Çiftleşme çılgınlığı, sperm stoğu ve yavru işgalleri: bir ateş karıncası kraliçesinin hayatı
-
0:07 - 0:11Haziran ayı, yoğun bir yağmurun
hemen sonrası -
0:11 - 0:16ve gökyüzü normalde pek rastlamadığımız
varlıklarla dolu. -
0:16 - 0:19İlk bakışta biraz
rahatsız edici gözükebilir. -
0:19 - 0:24Fakat Solenopsis invicta'nın,
diğer adıyla ateş karıncasının -
0:24 - 0:29talihli erkek ve dişileri için
romantizm günü. -
0:29 - 0:31Bu bir gerdek uçuşu,
-
0:31 - 0:35kanatlı denen ve üreme yeteneğine sahip
binlerce erkek ve dişi karınca, -
0:35 - 0:39ilk ve son kez kanatlanıyor.
-
0:39 - 0:44Ama kanatlı avcılardan kurtulan
başarılı erkekler için bile -
0:44 - 0:47bu çiftleşme çılgınlığı ölümcül olacak.
-
0:47 - 0:53Çiftleşmeyi başarmış dişilerin
işi ise daha yeni başlıyor. -
0:53 - 0:57Ayrıldığı eşinden ömür boyu
sperm temini sağladıktan sonra, -
0:57 - 1:02yeni kraliçemiz şimdi tek başına
yekpare bir koloni kurmalı. -
1:02 - 1:03Yere inip
-
1:03 - 1:07yuvasını kurabilecek uygun bir yer arıyor.
-
1:07 - 1:11Tercihen, insanların
çoktan bozduğu araziler gibi -
1:11 - 1:15yumuşak, kazması kolay
ve topraklı bir yer bulabilir. -
1:15 - 1:16Uygun yeri bulduğunda
-
1:16 - 1:23kraliyet statüsünü oluşturan koçanları
üretmek için kanatlarını koparacak. -
1:23 - 1:28Sonra, sonunda bir oda olacak şekilde
aşağı doğru kazmaya başlar. -
1:28 - 1:32Kraliçe günde yaklaşık on yumurtasını
buraya bırakır -
1:32 - 1:36ve bir hafta içinde ilk larvalar çıkar.
-
1:36 - 1:37Sonraki üç hafta boyunca
-
1:37 - 1:42kraliçe, hem kendisini hem de
yavrularını beslemek için -
1:42 - 1:44döllenmemiş olan
yumurtalardan medet umar, -
1:44 - 1:48bu süreçte kilosu yarı yarıya düşer.
-
1:48 - 1:50Neyse ki yaklaşık 20 gün sonra
-
1:50 - 1:54bu larvalar ilk işçi grubunu oluşturur,
-
1:54 - 1:59yemek aramaya ve sıska kalmış
kraliçelerini doyurmaya hazırlardır. -
1:59 - 2:01Fakat kızları ellerini çabuk tutmalıdır --
-
2:01 - 2:04annelerini acilen
sağlığa kavuşturmaları gerekir. -
2:04 - 2:06Yakın çevrelerinde,
-
2:06 - 2:11düzinelerce komşu kraliçe,
kendi karınca ordularını kuruyorlar. -
2:11 - 2:14Bu koloniler bu zamana kadar
barış içinde yaşadı -
2:14 - 2:16fakat işçiler ortaya çıktığında,
-
2:16 - 2:20kuluçka baskını adı verilen
hadise de başlar. -
2:20 - 2:23Birkaç metre uzaklıkta olan
yuvalardaki işçiler, -
2:23 - 2:26kraliçemizden yavrularını çalmaya başlar.
-
2:26 - 2:28Kolonimiz misilleme yapsa da,
-
2:28 - 2:31daha uzakta olan işgalciler bile
-
2:31 - 2:33işçileri zorlamaya başlar.
-
2:33 - 2:38Saatler içinde, işgalciler
kraliçemizin tüm yavru kaynağını -
2:38 - 2:40yakındaki en büyük yuvaya götürmüş olur
-
2:40 - 2:44ve kraliçenin hayatta kalan
kızları onu terk eder. -
2:44 - 2:46Kraliçe, son şansını kovalayarak
-
2:46 - 2:50galip gelen işgalcilerin yuvasına gider.
