Yola çıktım Mardin’e | Ebru Baybara Demir | TEDxReset

Kadın emeğinin bir coğrafyayı değiştirmesini öyküsü.

2000 yılında Mardin’in ilk turistik işletmesi olan Mardin Cercis Murat Konağı’nı restore ettirerek restoran haline getirdi. Restorandaki kadın istihdamına öncelik vererek çalışanlarının çoğunu kadınlardan seçti. 2000 yılından beri 200’den fazla kadının iş ve meslek sahibi olmasını sağladı. 2015 yılında Mardin Cercis Murat Konağı’nda çalışan kadınlara yeni bir gelir modeli yaratma ihtiyacı doğdu ve 5 kadın aşçısı ile Hayatım Yenibahar Projesi’ni hayata geçirdi. Beş kişi olarak başladıkları bu girişimde çalışan kadın sayısı kısa süre içinde 21’e ulaştı. 2016 yılının Ağustos ayında BM UNHCR’nin desteği ve Harran Kaymakamlığı işbirliği ile Urfa’nın Harran ilçesinde Harranlı kadınlar ve Suriyeli mülteci kadınlardan oluşan 83 kadın ile “Amazon Kraliçeleri Projesi”ni hayata geçirdi.

Bu konuşma, TED konferans formatı kullanılarak ve yerel bir topluluk tarafından bağımsız olarak bir TEDx organizasyonunda yapılmıştır. Daha fazlası için: https://www.ted.com/tedx

Yola çıktım Mardin'e

Düştüm senin derdine

Evet!

(Alkış)

Hoş geldiniz.

Konu Mardin olunca

ve özellikle konu ne yaparsan yap,
birileriyle yap deyince

ben bu coşkuya, yaşadığım
her ana, her başarıma

mutlaka birilerini
ortak ederek başlıyorum.

Bu duyguyla başlıyorum.

Bu duyguya da sizi ortak etmek istedim.

Başardığımda paylaştığımda,

paylaştıkça başardığımda

insanların bu işe
ruh verdiğine inanıyorum.

Ben bu ruhla çalışıyorum.

Mardinli bir ailenin kızıyım,
enteresan bir hikâyem var.

Doğu kültüründe hangi dinden ve kültürden
olursanız olsun, erkek çocuk çok önemli.

Dolayısıyla erkek çocuk
evlendiği zaman gelin eve geliyor.

O büyük konaklardaki
her oda bir gelin için açılıyor.

Annem ve babam evlendiği zaman,

ailenin en güzel, en becerikli ve en küçük
gelini olarak annem eve geliyor.

Fakat bu farklılıklarından dolayı,

diğer gelinler tarafından
annem çok hoş görülmüyor.

Annemin talihsizliği, ta ki iki kız çocuğu
doğurana kadar devam ediyor.

O zamanki gündem değişiyor.

Annemin yeni konusu,

"Senin erkek çocuğun olmuyor."

Allah'ın bir vergisi, annem tekrar hamile

ve herkes bir erkek çocuk
beklentisi içerisindeyken,

hatta annenannem annemin
çok üzülmemesi için,

"Bana erkek çocuk müjdesini verene
bir altın para vereceğim," diyor

ve annem doğum için
hastaneye gidiyor.

Bütün aile bir erkek çocuk
beklentisi içerisinde hastaneye gidiyor.

Hemşire heyecanla geliyor, diyor ki,

"Teyze," diyor,
"gözün aydın" anneanneme

"Bir kızın oldu."

Diyor "Eh! Sana kalsın, istemiyoruz."

O doğan kız çocuğu bendim.

Babam diyor ki,
"Üç tane kız çocuğum var

ama hepsini erkek gibi
yetiştireceğim," diyor

ve "Onlara üniversite okutacağım," diyor
ve bizi alıp İstanbul'a getiriyor.

Annem ve babamın en büyük
hayali bize üniversite okutmaktı.

Sonra bir mucizemiz oldu,
bir erkek kardeşimiz oldu.

