Είναι ηθική υποχρέωση να αναλάβουμε δράση κατά της κλιματικής αλλαγής -- και τρία βήματα που μπορούμε να κάνουμε

Η παγκόσμια κλιματική κρίση θα απαιτήσει από τον καθένα μας να υιοθετήσουμε μια ανανεωμένη συμπεριφορά, εξηγεί η Αγιότητά του Πάπας Φραγκίσκος. Σε μια προοδευτική Ομιλία TED, που μεταδόθηκε από την Πόλη του Βατικανού, ο Πάπας προτείνει τρεις τρόπους δράσης για την αντιμετώπιση των όλο και πιο ανησυχητικών προβλημάτων που συνδέονται με την προστασία του περιβάλλοντος και την οικονομική ανισότητα. Ο Πάπας Φραγκίσκος υποδεικνύει πώς μπορούμε να δράσουμε όλοι, ανεξάρτητα από την πίστη και την κοινωνία μας, για να προστατεύσουμε τη Γη και να προωθήσουμε την αξιοπρέπεια του κάθε ατόμου. «Το μέλλον χτίζεται σήμερα», λέει, «και δεν χτίζεται μόνο του, αλλά συλλογικά και με αρμονία».

Καλημέρα!

Βιώνουμε μια ιστορική περίοδο σημαδεμένη
από δύσκολες προκλήσεις, το ξέρουμε αυτό.

Ο κόσμος είναι συγκλονισμένος
από την κρίση

που έχει προκληθεί από
την πανδημία της Covid-19

που τονίζει ακόμη παραπάνω

μια άλλη παγκόσμια πρόκληση:

την κοινωνική και οικολογική κρίση.

Αυτό μας φέρνει όλους αντιμέτωπους
με την ανάγκη της επιλογής.

Την επιλογή ανάμεσα
σε αυτά που έχουν σημασία

και σε αυτά που δεν έχουν σημασία.

Την επιλογή ανάμεσα στο
να συνεχίσουμε να αγνοούμε

τα βάσανα των φτωχότερων

και να κακομεταχειριζόμαστε
το κοινό μας σπίτι,

τη Γη,

ή στο να δεσμευτούμε σε κάθε επίπεδο

να αλλάξουμε τον τρόπο δράσης μας.

Η επιστήμη μας λέει κάθε
μέρα με μεγαλύτερη ακρίβεια

πως είναι αναγκαίο να δράσουμε επειγόντως

και δεν υπερβάλλω,
αυτό το λέει η επιστήμη,

αν θέλουμε να έχουμε μια ελπίδα
να αποφύγουμε κλιματικές αλλαγές

ακραίες και καταστροφικές.

Γι' αυτό πρέπει να δράσουμε επειγόντως.

Αυτό είναι ένα επιστημονικό δεδομένο.

Η συνείδησή μας, μάς λέει ότι
δεν μπορούμε να είμαστε αδιάφοροι

απέναντι στα βάσανα των φτωχότερων,

στην αυξανόμενη οικονομική ανισότητα

και στην κοινωνική αδικία.

Και η ίδια η οικονομία δεν μπορεί να
περιοριστεί στην παραγωγή και τη διανομή.

Πρέπει απαραίτητα να λάβει υπόψη

τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον
και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η οικονομία

πρέπει να είναι δημιουργική

από μόνη της, στις μεθόδους της,

στον τρόπο δράσης της.

Δημιουργικότητα.

Θα ήθελα να σας προσκαλέσω
να κάνουμε μαζί ένα ταξίδι.

Ένα ταξίδι αλλαγής και δράσης.

Ένα ταξίδι όχι μόνο με λόγια

αλλά κυρίως με πράξεις χειροπιαστές,
που δεν μπορούν να αναβληθούν.

Το ονομάζω ταξίδι διότι απαιτεί
μια επανατοποθέτηση, μια αλλαγή.

Από αυτήν την κρίση, κανείς μας
δεν πρέπει να βγει ίδιος.

Δεν θα μπορεί να βγει ίδιος,

από μια κρίση ποτέ δεν βγαίνεις ίδιος,

και θα χρειαστεί χρόνο
και κόπο για να βγεις.

Θα χρειαστεί να προχωρήσουμε βήμα-βήμα,

να βοηθήσουμε τους αδύναμους,
να πείσουμε τους αβέβαιους,

να φανταστούμε καινούργιες λύσεις

και να δεσμευτούμε
να τις φέρουμε εις πέρας.

Όμως ο σκοπός είναι ξεκάθαρος:

να δημιουργήσουμε μέσα
στην επόμενη δεκαετία

έναν κόσμο όπου θα
μπορούμε να ανταποκριθούμε

στις ανάγκες των τωρινών γενεών,

συμπεριλαμβανομένων όλων,

χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο
τις δυνατότητες των μελλοντικών γενεών.

