Return to Video

Tầm nhìn thay đổi hành tinh của một bé gái 10 tuổi | Genesis Butler | TEDxCSULB

  • 0:04 - 0:06
    Khi con ba tuổi,
  • 0:07 - 0:10
    món ăn ưa thích của con là gà viên chiên,
  • 0:11 - 0:12
    con rất thích gà viên chiên.
  • 0:12 - 0:15
    Con có thể ăn nó mỗi ngày luôn.
  • 0:15 - 0:18
    Rồi một ngày, con ngồi ở bàn ăn tối,
  • 0:18 - 0:20
    nhìn chằm chằm vào gà viên,
  • 0:20 - 0:23
    và tự hỏi rằng chúng đến từ đâu.
  • 0:24 - 0:29
    Rồi con hỏi mẹ: "Mẹ,
    mấy viên gà chiên từ đâu đến?"
  • 0:29 - 0:32
    Mẹ đã nhìn vào con và trà lời:
    "Từ cửa hàng tạp hóa đấy."
  • 0:33 - 0:36
    À thì, con đã biết chúng
    ở cửa hàng tạp hóa từ trước,
  • 0:36 - 0:38
    nên con hỏi lại,
  • 0:39 - 0:42
    "Mẹ, mấy viên gà chiên của con
    thật sự từ đâu đến?"
  • 0:43 - 0:46
    Mẹ nói rằng chúng ta
    đã giết gà để làm ra chúng.
  • 0:47 - 0:52
    "Hả? Chúng ta ăn thịt động vật hà mẹ?
    Con sẽ chẳng bao giờ ăn thịt nữa."
  • 0:53 - 0:56
    Tối hôm đó, con và mẹ con
    dừng ăn thịt hẳn.
  • 0:56 - 1:01
    Một năm sau, con nhớ đã bước vào
    phòng ngủ của mẹ,
  • 1:01 - 1:04
    và con thấy mẹ chăm sóc
    em gái của con, Zion,
  • 1:04 - 1:07
    rồi điều đó làm con nhớ đến sữa con uống.
  • 1:07 - 1:11
    Nên con đã hỏi mẹ,
    "Mẹ, sữa của con đến từ đâu?"
  • 1:11 - 1:14
    Mẹ nói với con rằng chúng ta lấy từ bò mẹ.
  • 1:15 - 1:18
    Con nói:"Nghĩa là nó y hệt như sữa của mẹ,
  • 1:18 - 1:21
    chỉ cần đưa nó cho con người khác
    thay vì cho em gái con, phải không?"
  • 1:22 - 1:26
    Mẹ nói: " Chính xác là như vậy đó,
    mẹ chưa bao giờ nghĩ vậy được!"
  • 1:26 - 1:30
    Từ đó, con đã ngừng uống sữa
    và ăn các sản phẩn từ sữa.
  • 1:31 - 1:34
    Con đã ăn chay được bốn năm,
    và con thích thế!
  • 1:34 - 1:39
    Vì con biết con đang giúp
    những con thú, và cả Trái đất nữa.
  • 1:40 - 1:42
    Sau đó, cả nhà con cùng gia nhập.
  • 1:43 - 1:47
    Không ăn những sản phẩm từ động vật
    không chỉ cứu thú vật,
  • 1:47 - 1:51
    mà nó còn giúp ngăn chặn nhiều thiệt hại
    chúng ta đã làm cho Trái đất.
  • 1:51 - 1:54
    Hiện giờ, mọi người có thể tự hỏi,
  • 1:54 - 1:56
    "Chủ nghĩa ăn chay phải làm gì
    với hành tinh này?"
  • 1:57 - 1:58
    Con hiểu.
  • 1:58 - 2:01
    Con cũng đã nghĩ y vậy
    tới khi con biết được những sự thật sau
  • 2:01 - 2:04
    và thật tình mà nói,
    chúng làm con rất lo lắng.
  • 2:05 - 2:07
    Con mong chúng cũng làm mọi người lo lắng.
  • 2:07 - 2:08
    (Cười)
  • 2:08 - 2:10
    Theo nhiều nghiên cứu khoa học,
  • 2:11 - 2:12
    nuôi động vật để làm thức ăn
  • 2:12 - 2:16
    là nguyên nhân chính
    gây ra biến đổi khí hậu toàn cầu,
  • 2:16 - 2:20
    mất đa dạng sinh học,
    ô nhiễm và thiếu nước -
  • 2:20 - 2:22
    chỉ mới kể tên một vài cái.
  • 2:22 - 2:25
    Nghiên cứu của tổ chức
    California Water Education
  • 2:25 - 2:29
    chỉ ra rằng ta tốn 9.323 lít nước
  • 2:29 - 2:32
    chỉ để làm ra năm lạng thịt.
  • 2:33 - 2:38
    9.323 lít có thể lấp đầy
    20 lần một bể bơi lớn.
  • 2:38 - 2:43
    Ta cũng tốn gần hai nghìn lít nước
    để làm ra năm lạng thịt gà hoặc lợn,
  • 2:43 - 2:45
