôi đã không được nghe về 10 cách

mà chúng ta nên cảm thấy sợ cái --

Nhân tiện,

Tôi đã có thể nghĩ,

mình không nên làm việc này vì

người ta đã bảo đừng làm, bạn biết đấy

Và mình nên xin phép chính quyền

Nếu tôi đã ngồi đợi được phép,

thì tôi đã không bao giờ --
con ếch đã chết mất, bạn biết đấy

Dù sao thì, tôi nói về chuyện này
vì nó là một câu chuyện hay,

và anh ta nói, kể những thứ riêng tư
Bạn biết đấy, và đó là một chuyện riêng tư

Tôi đã định kể về
tối đầu tiên tôi gặp vợ tôi,

nhưng thế lại hơi riêng tư quá, nhỉ

Vậy nên, tôi có một chuyện khác
không phải chuyện riêng tư

Nhưng là.. quá trình là điều
mà tôi nghĩ là khoa học

Thấy đấy, nơi bạn bắt đầu
với một ý tưởng,

và rồi thay vì, kiểu như, tìm kiếm

những thẩm quyền mà bạn từng nghe đến

Đôi khi bạn làm hành động mà--

nếu về sau bạn chuẩn bị
viết một bản thảo,

bạn muốn tìm hiểu xem
đã có những ai làm nó

Nhưng trong quá trình làm,
bạn có một ý tưởng --

như, khi tôi có một ý tưởng vào đêm nọ

rằng tôi có thể khuếch đại DNA
với 2 oligonucleotide

và tôi có thể làm ra nhiều nhân bản
của mảnh DNA nào đó

bạn biết đấy, suy nghĩ về việc đó

mất khoảng 20 phút khi tôi đang lái xe,

rồi thay vì thực hiện--Tôi quay lại
và nói với mọi người về nó,

nhưng nếu tôi nghe theo những gì
bạn bè tôi, các nhà sinh học phân tử, nói

thì tôi đã bỏ ý định đó

Bạn biết đấy, nếu mà tôi đã quay lại
tìm một nhà cầm quyền

mà có thể nói cho tôi liệu
nó có tác dụng hay không,

anh ta sẽ nói, không, khả năng
là nó sẽ vô dụng

Bởi kết quả của nó quá ấn tượng

đến mức nếu thành công nó sẽ thay đổi
cách tất cả làm sinh học phân tử

Không ai muốn một nhà hóa học tham gia vào

động chạm đồ đạc của họ
và thay đổi mọi thứ

Nhưng nếu bạn tìm đến
người có thẩm quyền

không phải bạn sẽ luôn nhận được
câu trả lời đúng, thấy không

Nhưng tôi biết, bạn đi vào
phòng thí nghiệm

bạn cố làm nó hoạt động cho bạn,
và rồi bạn chính là thẩm quyền

và bạn được nói rằng, tôi biết
nó có tác dụng mà

bởi ngay kia, trong ống nghiệm đó

là nơi nó đã xảy ra

và đây, trên chất keo này
có một cái đai nhỏ

mà tôi biết chính là DNA,
và nó chính là DNA tôi muốn khuếch đại

nên là thế đó! Nó có hoạt động

Đó là cách bạn làm khoa học

Rồi bạn nói, chà,
làm gì để nó hoạt động tốt hơn đây?

Rồi bạn tìm ra các cách làm
hiệu quả hơn nữa

Nhưng bạn luôn làm việc từ các sự thật

mà bạn đã khiến chúng có hiệu lực cho bạn

bằng cách làm thí nghiệm:
thứ bạn có thể làm trên sân khấu

Và không có kĩ xảo nào
đằng sau nó. Nó hoàn toàn --

bạn phải rất trung thực

với những gì mà bạn đang làm
nếu nó thực sự sẽ hoạt động

Ý tôi là, bạn không thể bịa ra kết quả,

rồi làm một thí nghiệm nữa
dựa trên đó

Vậy bạn phải thành thật

Tôi cơ bản là rất thành thật

Trí nhớ tôi khá tệ, kém chân thật
sẽ khiến tôi gặp rắc rối

nếu tôi, kiểu -- vì vậy nên tôi cứ
trở nên tự nhiên trung thực

và tự nhiên tò mò,

và điều đó dường như
dẫn đến loại khoa học đó

Giờ, xem nào..