Biz 4 kardeş üniversiteyi bitirdik.

Babamın idealindeki gibi, çok iyi
yerlerde kendi işlerimizi kurduk.

Marmara Üniversitesi Turizm
Rehberlik Bölümü mezunuyum,

profesyonel turist rehberiyim.

98 yılında bir meslektaşımla
evlendim, İzmirliydi eşim.

99 yılında ülkedeki siyasi değişimler,

sonra Marmara depreminin olmasından sonra

ikimiz de turizm sektöründe

ülkede turizmin durma noktasına
geldiği durumda işsiz kaldık.

Biz Mardin'i hiç görmedik,
ben ve kardeşlerim.

Biz babamın Mardin özlemleriyle büyüdük.

Hep bize Mardin'i anlattı
ama hiç götürmedi.

Sonra eşime dedim ki,
"Hadi gel Mardin'e gidelim beraber."

ve Mardin'e gittik, ben büyülendim.

Bence bir iş yapmak istiyorsak
fark yaratmalıydık

ve Mardin'de olmalıydık.

Eşime dedim ki,
"Hadi gel Mardin'e yerleşelim."

Eşimi ikna etmek çok zor olmadı

ve dedi ki, "Tamam, olur."

Sonra "Hayatta her zaman bir
amacınız olsun," diyen babamın

karşısına dikildiğim zaman
"Ben Mardin'e gidiyorum," dediğimde

"Gidemezsin," dedi.

Ben 24 yaşındaydım, gözü karaydım,
her şeyi yapabilirdim.

"Ben gidiyorum, sen buna karışamazsın.

Sen bu imkânı bana verdin, beni buraya
kadar okuttuysan ben gidiyorum," dedim.

Mardin'e gittim.

Mardin güvenlik sorununu henüz çözememiş,

birçok dinden ve kültürden
insanın yaşadığı,

kültürel zenginlikleri harika bir şehir

ve dolayısıyla, bence turizm
burada gelecek vadediyordu.

Şehir 600 bin nüfusluydu o zaman.

Ağırlıklı geçim kaynağı
tarım ve sınır ticaretiydi

ama güvenlik sorununu
henüz çözemediğinden,

tarım sektörünün içerisinde bulunduğu
durum çok sıkıntılı olduğundan,

sınır ticaretiyle olan ilişkileri de
bir gün kapının kapalı kalması,

Irak ve Suriye kapısının kapalı kalması,
o bu nedenlerden;

aslında çok da sağlıklı bir durum yoktu.

Ciddi bir sanayi yatırımı da olmadığı için

aslında Mardin'de
en büyük sıkıntı işsizlikti.

Bana göre turizm de gelecek vadediyordu.

Ben burada turizm yapacaktım.

99 yılının kayıtlarına baktım.

İstatistiklerine, TÜİK raporlarına baktım.

Mardin'i ziyaret eden
turist sayısı 11 bin.

Bu rakamları lütfen bir kenara kaydedin

ve yatak kapasitesi 220

ve ben burada turizm yapacağım.

3 yıldız kötü bir otel,

bir esnaf lokantasından başka
bir turizm yatırımı olmayan Mardin'de

turizm yapacaktım.

Çok inatçıydım, çok kararlıydım.

İstanbul' da tanıdığım
bütün acentalara gittim.

İçimde fırtınalar kopuyor,

"Ben Mardin'e gidiyorum!" diye.

Ondan sonra eşime soruyorlar:

"Ne hissediyorsun,
radikal bir karar aldın.

Mardin'e yerleşiyorsun."

Diyordu ki "Ebru bilir
ben bilmiyorum," diyordu.

Mardin'e gittim.

İnsanlara anlamadıkları
bir dilden bahsediyorsunuz.

Terör sorununu henüz
çözememiş bir şehirde,

özellikle ve özellikle
ailemin yanında dayımın,

öldükten sonra yengem ve çocuklarının
bir arada yaşadığı bir yerde,

ben onların yanında kalıyordum.

Giyinmem, yaşantım farklıydı.

