Return to Video

Mối ngờ vực cần thiết cho đức tin

  • 0:00 - 0:06
    Viết tiểu sử là một điều khá kỳ lạ.
  • 0:06 - 0:09
    Nó là một cuộc hành trình vào miền xa lạ
  • 0:09 - 0:12
    trong cuộc sống của người khác,
  • 0:12 - 0:15
    một cuộc hành trình, một cuộc thám hiểm
    có thể đưa bạn đến những nơi
  • 0:15 - 0:17
    mà bạn chưa bao giờ mơ đến
  • 0:17 - 0:19
    và vẫn còn chưa thể tin rằng bạn đã đến đó,
  • 0:19 - 0:23
    đặc biệt là khi, giống như tôi,
    bạn là một Người Do Thái theo thuyết bất khả tri
  • 0:23 - 0:25
    và cuộc đời bạn đang khám phá
  • 0:25 - 0:30
    chính là cuộc đời Muhammad (nhà tiên tri của đạo Hồi)
  • 0:30 - 0:32
    Ví dụ như năm năm trước đây,
  • 0:32 - 0:35
    Tôi thấy mình thức dậy mỗi buổi sáng
    tại Seattle mờ sương
  • 0:35 - 0:39
    Và ý thức về một câu hỏi bất khả:
  • 0:39 - 0:42
    Điều gì đã thực sự xảy ra
  • 0:42 - 0:43
    trong một đêm sa mạc,
  • 0:43 - 0:47
    một nửa thế giới và gần một nửa phần lịch sử đã qua?
  • 0:47 - 0:49
    Những gì đã xảy ra là,
  • 0:49 - 0:51
    vào một đêm năm 610
  • 0:51 - 0:55
    Khi Muhammad nhận được
    sự mặc khải đầu tiên về kinh Koran
  • 0:55 - 0:59
    trên một ngọn núi ngay bên ngoài thánh địa Mecca?
  • 0:59 - 1:04
    Đây là những khoảnh khắc thần bí cốt lõi của Hồi giáo,
  • 1:04 - 1:05
    và như vậy, tất nhiên,
  • 1:05 - 1:08
    nó bất chấp phân tích thực nghiệm.
  • 1:08 - 1:12
    Tuy nhiên câu hỏi đó vẫn không buông tha tôi.
  • 1:12 - 1:15
    Tôi đã hoàn toàn nhận thức được rằng
    đối người nào đó già cỗi như tôi
  • 1:15 - 1:17
    thì yêu cầu nó có thể được nhìn thấy
  • 1:17 - 1:21
    như sự cả gan thuần khiết
  • 1:21 - 1:23
    (Tiếng cười)
  • 1:23 - 1:26
    Và tôi tự nhận là mình có tội,
  • 1:26 - 1:30
    bởi vì tất cả cuộc thám hiểm, thể chất hoặc trí tuệ,
  • 1:30 - 1:34
    không thể tránh khỏi bị coi là hành động xâm phạm
  • 1:34 - 1:37
    vượt qua ranh giới.
  • 1:37 - 1:43
    Tuy vậy, một số lằn ranh lớn hơn những ranh giới khác.
  • 1:43 - 1:46
    Vì vậy một con người gặp gỡ với vị thần thánh,
  • 1:46 - 1:49
    như người Hồi giáo tin rằng Muhammad đã làm,
  • 1:49 - 1:52
    với những người theo chủ nghĩa duy lí,
    đây không phải là một chuyện thực
  • 1:52 - 1:54
    nhưng là hư cấu huyễn hoặc
  • 1:54 - 1:58
    và như tất cả chúng ta,
    tôi thích bản thân là một người duy lí
  • 1:58 - 2:01
    Đó có thể là lý do tại sao khi tôi
    xem xét các bài tường thuật có từ buổi đầu
  • 2:01 - 2:02
    về đêm đó
  • 2:02 - 2:05
    Điều khiến tôi sửng sốt hơn những gì đã xảy ra
  • 2:05 - 2:11
    là cái đã không xảy ra
  • 2:11 - 2:14
    Muhammad không hiện ra bằng cách
    bay lơ lửng xuống từ trên núi
  • 2:14 - 2:17
    như thể đang bướcc đi trên không trung.
