တကယ်ပဲ ရာသီဥတုအခြေအနေက ပိုမို ပြင်းထန်လာနေပြီလား။
-
0:06 - 0:09၂၀၁၆ခုနှစ် မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း
-
0:09 - 0:13မိုးလေ၀သပညာရှင်များက ကမ္ဘာတ၀န်းမှာ
အပူလှိုင်းစံချိန်သစ်များ၊ -
0:13 - 0:17ဆိုးရွားတဲ့ ကယ်လီဖိုးနီးယားနဲ့
ဩစတေးလျ တောမီးလောင်မှုတွေနဲ့ -
0:17 - 0:22အကြာဆုံး အပူပိုင်း ဆိုင်ကလုန်းအမျိုးအစား
၅ မျိုးတို့ကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ -
0:22 - 0:27အနှစ်လေးဆယ်အတွင်း ပြင်းထန်တဲ့မိုးလေ၀သ
အခြေအနေ အရေအတွက် မြင့်တက်လျက်ရှိပြီး -
0:27 - 0:31အလားတူ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ
ရှိတယ်လို့ ခန်ံ့မှန်းထားကြပါတယ်။ -
0:31 - 0:34ဒါပေမဲ့ ဒီသဘာ၀ဘေးအန္တရာယ်တွေက
သာမန် မိုးလေ၀သအခြေအနေ ဆိုးရွားမှုပဲလား။ -
0:34 - 0:37ဒါမှမဟုတ် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့်လား။
-
0:37 - 0:40ဒီမေးခွန်းကိုဖြေဖို့အတွက်
-
0:40 - 0:44မိုးလေ၀သနှင့်ရာသီဥတုတို့ရဲ့ ခြားနားချက်၊
သူတို့အကြောင်း၊ကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်ထုတ်ပုံ -
0:44 - 0:48ယင်းခန့်မှန်းချက်များနောက်ကွယ်က
ညွှန်ပြချက်တွေကို သိထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ -
0:48 - 0:52ပညာရှင်များက "မိုးလေ၀သ"ကို
ဒေသတစ်ခုရဲ့ အချိန်ကာလတစ်ခုအတွင်းရှိ -
0:52 - 0:55လေထုအခြေအနေလို့ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားပါတယ်။
-
0:55 - 0:58လက်ရှိမှာ သုတေသီများက နောင်လာမည့်
အပတ်အတွက် ဒေသတွင်းမိုးလေ၀သအခြေအနေကို -
0:58 - 1:01အကြမ်းအားဖြင့် ၈၀%ခန့်
တိကျအောင် ခန့်မှန်းနိုင်ကြပါတယ်။ -
1:01 - 1:05"ရာသီဥတု"ကတော့ ဒေသတစ်ခုရဲ့ လတစ်လ
ဒါမှမဟုတ် တစ်လထက်ပိုတဲ့ကာလအတွင်း -
1:05 - 1:08လေထုရဲ့ပျမ်းမျှအခြေအနေကို ပြသပါတယ်။
-
1:08 - 1:13ရာသီဥတုခန့်မှန်းချက်များက လာမည့်ဆယ်စုနှစ်
ရဲ့ပျမ်းမျှအပူချိန်ကို ခန့်မှန်းနိုင်ပေမဲ့ -
1:13 - 1:18ဖြစ်လာနိုင်တဲ့မိုးလေ၀သအခြေအနေ
အတိအကျကိုတော့ မပြောပြနိုင်ပါဘူး။ -
1:18 - 1:22ဒီခန့်မှန်းချက်နှစ်မျိုးက မတူညီတဲ့
အချက်အလက်တွေအပေါ် -
1:22 - 1:25အခြေခံထားတာဖြစ်တဲ့အတွက်
ယခုလို ကွဲပြားနေရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ -
1:25 - 1:27မိုးလေ၀သအခြေအနေကို ခန့်မှန်းနိုင်ဖို့
-
1:27 - 1:31ပညာရှင်များအနေနဲ့ ဒေသတစ်ခုရဲ့ လေထုအတွင်း
ရှိ မိုးလေ၀သအခြေအနေကိုဆုံးဖြတ်နိုင်တဲ့ -
1:31 - 1:38မိုးရေချိန်၊ လေထုဖိအား၊ သိပ်သည်းဆ၊ လေတိုက်
နှုန်းနဲ့လေလမ်းကြောင်းရဲ့ လက်ရှိအဆင့်ကို -
