Return to Video

Hoe aan één boom veertig verschillende vruchten groeien

  • 0:02 - 0:03
    Honderd jaar geleden
  • 0:03 - 0:07
    bestonden er tweeduizend perzikrassen,
  • 0:07 - 0:10
    bijna tweeduizend
    verschillende pruimenrassen
  • 0:10 - 0:15
    en bijna achthonderd benoemde appelrassen
    in de Verenigde Staten.
  • 0:15 - 0:18
    Vandaag de dag is daar
    slechts een fractie van over
  • 0:18 - 0:22
    en dat wat nog over is, wordt bedreigd
    door de industrialisering van de landbouw,
  • 0:22 - 0:23
    ziektes
  • 0:23 - 0:24
    en klimaatverandering.
  • 0:24 - 0:28
    Onder de bedreigde rassen
    vind je de Blood Cling,
  • 0:28 - 0:30
    een perzik met rood vruchtvlees
  • 0:30 - 0:33
    die door Spaanse missionarissen
    naar Amerika is gebracht
  • 0:33 - 0:36
    en vervolgens eeuwenlang
    geteeld is door indianen.
  • 0:37 - 0:39
    Een abrikoos die meekwam
    met de Chinese immigranten
  • 0:39 - 0:42
    die hier kwamen voor de aanleg
    van de Transcontinental Railroad.
  • 0:42 - 0:47
    En talloze pruimenrassen
    die uit het Midden-Oosten stammen
  • 0:47 - 0:51
    en door Italiaanse, Franse
    en Duitse immigranten werden meegebracht.
  • 0:51 - 0:53
    Geen van deze rassen is inheems.
  • 0:53 - 0:58
    In feite zijn bijna al onze fruitbomen
    naar hier gebracht,
  • 0:58 - 1:01
    waaronder appels, perziken en kersen.
  • 1:01 - 1:06
    Deze vruchten zijn niet alleen voedsel,
    maar zijn ook een deel van onze cultuur.
  • 1:06 - 1:09
    Het zijn de mensen
    die ze verzorgden en cultiveerden
  • 1:09 - 1:11
    en ze zozeer waardeerden
  • 1:11 - 1:15
    dat ze deze meebrachten
    als een verbinding met hun thuis,
  • 1:15 - 1:18
    en het is de manier
    waarop ze deze doorgaven en deelden.
  • 1:18 - 1:20
    In veel opzichten
    zijn deze vruchten ons verhaal.
  • 1:21 - 1:26
    Ik had het geluk om ze te leren kennen
    door een kunstwerk dat ik heb gemaakt,
  • 1:26 - 1:28
    de ‘Tree of 40 Fruit’ genaamd.
  • 1:28 - 1:31
    De Tree of 40 Fruit is één enkele boom
  • 1:31 - 1:34
    waarop veertig verschillende
    steenvruchtrassen groeien.
  • 1:34 - 1:39
    Dat zijn dus perziken, pruimen,
    abrikozen, nectarines en kersen,
  • 1:39 - 1:41
    allemaal op één boom.
  • 1:41 - 1:42
    Hij is ontworpen
  • 1:42 - 1:45
    om het grootste deel van het jaar
    een normale boom te lijken,
  • 1:45 - 1:48
    totdat hij in het voorjaar
    roze en wit bloeit
  • 1:48 - 1:52
    en in de zomer een veelheid
    aan verschillende soorten fruit draagt.
  • 1:52 - 1:55
    Ik begon aan het project
    om zuiver artistieke redenen:
  • 1:55 - 1:58
    ik wilde de realiteit
    van het alledaagse veranderen,
  • 1:58 - 2:02
    en het verrassende moment creëren
    dat mensen deze boom zouden zien,
  • 2:02 - 2:07
    bloeiend in al die verschillende kleuren
    en al die verschillende vruchten dragend.
  • 2:07 - 2:11
    Ik creëer de Tree of 40 Fruit
    door middel van enten.
  • 2:11 - 2:13
    Ik verzamel de stekken in de winter,
  • 2:13 - 2:14
    bewaar ze
  • 2:14 - 2:17
    en ent ze in de lente
    op de uiteinden van takken.
  • 2:17 - 2:20
    In feite worden bijna alle
    fruitbomen geënt,
  • 2:20 - 2:24
    omdat het zaad van een fruitboom
    een genetische variant is van de ouder.