-
2:50 - 2:55Kaybeden diğer kraliçeleri
ve savunucu karıncaları yerinden edip -
2:55 - 2:58yavru yığınının tepesine
yerleşmeye çalışır. -
2:58 - 3:02Kızları, annelerinin
galip gelmesine yardım eder -
3:02 - 3:06birlikte, saltanat hükümdarını yener
ve yavru yığınını gasp ederler. -
3:06 - 3:09Sonunda, kalan tüm savaşçılar kaybeder,
-
3:09 - 3:13ta ki sadece tek bir kraliçe
ve yavru yığını kalana dek. -
3:13 - 3:16Artık çevredeki en büyük yuvasında
-
3:16 - 3:23yüzlerce işçiye hükmeden galip kraliçemiz,
en önemli hedefine odaklanır: -
3:23 - 3:25üremeye.
-
3:25 - 3:30Sonraki birkaç sene boyunca,
koloni yalnızca kısır işçi üretir. -
3:30 - 3:34Fakat nüfusları
yaklaşık 23 bini geçtiğinde -
3:34 - 3:36plan değişir.
-
3:36 - 3:38Artık her baharda,
-
3:38 - 3:42koloni, doğurgan ve kanatlı
dişi ve erkekler üretecek. -
3:42 - 3:46Bu büyük karıncalar
yazın başlarında doğar -
3:46 - 3:49ve sonbaharda işçi üretimine
geri dönerler. -
3:49 - 3:53Şiddetli yağışlardan sonra,
bu kanatlılar göklere çıkar -
3:53 - 3:58ve kraliçelerinin genlerini birkaç yüz
metreye kadar rüzgara doğru yayar. -
3:58 - 4:01Fakat bu çiftleşme çılgınlığına
katkıda bulunmak için -
4:01 - 4:06koloni büyük bir süper organizma olarak
gelişmeye devam etmelidir. -
4:06 - 4:10Genç karıncalar her gün kraliçeyi besler
ve yavrularla ilgilenir, -
4:10 - 4:14bu sırada işçiler de yemek toplar
ve yuvayı savunur. -
4:14 - 4:16İşgalciler saldırdığında
-
4:16 - 4:20bu yaşlı savaşçılar
zehirleriyle onları uzaklaştırır. -
4:20 - 4:23Yağmur sonrası koloni toplanır,
-
4:23 - 4:26yuvalarını genişletmek için
ıslak toprağı kullanırlar. -
4:26 - 4:29Sel sırasında evlerini su bastığında da
-
4:29 - 4:33kardeşler, kraliçelerini güvende tutarak
-
4:33 - 4:36bir araya gelip
canlı bir kayığa dönüşürler. -
4:36 - 4:37Ama ne kadar dirençli olsalar da
-
4:37 - 4:40her koloninin bir sonu vardır.
-
4:40 - 4:44Yaklaşık sekiz sene sonra,
kraliçemizin spermi biter -
4:44 - 4:47ve ölen işçileri yenileyemez.
-
4:47 - 4:50Yuvanın nüfusu azalır
-
4:50 - 4:52ve sonunda komşu bir koloni
tarafından ele geçirilir. -
4:52 - 4:57Kraliçemizin hükmü sona erer
ancak genetik mirası adını yaşatır.
- Title:
- Çiftleşme çılgınlığı, sperm stoğu ve yavru işgalleri: bir ateş karıncası kraliçesinin hayatı
- Speaker:
- Walter R. Tschinkel
- Description:
-
Bütün dersi izlemek için: https://ed.ted.com/lessons/mating-frenzies-sperm-hoards-and-brood-raids-the-life-of-a-fire-ant-queen-walter-r-tschinkel
İlkbaharda, şiddetli yağışlardan hemen sonra, erkek ve dişi ateş karıncaları, gerdek uçuşu olarak bilinen bir romantizm günü için gökyüzünde toplanır. Üreme yeteneğine sahip binlerce karınca bir çiftleşme çılgınlığına katılır ve çiftleşmeyi başarmış bir dişi için hayat daha yeni başlıyordur. Walter R. Tschinkel, yeni kraliçenin nasıl bir koloni inşa ettiğini ve onu komşu karınca ordularından nasıl koruduğunu detaylı bir şekilde anlatıyor.
Ders: Walter R. Tschinkel, Yönetmen: Lisa Vertudaches.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:59
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Mating frenzies, sperm hoards, and brood raids: the life of a fire ant queen | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Mating frenzies, sperm hoards, and brood raids: the life of a fire ant queen | ||
Can Boysan accepted Turkish subtitles for Mating frenzies, sperm hoards, and brood raids: the life of a fire ant queen | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for Mating frenzies, sperm hoards, and brood raids: the life of a fire ant queen | ||
Miraç Şendil edited Turkish subtitles for Mating frenzies, sperm hoards, and brood raids: the life of a fire ant queen |