  • 2:17 - 2:19
    Ông đã không chạy xuống reo hò: "Hallelujah!"
  • 2:19 - 2:22
    và "Chúa ban phước lành!"
  • 2:22 - 2:25
    Ông đã không tỏa ánh sáng và niềm vui.
  • 2:25 - 2:27
    Không có dàn đồng ca các thiên thần
  • 2:27 - 2:30
    không âm nhạc trong không trung,
    không có niềm hân hoan, không có sự vui mừng
  • 2:30 - 2:34
    không có tinh vân vàng chói quanh ông
  • 2:34 - 2:38
    không có dấu hiệu của sự tấn phong vai trò tuyệt đối
  • 2:38 - 2:41
    như là sứ giả của Chúa.
  • 2:41 - 2:44
    Nghĩa là ông không làm bất cứ điều gì
  • 2:44 - 2:47
    để khiến việc hờn trách dễ dàng hơn
  • 2:47 - 2:52
    để đặt toàn bộ câu chuyện
    như là một truyện ngụ ngôn đựơc sùng bái
  • 2:52 - 2:55
    Khá là trái ngược.
  • 2:55 - 2:59
    Trong lời tường thuật của chính mình
  • 2:59 - 3:01
    ông đã bị thuyết phục ngay lúc đầu
  • 3:01 - 3:06
    rằng những gì đã xảy ra không thể là thật.
  • 3:06 - 3:09
    Tốt nhất, ông nghĩ, nó phải là một sự ảo giác--
  • 3:09 - 3:11
    Có lẽ là sự đánh lừa của thị giác hay thính giác
  • 3:11 - 3:13
    hoặc tâm trí ông đang chống lại chính ông
  • 3:13 - 3:15
    Tệ nhất, thì là sự chiếm hữu thể xác--
  • 3:15 - 3:17
    rằng ông đã bị chiếm hữu bởi một ác thần,
  • 3:17 - 3:19
    một linh hồn đang tìm cách đánh lừa ông,
  • 3:19 - 3:22
    thậm chí để đánh bật sự sống ra khỏi con người ông.
  • 3:22 - 3:25
    Thực tế, ông chắc rằng mình chỉ có thể là người bị chiếm thân xác
  • 3:25 - 3:27
    bị chiếm hữu bởi một vị thần,
  • 3:27 - 3:29
    để khi mà ông thấy mình vẫn còn sống
  • 3:29 - 3:34
    điều đầu tiên thôi thúc ông đó
    là tự mình hoàn thành công cuộc đó
  • 3:34 - 3:36
    nhảy ra khỏi vách đá cao nhất
  • 3:36 - 3:40
    và thoát khỏi sự khiếp sợ mà ông vừa trải nghiệm
  • 3:40 - 3:47
    tìm kiếm sự kết thúc cho mọi thứ vừa xảy ra.
  • 3:47 - 3:50
    Vậy người đàn ông đã bỏ chạy xuống núi đêm đó
  • 3:50 - 3:53
    run rẩy không phải là do vui sướng
  • 3:53 - 3:57
    mà do căn nguyên sợ hãi, đờ dẫn.
  • 3:57 - 4:03
    Ông đã bị choáng ngợp không phải bởi sự thuyết phục,
    mà là nỗi nghi ngờ.
  • 4:03 - 4:06
    Và sự hoảng loạn mất phương hướng đó,
  • 4:06 - 4:09
    cái mà tách biệt mọi thứ quen thuộc,
  • 4:09 - 4:13
    mà làm thoái chí sự nhận thức về điều gì đó
  • 4:13 - 4:16
    ngoài tầm hiểu biết của con người,
  • 4:16 - 4:22
    chỉ có thể đựơc gọi là sự kính phục kinh sợ
  • 4:22 - 4:25
    Điều này có thể là điều gì đó khó nắm bắt
  • 4:25 - 4:28
    hiện nay chúng ta sử dụng từ "tuyệt vời"
  • 4:28 - 4:32
    để mô tả một ứng dụng mới
    hoặc một đoạn phim có tính lan tràn rộng rãi nhanh chóng
  • 4:32 - 4:35
    Ngoại trừ là khi có một trận động đất lớn, chẳng hạn
  • 4:35 - 4:38
    chúng ta được bảo vệ khỏi sự kinh hoàng thực sự
  • 4:38 - 4:40
    Chúng ta đóng cửa và gập người xuống
  • 4:40 - 4:42
    tin rằng chúng ta đang trong tầm kiểm soát,
  • 4:42 - 4:45
    hoặc, ít nhất, hy vọng để kiểm soát.