Θα ήθελα να προσκαλέσω όλους
τους ανθρώπους με πίστη

- χριστιανούς ή όχι -

και όλους τους ανθρώπους με καλή θέληση

να ξεκινήσουν αυτό το ταξίδι,

ξεκινώντας από την πίστη τους

ή, αν δεν πιστεύουν, από τη θέλησή τους,

από τη δική τους καλή θέληση.

Ο καθένας και η καθεμία από εμάς,
ως μεμονωμένα άτομα ή μέλη ομάδων

- οικογένειες, κοινότητες πίστης,
εταιρείες, οργανώσεις, ιδρύματα -

μπορεί να συμβάλλει σημαντικά.

Πέντε χρόνια πριν έγραψα
την παπική εγκύκλιο «Δόξα Σοι»

αφιερωμένη στη θεραπεία
του κοινού μας σπιτιού.

Προτείνει την ιδέα της
Ολοκληρωμένης Οικολογίας

για να ανταποκριθούμε μαζί
στην κραυγή της Γης

αλλά και στην κραυγή των φτωχών.

Η Ολοκληρωμένη Οικολογία
είναι μια πρόσκληση

για μια ολοκληρωμένη οπτική της ζωής,

ξεκινώντας από την πεποίθηση ότι
όλα στον κόσμο είναι συνδεδεμένα

και όπως μας υπενθύμισε η πανδημία

είμαστε αλληλεξαρτώμενοι
ο ένας από τον άλλον

και επίσης εξαρτημένοι από τη μητέρα Γη.

Από την οπτική αυτή πηγάζει η ανάγκη

να ψάξουμε άλλους τρόπους,

να κατανοήσουμε και
να μετρήσουμε την πρόοδο

χωρίς να περιοριστούμε μόνο
στις διαστάσεις τις οικονομικές,

τις τεχνολογικές, τις χρηματοοικονομικές,
και του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος,

αλλά δίνοντας κεντρική σημασία

στις κοινωνικές, τις ηθικές

και τις εκπαιδευτικές διαστάσεις.

Θα ήθελα σήμερα να προτείνω
τρεις τρόπους δράσης.

Όπως έγραψα στο «Δόξα Σοι»

η αλλαγή και ο σωστός προσανατολισμός
για το ταξίδι της ολοκληρωμένης οικολογίας

απαιτεί πρώτα απ' όλα

ένα βήμα εκπαιδευτικής φύσης.

Συνεπώς, η πρώτη πρόταση

είναι να προωθήσουμε, σε κάθε επίπεδο,

μια εκπαίδευση για τη θεραπεία
του κοινού μας σπιτιού

αναπτύσσοντας την αντίληψη

ότι τα περιβαλλοντικά προβλήματα

συνδέονται με τις ανθρώπινες ανάγκες.

Πρέπει να το κατανοήσουμε
αυτό από την αρχή:

τα περιβαλλοντικά προβλήματα
συνδέονται με τις ανθρώπινες ανάγκες.

Μια εκπαίδευση βασισμένη
σε επιστημονικά δεδομένα

και σε μια ηθική προσέγγιση.

Αυτό είναι σημαντικό: και τα δύο.

Με ενθαρρύνει το γεγονός ότι πολλοί νέοι

έχουν ήδη μια νέα οικολογική
και κοινωνική ευαισθησία

και ορισμένοι από αυτούς μάχονται θερμά

για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος
και για τη δικαιοσύνη.

Σαν δεύτερη πρόταση, πρέπει να
δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση

στο νερό και τη διατροφή.

Η πρόσβαση σε νερό πόσιμο και ασφαλές

είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα
απαραίτητο και καθολικό.

Είναι απαραίτητο

διότι καθορίζει την επιβίωση των ανθρώπων

και γι' αυτό αποτελεί προϋπόθεση

για την άσκηση οποιουδήποτε άλλου
δικαιώματος και υποχρέωσης.

Η εξασφάλιση επαρκούς τροφής για όλους

μέσω μη καταστροφικών γεωργικών μεθόδων

θα πρέπει να γίνει ο θεμελιώδης σκοπός

ολόκληρου του κύκλου παραγωγής
και διανομής της τροφής.

Η τρίτη πρόταση είναι αυτή
της ενεργειακής μετάβασης:

μια σταδιακή αντικατάσταση,
αλλά χωρίς καθυστέρηση,

των ορυκτών καυσίμων
με καθαρές πηγές ενέργειας.