Gelinlere kötü örnek oluyordum.

Babama kafa tutmuştum.

Dolayısıyla --

kuzenlerim şey demeye
başlamışlar yengeme,

"Söyle Ebru'ya geri gitsin,
bizim başımıza iş açacak."

Gelinlere kötü örnek oluyorum çünkü.

Durum böyleyken
Mardin'de neler yapılabilir diye

herkese Mardin'deki heyecanımdan,

burada turizm yapılacak,
harikalar olacak falan diye bahsederken,

herkesin tek söylediği bir şey vardı:

"Hayırlı olsun, devam edersin," diye.

2000 yılının Eylül ayında bir
Alman turist grubuna eşlik ediyorum.

Tek bir otel var ve tek bir restoran.

Akşam yemeğine grubum orada yemek yediler.

Sonra grup lideri dedi ki,

"Öğlenleyin yarın Urfa'ya gitmeden
önce yine burada mi yiyeceğiz?"

Evet burada yiyeceksiniz.

"Yemekler çok kötü Ebru," dediler,
"başka bir yer bulmak zorundasın."

Serdar diye bir rehber abim.

"Serdar abi başka yer yok,
burası var sadece."

"Ebru, bak bir yere geldin,
bir iş yapıyorsun,

alternatif yaratmazsan bu iş yürümez

ve ben grubuma yarın,
bunlar Alman konsolosluğunun misafirleri,

Harran'dan sonra işte Adıyaman,
GAP; birçok proje, program var.

Yarınki programı aksatamam

ve yarın gerçekten yemek yemem lazım
ve burada yemeyeceğim," dedi.

Şimdi durum böyle olurken

ben tabii o heyecanımı
anlattığım insanlara,

öncelikle restoran sahibine gittim.

Dedim ki, "Ben --

Lütfen patates haşla.

Bu insanlar patates haşlasınlar,
patates yesinler

çünkü bu yemekler çok yağlı,
devam edemeyeceklerini söylüyorlar."

"Yarın cuma," dedi,
"senin 28 kişinle uğraşamam," dedi.

"Nereye götürürsen götür."

Alternatifsiz olduklarını çok iyi
kullanmaları çok canıma dokunmuştu.

Babam karşıydı.

Aileye karşı bir şeydi

ve insanlara bir şeyler
yapabileceklerini anlatmaya çalışırken

Mardin de karşıydı sanki bana.

Sonra eşim bölgenin koşullarına
alışamayınca o da gitmişti.

Eve gittim.

Yengeme durumu anlattım.

Dedim böyle böyle, çok ağladım o gün.

"Herkes bana karşı, ben güzel
bir iş yapmaya çalışıyorum.

Niye böyle her taraftan
bir darbe yiyorum?" diye

ve yarın dedim,

"Grubumu götürebileceğim,
yemek yiyeceğim hiçbir yer yok."

Yengem dedi ki, "Kaç kişi grubun?"

28, dedim.

"İyi" dedi, "buraya getir."

Nereye, dedim, "eve getir," dedi.

"Her gün kaç 28 kişiye yemek
yapıyorum ki!" dedi.

İyi peki, dedim, sen bilirsin, emin misin?

"Git" dedi.

Gittim sabahleyin Deyrulzafaran
Manastırı'na, Mardin'i bilenler bilir.

Grup liderine çok
hızlı bir şekilde dedim ki,

"Biliyor musunuz size harika bir yer
buldum yemek yemek için," dedim.

"Neresi?" dedi.
Yengemin evi.

Sonra dedi ki, "Ben eve girersem
bu grubu oradan çıkartamasam

ondan sonra Urfa, Harran,
sıra gecesi programı ne olacak?" dedi.

"Söz veriyorum," dedim.

"Bir buçukta her şey hazır olacak,
sizi otobüsünüze ben bindireceğim," dedim.

Eve gittim.

O günkü heyecanımı hatırlamıyorum
ama Mardin'i biliyorsunuz.

Dağın eteğinde kurulmuştur,
sokaklar merdivenlidir.