  • 4:45 - 4:47
    Chúng ta cố gắng phớt lờ sự thật là
  • 4:47 - 4:49
    Chúng ta không phải luôn có được sự kiểm soát
  • 4:49 - 4:52
    và rằng không phải mọi thứ đều có thể giải thích được.
  • 4:52 - 4:56
    Tuy nhiên, cho dù bạn là một người duy lí hay một người theo thuyết thần bí,
  • 4:56 - 4:59
    cho dù bạn nghĩ rằng
    những gì Muhammad nghe được đêm đó
  • 4:59 - 5:03
    là từ bản thân ông hay từ bên ngoài,
  • 5:03 - 5:08
    điều rõ ràng đó là ông thực sự đã trải nghiệm chúng,
  • 5:08 - 5:10
    và rằng ông đã làm như vậy với một sức mạnh mà có thể
  • 5:10 - 5:13
    làm đảo lộn những cảm nhận của chính mình
    với thế giới của ông
  • 5:13 - 5:16
    và mặt khác, biến đổi người đàn ông khiêm tốn này
  • 5:16 - 5:22
    thành một người biện hộ triệt để
    cho công bằng xã hội và kinh tế.
  • 5:22 - 5:28
    Sợ hãi là phản ứng đúng mực,
  • 5:28 - 5:33
    Phản ứng duy nhất của con người.
  • 5:33 - 5:35
    Quá con người đối với một số người,
  • 5:35 - 5:38
    giống như nhà thần học Hồi giáo bảo thủ kiên định rằng
  • 5:38 - 5:40
    sự tường thuật của Muhammad về việc tự tử của mình
  • 5:40 - 5:42
    thậm chí không nên được đề cập đến, mặc cho sự thật
  • 5:42 - 5:47
    là nó được viết trong
    những cuốn tiểu sử về Đạo Hồi từ rất sớm
  • 5:47 - 5:50
    Họ nhấn mạnh rằng ông không bao giờ nghi ngờ
  • 5:50 - 5:56
    thậm chí là một lần, chứ đừng nói đến bị tuyệt vọng
  • 5:56 - 6:00
    Đòi hỏi sự hoàn hảo, họ từ chối khoan dung
  • 6:00 - 6:05
    cho những gì không hoàn hảo của con người.
  • 6:05 - 6:12
    Tuy nhiên, nói một cách chính xác,
    sự không hoàn hảo của sự ngờ vực là gì?
  • 6:12 - 6:15
    Khi tôi đọc những bài tường thuật có từ buổi đầu,
    tôi nhận ra
  • 6:15 - 6:19
    chính xác là mối ngờ vực của Muhammad đã khiến ông trở nên rõ ràng hơn với tôi
  • 6:19 - 6:21
    cho phép tôi thấy được toàn bộ con người ông,
  • 6:21 - 6:25
    hòa ông vào tính nguyên vẹn của thực tại
  • 6:25 - 6:27
    Tôi nghĩ về nó càng nhiều
  • 6:27 - 6:30
    thì nó càng trở nên có lí rằng ông đã ngờ vực
  • 6:30 - 6:36
    bởi vì nghi ngờ là điều cần thiết cho Đức tin.
  • 6:36 - 6:39
    Nếu điều này được xem
    như là một ý tưởng gây sửng sốt ngay từ đầu,
  • 6:39 - 6:43
    xem xét mối ngờ vực đó, như Graham Greene,
    một lần, đã cho rằng
  • 6:43 - 6:47
    ngờ vực là trung tâm của vấn đề
  • 6:47 - 6:51
    Hủy bỏ tất cả các mối nghi ngờ thì
    những gì còn lại không còn là Đức tin,
  • 6:51 - 6:56
    nhưng là sự tin chắc vô tâm tuyệt đối.
