Return to Video

Dụng cụ để khắc phục một trong những thời khắc nguy hiểm nhất ở phẫu thuật

  • 0:01 - 0:03
    Lần đầu tiên tôi đứng trước phòng mổ
  • 0:03 - 0:05
    và chứng kiến một ca phẫu thuật,
  • 0:05 - 0:07
    Tôi không biết nên mong đợi điều gì.
  • 0:07 - 0:09
    Tôi từng là sinh viên kỹ thuật
  • 0:09 - 0:11
    Tôi cứ nghĩ mọi thứ sẽ giống như trên Tivi
  • 0:11 - 0:13
    Những tiếng máy móc đằng sau lưng
  • 0:13 - 0:16
    Mồ hôi nhễ nhại trên gương mặt
    của các bác sĩ phẫu thuật
  • 0:16 - 0:19
    Nhưng sự thật không như vậy chút nào.
  • 0:19 - 0:20
    Nhạc thì được bật lên,
  • 0:20 - 0:23
    tôi nghĩ đó là bản hit hay nhất
    của Madonna. (tiếng cười)
  • 0:23 - 0:25
    Và có rất nhiều cuộc đối thoại,
  • 0:25 - 0:27
    không chỉ riêng về
    vấn đề nhịp tim bệnh nhân
  • 0:27 - 0:30
    mà còn về thể thao
    và kế hoạch cuối tuần.
  • 0:30 - 0:32
    Và từ đó, tôi chứng kiến
    càng nhiều ca mổ,
  • 0:32 - 0:34
    tôi càng nhận ra nó chính là như vậy.
  • 0:34 - 0:36
    Nói một cách khác, nó như là
    một ngày bình thường ở công sở.
  • 0:36 - 0:38
    Nhưng mọi thứ vẫn như thế đều đặn
  • 0:38 - 0:40
    và khi nhạc tắt dần
  • 0:40 - 0:42
    mọi người đều im lặng,
  • 0:42 - 0:45
    và đều chăm chú nhìn vào cùng một thứ.
  • 0:45 - 0:47
    Và khi bạn biết khi có gì đó rất hệ trọng
  • 0:47 - 0:49
    và nguy hiểm đang xảy ra.
  • 0:49 - 0:50
    Lần đầu tôi chứng kiến nó
  • 0:50 - 0:52
    tôi được xem kiểu phẫu thuật
  • 0:52 - 0:54
    gọi là phẫu thuật nội soi ổ bụng
  • 0:54 - 0:56
    Và cho những ai chưa biết đây là gì
  • 0:56 - 0:59
    phẫu thuật nội soi ổ bụng,
    thay vì một vết rạch lớn
  • 0:59 - 1:01
    mà bạn phải chịu đựng
    sau khi thực hiện ca mổ
  • 1:01 - 1:03
    việc nội soi ổ bụng là
    những bác sĩ sẽ tạo ra
  • 1:03 - 1:07
    ba hay nhiều vết rạch nhỏ
    trên người bệnh nhân
  • 1:07 - 1:09
    sau đó sẽ chèn vào một số dụng cụ y khoa
  • 1:09 - 1:10
    và một cái máy quay
  • 1:10 - 1:14
    mọi thứ sẽ được tiến hành
    trong cơ thể bệnh nhân.
  • 1:14 - 1:17
    Điều này rất tuyệt vì nó hạn chế
    nhiễm trùng sau mổ,
  • 1:17 - 1:20
    ít đau hơn, thời gian hồi phục ngắn hơn.
  • 1:20 - 1:23
    Nhưng có một nhược điểm,
  • 1:23 - 1:24
    bởi vì những vết rạch được tạo ra
  • 1:24 - 1:27
    từ một thiết bị dài và nhỏ
  • 1:27 - 1:28
    gọi là Trocar (dùi chọc).
  • 1:28 - 1:31
    Cách mà bác sĩ mổ sử dụng thiết bị này
  • 1:31 - 1:32
    là anh ta lấy nó
  • 1:32 - 1:34
    và đưa vào ổ bụng người bệnh
  • 1:34 - 1:37
    đến khi tìm được vị trí chính xác.