Tôi còn 5 phút nữa phải không?

OK. Không phải mọi nhà khoa học
đều như vậy đâu

Bạn biết đấy -- Và có rất nhiều --

(Cười)

Có rất nhiều -- nhiều diễn biến từ khi

Isaac Newton và những thứ đó xảy ra

Một trong những việc xảy ra
ngay khoảng Thế chiến thứ 2

trong khoảng thời gian trước đó,

và chắc chắn là cả sau đó,

chính quyền--nhận ra rằng
các nhà khoa học không phải bọn lập dị

bạn biết đấy, nhốt mình
trong những tháp ngà

và làm những điều nực cười
với các ống nghiệm

Các nhà khoa học--
khiến cho Thế chiến thứ 2

như chúng ta biết, khá khả thi

Họ tạo ra những thứ nhanh hơn

Họ tạo ra những khẩu súng lớn hơn

Bạn biết đấy, họ tạo ra thuốc cho phi công

nếu có bị làm sao trong quá trình

Họ làm tất cả những thứ --
và rồi cuối cùng là 1 quả bom khổng lồ

để kết thúc mọi thứ, phải không?

Và tất cả mọi người lùi lại
và nói, bạn biết không,

chúng ta phải đầu tư vào việc này,

bởi vì bất cứ ai sở hữu nhiều nhất
những người này

làm việc ở những nơi này,
sẽ chiếm vị trí ưu thế

ít nhất là ở trong quân đợi,
và có lẽ là trong cả kinh tế

Và họ bắt đầu tham gia vào,
và ngành khoa học

và sự thành lập ngành công nghệ ra đời,

và từ đó có rất nhiều những nhà khoa học

mà tham gia vào chỉ vì tiền, bạn biết đấy,

bởi vì bỗng dưng nó có lợi,

Và họ không giống
những cậu bé mày mò

muốn đưa ếch lên trời cao

Họ giống loại người mà sau đó
học ở trường Y,

vì sẽ kiếm được nhiều tiền. Ý tôi là,
sau đó, họ đều tham gia kinh doanh --

Ý tôi, có rất nhiều --
khi bạn bước vào cấp 3,

người ta nói, bạn muốn trở nên
giàu có, hãy trở thành nhà khoa học

Không thế nữa, giờ nếu muốn
giàu, bạn trở thành doanh nhân

Nhưng rất nhiều người tham gia
vì tiền, quyền và để du ngoạn

Trước đó khi mà việc du ngoạn rất đơn giản

Và những người đó không nghĩ --

họ không --

không phải lúc nào họ cũng
nói cho bạn sự thật

Họ không kí kết điều gì cả,
mà thực ra ấy,

việc này luôn có lợi cho họ,

nói thật với bạn là như vậy

Và những người mà tôi
đang nói tới là những người --

họ nói họ là một thành viên của ủy ban

gọi là, kiểu, Ủy ban Liên Chính phủ
về Biến đổi Khí hậu

Và họ -- họ có những cuộc hợp lớn
nơi mà họ cố tìm ra

cách mà -- cách để liên tục chứng minh

rằng trái đất đang nóng dần lên,

khi mà điều đó lại đối lập
với cảm giác của hầu hết mọi người

Ý tôi là, nếu bạn thực sự đi đo

nhiệt độ trong 1 khoảng thời gian --

Ý tôi là, giờ thi nhiệt độ đã được đo

khá là cẩn thận trong suốt
50, 60 năm rồi --