Ben o kalenin altındaki
eteğin eve giderken

ayaklarımın titrediğini hissettim.

Ben bir söz vermiştim
ama kime karşı söz vermiştim?

Beni nasıl bir sürpriz
bekliyordu bilmiyordum.

Ondan sonra

eve geldim, beni karşılayan
sadece yengem değildi.

Yengem sokaktaki bütün kadınları,
gelinleri bir araya toplamış,

çeyizler inmiş,

avluda harika bir sofra hazırlanmış,

yemekler yapılmış.

Ondan sonra paylaşım başladı.

"Söylesene," dedi yanımdakine,
"O yemeği ben yaptım."

Öbürü dedi ki,
"Şu yemeği ben yaptım."

Muhabbet çok uzadı,
herkes harika bir ortam.

Saat 4'te iş bitti.

Program altüst oldu,
ondan sonra grubum gitti.

Yengem okuma yazma bilmiyor

ama okusaydı çok şeyler
olacağına inandığım bir kadın.

Bu işi benimle yapar mısınız, dedim,
"Ne işi?" dedi.

Ben size grup getireceğim, dedim.

Siz yemek hazırlayacaksınız,
bu işten para kazanacağız.

Olur mu, dedim,
kadınlar da "Aaa olur!" falan böyle.

Sonra aynı mahallede
sekiz tane tarihi evlerden seçtik.

Sonra onları düzenledik.

Ondan sonra ben menüler
yazdım 1,2,3,4 diye.

Okuma yazma bilmeyen çoğunlukta.

Çocuklarıyla iletişim kuruyordum.

Şey diyordum, "Söyle annene
5. menüden 40 kişi gelecek.

Yarın sizin evdeyiz."

Çocuklar onları annelerine söylüyorlar.

Biz bu işle birlikte böyle bir
sektör yarattık 21 kadınla beraber.

(Alkış)

İnsanlara inanmadıkları
bir işten bahsediyorsunuz.

Onlara yatırım yapmalarını
söylüyorsunuz, bu çok zordu.

Orta Doğu'ya yakın bir yerde,

birinin hapşırdığında bütün dünyanın
nezle olabileceği bir coğrafyada

siz insanları turizm yatırımına
çağırıyorsunuz, bu da bir ütopyaydı.

Dolayısıyla ne yapacaklarsa yapsınlar,

Mardinlinin kendisi yapacağına
çok inandırdım kendimi

ve bir değişim başladı

ve biz o kadınlarla birlikte yemekler
yapmaya başladık, bizi basın duydu.

Basında herkes bizi aramaya başladı.

Mardin'de kadınlar yemek yapıyorlarmış,
diye bizi sormaya başladılar

ve ondan sonra biz bu işten
para kazanmaya başladık.

Sonra 21 Mart 2001 yılı,

Diyarbakır havalimanında İtalyan grup,
32 kişilik bir İtalyan grubu ağırladım

ve o grubu görür görmez
grup liderine dedim ki,

"Lale" dedim,

"Diyarbakır'da, sen Hasankeyf
Midyat yap, Mardin'de buluşuruz.

Bu grubun 5 yemeği var bende."

"Niye?"

"Çünkü," dedim, "biz hep yer sofralarında
yemek yedirmeye çalışıyoruz.

Bu insanlar 65 yaş orta üstü ve ben
bunları yer sofrasına oturtamam,

masa sandalye bulmaya
Mardin'e gidiyorum," dedim.

Masa sandalye aramaya gittim Mardin'e

çünkü yer sofrası --
baktım ki bu olacak iş değil,

sonra İstanbul'daki Topkapı Sarayı'nda,
Beylerbeyi Sarayı'nda

turistlere yemek verdiğimiz geldi,

koşarak Mardin Müzesi'ne gittim.

Dedim ki, "Ben turist gruplarına
yemek vermek istiyorum.

Kafeteryanızı bize verir misiniz?" diye.

Ondan sonra, Mardin
valisine gittim durumu anlattım.

Kafeteryayı alın, dedi.