    và 4306 lít nước cho năm lạng phô mai.
  • 2:46 - 2:50
    Trung bình một người Mĩ
    tiêu thụ 90kg thịt mỗi năm.
  • 2:50 - 2:53
    Tỉ lệ trung bình
    trên thế giới là 34 kg thịt.
  • 2:54 - 2:58
    Có hơn sáu tỉ người
    trên hành tinh này ăn thịt.
  • 2:58 - 3:02
    Như vậy sẽ cần rất nhiều nước
    chỉ để cho con người ăn thịt động vật.
  • 3:02 - 3:05
    Trên thực tế,
    Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ nói rằng
  • 3:05 - 3:09
    80 đến 90% nước được sử dụng ở Mĩ
  • 3:09 - 3:11
    là cho ngành chăn nuôi.
  • 3:11 - 3:14
    Năm phút tắm sử dụng 95 lít nước,
  • 3:14 - 3:19
    nhưng sẽ tốn 5000 lít
    chỉ để làm ra một chiếc bánh burger.
  • 3:20 - 3:23
    Điều đó tương đương
    với gần hai tháng tắm rửa đấy.
  • 3:25 - 3:28
    Con nhìn thấy nhiều người
    sử dụng ô tô thân thiện môi trường
  • 3:28 - 3:30
    với miếng dán
    "Hãy cứu Trái đất" phía sau xe,
  • 3:30 - 3:33
    nhưng họ vẫn ghé xe vào cửa hàng
    để đặt bánh burger.
  • 3:33 - 3:35
    (Cười)
  • 3:35 - 3:38
    (Vỗ tay)
  • 3:38 - 3:39
    Con tự hỏi họ có biết rằng
  • 3:39 - 3:42
    ngành chăn nuôi
    khiến môi trường bị phá huỷ
  • 3:42 - 3:45
    hơn cả toàn bộ ngành công nghiệp vận tải.
  • 3:45 - 3:51
    Đó là tất cả các xe buýt, xe tải, xe hơi,
    thuyền, và máy bay trên thế giới.
  • 3:51 - 3:53
    Khí thải từ ngành nông nghiệp chăn nuôi
  • 3:53 - 3:57
    dự kiến tăng 80% trong 30 năm tới.
  • 3:57 - 4:02
    Nhưng lượng khí thải từ năng lượng
    chỉ dự kiến tăng 20%.
  • 4:02 - 4:05
    Nhưng, điều này còn làm con sợ hơn.
  • 4:05 - 4:09
    Nó khiến con lo lắng về tương lai
    của thế hệ con và các thế hệ tương lai,
  • 4:09 - 4:11
    khi mọi người có thể thay đổi cách họ ăn,
  • 4:11 - 4:14
    nó sẽ có tác động tức thời
    lên hành tinh này.
  • 4:15 - 4:17
    Con đến đây như một người đại diện
  • 4:17 - 4:20
    của thế hệ con và các thế hệ sau này;
  • 4:20 - 4:22
    để hỏi mọi người nghĩ gì
    về thức ăn mọi người ăn
  • 4:22 - 4:25
    nếu ăn thịt và các sản phẩm từ thịt
  • 4:25 - 4:27
    và làm thế nào điều đó tác động
    tiêu cực lên hành tinh.
  • 4:28 - 4:32
    Con biết, có rất nhiều người nghĩ
    sẽ thật khó để trở thành người ăn chay,
  • 4:32 - 4:34
    hoặc mọi người chỉ thật sự không muốn.
  • 4:35 - 4:37
    Con biết vì khi con mới ăn chay,
  • 4:37 - 4:41
    con nhìn thấy mẹ con ở sau cánh tủ quần áo
    lén ăn thanh sô-cô-la.
  • 4:41 - 4:43
    (Cười)
  • 4:44 - 4:48
    Nhưng đó là trước khi bà biết
    có rất nhiều sô-cô-la không có sữa.
  • 4:50 - 4:53
    Con biết, khi bắt đầu sẽ khó khăn,
    nhưng nó sẽ dễ dàng hơn.
  • 4:53 - 4:56
    Nó chỉ là sự chọn lựa
    của mọi người mỗi ngày.
  • 4:57 - 5:00
    Vậy, mọi người làm thế nào,
    và bắt đầu từ đâu?
  • 5:00 - 5:03
    Mua sắm ở gian hàng đầy màu sắc
    ở cửa hàng tạp hóa.
  • 5:03 - 5:05
    Không, con không nói các gian hàng
  • 5:05 - 5:08
    với thực phẩm với thành phần
    mà chúng ta không thể đọc được.
  • 5:08 - 5:12
    Gian sản phẩm có rất nhiều loại trái cây
    và rau quả chúng ta có thể thử.
  • 5:13 - 5:16
    Thực tế, Học viện Dinh dưỡng Hoa Kỳ nói:
  • 5:16 - 5:20