có khi là lâu hơn thế,

nhưng bằng những cách rất chi tiết,

và các ghi chép đã được
giữ trong suốt 50 60 năm

và thật ra, nhiệt độ
không thực sự tăng lên nhiều

Nó kiểu như, nhiệt độ trung bình

thì đã tăng lên chỉ một chút chút,

bởi vì nhiệt độ ban đêm

tại các đài khí tượng
đã tăng lên một chút

Nhưng có một lời giải thích
chính đáng về việc đó

Đó là các đài khí tượng đều
xây dựng ở ngoại ô,

nơi mà có các sân bay, và giờ thì

các thị trấn cũng chuyển ra đó,
nhà bê tông khắp nơi

và họ gọi đó là hiệu ứng đường chân trời

Và những người chịu trách nhiệm nhiều nhất

về việc đo nhiệt độ, nhận ra là

bạn phải ngăn cách
thiết bị đo của bạn khỏi nó

Và ngay cả lúc đó, bạn biết đấy

bởi vì các tòa nhà ấm hơn vào ban ngày,

khiến cho ban đêm
cũng ấm hơn một chút,

Nên nhiệt độ
tăng lên một tí

Nó phải thế. Nhưng không nhiều.
Không kiểu như, bạn biết đấy --

người đầu tiên -- có ý tưởng là

chúng ta chuẩn bị bị rán chín,

thật ra, anh ta không
nghĩ theo cách đó

Tên anh ta là Sven Arrhenius
Người Thụy Điển, và anh ta nói,

nếu nhân đôi lượng CO2
trong bầu khí quyển,

điều mà anh ta nghĩ có thể sẽ --
đây đang là năm 1900 nhé --

nhiệt độ sẽ phải tăng lên
đến 5.5 độ, theo tính toán của anh ta

Anh ta đã nghĩ trái đất như là,

bạn biết đấy, như một thứ
hoàn toàn cách nhiệt

mà chẳng có gì bên trong,

chỉ có năng lượng đi đến và đi khỏi

Và rồi anh ta nghĩ ra một giả thuyết,

và anh ta nói, cái này sẽ hay ho đây,

bởi vì Thụy Điển sẽ có
mùa sinh trường dài hơn,

và bạn biết đấy, các tay lướt sóng
thích điều này,

hội lướt sóng nói, ý tưởng tuyệt đấy,

bởi vì đại dương thỉnh thoảng
khá là lạnh, và --

nhưng về sau đó nhiều người

bắt đầu nghĩ
việc ấm lên này là tệ

Nhưng không ai thực sự
chứng minh nó, phải không?

Ý tôi là, nhiệt độ như đo được --

bạn có thể tìm được trên
internet tuyệt vời của chúng ta,

bạn chỉ cần tìm kiếm mọi
ghi chép của NASA,

và của Dự báo thời tiết,

và bạn sẽ tự nhìn vào đó,
và bạn sẽ thấy rằng nhiệt độ --

nhiệt độ ban đêm đo được
trên bề mặt trái đất

đã tăng lên một chút xíu

Nên nếu bạn chia trung bình với
nhiệt độ ban ngày, có vẻ nó tăng

khoảng tầm 0.7 độ, trong thế kỉ này

Nhưng thật ra là nó chỉ tăng --

vào ban đêm mà thôi,
nhiệt độ ban ngày vẫn vậy

Và -- giả thuyết của Arrhenius

và những người quan tâm việc nóng lên

họ nói, yeah, chắc hẳn nó
phải tăng cả vào ban ngày,

nếu nó là hiệu ứng nhà kính

Giờ mọi người thích những thứ
mà có, kiểu, tên gọi như thế nhỉ?