Mardin Müzesi yeni açılmış,
ödeneği yok, kimse ziyaret etmiyor.

Temizlik sorunu var,
su sorunu var gibi sorunlar var.

Bizim kadınlar orayı ele aldı.

O 21 tane kadın, bu sefer benimle
bir ordu olmaya başladık.

Biz her yere giriyoruz,
her şeyi biz başarabiliriz.

21 tane kadın geliyor, müzenin
bütün görünen yerlerini temizliyorlar,

tuvaletlerini temizliyorlar,
belediyeden su getiriyoruz tankerle.

Sonra oraya yemek yemek isteyen
herkes para ödemeye başlıyor,

büyük bir sirkülasyon oluşmaya, para
dönmeye başladı, herkes çok memnun

ama görüntü çok komik.

Saat 11 civarında bizim
kadınlar ellerinde tencereleriyle

Mardin Müzesi'nin kapısında
bekliyorlar, herkes soruyor:

"Ne oluyor müzede?"

Bir gün diyorlar ki, "Bugün mevlüt var."

Öbür gün, "Bugün düğün var."

Mevlüt ve düğünlerin sonu
gelmeyince birileri bizi şikayet etti.

Mardin valisi kesin kararlı bir tavırla
"Müzede yemek olmaz Ebru Hanım!" dedi.

Bir kere daha yenildim.

Ne yapardım?

Babam karşı, herkes karşı

ama beni destekleyen, değişime
inanan bir kadın grubu var.

Herkes çok üzüldü, o kadınlar
benden daha çok üzüldü.

Ben o zaman hayatıma
şöyle bir şey söyledim

çünkü şöyle bir şey vardı
turizm sektörü çok küçük.

İstanbul'da heyecanla Mardin
hayallerimi anlattığım insanlara gidip de

"Ben yapamadım," demek istemedim

çünkü sonra "Yeni bir iş verin,
ben o işi beceremedim

ama bana başka bir iş daha verin,"
demek bana göre değildi.

Ben bu işi yapacağım, dedim.

Önce hayatımı değiştireceğim,
önce kendime bir ev bulacağım,

kendi başıma yaşayacağım, dedim.

Bir ev buldum cadde ortasında.

Herkesin işte çok böyle istemediği bir ev,

harika bir evdi.

1888 tarihli bir konak,
Ermeni mimar tarafından yapılmış

Mardin'de taş işlemeciliğinde
önemli örneklerden bir tanesi.

Ancak o kadar yıpranmış ki,

94 yılından beri içerisinde
insan yaşamamış.

Şu kadar bir anahtar verdi ev sahibi bana.

O anahtarı aldım ve
koşarak yengemin yanına gittim.

"Biliyor musun," dedim, "ev tuttum.

Hayatımı kurmaya karar verdim."
Yengem, "Hayırlı olsun."

Çünkü o da bir
sorumluluktan kayboldu artık

ama şimdi başka bir iş yapıyoruz, dedim.

"Ne yapıyoruz?" dedi.

Restoran açıyoruz, dedim.

"Nasıl yani," dedi,
evet dedim, restoran açıyoruz.

Mardin'de bir restoran açacağız,
bu en önemli şeyimiz olacak, dedim

ve bütün kadınları bir araya topladım.

Benimle var mısınız, dedim,
hepsi evet dediler.

8 Haziran 2001 yılında

Mardin'in ilk turistik işletmesi
Cercis Murat Konağı'nı açtım.

(Alkış)

Ondan sonrası geliyor tabii.

Mardin, bir kadın yalnız bir kadın,

mutfağında kadınlar çalışıyor
ve içkili bir restoran işletiyor

ve turistlerle çalışıyor.

Bunlar Mardin'de çok böyle
aykırılıkların bir araya geldiği şeylerdi.

Sonra küçük bir toplumda
bir kadın için söylenebilecek

her şeyi konuştular hakkımda,
hiç duymadım.

Kadınların oraya gelmesi zorlaştı.