  • 1:37 - 1:40
    Lý do tại sao mọi người trong phòng mổ
  • 1:40 - 1:43
    đều chăm chú nhìn thiết bị đó
  • 1:43 - 1:46
    vì người bác sĩ đó phải rất cẩn trọng
  • 1:46 - 1:48
    không thể hấp tấp
  • 1:48 - 1:52
    và phải thật chính xác khi đưa vào
    trong cơ quan nội tạng, và mạch máu.
  • 1:52 - 1:54
    Vấn đề này khá quen thuộc
    đối với các bạn
  • 1:54 - 1:56
    vì tôi biết chắc rằng mọi người
    đã từng gặp ở đâu đó.
  • 1:56 - 1:58
    (tiếng cười)
  • 1:58 - 2:00
    Nhớ cái này không?
  • 2:00 - 2:04
    (Vỗ tay)
  • 2:04 - 2:06
    Các bạn biết rằng cứ mỗi giây
  • 2:06 - 2:07
    cái ống hút này sẽ xuyên qua
  • 2:07 - 2:09
    và bạn không biết
    liệu nó có lệch sang chỗ khác
  • 2:09 - 2:11
    và xuyên thẳng đến tay bạn,
  • 2:11 - 2:13
    hoặc liệu bạn có bị dính nước trái cây
    mọi chỗ không,
  • 2:13 - 2:16
    nhưng bạn cảm thấy rất sợ hãi, phải không?
  • 2:16 - 2:18
    Mỗi lần bạn làm như thế
  • 2:18 - 2:20
    bạn sẽ trải qua những xúc cảm
    vật lí tương tự
  • 2:20 - 2:23
    mà tôi đã chứng kiến trong ca mổ đó.
  • 2:23 - 2:26
    Và nó thực sự là một vấn đề.
  • 2:26 - 2:29
    Năm 2003, hiệp hội FDA từng tuyên bố rằng
  • 2:29 - 2:32
    đường mổ nội soi có thể là
    một trong những bước nguy hiểm nhất
  • 2:32 - 2:34
    trong phẫu thuật xâm lấn tối thiểu.
  • 2:34 - 2:36
    Một lần nữa vào năm 2009,
    có một tờ báo nói rằng
  • 2:36 - 2:39
    dùi chọc chiếm hơn nửa
  • 2:39 - 2:42
    của những biến chứng chủ yếu
    trong phẫu thuật nội soi.
  • 2:42 - 2:43
    Và, nhân tiện
  • 2:43 - 2:47
    điều này vẫn chưa thay đổi sau 25 năm.
  • 2:47 - 2:48
    Khi tôi tốt nghiệp đại học,
  • 2:48 - 2:50
    đây là thứ mà tôi từng mơ ước được làm.
  • 2:50 - 2:52
    Tôi cố gắng giải thích cho bạn của tôi
  • 2:52 - 2:54
    chính xác thì tôi đang dành
    thời gian để làm gì,
  • 2:54 - 2:56
    và tôi nói,
  • 2:56 - 2:58
    "Nó giống như khi bạn đục tường
  • 2:58 - 3:01
    để treo vật gì lên trong căn hộ của bạn.
  • 3:01 - 3:05
    Giống như cái mũi khoan
    lần đầu khoan vào tường
  • 3:05 - 3:09
    và gây ra một lỗ hổng lớn. Phải không?"
  • 3:11 - 3:13
    Và anh ta nhìn tôi, nói rằng,
  • 3:13 - 3:17
    "Ý cậu là nó giống như việc khoan vào
    não bộ con người phải không?"
  • 3:17 - 3:19
    Và tôi nói, "Gì chứ?"
    (tiếng cười)
  • 3:19 - 3:22
    Và tôi tra cứu điều đó và họ thực sự
    khoan vào não bộ người
  • 3:22 - 3:24
    Rất nhiều thủ thuật phẫu thuật thần kinh
  • 3:24 - 3:28
    bắt đầu bằng mũi khoan xuyên sọ.
  • 3:28 - 3:30
    Và nếu bác sĩ mổ không cẩn thận,
  • 3:30 - 3:33
    anh ta có thể đâm thẳng vào não.
  • 3:33 - 3:36
    Và từ đó tôi bắt đầu suy nghĩ,
  • 3:36 - 3:39
    Được rồi, khoan sọ, mổ nội soi,
  • 3:39 - 3:41
    tại sao không phải
    những lĩnh vực y tế khác?
  • 3:41 - 3:43
    Bởi vì nghĩ xem, lần cuối
    bạn gặp bác sĩ
  • 3:43 - 3:45
    và bạn không gặp vấn đề gì là khi nào?