  • 2:24 - 2:27
    Als we een variant vinden
    waar we echt van houden,
  • 2:27 - 2:29
    dan propageren we hem
  • 2:29 - 2:32
    door een ent van de ene boom
    over te zetten op een ander --
  • 2:32 - 2:35
    het is echt gek als je bedenkt
  • 2:35 - 2:39
    dat elke Macintosh-appel
    van één boom kwam
  • 2:39 - 2:43
    die van generatie op generatie
    steeds weer geënt werd.
  • 2:44 - 2:48
    Maar het betekent ook dat fruitbomen
    niet behouden kunnen worden door zaad.
  • 2:48 - 2:51
    Ik ken het enten al zo lang
    als ik me kan herinneren.
  • 2:51 - 2:53
    Mijn overgrootvader verdiende de kost
  • 2:53 - 2:56
    door het enten van perzikboomgaarden
    in Zuidoost-Pennsylvania.
  • 2:56 - 2:57
    Hoewel ik hem nooit heb ontmoet,
  • 2:57 - 2:59
    werd telkens als iemand zijn naam noemde,
  • 2:59 - 3:05
    erbij vermeld dat hij kon enten alsof hij
    een magisch of mystiek vermogen had.
  • 3:05 - 3:08
    Ik koos het getal veertig
    voor de Tree of 40 Fruit
  • 3:08 - 3:10
    omdat het voorkomt
    in alle westerse religies,
  • 3:10 - 3:13
    als niet het kwantificeerbare dozijn
    en ook niet het oneindige,
  • 3:13 - 3:15
    maar wel zoveel
    dat het te veel om tellen is.
  • 3:15 - 3:17
    Het is een hoop of een veelvoud.
  • 3:18 - 3:20
    Maar het probleem was
    dat ik aanvankelijk
  • 3:20 - 3:24
    geen veertig verschillende rassen
    van deze vruchten kon vinden,
  • 3:24 - 3:26
    en dit ondanks het feit
    dat ik in de staat New York woon,
  • 3:26 - 3:28
    die een eeuw geleden
  • 3:28 - 3:30
    een van de topproducenten
    van deze vruchten was.
  • 3:31 - 3:35
    Waar ze onderzoeksboomgaarden
    en oude, vintage boomgaarden uittrokken,
  • 3:35 - 3:36
    verzamelde ik takken
  • 3:36 - 3:39
    en entte ze op bomen in mijn kwekerij.
  • 3:39 - 3:42
    Zo zag de Tree of 40 Fruit eruit
    toen hij werd geplant,
  • 3:42 - 3:44
    en zo ziet hij er zes jaar later uit.
  • 3:44 - 3:48
    Dit is zeker geen spel
    van onmiddellijke bevrediging ...
  • 3:48 - 3:50
    (Gelach)
  • 3:50 - 3:53
    Het duurt een jaar voordat je weet
    of een ent is geslaagd,
  • 3:53 - 3:56
    het duurt twee tot drie jaar
    voordat je weet of ze fruit produceert,
  • 3:56 - 3:59
    en het duurt zo'n acht jaar
    voordat het zo'n boom is.
  • 4:01 - 4:04
    Elk van de rassen
    geënt op de Tree of 40 Fruit
  • 4:04 - 4:07
    heeft een iets andere vorm
    en een iets andere kleur.
  • 4:07 - 4:08
    Ik realiseerde me
  • 4:08 - 4:13
    dat als ik een tijdlijn zou creëren
    van wanneer ze respectievelijk bloeien,
  • 4:13 - 4:17
    ik zou kunnen bepalen hoe de boom
    er in het voorjaar zal uitzien.
  • 4:17 - 4:19
    En zo ziet hij eruit in de zomer.
  • 4:19 - 4:22
    Hij produceert fruit
    van juni tot en met september.
  • 4:22 - 4:23
    Eerst kersen,
  • 4:23 - 4:28
    dan abrikozen, Aziatische pruimen,
    nectarines en perziken,
  • 4:28 - 4:30
    en ik denk dat ik er wel wat vergat ...
  • 4:30 - 4:31
    (Lacht)
  • 4:32 - 4:35
    Hoewel het een kunstwerk
    buiten een galerie is,
  • 4:35 - 4:39
    is het met het vorderen van het project
    behoud via de kunstwereld geworden.
