Ameliyattaki en tehlikeli anlardan birini çözen bir araç

Cerrahlar her gün prosedürlerden önce diğer tarafta olana zarar verme riski ile insan derisini deliyor. Bu etkileyici konuşmada, makine mühendisi Nikolai Begg'in fizik kullanarak trokar denilen tıbbi cihazı nasıl geliştirdiğini ve çoğu ameliyatın en tehlikeli anını nasıl iyileştirdiğini keşfedin.

Ameliyathanede bulunduğum ilk zamanlar

gerçek bir ameliyatı izlerken,

ne olacağıyla ilgili hiçbir fikrim yoktu.

Üniversitede bir mühendislik öğrencisiydim.

Televizyonda olduğu gibi
olacağını düşünüyordum.

Arkadan uğursuz bir müzik çalıyor,

cerrahın yüzünden dökülen
boncuk boncuk terler.

Fakat olay hiç de öyle değildi.

O gün çalan müzik,

sanırım Madonna'nın hit şarkılarıydı.
(Gülüşmeler)

Ayrıca sadece hastanın
kalp atışları değil,

spor ve hafta sonu planları hakkında da

bolca muhabbet vardı.

Ve o günden sonra,
ne kadar çok ameliyat izlediysem,

o kadar çok neyin nasıl olduğunu fark ettim.

Garip bir şekilde, ofiste farklı bir gündü.

Meğersem arada sırada

müziğin sesi kısılır,

herkes konuşmayı keser,

ve aynı şeye bakakalırmış.

İşte o zaman kesinlikle önemli

ve tehlikeli bir şey gerçekleştiğini
biliyorsunuz.

Laparoskopik ameliyat denilen

bir çeşit ameliyatı izlediğimi

ilk gördüğüm andı.

Bu terimi bilmeyenler için,

laparoskopik müdahale, bildiğinizin aksine

büyük kesik açmak yerine

laparoscopic ameliyatta cerrah hastada

üç veya daha fazla küçük kesik açar.

Daha sonra bu uzun, ince aleti

ve bir kamerayı sokar,

ve bu işlemi hastanın içinde uygular.

Bu harika bir şey çünkü
çok daha az enfeksiyon riski,

daha az acı var ve
iyileşme süreci daha kısa.

Ancak burada bir alış-veriş var,

çünkü 'trokar' denilen

uzun, sivri bir aletle

kesikler açılıyor.

Cerrahın kullandığı bu alet yönteminde,

cerrah cihazı alır

ve hastanın karnını

delene kadar bastırır.

Ve ameliyathanedeki herkesin o gün o alete

bakakalmasının nedeni

cerrahın durumu riske atmamak için

ve aleti organlara doğru
ve kan damarlarının altına sokarken

çok dikkatli olmak zorunda olduğuydu.

Fakat bu sorun hepinize
oldukça tanıdık gelmeli,

çünkü bunu başka yerlerde
gördüğünüzden şüphem yok.

(Gülüşmeler)

Hatırladınız mı?

(Alkışlar)

Her saniye, pipetin saplanacağını

biliyordunuz

ve diğer tarafa delip geçeceğini

ve direk elinize saplanacağını

veya her yere meyve suyu
döküleceğini düşünmüyordunuz,

ama korkuyordunuz, değil mi?

Bunu yaptığınız her an,

o gün benim ameliyathanede izlediğim

aynı temel fiziği hissettiniz.

Bu gerçekten bir sorun halini aldı.

2003'de FDA çıktı ve

trokar kesiklerinin minimal
invaziv cerrahide (laparoskopik cerrahi)

en tehlikeli basamak olduğunu söyledi.

Yine 2009’da, trokarlar ile ilgili,

laparoskopi ameliyatında meydana gelen

başlıca tüm sorunların yarısını
açıkladığını söyleyen bir bildiri gördük.

Ve bu arada,

bu 25 yıldır değişmeyen bir şey.

Böylece ben lisans eğitimime başladığımda,

çalışmak istediğim şey buydu.