    Đúng không?
  • 3:45 - 3:47
    Vậy thì sự thật là
  • 3:47 - 3:49
    lỗ châm có ở mọi lĩnh vực y tế.
  • 3:49 - 3:52
    Và đây chỉ là vài trong số những quy trình
    mà tôi tìm được
  • 3:52 - 3:55
    có sự liên quan của bước chích mô.
  • 3:55 - 3:57
    Và nếu chúng ta chỉ lấy 3 trong số đó --
  • 3:57 - 4:01
    phẫu thuật nội soi,
    gây tê ngoài màng cứng và khoan sọ --
  • 4:01 - 4:05
    mỗi phương pháp này
    gây ra hơn 30000 biến chứng
  • 4:05 - 4:08
    mỗi năm trên đất nước này nói riêng.
  • 4:08 - 4:11
    Tôi thấy nó là một vấn đề
    đáng được giải quyết.
  • 4:11 - 4:13
    Hãy nhìn những thiết bị này một chút
  • 4:13 - 4:16
    chúng được sử dụng
    cho những loại phẫu thuật này.
  • 4:16 - 4:19
    Tôi đã đề cập đến gây mê.
    Đây chính là kim gây mê.
  • 4:19 - 4:21
    Nó được dùng để đâm xuyên qua
    các dây chằng cột sống
  • 4:21 - 4:24
    và vận chuyển chất gây mê trong khi sinh.
  • 4:24 - 4:26
    Đây là một tập hợp các công cụ
    sinh thiết tủy xương.
  • 4:26 - 4:28
    chúng được sử dụng để
    đưa sâu vào trong xương
  • 4:28 - 4:32
    và thu thập tủy xương
    hoặc các mẫu xương bị tổn thương.
  • 4:32 - 4:34
    Còn đây là một cái lưỡi lê
    từ cuộc nội chiến.
  • 4:34 - 4:37
    ( Cười)
  • 4:37 - 4:40
    Nếu tôi đã nói với bạn nó là một
    thiết bị y tế dùng để đâm xuyên
  • 4:40 - 4:41
    bạn phải tin tôi thôi.
  • 4:41 - 4:44
    Bởi vì điểm khác biệt ở đâu?
  • 4:44 - 4:46
    Càng nghiên cứu sâu về nó
  • 4:46 - 4:47
    tôi càng suy nghĩ rằng phải có
  • 4:47 - 4:49
    một cách tốt hơn để làm điều này.
  • 4:49 - 4:52
    Và chìa khóa với tôi trong vấn đề này
  • 4:52 - 4:54
    là tất cả những dụng cụ khác biệt này
  • 4:54 - 4:58
    có chung những đặc điểm về vật lí cơ bản.
  • 4:58 - 4:59
    Vậy chúng là gì?
  • 4:59 - 5:01
    Hãy quay lại việc khoan xuyên tường.
  • 5:01 - 5:05
    Vậy bạn đang tác dụng
    một lực khi khoan tới bức tường.
  • 5:05 - 5:08
    Và theo Newton thì bức tường cũng sẽ
    tác dụng trở lại một lực,
  • 5:08 - 5:09
    cùng độ lớn và ngược chiều.
  • 5:09 - 5:11
    Vậy là, khi bạn khoan xuyên bức tường,
  • 5:11 - 5:13
    những lực đó sẽ cân bằng.
  • 5:13 - 5:15
    Nhưng sau đó sẽ có lúc
  • 5:15 - 5:17
    khi mũi khoan vừa xuyên qua
    mặt bên kia tường,
  • 5:17 - 5:20
    và ngay khoảnh khắc đó bức tường
    không thể tác động trở lại nữa.
  • 5:20 - 5:23
    Nhưng não của bạn vẫn chưa
    phản ứng trở lại với sự thay đổi đó.
  • 5:23 - 5:24
    Chính giây phút đó,
  • 5:24 - 5:27
    trong lúc bạn chưa phản ứng,
    bạn vẫn tiếp tục ấn,
  • 5:27 - 5:29
    và việc mất cân bằng lực này
    tạo ra gia tốc,
  • 5:29 - 5:32
    gây ra việc đâm quá sâu.