  • 4:39 - 4:42
    Nu ik ben gevraagd
    om ze op diverse locaties te creëren,
  • 4:42 - 4:44
    ga ik op zoek naar rassen
  • 4:44 - 4:48
    die in dat gebied ontstonden
    of er van oorsprong gekweekt werden.
  • 4:48 - 4:51
    Ik zoek ze ter plekke
    en ent ze op de boom
  • 4:51 - 4:54
    zodat ze de agrarische geschiedenis
    van hun streek weergeven.
  • 4:54 - 4:57
    Toen werd het project online genoemd,
  • 4:57 - 4:59
    wat zowel schokkend
    als een lesje in nederigheid was.
  • 4:59 - 5:05
    Ik schrok van de tatoeages
    van beelden van de Tree of 40 Fruit.
  • 5:05 - 5:05
    (Gelach)
  • 5:05 - 5:08
    Ik dacht: waarom doe je dat
    je lichaam aan?
  • 5:08 - 5:09
    (Gelach)
  • 5:09 - 5:13
    Het lesje in nederigheid
    waren de verzoeken die ik kreeg
  • 5:13 - 5:16
    van voorgangers, rabbijnen en priesters
  • 5:16 - 5:19
    die de boom wilden gebruiken
    als een centraal deel in hun eredienst.
  • 5:19 - 5:21
    Toen werd het een meme --
  • 5:21 - 5:24
    en het antwoord op die vraag is:
    'ik hoop van niet'.
  • 5:24 - 5:26
    [Is je huwelijk als de Tree of 40 Fruit?]
  • 5:26 - 5:28
    (Gelach)
  • 5:28 - 5:29
    Zoals met alle goede memes
  • 5:29 - 5:32
    leidde dit tot een interview
    in ‘Weekend Edition’ van NPR
  • 5:32 - 5:36
    en als universiteitsdocent,
    dacht ik een hoogtepunt te bereiken --
  • 5:36 - 5:39
    een hoogtepunt in mijn carrière --
  • 5:39 - 5:41
    maar je weet nooit
    wie er luistert naar NPR.
  • 5:42 - 5:45
    Enkele weken na het NPR-interview
  • 5:45 - 5:48
    kreeg ik een e-mail
    van het ministerie van Defensie.
  • 5:48 - 5:52
    De Defense Advanced Research
    Project Administration nodigde me uit
  • 5:52 - 5:55
    om te komen praten over
    innovatie en creativiteit,
  • 5:55 - 5:59
    wat al gauw uitmondde
    in een discussie over voedselzekerheid.
  • 6:00 - 6:04
    Want onze nationale veiligheid
    is afhankelijk van onze voedselveiligheid.
  • 6:05 - 6:07
    Nu zitten we met monoculturen
  • 6:07 - 6:10
    waarin maar een paar rassen
    van elk gewas worden geteeld;
  • 6:10 - 6:13
    als er iets gebeurt
    met slechts één van die rassen
  • 6:13 - 6:16
    kan dat een dramatisch effect hebben
    op onze voedselvoorziening.
  • 6:16 - 6:19
    De sleutel tot het behoud
    van onze voedselzekerheid
  • 6:19 - 6:21
    is het behoud van onze biodiversiteit.
  • 6:22 - 6:26
    Honderd jaar geleden gebeurde dit
    door iedereen die een tuin had
  • 6:26 - 6:29
    of wat bomen achter zijn huis
  • 6:29 - 6:32
    en daar rassen kweekte
    die in de familie werden doorgegeven.
  • 6:32 - 6:35
    Dit zijn de pruimen
    van slechts één Tree of 40 Fruit
  • 6:35 - 6:37
    in één week in augustus.
  • 6:37 - 6:39
    Na een aantal jaren kreeg ik te horen
  • 6:39 - 6:42
    dat mijn fruitcollectie
    een van de grootste was
  • 6:42 - 6:44
    in het oosten van de Verenigde Staten,
  • 6:44 - 6:46
    wat voor een kunstenaar
    absoluut overweldigend is.
  • 6:46 - 6:47
    (Lacht)
  • 6:48 - 6:51
    Maar in veel opzichten
    wist ik niet wat ik had.