  • 6:56 - 7:00
    Bạn chắc chắn rằng mình sở hữu Chân lý--
  • 7:00 - 7:05
    chắc chắn là nó được bộc lộ qua chữ C ghi hoa đầy ngụ ý--
  • 7:05 - 7:07
    Và điều này chắc chắn nhanh chóng rơi vào
  • 7:07 - 7:11
    chủ nghĩa giáo điều và tính công bình riêng,
  • 7:11 - 7:15
    qua những điều đó tôi muốn nói rằng
    chúng mang tính luận chứng, niềm tự hào đầy cao ngạo
  • 7:15 - 7:19
    khi khiến bản thân lúc nào cũng chuẩn mực,
  • 7:19 - 7:26
    nói ngắn gọn, sự kiêu ngạo của trào lưu chính thống
  • 7:26 - 7:31
    Nó hẳn là một
    trong trong nhiều sự trớ trêu của lịch sử
  • 7:31 - 7:34
    một từ phụ được những người đạo Hồi
    theo trào lưu chính thống ưa dùng
  • 7:34 - 7:37
    giống như từ đã từng được sử dụng bởi những người Cơ Đốc Giáo theo trào lưu chính thống
  • 7:37 - 7:40
    được biết đến như quân thập tự chinh:
  • 7:40 - 7:45
    "Không theo đạo", dịch từ tiếng Latin là "không có đức tin"
  • 7:45 - 7:50
    Trớ trêu gấp đôi, trong trường hợp này,
    là vì tính tuyệt đối của chúng
  • 7:50 - 7:54
    Những từ này trái nghĩa với đức tin.
  • 7:54 - 8:00
    Thực chất, họ là những người không theo đạo
  • 8:00 - 8:03
    Giống như những người theo trào lưu chính thống
    trong mọi tầng lớp tôn giáo
  • 8:03 - 8:07
    họ không có câu hỏi, chỉ có các câu trả lời.
  • 8:07 - 8:09
    Họ tìm thấy liều thuốc giải hoàn hảo cho suy nghĩ
  • 8:09 - 8:13
    và nơi nương náu lí tưởng của những đòi hỏi khắc nghiệt
    nhằm có được đức tin thật sự
  • 8:13 - 8:15
    Họ không cần xoay xở khổ sở vì nó như Jacob
  • 8:15 - 8:17
    đấu lộn suốt đêm với thiên sứ
  • 8:17 - 8:20
    hoặc như Chúa Giêsu 40 ngày đêm trong hoang mạc
  • 8:20 - 8:24
    hoặc như Muhammad, không chỉ trong đêm đó trên núi,
  • 8:24 - 8:26
    nhưng trong suốt những năm sống
    cuộc đời tiên tri của mình
  • 8:26 - 8:30
    với kinh Koran không ngừng thúc giục ông đừng tuyệt vọng,
  • 8:30 - 8:34
    và lên án những kẻ to giọng tuyên bố
  • 8:34 - 8:37
    rằng họ biết bất cả những gì cần biết
  • 8:37 - 8:44
    và rằng chính họ và chỉ họ là chuẩn mực.
  • 8:44 - 8:52
    Tuy nhiên, phần lớn còn lại chúng ta vẫn quá yên ắng,
  • 8:52 - 8:57
    đã nhượng bộ vũ đài công cộng này lại
    cho phần thiểu số cực đoan quá khích
  • 8:57 - 9:00
    Chúng ta đã cho phép Đạo Do Thái được công nhận
  • 9:00 - 9:04
    bởi những người định cư bạo lực
    thuộc phái messia ở Bờ Tây
  • 9:04 - 9:07
    Cơ Đốc Giáo dẫn dắt bởi những người đạo đức giả
    ghê sợ đồng tính
  • 9:07 - 9:09
    và những ngừơi ghét đàn bà mù quáng,
  • 9:09 - 9:14
    Đạo Hồi được đại diện bởi những ké đánh bom tự sát
  • 9:14 - 9:17
    Chúng ta cho phép bản thân bị che mù khỏi sự thật
  • 9:17 - 9:19
    là dù cho họ tự nhận mình là người Cơ Đốc Giáo
  • 9:19 - 9:21
    Người Do Thái hoặc người Hồi giáo,
  • 9:21 - 9:26
    quân dân cực đoan không phải
    là bất cứ thành phần nào kể trên
  • 9:26 - 9:32
    Họ sùng bái những huynh đệ chung huyết thống
  • 9:32 - 9:38
    ngập chìm trong máu của những ngừơi khác
  • 9:38 - 9:40
    Đây không phải là Đức tin.