  • 5:32 - 5:36
    Nhưng nếu ngay tại giây phút đó,
  • 5:36 - 5:38
    bạn có thể kéo mũi khoan về,
  • 5:38 - 5:41
    chống lại sự gia tốc
    về phía trước thì sao?
  • 5:41 - 5:43
    Đó là điều tôi dự định làm.
  • 5:43 - 5:45
    Hãy tưởng tượng bạn có một dụng cụ
  • 5:45 - 5:48
    có đầu nhọn để cắt xuyên qua các mô mỏng
  • 5:48 - 5:51
    Đâu là cách đơn giản nhất
    để bạn kéo đầu nhọn đó về?
  • 5:51 - 5:53
    Tôi đã chọn một cái lò xo.
  • 5:53 - 5:55
    Khi bạn kéo dãn cái lò xo,
    bạn kéo được đầu nhọn đó ra
  • 5:55 - 5:57
    để nó sẵn sàng đâm qua các mô,
  • 5:57 - 5:59
    cái lò xo sẽ kéo đầu nhọn đó về.
  • 5:59 - 6:01
    Làm sao bạn có thể giữ
    đầu nhọn đó ở đúng vị trí
  • 6:01 - 6:03
    đến lúc đâm qua?
  • 6:03 - 6:06
    Tôi đã dùng cơ chế này.
  • 6:06 - 6:08
    Khi đầu nhọn của dụng cụ
    được ấn vào các mô,
  • 6:08 - 6:12
    cơ chế mở rộng ra phía ngoài
    và chêm vào vị trí đối diện bức tường.
  • 6:12 - 6:14
    Và ma sát mà nó tạo ra
  • 6:14 - 6:17
    khóa nó lại đúng nơi và không cho lò xo
    thu đầu nhọn về.
  • 6:17 - 6:19
    Nhưng ngay ở thời điểm đâm xuyên qua,
  • 6:19 - 6:21
    các mô không thể tác động trở lại
    đầu nhọn được nữa.
  • 6:21 - 6:23
    hệ thống được mở khóa
    và lò xo thu đầu nhọn về.
  • 6:23 - 6:26
    Để tôi cho các bạn xem
    quay chậm điều đã diễn ra.
  • 6:26 - 6:27
    Đây là khoảng 2000 khung hình/giây
  • 6:27 - 6:29
    và tôi muốn các bạn để ý đầu nhọn này
  • 6:29 - 6:32
    ở ngay phía dưới,
    gần xuyên thủng qua các mô
  • 6:32 - 6:35
    và bạn sẽ thấy
    ngay ở khoảnh khắc xuyên qua,
  • 6:37 - 6:40
    ngay đó, hệ thống được mở khóa và
    thu đầu nhọn về.
  • 6:40 - 6:42
    Tôi muốn cho các bạn xem lại,
    gần hơn một chút
  • 6:42 - 6:44
    Bạn sẽ thấy đầu lưỡi sắc bén,
  • 6:44 - 6:46
    và ngay khi nó xuyên qua màng cao su
  • 6:46 - 6:51
    nó sẽ biến mất
    vào lớp vỏ cùn màu trắng này.
  • 6:51 - 6:52
    Ngay đó.
  • 6:52 - 6:57
    Điều đó xảy ra trong vòng 4/100
    trên một giây sau khi đâm.
  • 6:57 - 7:01
    Và bởi vì dụng cụ này được thiết kế để
    giải quyết các vết đâm vật lí
  • 7:01 - 7:03
    và không chỉ cụ thể cho việc khoan sọ
  • 7:03 - 7:05
    hay phẫu thuật nội soi,
    hoặc các qui trình khác,
  • 7:05 - 7:08
    Nó được áp dụng trên các
    lĩnh vực y tế khác
  • 7:08 - 7:11
    và các mức chiều dài khác nhau.
  • 7:11 - 7:13
    Nhưng không phải lúc nào
    nó cũng trông thế này
  • 7:13 - 7:15
    Đây là mẫu thử nghiệm đầu tiên của tôi.
  • 7:15 - 7:18
    Vâng, những cái que gậy đó,
  • 7:18 - 7:19
    và có một miếng cao su ở đầu.
  • 7:19 - 7:22
    mất khoảng 30 phút để làm,
    nhưng nó hiệu quả.
  • 7:22 - 7:25
    Và nó cho tôi thấy ý tưởng
    của mình hiệu quả
  • 7:25 - 7:28
    và nó chứng minh công việc của dự án này
    cần thêm vài năm nữa.