  • 6:51 - 6:54
    Ik ontdekte dat de meeste van mijn rassen
    klassieke rassen waren,
  • 6:54 - 6:57
    variëteiten die werden gekweekt voor 1945,
  • 6:57 - 7:00
    wat wordt gezien als het begin
    van de industrialisatie van de landbouw.
  • 7:01 - 7:05
    Een aantal van die rassen dateerde
    van vele duizenden jaren terug.
  • 7:06 - 7:09
    Toen ik erachter kwam
    hoe zeldzaam ze waren,
  • 7:09 - 7:12
    raakte ik geobsedeerd
    door het idee om ze te behouden,
  • 7:12 - 7:14
    en het medium ervoor werd kunst.
  • 7:14 - 7:17
    Ik zocht in oude, vintage boomgaarden
    voordat ze werden uitgetrokken
  • 7:17 - 7:22
    en bewaarde de kom of het stamdeel
    met de oorspronkelijke entplaats.
  • 7:22 - 7:27
    Ik perste bloemen en bladeren
    voor herbariumspecimens.
  • 7:27 - 7:29
    Ik begon het DNA te sequencen.
  • 7:29 - 7:33
    Maar uiteindelijk probeerde ik
    het verhaal te behouden
  • 7:33 - 7:36
    via deze koperetsen en boekbeschrijvingen.
  • 7:36 - 7:40
    Ik vertel het verhaal
    van de ‘George IV’-perzik,
  • 7:40 - 7:44
    die wortelschoot tussen
    twee gebouwen in New York City --
  • 7:44 - 7:45
    er komt iemand voorbij,
  • 7:45 - 7:46
    proeft haar
  • 7:46 - 7:50
    en ze wordt een belangrijke
    commerciële variëteit in de 19e eeuw,
  • 7:50 - 7:52
    want ze smaakt zo lekker.
  • 7:53 - 7:54
    Dan verdwijnt ze bijna volledig,
  • 7:54 - 7:59
    omdat ze niet goed tegen verzenden kan
    en niet aan de moderne landbouw voldoet.
  • 8:00 - 8:03
    Maar ik besef dat
    dit verhaal verteld moet worden.
  • 8:03 - 8:07
    Bij het vertellen van dat verhaal
    moet je kunnen ervaren
  • 8:07 - 8:12
    hoe het is om die rassen aan te raken,
    te ruiken en te proeven.
  • 8:12 - 8:14
    Dus probeerde ik
    een boomgaard aan te leggen
  • 8:14 - 8:16
    om deze vruchten
    publiek beschikbaar te maken
  • 8:16 - 8:22
    en wel op de plaats waar ik
    de hoogste bevolkingsdichtheid kon vinden.
  • 8:22 - 8:25
    Dus zocht ik een halve hectare grond
    in New York City ...
  • 8:25 - 8:26
    (Lacht)
  • 8:26 - 8:31
    wat achteraf bezien wel wat ambitieus leek
  • 8:31 - 8:35
    en waarschijnlijk de reden waarom niemand
    mijn telefoontjes of e-mails beantwoordde.
  • 8:35 - 8:36
    (Gelach)
  • 8:36 - 8:41
    Maar uiteindelijk vier jaar later
    kreeg ik bericht van Governors Island.
  • 8:41 - 8:45
    Governors Island
    is een voormalige marinebasis
  • 8:45 - 8:47
    die de stad New York in 2000 verkreeg.
  • 8:47 - 8:51
    Het ontsloot al dit land dat met de pont
    in slechts vijf minuten te bereiken is.
  • 8:51 - 8:56
    Ze nodigden me uit voor een project
    dat we nu de ‘Open Boomgaard’ noemen.
  • 8:56 - 8:57
    Er komen fruitrassen terug
  • 8:57 - 9:01
    die al meer dan een eeuw lang
    niet meer werden gekweekt in New York.
  • 9:01 - 9:06
    Nu komen er in de Open Boomgaard
    vijftig bomen met meerdere enten
  • 9:06 - 9:11
    met meer dan tweehonderd originele
    en antieke fruitrassen.
  • 9:12 - 9:16
    Dit zijn rassen die in de regio ontstonden
    of er oorspronkelijk werden gekweekt.
  • 9:16 - 9:19
    Rassen zoals de Early Strawberry-appel,
  • 9:19 - 9:22
    origineel van 13th Street en Third Avenue.