1:38 - 1:40တိုင်းတာရန် လိုအပ်ပါတယ်။
-
1:40 - 1:44ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အခြေစိုက်စခန်း
ပေါင်း၈၀၀ကျော်မှ မိုးလေ၀သပညာရှင်များက -
1:44 - 1:48မိုးပျံပူဖောင်းများကို တနေ့နှစ်ကြိမ် လေထု
အတွင်းကို လွှတ်တင်လေ့ရှိကြတယ်။ -
1:48 - 1:51မိုးပျံပူဖောင်းတွေက "radiosonde"
ဟုခေါ်သော ကိရိယာများကို -
1:51 - 1:54သယ်ဆောင်တယ်၊ ဒါတွေက ကနဦး
အခြေအနေများကို တိုင်းတာပြီး -
1:54 - 1:58တွေ့ရှိချက်များကို နိုင်ငံတကာ
မိုးလေ၀သစင်တာများသို့ ပို့ပေးတယ်။ -
1:58 - 2:01ဒီကနေ ရရှိလာသောအချက်အလက်များကို အခြေခံပြီး
-
2:01 - 2:05ပညာရှင်များက မိုးလေ၀သ
ခန့်မှန်းချက်များကို ထုတ်ပြန်ကြသည်။ -
2:05 - 2:07ဖြစ်ချင်တော့ ပြီးပြည့်စုံတဲ့
-
2:07 - 2:10ခန့်မှန်းချက်တစ်ခုကိုထုတ်ပြန်ဖို့
တားဆီးနေတဲ့ အရာ ရှိနေပါတယ်။ -
2:10 - 2:13မိုးလေ၀သသည် အခြေခံအားဖြင့်
ရှုပ်ထွေးလွန်းသောစနစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ -
2:13 - 2:17ဆိုလိုတာက ယင်းသည် အံ့ဩဖို့ကောင်းအောင်
အထိခိုက်မခံတဲ့အရာဖြစ်ပြီး -
2:17 - 2:21စနစ်၏အစိတ်အပိုင်းအားလုံးကို နားမလည်ဘဲ
ပြီးပြည့်စုံစွာ ခန့်မှန်းနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး -
2:21 - 2:26ဆယ်ရက်တာကာလအတွင်း
အလွန်သေးငယ်သော နှောင့်ယှက်မှုလေးတစ်ခုက -
2:26 - 2:30လေထုအခြေအနေအပေါ် ကြီးမားတဲ့
အကျိုးသက်ရောက်မှု ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ရုံသာမက -
2:30 - 2:36ရက်သတ္တပတ်နှစ်ပတ်နောက်ပိုင်း မိုးလေဝသကိူ
ခန့်မှန်းမရနိုင်အောင် ဖြစ်စေတာပါ။ -
2:36 - 2:39ရာသီဥတုခန့်မှန်းချက်များကတော့ မိုးလေ၀သ
လှိုင်းလေထန်တာ ပိုနည်းတယ်။ -
2:39 - 2:41ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် ဒေသတစ်ခုရဲ့ရာသီဥတုက
-
2:41 - 2:45မိုးလေ၀သရဲ့ အချက်အလက်ကို
ပျမ်းမျှယူထားခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ -
2:45 - 2:47ဒါ့အပြင် ရာသီဥတုခန့်မှန်းချက်ထုတ်ရာမှာ
-
2:47 - 2:50လေထုအတွင်း လက်ရှိ
ဖြစ်ပေါ်နေတာကို လျစ်လျူရှုပြီး -
2:50 - 2:54ဖြစ်နိုင်တဲ့အရာများကိုသာ အဓိကထား
တာကြောင့်မို့လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ -
2:54 - 2:58ယင်းတို့ကို ကန့်သတ်အခြေအနေများလို့ခေါ်ပြီး
-
2:58 - 3:03ရာသီဥတုနှင့်မိုးလေ၀သတို့မှ
ကန့်သတ်ချက်များပဲဖြစ်ပါတယ်။ -
3:03 - 3:07ကန့်သတ်အခြေအနေရဲ့ဥပမာတစ်ခုက
နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်ဖြာထွက်ခြင်းပါ။ -
3:07 - 3:13နေနှင့် တည်နေရာတစ်ခုအကြားရှိ တိကျတဲ့