  • 7:28 - 7:30
    Tôi làm việc này vì
  • 7:30 - 7:31
    vấn đề này thực sự thu hút tôi.
  • 7:31 - 7:34
    Nó khiến tôi phải thức đến khuya.
  • 7:34 - 7:37
    Nhưng tôi nghĩ nó cũng nên
    thu hút các bạn,
  • 7:37 - 7:38
    vì vấn đề này nó ở khắp nơi.
  • 7:38 - 7:43
    Điều đó có nghĩa tại một số thời điểm
    nó cũng sẽ là vấn đề của bạn.
  • 7:43 - 7:44
    Ngày đầu tiên vào phòng phẫu thuật
  • 7:44 - 7:47
    Tôi không bao giờ mong
    mình sẽ ở bên kia cái dùi chọc
  • 7:47 - 7:51
    Nhưng năm ngoái, tôi có viêm ruột thừa
    khi tôi đến thăm Hy Lạp.
  • 7:51 - 7:53
    Tôi đã ở bệnh viện ở Athens,
  • 7:53 - 7:54
    và bác sĩ mổ đã nói với tôi
  • 7:54 - 7:57
    ông ấy sẽ thực hiện phẫu thuật nội soi.
  • 7:57 - 7:59
    Ông ấy sẽ loại bỏ ruột thừa của tôi
    qua những vết rạch nhỏ,
  • 7:59 - 8:02
    và ông đã nói về những gì
    tôi có thể mong chờ về sự phục hồi,
  • 8:02 - 8:03
    và điều gì có thể xảy ra.
  • 8:03 - 8:07
    Ông ấy nói:"anh có câu hỏi nào không?"
    và tôi trả lời:"Chỉ một thôi, bác sĩ.
  • 8:07 - 8:09
    Ông sẽ dùng loại dùi chọc nào?"
  • 8:09 - 8:13
    Vì vậy, trích dẫn yêu thích của tôi
    về phẫu thuật nội soi
  • 8:13 - 8:16
    từ bác sĩ H. C. Jacobaeus:
  • 8:16 - 8:19
    " Việc tự đâm thủng gây ra rủi ro"
  • 8:19 - 8:22
    đó là trích dẫn ưa thích
    của tôi vì H.C. Jacobaeus
  • 8:22 - 8:26
    là người đầu tiên thực hiện
    phẫu thuật nội soi trên cơ thể người,
  • 8:26 - 8:30
    và ông ấy viết nó năm 1912.
  • 8:30 - 8:36
    Đây là một vấn đề đó làm bị thương và
    thậm chí giết người trong hơn 100 năm.
  • 8:36 - 8:38
    Thật dễ để nghĩ khi mọi vấn đề lớn tồn tại
  • 8:38 - 8:42
    có vài nhóm chuyên gia
    làm việc không ngừng để giải quyết chúng.
  • 8:42 - 8:45
    Sự thật không phải luôn như vậy.
  • 8:45 - 8:48
    Chúng ta nên tìm kiếm những vấn đề đó
  • 8:48 - 8:50
    và tìm cách để giải quyết chúng.
  • 8:50 - 8:54
    Nếu bạn có thể vượt qua một vấn đề
    đang bám lấy mình,
  • 8:54 - 8:55
    hãy để nó khiến bạn mất ngủ.
  • 8:55 - 8:58
    Để bản thân bạn trở nên say mê,
  • 8:58 - 9:01
    vì có rất nhiều mạng sống cần được cứu.
  • 9:01 - 9:04
    ( vỗ tay)
Title:
Dụng cụ để khắc phục một trong những thời khắc nguy hiểm nhất ở phẫu thuật
Speaker:
Nikolai Begg
Description:

Các bác sĩ ngày nay được khuyên nên kiểm tra da của bệnh nhân trước khi tiến hành phẫu thuật - với những vấn đề khó lường trước. Trong buổi thuyết trình này, mời mọi người cùng tìm hiểu xem làm thế nào để kĩ sư Nikolai Begg sử dụng vật lí để nâng cấp một dụng cụ y tế quan trọng, gọi là Trocar (dụng cụ dùng trong phẫu thuật) và khắc phục được nỗi lo của đa số bác sĩ khi tiến hành phẫu thuật.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:21

Vietnamese subtitles

Revisions