Zamanımı tümüyle çalışarak harcadığım şeyi

bir arkadaşıma açıklamaya çalışıyordum

ve dedim ki

“Bu sanki dairene bir şey asmak için

duvarı deldiğinde olan durum gibi.

Matkap duvarı deldiğindeki ilk an vardır

ve bu da matkabın boşa çıkmasıdır. Değil mi?”

Arkadaşım bana baktı ve dedi ki:

“Aynen insanların beyninin delinmesindeki
gibi bir şeyi mi kastediyorsun?”

ve ben de dedim ki: “Afedersin?”
(Gülüşmeler)

Ve sonra baktım ki onlar
insanların beyinlerini deliyorlar.

Birçok nöroşirürji ameliyatı

gerçekten de kişinin
kafatasında delik açma ile başlar.

Eğer cerrah dikkatli değilse,

doğrudan beyne zarar verebilir.

İşte o an benim düşünmeye başladığım andı,

tamam, kafatası delme,
laparoskopik ameliyat,

peki ya tıbbın diğer alanları?

Çünkü, doktora son gittiğiniz zaman

ve birşeylere takılıp kalmadığınızda,
bunu düşünürsünüz? Değil mi?

Şöyle ki,

tıbbi delme işleminin
her yerde olduğu, bir gerçektir.

İşte benim bulduğum

bazı doku delme aşamalarını
içeren ameliyatlar.

Eğer sadece üçünü alacak olursak

- laparoskopik ameliyat,
epidural ve kafatası delme -

bu ameliyatlar sadece bu ülkede,

her yıl, 30.000’in üzerinde
komplikasyona tekabül etmektedir.

Ben bunu çözmeye değer
bir problem olarak görüyorum.

Hadi bu ameliyatlarda kullanılan

bir takım aletlere bakalım.

Epiduralden bahsettim.
Bu bir epidural iğnesi.

Bu iğne omurilikte bulunan
bağ dokuya saplamak için kullanılır

ve doğum sırasında anestezi verir.

İşte kemik iliği biyopsisi aletlerinin bir seti.

Bunlar, aslında kemikte
delik açmak için kullanılırlar

ve kemik iliğini veya
örnek kemik lezyonlarını toplar.

İşte iç savaştan kalma bir bayonet.

(Gülüşmeler)

Bunun bir tür tıbbi delik açma
aleti olduğunu söyleseydim

muhtemelen bana inanacaktınız.

Zira aradaki fark ne ki?

Ne kadar fazla araştırma yaptıysam

o kadar çok bunun yapılmasının

daha iyi bir yolu olduğunu düşündüm.

Bana göre bu problemin anahtarı,

tüm bu farklı delme aletlerinin ortak,

temel bir fizik kümesini paylaşmasıdır.

Peki nedir bu fizik?

Tekrar duvara delik açma işine deri dönelim.

Siz duvara doğru bir delik açmak için
kuvvet uyguluyorsunuz.

Newton der ki; duvar da size karşı

eşit ve ters bir kuvvet uygular.

Siz duvarı deldikçe,

o da dengeyi sağlar.

Fakat matkabın duvarın diğer tarafına

ulaştığı bir an vardır

ve tam da bu anda duvar
artık geri kuvvet uygulayamaz.

Fakat sizin beyniniz mevcut
değişikliğe tepki göstermez.

Bu milisaniye için

ya da sizin tepki vermeniz için
gereken sürede,

siz hala itiyor olacaksınız
ve bu dengesiz kuvvet ivmeye sebep olur

ve bu da riskli girişime.

Eğer ucu geri çekebileceğiniz an

tam da tehlikeli an ise,

aslında ileri ivmenin tam tersi ise?

Benim yapmak için yola
çıktığım nokta bu idi.

Bir aletiniz

ve onun dokuları kesecek
sivri bir ucu olduğunu bir hayal edin.

O ucu geri çekmenin en kolay yolu ne olurdu?

Ben yayı seçiyorum.

Şöyle ki bu yayı gerdiğinizde,
bu ucu de germiş olursunuz

ve uç dokuyu delmeye hazır olur,

yay da bu ucu geri çekmek ister.

Delme anına kadar

ucu yerinde nasıl tutarsınız?