အကွာအဝေးနှင့်ထောင့်ကို စိစစ်ခြင်းဖြင့် -
3:13 - 3:16ဒီဧရိယာမှ လက်ခံရရှိမယ့်အပူပမာဏကို
သိရှိနိုင်ပါတယ်။ -
3:16 - 3:20တစ်နှစ်ပတ်လုံး နေရဲ့လှုပ်ရှားမှုကို
သိနေတဲ့အတွက်ကြောင့် -
3:20 - 3:23၎င်း၏ အပူချိန်ပေါ်သက်ရောက်မှုကို
တိကျစွာ ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။ -
3:23 - 3:26နှစ်ပေါင်းများစွာ စုဆောင်းထားတဲ့
ဒေတာများကို ပျမ်းမျှယူခြင်းဖြင့် -
3:26 - 3:29အချိန်ကာလာအလျောက် ပုံမှန်ဖြစ်လေ့
ရှိတဲ့ပုံစံတွေကို ထုတ်ဖော်နိုင်ပါတယ်။ -
3:29 - 3:35ကန့်သတ်အခြေအနေအများစုက တဖြည်းဖြည်း
ပြောင်းတဲ့ တန်ဖိုးတွေ ကောင်းစွာသတ်မှတ်တယ်။ -
3:35 - 3:40ဒါက သုတေသီတွေကို အနာဂတ် နှစ်တွေအတွေအတွက်
ရာသီဥတုကို စိတ်ချက်ချ ခန့်မှန်းခွင့်ပေးတယ် -
3:40 - 3:42ဒါပေမဲ့ ဒီမှာ ခဲရာခဲဆစ်နိုင်တဲ့ နေရာပါ။
-
3:42 - 3:46ကန့်သတ် အခြေအအနေထဲက မပြောပလောက်တဲ့
ပြောင်းလဲမှုက ကမောက်ကမ ရာသီဥတုစနစ်မှာ -
3:46 - 3:49ကြီးမားတဲ့ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုကို
ကိုယ်စားပြုပါတယ်။ -
3:49 - 3:51ဥပမာပြရရင် လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း၁၅၀အတွင်း
-
3:51 - 3:56ကမ္ဘာမြေ၏မျက်နှာပြင်အပူချိန်ဟာ
၁ ဒီဂရီဆဲလ်စီးရပ်စ်နီးပါး တိုးလာပါတယ်။ -
3:56 - 3:58ဒီပြောင်းလဲမှုဟာ သေးငယ်တယ်လို့ထင်ရပေမဲ့
-
3:58 - 4:02ဒီ ၁ ဒီဂရီဆိုတဲ့ပြောင်းလဲမှုကြောင့်
လေထုထဲမှာ အကြမ်းအားဖြင့် -
4:02 - 4:07နျူကလီယားထိပ်ဖူး ၁သန်းနဲ့ညီမျှတဲ့
စွမ်းအင် တိုးလာပါတယ်။ -
4:07 - 4:09ဒီ ကြီးမားတဲ့စွမ်းအင်ထုက အပူလှိုင်းများ၊
-
4:09 - 4:16မိုးခေါင်မှုများ၊ မုန်တိုင်းများ
ဖြစ်ပေါ်မှုမှာ သိသိသာသာတိုးမြင့်လာပါတယ်။ -
4:16 - 4:20ပြင်းထန်တဲ့မိုးလေ၀သ တိုးပွားလာမှုက ကျပန်း
လား(သို့)ပြောင်းနေသောရာသီဥကြောင့်လား။ -
4:20 - 4:22အဖြေကတော့
-
4:22 - 4:26မိုးလေ၀သက အမြဲတမ်း
ကမောက်ကမ ဖြစ်နေမယ်ဆိုပေမဲ့ -
4:26 - 4:32ရာသီဥတုအတွင်းက အပြောင်းအလဲတွေက ပြင်းထန်သော
မိုးလေ၀သအခြေအနေဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးစေတာပါ။ -
4:32 - 4:35သိပ္ပံပညာရှင်များက ရာသီဥတု
အခြေအနေ ပြောင်းလဲလာပြီး -
4:35 - 4:41လူသား အပြုအမူများက ဒီပြောင်းလဲမှုကို
မြန်ဆန်စေပါတယ်ဆိုတာကိူ လက်ခံလုနီးပါးပါ။ -
4:41 - 4:42ကံကောင်းတာက
-
4:42 - 4:46လူသားတွေရဲ့ဘယ်အပြုအမူတွေက ရာသီဥတု
အပေါ် အများဆုံး အသက်ရောက်မှူရှိတယ်ဆိုတာ -
4:46 - 4:50ဘယ်ကန့်သတ်အခြေအနေအမျိုးအစား ပြောင်းလဲ
နေသလဲကို ခြေရာခံကာ သိရှိနိုင်ပါတယ်။ -