Karşımızda bir kahve vardı, bizim
muhasebemizi bizden daha iyi tutuyorlardı.

Sonra arkadaki kapıyı açtım,
kadınlar oradan gidip gelmeye başladılar.

Sonra ne oldu biliyor musunuz?

Yavaş yavaş insanlar bu işten
para kazanacaklarını anladılar.

Sonra adamlar gelmeye başladı yanında.

"Ya bizim çocuklarla geldik de,

bizim bir evimiz var, bunu ne yapalım?"
diye bana sormaya başladılar.

Mardin'de bir sektör oluştu.

Turizm oldu

ve harika işler yaptık.

O kadınlar büyüdü.

Geleneksel aile işçisi
olarak çalışan kadınların

ekonomiye kazandırılması en büyük şeydi.

İnsanların en iyi bildiği işten
başlamıştım, yemek yapmaktan.

Düşünsenize 50 yaşındaki kadına,
Türkçe bile bilmiyor, ben ona deseydim ki

"Gelin size turizm öğreteceğim,
sonra buraya turistler gelecek.

Çok iş yapacağız," deseydim
ben bu işte başarılı olamazdım

ve ondan sonra, bu sektörün
içerisinde onların en iyi bildiği işten

arz ve talebi karşıladıktan
sonra harika bir iş yaptık.

2014 yılına gelmeden önce

2007 yılında Türkiye'de,

daha doğrusu dünyada
Kent State Üniversitesi tarafından --

Kent State Üniversitesi tarafından
dünyada 16 ülkede 4 kadından biri seçildim

ve uygulanabilir geleneksel
ekonomiler yaratma konusunda

dünyada bir örnek seçildi
Cercis Murat Konağı'nın açılma projesi.

Sonra 2007 yılında yine
sosyal girişimcilik ödülü aldık

çünkü bütün herkesi
içine katmıştık bu işin.

Sonra 2011 yılında Türkiye'nin
Kadın Girişimcisi seçildim.

Sonra Japon Devlet Televizyonu geldi,
bana dediler ki,

"Güney'de balıkçı köylerimiz var bizim,
tsunamiden çok etkileniyorlar

ve o geleneksel yapıyı bozmadan
onlara bir şeyler yapmak istiyoruz,

örnekler göstermek istiyoruz

ve araştırdık sizin projeniz
kulağımıza çok hoş geldi,

sizin belgeselinizi
hazırlamak istiyoruz," dedi.

Japon NHK Televizyonu bizim Japonca
bir belgeselimizi hazırladı,

onlara harika mesajlar verdik.

Sonra National Geographic geldi

ve biz muhteşem bir iş yaptık.

2014 yılına geldiğimiz zaman,

turist sayısı 11 binden 700 bine --

(Alkış)

yatak kapasitesi 220'den 5.800'e ulaştı.

Bunu Mardinlinin kendisi yaptı.

Küçük bir restoran örneğinde,

bir kadın ve o kadının
değişimine inanan bir kadın

ve ona inanan kadınlarla

bir turizm endüstrisi,
bir turizm ekonomisi kuruldu şehirde

ve herkes bundan para kazanmaya başladı.

Öyle bir sorumluluk yüklenmişim ki

sonradan bunu sokakta
gezince daha iyi anladım.

Sonra işler ters gitmeye başladı.

Ne oldu biliyor musunuz?

Önce Kobani olayları başladı,
sonra 2015 haziran seçimleri

ve arkasından Cizre olayları,
kimse gelmemeye başladı Mardin'e.

Sokakta yürüyemez hâle geldim
çünkü büyük bir sorumluluktu,

herkes bana şeyi soruyordu,

"Ebru ne zaman turist gelecek?
Ne olacak bu işin sonu?"

10 gün evden çıkmadım, çok ağladım

ama çok iyi bir network,
iyi insanlar biriktirmişim.

Sonra annem ve babam
çok iyi iş çıkarmışlar,

harika bir kardeşim,
"Ebru ne yapıyorsun?" dedi.