    "Một lối sống thuần chay có thể lành mạnh
    ở mọi giai đoạn của cuộc đời
  • 5:20 - 5:24
    và mang lại các chất dinh dưỡng
    cần thiết, như chất đạm."
  • 5:24 - 5:26
    Có rất nhiều công ty
  • 5:26 - 5:29
    bán những món thay thịt
    cho những bữa ăn yêu thích của mọi người.
  • 5:29 - 5:31
    Mọi người vẫn có thể ăn
    các món yêu thích
  • 5:31 - 5:34
    trong khi biết rằng động vật
    và Trái đất không bị tổn hại
  • 5:34 - 5:36
    Đó là một chiến thắng toàn thắng,
    phải không?
  • 5:37 - 5:39
    Mọi người cũng có thể lên mạng
  • 5:39 - 5:44
    và tìm hàng ngàn công thức nấu ăn chay
    thú vị, bổ dưỡng và ngon lành
  • 5:44 - 5:46
    mà mọi người có thể truy cập
    với một nút bấm.
  • 5:47 - 5:49
    Mọi nghĩ nó sẽ khó hả?
  • 5:49 - 5:50
    Không có đâu.
  • 5:50 - 5:52
    Nhiều nhà hàng đưa ra lựa chọn chay,
  • 5:52 - 5:56
    hoặc mọi người thậm chí có thể yêu cầu
    đầu bếp làm chay món ăn
  • 5:56 - 5:58
    bằng cách bỏ thịt và sữa ra.
  • 5:59 - 6:01
    Giờ mọi người có một vài thông tin
  • 6:01 - 6:04
    về cách để lấy sản phẩm
    động vật ra khỏi tấm của mọi người
  • 6:04 - 6:06
    Con muốn chia sẻ
    một châm ngôn yêu thích của con,
  • 6:06 - 6:09
    đó là một câu tục ngữ
    của dân bản địa châu Mỹ:
  • 6:09 - 6:12
    "Chúng ta không thừa hưởng Trái đất
    từ tổ tiên chúng ta,
  • 6:12 - 6:14
    ta mượn nó từ con cái của chúng ta."
  • 6:14 - 6:18
    Xin hãy xem xét thế hệ của con
    và các thế hệ tương lai,
  • 6:18 - 6:22
    và biết rằng tụi con đang lo lắng
    về tương lai chúng ta trên hành tinh này.
  • 6:22 - 6:24
    Và chúng con trông cậy
    vào sự giúp đỡ của người lớn.
  • 6:24 - 6:27
    Tin tốt là bằng cách thay đổi
    những thực phẩm mọi người ăn,
  • 6:27 - 6:30
    mọi người sẽ góp phần
    vào việc cứu sống hành tinh chúng ta,
  • 6:30 - 6:34
    cứu động vật và đảm bảo một tương lai
    tươi sáng cho tất cả chúng ta.
  • 6:35 - 6:37
    Con rất, rất muốn thế giới đó.
  • 6:37 - 6:39
    Và con biết, mọi người cũng muốn thế.
  • 6:39 - 6:40
    Mọi người biết không?
  • 6:40 - 6:44
    Con vẫn thích gà viên,
    nhưng bây giờ chúng là chay rồi.
  • 6:44 - 6:47
    (Cười)
  • 6:47 - 6:52
    Vì vậy, hãy giúp đỡ Trái đất
    và tất cả chúng sinh trên hành tinh này
  • 6:52 - 6:55
    bằng cách lựa chọn có ý thức
    về những món ăn mà chúng ta ăn,
  • 6:55 - 6:57
    và để cho việc chữa lành Trái đất bắt đầu!
  • 6:57 - 6:58
    Con cám ơn.
  • 6:58 - 7:04
    (Vỗ tay) (Cổ vũ)
Title:
Tầm nhìn thay đổi hành tinh của một bé gái 10 tuổi | Genesis Butler | TEDxCSULB
Description:

Bài nói chuyện này được diễn ra tại một sự kiện TEDx, sử dụng định dạng hội nghị TED nhưng được tổ chức một cách độc lập bởi một cộng đồng địa phương.

Nhà hoạt động vì động vật 10 tuổi Genesis Butler khám phá mối tương quan giữa môi trường và việc ăn thịt động vật. Thông qua các con số thống kê và bản tính hài hước của mình, Genesis cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách một sự lựa chọn đơn giản biến thành sự phá huỷ hay cứu vãn hành tinh của chúng ta.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDxTalks
Duration:
07:08

Vietnamese subtitles

Revisions