  • 9:40 - 9:45
    Nó là sự cuồng tín, chúng ta nên rõ ràng giữa hai điều này
  • 9:45 - 9:50
    Chúng ta phải nhận biết rằng đức tin thực sự
    không phải là những câu trả lời dễ dàng.
  • 9:50 - 9:54
    Nó khó khăn và khó đổi dời.
  • 9:54 - 9:56
    Liên quan đến sự nỗ lực đấu tranh liên tục
  • 9:56 - 9:59
    một câu hỏi tiếp diễn về việc chúng ta nghĩ mình biết gì,
  • 9:59 - 10:02
    một cuộc vật lộn với những vấn đề và ý tưởng.
  • 10:02 - 10:05
    Nó song hành cùng sự ngờ vực,
  • 10:05 - 10:08
    trong những cuộc đối thoại không ngừng,
  • 10:08 - 10:15
    và đôi khi trong sự thách thức có ý thức
  • 10:15 - 10:20
    Và sự thách thức có ý thức này là tại sao, tôi,
    một người bất khả tri
  • 10:20 - 10:24
    vẫn có thể có Đức tin.
  • 10:24 - 10:27
    Tôi có niềm tin, chẳng hạn, rằng hòa bình ở Trung Đông
  • 10:27 - 10:31
    là có khả thi, mặc cho hàng loạt những chứng cứ tích luỹ
  • 10:31 - 10:34
    cho điều ngược lại.
  • 10:34 - 10:37
    Tôi không bị thuyết phục bởi điều này.
  • 10:37 - 10:39
    Khó có thể nói rằng tôi tin vào nó.
  • 10:39 - 10:41
    Mà chỉ có thể có niềm tin vào nó,
  • 10:41 - 10:45
    cam kết bản thân mình, với ý tưởng về nó,
  • 10:45 - 10:48
    Và làm điều này một cách chính xác vì sự cám dỗ
  • 10:48 - 10:50
    trong tôi muốn giơ tay đầu hàng và từ nhiệm
  • 10:50 - 10:53
    rút lui vào thinh lặng.
  • 10:53 - 10:58
    Bởi vì tuyệt vọng mang tính tự lấp chiếm.
  • 10:58 - 11:00
    Nếu chúng ta cho điều gì đó là không thể,
  • 11:00 - 11:04
    chúng ta hành động theo hướng
    chúng ta muốn chúng ra như thế
  • 11:04 - 11:10
    Và tôi, nhất quyết, từ chối sống theo kiểu đó
  • 11:10 - 11:12
    Thực tế, hầu hết chúng ta làm vậy,
  • 11:12 - 11:16
    dù chúng ta có là người vô thần hay hữu thần
  • 11:16 - 11:20
    hay ở bất kì điểm nào, chính giữa hay ngoài tầm đó,
  • 11:20 - 11:24
    Điều sai khiến chúng ta là, mặc cho những ngờ vực
  • 11:24 - 11:26
    thậm chí vì những ngờ vực,
  • 11:26 - 11:31
    chúng ta từ chối sự hư vô của tuyệt vọng
  • 11:31 - 11:34
    Chúng ta kiên quyết giữ đức tin trong tương lai
  • 11:34 - 11:39
    và trong mỗi ngừơi.
  • 11:39 - 11:42
    Cứ cho đây là sự khờ dại nếu muốn
  • 11:42 - 11:45
    Cứ cho nó là sự duy tâm không tưởng nếu bạn phải làm vậy
  • 11:45 - 11:48
    Nhưng một điều chắc chắn:
  • 11:48 - 11:51
    Hãy cho đó là tính người
  • 11:51 - 11:54
    Liệu Muhammad đã có thể
    thay đổi hoàn toàn lời lẽ của mình
  • 11:54 - 11:57
    mà không có Đức tin như vậy, mà không có từ chối
  • 11:57 - 12:02
    để nhượng bộ cho sự cao ngạo
    của sự tin chắc mê muội
  • 12:02 - 12:05
    Tôi nghĩ rằng không.