4:50 - 4:54ဒါကြောင့် နောင်လာမည့်လအတွက်မိုးလေ၀သ
အခြေအနေက ပဟေဠိတစ်ခုအနေနဲ့ ရှိတာတောင် -
4:54 - 4:59အားလုံး အတူတကွပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်ကာ
နောင်လာမည့် ရာစုနှစ်များအတွက်ရာသီဥတုကို -
4:59 - 5:01ကြိုတင်ကာကွယ်ထားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
- Title:
- တကယ်ပဲ ရာသီဥတုအခြေအနေက ပိုမို ပြင်းထန်လာနေပြီလား။
- Speaker:
- R. Saravanan
- Description:
-
more » « less
အပြည့်အစုံကို https://ed.ted.com/lessons/is-the-weather-becoming-more-extreme-r-saravanan တွင် ကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။
၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၉ ခုနစ်အတွင်း စံချိန်တင် အပူလှိုင်းများ၊ ပြင်းထန်တဲ့တောမီးလောင်မှုများ နှင့် အရှည်ကြာဆုံး အပူပိုင်းဆိုင်ကလုန်းအမျိုးအစား၅ ကို တွေ့ကြုံခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်လေးဆယ်အတွင်း ဆိုးရွားတဲ့မိုးလေ၀သအဖြစ်အပျက်အရေအတွက်မှာ တိုးမြင့်လျက်ရှိပြီး ထိုကဲ့သို့ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားလိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။ ဒါဆို ဒီဆိုးရွားပြင်းထန်တဲ့ မိုးလေ၀သအခြေအနေမြင့်တက်လာမှုက အမှတ်မထင် ဖြစ်ပေါ်မှုပဲလား ဒါမှမဟုတ် ပြောင်းလဲနေတဲ့ရာသီဥတုကြောင့်လားဆိုတာကို R. Saravanan က လေ့လာထားပါတယ်။ သင်ခန်းစာကို R. Saravanan က ပြုစုပြီး Hype CG က ရိုက်ကူးထားပါတယ်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:02
|
sann tint approved Burmese subtitles for Is the weather actually becoming more extreme? | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Is the weather actually becoming more extreme? | |
|
|
sann tint accepted Burmese subtitles for Is the weather actually becoming more extreme? | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Is the weather actually becoming more extreme? | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Is the weather actually becoming more extreme? | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Is the weather actually becoming more extreme? | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Is the weather actually becoming more extreme? | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for Is the weather actually becoming more extreme? |