Hiçbir şey yapamıyorum, dedim
ve bu çaresizlik içerisindeyim.

Ne yapmam gerektiğini bilmiyorum, dedim.

"Tekrar başa dön," dedi.

Neye, dedim.

"En iyi bildiğin işten başla."

Çünkü ben yanımda çalışan
aşçılarımın hepsi kadın

ve hiç kadro değişmedi
ve o kadınlara dedim ki,

"en iyi bildiğiniz iş nedir?"

"El işi yapabiliriz," dedi.

Peki, dedim, oturun.

Ablam Muhteşem Yüzyıl'ın merchandising
ürünlerini üretiyordu, bize ürün gönderdi

ve o kadınlara geleneksel Mardin'deki
el sanatlarını modernize ederek

yeni ürünler geliştirme
konusunda tasarımlar gönderdi.

O aşçı kadınlarla
gündüz yemeklerimizi yapıp

öğleden sonra boş olan restoranın bir
odasında yeni ürünler yapmaya başladık.

18 yaşındaki kızım Instagram yolunu açtı.

Dedi ki, "Anne biz bunu İstanbul'da
başkalarına da pazarlayabiliriz."

Sonra bir Instagram hesabı oldu.

Sonra, KAGİDER üyesiyim,
Kadın Girişimciler Derneği,

başkanı aradım.

Senem dedim, aklım buraya kadar
yetti bana yardımcı olmanız lazım.

Ben bir işe başladım,

turist bize gelemiyorsa biz onlara
gitmeliyiz mantığıyla böyle bir iş yaptık,

bize destek olun.

Hemen bir çember çevrildi,
onlar bize destek oldu.

İnanılmaz bir iş yaptık,
herkes bizi tanıdı.

Sonra Hürriyet gazetesinden
Gila Benmayor, bizim --

anlattırdı, benim yaptıklarımı anlatıp

sonra Hayatım Yenibahar diye de
bir isim koyduk kendimize.

Mardin mutfağında kullanılan
en önemli baharattır yenibahar.

Hem tatlıda hem tuzluda kullanılır,
bana göre Mardin'de kadını temsil ediyor.

Hayatım Yenibahar olsun
projemizin adı dedik

ve ondan sonra geleneksel takılar
yapmaya, üretimler yapmaya başladık.

Sonra şu anda Amerika'da,
Arjantin'de,

Fransa'da ve İngiltere'de
ürünlerimiz satılıyor.

50 kadın çalışıyor bu işte,
o ayrı bir sektör olarak geri döndü.

Sonra İstanbul'da
bir restoran Eataly bize dedi ki,

"Gelin lansmanınızı biz yapalım,
harika bir iş yapıyorsunuz."

Biz lansmanımızı orada yaptık

ve herkese kendimizi anlatmaya başladık.

Aslında krizleri iyi yönetmek gerekiyor.

Şu anda orada en büyük sorun göçtü,
herkes göçü düşünüyordu.

"Biz buradan gidelim daha iyi işe."

Şimdi imkânsızlıklar içerisinde
göçü düşünen insanların

büyük şehre gittiği zaman

ne gibi sorunlarla karşılaşacağını

hep aklımda düşündüm

ve ben bu insanlara emek vermiştim.

17 yıl boyunca bu insanlara bir şeyler
anlattım, yapabileceklerini anlattım.

Birlikte bir iş başarmıştık,

dolayısıyla en büyük sıkıntı oydu

ve yavaş yavaş bunun önüne geçebiliyorduk.

Bu, başka insanlara da
örnek olmaya başladı.

İnternet diye bir şey var

ve biz bunu kullanarak nerelere
varacağımızı göstermek istedik

ve bunu gösterdik ve lansmanımızı
yaptık İstanbul'da Zorlu Center'da.

Sonra bir uçak firması,
Anadolu Jet bizi uçaklarına taşıdı.

Dedi ki, "Burada böyle kadınlar
var, bu işleri yapıyorlar."

Nisan sayısında bizi anlattı.

Yolumuz başka bir yere vardı.