Έχουμε λίγα χρόνια,

οι επιστήμονες υπολογίζουν
κατά προσέγγιση

λιγότερα από 30 χρόνια.

Έχουμε λίγα χρόνια, λιγότερα από 30,

για να μειώσουμε δραματικά

τις εκπομπές αερίων
του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.

Αυτή η μετάβαση πρέπει
να είναι όχι μόνο γρήγορη

και ικανή να ικανοποιήσει τις τωρινές
και μελλοντικές ενεργειακές ανάγκες,

αλλά πρέπει να είναι και προσεκτική

με τις επιπτώσεις στους φτωχούς,

στους ντόπιους πληθυσμούς

και σε όσους εργάζονται στον τομέα
της παραγωγής ενέργειας.

Ένας τρόπος για να διευκολύνουμε
αυτήν την αλλαγή

είναι να οδηγήσουμε τις επιχειρήσεις
προς την επείγουσα ανάγκη

να δεσμευτούν για την ολοκληρωτική
θεραπεία του κοινού μας σπιτιού,

αποκλείοντας από τις επενδύσεις

επιχειρήσεις που δεν πληρούν
τις παραμέτρους

της ολοκληρωμένης οικολογίας

και βραβεύοντας εκείνες
που δουλεύουν ουσιαστικά

σε αυτήν τη μεταβατική φάση

για να θέσουν στο κέντρο
της δραστηριότητάς τους

παραμέτρους όπως η βιωσιμότητα,

η κοινωνική δικαιοσύνη και
η προώθηση του κοινού καλού.

Πολλοί οργανισμοί Καθολικοί
αλλά και άλλων θρησκειών,

έχουν ήδη αναλάβει την ευθύνη

να δουλέψουν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Στην πραγματικότητα, η Γη πρέπει
να δουλευτεί και να θεραπευτεί,

να καλλιεργηθεί και να προστατευτεί.

Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε
να τη στύβουμε σαν πορτοκάλι.

Και μπορούμε να πούμε
ότι η θεραπεία της Γης,

είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα.

Αυτές οι τρεις προτάσεις πρέπει
να γίνουν κατανοητές

ως μέρος ενός μεγάλου συνόλου ενεργειών

που πρέπει να πραγματοποιήσουμε
με συντονισμένο τρόπο

για να φτάσουμε σε μια μακροχρόνια
λύση για τα προβλήματα.

Το τωρινό οικονομικό
σύστημα δεν είναι βιώσιμο.

Είμαστε αντιμέτωποι με την ηθική
υποχρέωση και την επείγουσα διαδικασία

του να αναθεωρήσουμε πολλά πράγματα:

πώς παράγουμε, πώς καταναλώνουμε,

να σκεφτούμε τις σπάταλες συνήθειες μας,

τη βραχυπρόθεσμη οπτική μας,

την εκμετάλλευση των φτωχών,

την αδιαφορία μας απέναντί τους,

την αύξηση των ανισοτήτων,

και την εξάρτηση από
βλαβερές πηγές ενέργειας.

Όλες προκλήσεις.

Όμως πρέπει να σκεφτούμε.

Η Ολοκληρωμένη Οικολογία
προτείνει μια νέα αντίληψη

της μεταξύ μας σχέσης
και της σχέσης μας με τη φύση.

Αυτό οδηγεί σε μια νέα οικονομία,

στην οποία η παραγωγή πλούτου

στοχεύει στην ολοκληρωτική
ευημερία του ανθρώπου

και στη βελτίωση,

όχι στην καταστροφή,

του κοινού μας σπιτιού.

Σημαίνει επίσης μια ανανεωμένη πολιτική,

που να βασίζεται σε μια από
τις υψηλότερες μορφές γενναιοδωρίας.

Ναι,

η αγάπη είναι διαπροσωπική,

όμως η αγάπη είναι επίσης πολιτική.

Περιλαμβάνει όλους
τους λαούς και όλη τη φύση.

Σας προσκαλώ λοιπόν, όλες και όλους

να ξεκινήσετε αυτό το ταξίδι.

Αυτό πρότεινα στο «Δόξα Σοι»

αλλά και στη νέα παπική
εγκύκλιο «Αδελφοί Όλοι».

Όπως υποδεικνύει ο όρος
Αντίστροφη Μέτρηση,

πρέπει να δράσουμε επειγόντως.

Ο καθένας από εμάς μπορεί
να παίξει έναν ρόλο πολύτιμο,

αν όλοι ξεκινήσουμε,

σήμερα, όχι αύριο, σήμερα.

Διότι το μέλλον χτίζεται σήμερα

και το χτίζουμε, όχι ο καθένας μόνος του,

αλλά συλλογικά και με αρμονία.

Ευχαριστώ!