mà họ có thể hình dung ra, phải không?
Ý tôi là --

nhưng nhiều người không thích
những thứ này, nên là --

bạn không háo hức với mọi thứ

như với chứng cứ thật sự, bạn biết đấy,

điều mà sẽ là chứng cứ
cho sự tăng cường

của lưu thông nhiệt đới những năm 90

Có một văn bản ra đời vào tháng 2

và nhiều người trong các bạn
có lẽ chưa nghe tới nó

"Bằng chứng cho sự biến thiên thập kỉ lớn

trong Ngân sách năng lượng
bức xạ nhiệt đới"

Xin lỗi. Những giấy tờ này
được công bố bởi NASA

và vài nhà khoa học ở
Columbia, và Viliki

và một đống người ở Princeton

Và những giấy tờ đó ra mắt
trong Tạp chí Khoa học,

Ngày 1/2

và chúng -- những kết luận
trong các giấy tờ này,

và cả trong giấy tờ của
biên tập viên Tạp chí Khoa học,

miêu tả về các văn bản này, bạn biết đấy,

ngắn gọn là,

giả thuyết của chúng ta
về nóng lên toàn cầu

là toàn hoàn sai

Những gì mà mấy ông này đang làm,

và đây--NASA đã từng
nói thế suốt 1 thời gian dài

Họ nói, nếu bạn đo nhiệt độ bầu khí quyển,
nó không hề tăng lên --

không hề tăng. Chúng tôi đã
làm việc này rất cẩn thận trong 20 năm,

từ các vệ tinh, và nó không tăng

Và trong các văn bản này, họ cho thấy
một điều còn ấn tượng hơn nhiều,

đó là thứ họ đã làm
mà họ gọi là bức xạ --

và tôi sẽ không nói chi tiết về
vấn đề này, nó khá phức tạp,

nhưng nó không phức tạp như
những gì họ làm bạn tưởng

bằng những ngôn từ họ dùng trong văn bản.
Nếu bạn thật sự đọc nó, họ nói,

mặt trời sinh ra 1 lượng
năng lượng nhất định

chúng ta biết nó nhiều đến thế nào

nó rơi xuống trái đất, và trái đất
trả lại một lượng nhất định

Khi nó ấm lên nó sinh ra --

sinh ra kiểu như tia hồng ngoại,

như kiểu một thứ gì đó ấm lên
sẽ sinh ra hồng ngoại

Toàn bộ cái việc nóng lên toàn cầu --

rác rưởi, thật sự,

nếu như--nếu có quá nhiều CO2
trong bầu khí quyển

thì cái nhiệt mà đang cố thoát ra

sẽ không thể thoát ra. Nhưng nhiệt
đến từ mặt trời thì,

cái mà khoảng 350 nanomet,

ngay tại trung tâm của nó --
đi xuyên ngay qua CO2

Vậy nên bạn vẫn bị làm nóng lên,
mà không giải tỏa được chút nào

Mấy ông này đã đo đạc tất cả những thứ đó

Bạn có thể nói về nó,

và bạn có thể viết những bản báo cáo,
và xin tiền chính phủ để làm,

nhưng -- họ đã thực sự đo đạc nó,

và hóa ra là suốt 10 năm qua --

đấy là lý do họ nói "thập kỉ" --

cái mức năng lượng --

của cái họ gọi là "mất cân bằng"

đã vượt quá những gì được mong đợi

Kiểu, cái lượng mất cân bằng --

tức, nhiệt đi vào mà không đi ra

mà bạn nhận được từ việc
nhân đôi lượng CO2,

nhân tiện là chúng ta còn xa
mới đạt đến mức đấy

Nhưng nếu chúng ta đạt mức đó
vào khoảng 2025 hay gì đó,

có gấp đôi lượng CO2 so với năm 1900,

họ nói Ngân khố năng lượng sẽ tăng

khoảng -- nói cách khác,

1 watt trên 1 cm vuông nhiệt nữa

sẽ đi vào mà không thoát ra

Nên trái đất tất yếu sẽ nóng lên

Họ tìm ra trong nghiên cứu này --
2 nghiên cứu này

bởi 2 đội khác nhau --

là 5.5 watts

trên 1 mét vuông

nhiệt đã đi vào từ 1998, 1999,

và nó không hề ấm dần lên

Nên cái giả thuyết này rỗng tuếch

Mấy cái văn bản này nên được gọi là,

"Cái kết của Sự thất bại Ấm lên toàn cầu"