  • 12:05 - 12:07
    Sau khi đồng hành cùng ông với tư cách là nhà văn
  • 12:07 - 12:11
    trong 5 năm qua, Tôi không thấy
  • 12:11 - 12:16
    con người nào trong ông ngoài con người
    mang toàn là thịnh nộ
  • 12:16 - 12:19
    về những quân nhân theo trào lưu chính thống tự nhận
    là mình nói
  • 12:19 - 12:24
    và hành động trên danh nghĩa của ông tại vùng Trung Đông và những nơi khác ngày nay.
  • 12:24 - 12:29
    Ông có lẽ sẽ bị kinh khiếp
    trước sự đàn áp mà một nửa dân số đang phải chịu
  • 12:29 - 12:32
    vì giới tính của họ
  • 12:32 - 12:40
    Ông có lẽ sẽ nhói lòng
    bởi sự chia rẽ đầy cay đắng của chủ nghĩa bè phái
  • 12:40 - 12:42
    Có lẽ ông sẽ vạch trần chủ nghĩa khủng bố
    đúng như bản chất của nó
  • 12:42 - 12:47
    nó không chỉ là tội ác mà còn là trò nhại bẩn thỉu
  • 12:47 - 12:52
    về tất cả những gì ông đã tin và đấu tranh.
  • 12:52 - 12:57
    Ông sẽ nói những gì có trong kinh Koran:
    Bất kì người nào tước đi một mạng sống
  • 12:57 - 13:00
    thì cũng tước đoạt cuộc sống của toàn nhân loại
  • 13:00 - 13:08
    Bất cứ ai cứu một mạng sống,
    thì cũng cứu sống toàn nhân loại
  • 13:08 - 13:11
    Và có lẽ ông sẽ dốc toàn tâm toàn sức
  • 13:11 - 13:18
    cho tiến trình tạo lập hoà bình đầy cam go và gai góc
  • 13:18 - 13:19
    Cảm ơn.
  • 13:19 - 13:24
    (Vỗ tay)
  • 13:24 - 13:28
    Cảm ơn bạn. (Vỗ tay)
Title:
Mối ngờ vực cần thiết cho đức tin
Speaker:
Lesley Hazleton
Description:

Khi Lasley Hazleton viết tiểu sử về nhà iên tri Muhammad. Bà bị sửng sốt bởi điểm: Chính đêm mà nhà tiên tri nhận được sự mặc khải về kinh Koran, theo như những bài tường thuật lại trước đây, phản ứng đầu tiên của ông là ngờ vực, kính sợ, thậm chí là khiếp sợ. Tuy nhiên, trải nhiệm này đã trở thành nền tảng cho đức tin của ông. Hazleton kêu gọi một sự trân trọng mới cho sự ngờ vực và việc đặt câu hỏi như nền tảng của đức tin--và một sự kết thúc cho chủ nghĩa chính thống.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:45
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for The doubt essential to faith
Dimitra Papageorgiou edited Vietnamese subtitles for The doubt essential to faith
Dimitra Papageorgiou edited Vietnamese subtitles for The doubt essential to faith
Thanh Nguyen Cong accepted Vietnamese subtitles for The doubt essential to faith
Thanh Nguyen Cong commented on Vietnamese subtitles for The doubt essential to faith
Thanh Nguyen Cong edited Vietnamese subtitles for The doubt essential to faith
Thuy Chau Vu edited Vietnamese subtitles for The doubt essential to faith
Thuy Chau Vu edited Vietnamese subtitles for The doubt essential to faith
Show all
  • 1:15.384 + 1:17.263: thì ngây thơ cả gan đòi được tận mắt nhìn thấy nó.
    7:07.166 I put it as "công bình riêng" because that's how it is said in religious term.

Vietnamese subtitles

Revisions

  • Revision 9 Edited (legacy editor)
    Dimitra Papageorgiou