Harran'da, Hasankeyf'ten Harran'a yeni
tayini çıkmış bir kaymakamla tanıştım ben.

Dedi ki, "Ebru Hanım
harika bir iş yapmışsınız.

Lütfen yaptıklarınızı
bize de anlatın," diye.

Nasıl, dedim.

Zamana bakıyorum geçti mi,
bana vakit verin.

Nasıl, dedim.

"Bu bir model," dedi,
"biz de lütfen bunu yapalım."

Urfa Güney Doğu'da, Türkiye'de
kadının en dezavantajlı olduğu yer

Harran bunun daha da gerisinde.

Adam oraya atandıktan sonra
bir şeyler yapmak istemiş kadınlar için

ama hiçbir şey yapamamış.

Önce karısını koymuş
Aile Destek Merkezi'nin başına,

sonra kadınlar gelmeye başlamış.

O sırada bir gastronomi projesi yazmış.

Ben öncelikle Hayatım Yenibahar
modelini onlara uygulamak için gittim.

Sonra Birleşmiş Milletler'den
gastronomi projesi onaylandı

ve o gastronomi projesinin
eğitimlerini verdim 160 kişiye.

Sonra o kadınlarla birlikte yine
Eataly'e döndük, bir restoran açtık.

İşbaşı eğitimlerini pamuk tarlasından
aldığımız kadınları bu sefer,

bu arada bunların başında Mardin'deki
aşçı kadınlar var, onlar bu işi yürüttüler

ve sonra dediler ki, işte Eataly'de biz
işbaşı eğitimlerini yaptık o insanların.

Sonra üç ay sonra
proje eğitim süreci tamamlandı.

Mardin'de Harran'da iki gastronomi
okulu ve restoran açılıyor

ve 160 kişi istihdam ettik.

Bu sırada Suriyeli mültecileri de
bu işe dahil ettik.

%30 oranında onlara da yer açtık.

Harran kampında çalıştım,
neler yapabildiklerini gördüm.

Harika bir iş başardık onlarla da.

(Alkış)

Yaptığım iş bitmedi, son bir şey kaldı.

KAGİDER üyesiyim,

harika insanlarla ve harika bir network'le
harika insanlar biriktirmişim.

"Çok değerli bir iş yapıyorsun arkadaşım.
Seni desteklemek istiyoruz," dediler.

Sonra İstanbul'dan birçok iş dünyasından
büyük firmaların, kurumsal firmaların

ve birçok insanın
gönlünü koyarak yaptıkları

Hayatım Yenibahar Derneği'ni kurduk.

Kırsal kalkınmada öncelikli yerlerde,

Suriyeli mültecileri de içine dahil ederek
istihdam projeleri oluşturup

göçü önlemek için istihdamda
insanları orda istihdam etmek,

orada yaşamalarını sağlamak için
şimdi istihdam projeleri yapıyoruz.

Şuna inanıyorum --

ben çok uzattım,

batıdan gelen her insanın doğu için
bir şans olduğunu düşünüyordum.

(Alkış)

Artık öyle düşünmüyorum.

Doğunun insanı kendisi için bir şans,
yeter ki birileri onlara şans versin.

Bu şansın birer parçası sizlersiniz.

Lütfen oradaki güvenlik sorunu
dünyanın her yerinde var artık,

biz bir arada olmalıyız, el ele olmalıyız.

Dolayısıyla oraya daha sık gelin,
bu şansı birlikte büyütelim.

(Alkış)

Hayatımı şöyle söyleyeceğim,
babamla barıştık.

Dedi ki, "Sen çok büyük bir iş
yaptın, ben seni anlayamadım."

Sonra o gitti.

Sonra kaçmasın diye bir
Mardin'li buldum, onunla evlendim.

Üç tane çocuk yaptım

ve onlarla birlikte
harika işler yapıyoruz,

bir gün Mardin'e yolunuz mutlaka
düşerse konağıma bekliyorum.

Bu projeleri birlikte büyütmek için.

Çok teşekkür ediyorum.

(Alkış)