Ben bu makenizmayı kullandım.

Aletin ucu dokuya baskı yaptığında,
mekanizma dışa doğru genişler

ve duvarın tersinde elverişli bir yarık açar.

Üretilmiş olan bu sürtünme

onu bir yerde tutar
ve ucun geri çekilmesini engeller.

Fakat, tam da delik açmanın
meydana geldiği anda,

doku artık daha fazla geri tepemez.

Böylece mekanizma kilitlenir
ve yay ucu geri çeker.

Bunu size yavaş çekimde izletmeme izin verin.

Bu yaklaşık olarak saniyede 2.000 kare

ve tam altta olan

ve dokuya saplanacak olan
uca dikkatinizi çekmenizi istiyorum.

Tam delmenin meydana geldiği anda,

tam şurada, mekanizma kilitleniyor ve o uç geri çekiliyor.

Size biraz daha yakından
bunu göstermek istiyorum.

Keskin uçlu bir bıçağı göreceksiniz,

tam da lastik zar delindiğinde,

o beyaz kalın kılıfın içinde kayboluyor.

Tam şurada.

Bu delme olduktan sonra bir dakikada
her 100’de 4’ün içinde gerçekleşiyor.

Bu alet boşa çıkarmanın fiziğine
hitap etmek için tasarlandığı için

kafatası delmek veya laparoskopik ameliyatlar

veyahut da diğer ameliyatlar için
özel olarak tasarlanmadığı için

diğer tıbbi disiplinlere

ve diğer uzun ölçeklerde de uygunlanabilir.

Ama bu hep böyle görünmüyordu.

Bu benim ilk prototipimdi.

Evet onlar buzlu şeker çubukları

ve tam üzerlerinde bir lastik bant var.

Bunu yapmak benim
30 dakikamı aldı ama işe de yaradı.

Ve düşüncemin doğru
olduğunu kanıtladı

ve bu projede gelecek birkaç yıl
çalışmama zemin hazırladı.

Bu proje üzerinde çalıştım çünkü

bu benim çok ilgimi çekti.

Beni gecelere kadar ayakta tuttu.

Fakat bence bu sizin de ilginizi çekecek,

çünkü dediğim gibi
delme işi her yerde var.

Bu şu anlama gelir;
bu bir gün sizin de probleminiz olacak.

O ameliyat odasındaki ilk gün,

ben kendimi hiç trokarın sonunda
bulacağımı tahmin etmemiştim.

Ama geçen yıl, Yunanistan seyahatim
sırasında apandisit iltihabı oldum.

Dolayısıyla Atina’da hastaneye kaldırıldım.

Cerrah bana laparoskopi
ameliyatı yapacağını söyledi.

Çok küçük kesiklerle
apandistimi temizleyecekti

ve bana iyileşmem için ümit etmek hakkında

ve neler olacağı hakkında konuşuyordu.

“Bir sorunuz var mı?” dedi.
Ben de “sadece bir tane, doktor.

Hangi tür trokar kullanıyorsunuz?” dedim.

Böylece Doktor H. C. Jacobaeus’dan
benim laparoskopi ameliyatları ile ilgili

en sevdiğim alıntı geldi:

“Risk oluşturan şey
delme işleminin kendisidir.”

Bu benim en sevdiğim alıntı

çünkü H.C. Jacobaeus insanlar üzerinde
laparoskopi ameliyatı yapan ilk kişi idi

ve bunu 1912’de yazmıştı.

Bu, insanları yaralayan ve hatta öldüren
yaklaşık 100 yıllık bir problem.

İşte bu yüzden, gece gündüz
bu problemi çözmek adına

her bir temel problem için uzmanlar
grubunun çalıştığını düşünmek kolaydır.

Gerçek şu ki durum öyle değildi.

Bu problemleri bulmak

ve onları çözmek için
daha iyi olmak zorundayız.

Eğer siz de sizi içine çeken
bir problem ile karşılaşırsanız,

bırakın sizi geceleri uykusuz bıraksın.

Büyülenmenize izin verin,

çünkü dışarıda çok fazla
kurtarılacak hayat var.

(Alkış)