Họ lo lắng rằng,

và bạn có thể thấy họ có những
kết luận rất thận trọng trong các văn bản,

bởi họ đang nói về những
phòng thí nghiệm lớn

mà được đầu tư rất rất nhiều tiền

bởi những con người đang sợ hãi

Bạn biết đấy, nếu họ nói, ông biết không?

Chẳng còn vấn đề nóng lên toàn cầu nữa đâu

nên chúng ta có thể --
bạn biết đấy họ đang gây quỹ

Và nếu bạn khơi nguồn 1 yêu cầu
với 1 thứ kiểu như thế,

và nói, rõ ràng là nóng lên toàn cầu
chưa hề xảy ra...

nếu họ -- nếu họ thực sự --
nếu họ thực sự nói thế ấy,

Tôi sẽ biến khỏi đây.

(Cười)

Tôi cũng sẽ đứng lên và --

(Cười)

(Vỗ tay)

Họ phải nói như thế

Họ phải rất thận trọng

Nhưng tôi đang muốn nói là,
bạn có thể vui mừng,

bởi biên tập của tạp chí Khoa học,
người mà không hề ngốc,

và cả 2 đội khá là --

rất là chuyên nghiệp này, họ đều
đã cùng đi đến 1 kết luận

và ở dòng cuối của văn bản của họ

họ phải nói, điều này có nghĩa là,
là những gì chúng ta đã và đang nghĩ,

rằng mô hình lưu thông toàn cầu
mà chúng ta dự tính

rằng trái đất sẽ trở nên quá nóng

đều sai. Sai bởi một nhân tố lớn

Nhân tố không hề nhỏ. Họ chỉ --

họ chỉ hiểu sai một sự thật
đó là trái đất này --

rõ ràng có một cơ chế
nào đó đang hoạt động

mà không ai biết tới,

bởi nhiệt cứ đi vào mà nó
không hề bị nóng lên

Nên hành tinh này là
một thứ khá kì diệu, bạn biết đấy,

nó to và khủng khiếp --
và to và tuyệt vời,

và nó làm tất cả những việc này
mà chúng ta không hề biết đến tí gì

Nên ý tôi là, lý do tôi tổng hợp lại
tất cả những điều này

OK, đây là cách mà bạn nên làm khoa học --

một phần khoa học đã được thực hiện
vì vài lý do khác, hoặc chỉ là sự tò mò

Và có rất nhiều thứ giống như
việc nóng lên toàn cầu,

và lỗ thủng tầng ozone
và bạn biết đấy,

cả một đống những vấn đề
khoa học công khai,

mà nếu bạn cảm thấy hứng thú,

thì bạn phải bắt tay vào những chi tiết,
và đọc những giấy tờ gọi là,

"Sự biến thiên lớn trong thập kỉ về.."

Bạn phải tìm ra ý nghĩa
của những từ đó

Và nếu bạn chỉ nghe lời những gã

mà đang thổi phồng các vấn đề đó,
và làm ra rất nhiều tiền từ việc đó,

bạn sẽ bị thông tin sai lệch, và bạn
sẽ lo lắng về những thứ sai lệch

Hãy nhớ 10 thứ mà sẽ giúp bạn.
Cái mà -- một trong số đó--

(Cười)

Và các tiểu hành tinh là thứ
mà tôi thật sự tán thành ở đây

Ý tôi là, bạn phải trông chừng
các tiểu hành tinh. OK, cảm ơn rất nhiều

(Vỗ tay)