  • 9:22 - 9:25
    Aangezien een fruitboom
    niet behouden kan worden door zaad,
  • 9:25 - 9:28
    zal de Open Boomgaard fungeren
    als een levende genenbank,
  • 9:28 - 9:30
    of een archief voor deze vruchten.
  • 9:30 - 9:32
    Net als de Tree of 40 Fruit
    zal hij ervaringsgericht zijn;
  • 9:32 - 9:34
    hij zal ook symbolisch zijn.
  • 9:34 - 9:36
    Belangrijker nog:
  • 9:36 - 9:39
    mensen worden uitgenodigd
    om deel te nemen aan het behoud
  • 9:39 - 9:41
    en meer te leren over hun voedsel.
  • 9:41 - 9:45
    Door de Tree of 40 Fruit
    heb ik vele duizenden e-mails ontvangen,
  • 9:45 - 9:49
    waarin mensen fundamentele vragen stellen
    als 'Hoe plant je een boom?'
  • 9:50 - 9:52
    Minder dan drie procent van de bevolking
  • 9:52 - 9:54
    heeft nog rechtstreeks
    banden met de landbouw.
  • 9:54 - 9:57
    Daarom nodigt de Open Boomgaard mensen uit
  • 9:57 - 10:01
    om aan publieke programma’s
    en workshops deel te nemen,
  • 10:01 - 10:05
    om te leren hoe je bomen ent,
    teelt, snoeit en oogst;
  • 10:05 - 10:08
    om mee te doen met versvoedsel-
    en bloesemrondleidingen;
  • 10:08 - 10:11
    om van lokale koks te leren
    hoe je dit fruit gebruikt;
  • 10:11 - 10:13
    en om eeuwenoude gerechten na te maken,
  • 10:13 - 10:17
    waar veel van deze rassen
    speciaal voor gekweekt werden.
  • 10:17 - 10:19
    Naast de fysieke locatie van de boomgaard
  • 10:19 - 10:22
    wordt het ook een kookboek
    met al die recepten.
  • 10:23 - 10:24
    Het wordt een veldgids
  • 10:24 - 10:28
    die vertelt over de kenmerken
    en eigenschappen van die vruchten,
  • 10:28 - 10:29
    hun oorsprong en hun verhaal.
  • 10:29 - 10:33
    Opgroeiend op een boerderij
    dacht ik landbouw te begrijpen
  • 10:33 - 10:35
    en wilde ik er niets mee te maken hebben.
  • 10:36 - 10:37
    Dus ik werd een kunstenaar --
  • 10:37 - 10:39
    (Gelach)
  • 10:39 - 10:43
    Maar ik moet toegeven
    dat het iets in mijn DNA is.
  • 10:43 - 10:45
    Ik denk niet dat ik de enige ben.
  • 10:46 - 10:51
    Honderd jaar geleden waren we allemaal
    veel nauwer verbonden met de cultuur,
  • 10:51 - 10:52
    de teelt
  • 10:52 - 10:54
    en het verhaal van ons voedsel.
  • 10:54 - 10:56
    Nu zijn we ervan gescheiden.
  • 10:56 - 10:59
    De Open Boomgaard schept de mogelijkheid
  • 10:59 - 11:02
    om niet alleen opnieuw aan te sluiten
    bij dit onbekende verleden,
  • 11:02 - 11:06
    maar om eens na te denken
    over de toekomst van ons voedsel.
  • 11:06 - 11:07
    Dank je.
  • 11:07 - 11:10
    (Applaus)
Title:
Hoe aan één boom veertig verschillende vruchten groeien
Speaker:
Sam Van Aken
Description:

Kunstenaar Sam Van Aken vertelt over het verbluffende werk achter de 'Tree of 40 Fruit', een doorlopende reeks van gehybridiseerde fruitbomen waarop veertig verschillende soorten perziken, pruimen, abrikozen, nectarines en kersen groeien -- allemaal op dezelfde boom. Wat begon als een kunstproject om prachtige, veelkleurige tinten te laten zien, is een levend archief van zeldzame erfgoedstukken en hun geschiedenis geworden, een praktische (en heerlijke!) manier om mensen over teelt te leren en een levendig symbool van de behoefte aan biodiversiteit om voedselzekerheid te waarborgen. "Meer dan alleen voedsel, zit in deze vruchten onze cultuur ingebed (...) In veel opzichten zijn deze vruchten ons verhaal", zegt Van Aken.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:24

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.