Return to Video

3 psychologiczne sztuczki pomagające oszczędzać pieniądze

  • 0:00 - 0:02
    Wiemy, że warto oszczędzać
  • 0:02 - 0:04
    i należy to robić.
  • 0:04 - 0:07
    Jednak coraz mniej oszczędzamy.
  • 0:07 - 0:09
    [Jak pracujemy]
  • 0:11 - 0:12
    Wiemy, co należy robić.
  • 0:12 - 0:15
    Pytanie brzmi: jak to robimy?
  • 0:15 - 0:16
    Nauczę was czegoś.
  • 0:16 - 0:19
    Planowanie oszczędzania
    nie zależy od intelektu,
  • 0:19 - 0:21
    czy od silnej woli.
  • 0:21 - 0:24
    Wysokość oszczędności
    zależy od sygnałów z otoczenia.
  • 0:24 - 0:26
    Podam przykład.
  • 0:26 - 0:28
    Przeprowadziliśmy badanie,
    w którym jednej grupie
  • 0:28 - 0:31
    pokazaliśmy zarobki miesięczne,
  • 0:31 - 0:35
    a drugiej grupie - tygodniowe.
  • 0:35 - 0:39
    Okazało się, że osoby widzące
    przychody na przestrzeni tygodnia
  • 0:39 - 0:41
    lepiej planowały miesięczny budżet.
  • 0:41 - 0:43
    Trzeba pamiętać,
  • 0:43 - 0:45
    że nie zmieniliśmy wysokości zarobków,
  • 0:46 - 0:49
    tylko kontekst ich postrzegania.
  • 0:49 - 0:51
    Sygnały ze środowiska mają znaczenie.
  • 0:51 - 0:54
    Nie będę mówić o sztuczkach,
    które już znacie.
  • 0:54 - 0:57
    Nie powiem, jak otworzyć
    konto oszczędnościowe
  • 0:57 - 0:59
    ani jak zacząć zbierać na emeryturę.
  • 0:59 - 1:02
    Opowiem, jak połączyć
  • 1:02 - 1:04
    chęć oszczędzania
  • 1:04 - 1:05
    z działaniami.
  • 1:05 - 1:06
    Zaczynamy?
  • 1:06 - 1:07
    Sztuczka numer jeden:
  • 1:07 - 1:09
    wykorzystaj moc początkowej decyzji.
  • 1:09 - 1:12
    Postrzegamy siebie dwojako:
  • 1:12 - 1:15
    jako nas z teraźniejszości
    i nas z przyszłości.
  • 1:15 - 1:17
    W przyszłości jesteśmy idealni.
  • 1:17 - 1:19
    Będziemy oszczędzać na emeryturę,
  • 1:19 - 1:20
    zrzucimy zbędne kilogramy,
  • 1:20 - 1:22
    będziemy częściej dzwonić do rodziców.
  • 1:22 - 1:24
    Często jednak zapominamy,
    że my z przyszłości
  • 1:24 - 1:27
    to dokładnie te same osoby co dziś.
  • 1:27 - 1:31
    Najlepszym momentem na oszczędzanie
    jest moment zwrotu podatku.
  • 1:31 - 1:33
    Przeprowadziliśmy test
    jednokrotnego wyboru.
  • 1:33 - 1:36
    W pierwszej grupie napisaliśmy
    do ludzi z początkiem lutego,
  • 1:36 - 1:38
    zanim wypełnili PIT.
  • 1:39 - 1:40
    Spytaliśmy ich:
  • 1:40 - 1:43
    "Gdy dostaniesz zwrot z podatku,
    ile procent zaoszczędzisz?".
  • 1:43 - 1:45
    To dość trudne pytanie.
  • 1:45 - 1:48
    Ludzie nie wiedzieli,
    czy i ile zwrotu dostaną.
  • 1:48 - 1:50
    Niemniej spytaliśmy.
  • 1:50 - 1:54
    W drugiej grupie zapytaliśmy ludzi,
    którzy właśnie otrzymali zwrot.
  • 1:54 - 1:56
    "Ile procent tej sumy oszczędzisz?".
  • 1:56 - 1:58
    Oto rezultat.
  • 1:58 - 2:02
    W drugiej grupie, po otrzymaniu zwrotu,
  • 2:02 - 2:05
    postanowiono odłożyć około 17%.
  • 2:05 - 2:09
    W pierwszej grupie,
    jeszcze przed wypełnieniem wniosków,
  • 2:09 - 2:14
    planowano odłożyć nie 17, a 27%,
  • 2:14 - 2:15
    gdy zapytaliśmy o to w lutym.
  • 2:15 - 2:16
    Dlaczego?
  • 2:16 - 2:19
    Bo podejmujemy zobowiązanie
    za nas z przyszłości,
  • 2:19 - 2:21
    a przyszły "ja" z łatwością odłoży 27%.
  • 2:21 - 2:24
    Tak duże różnice w oszczędzaniu
  • 2:24 - 2:27
    wynikają ze zmiany warunków
    podejmowania decyzji.
  • 2:27 - 2:30
    Chcemy w was pobudzić tę moc.
  • 2:30 - 2:32
    Zatem pomyślcie chwilę,
  • 2:32 - 2:34
    jak umówić się ze sobą z przyszłości
  • 2:34 - 2:37
    na zrobienie czegoś,
    co dziś jest wyzwaniem.
  • 2:37 - 2:41
    Pobierzcie aplikację, która pomoże
    wam podjąć decyzję z góry.
  • 2:41 - 2:44
    Sztuczka polega na tym,
    żeby mieć wiążący kontrakt.
  • 2:44 - 2:48
    Kolejna rzecz: wykorzystaj
    okres przejściowy na swoją korzyść.
  • 2:48 - 2:50
    Wykonaliśmy eksperyment
    na stronie internetowej
  • 2:50 - 2:52
    pomagającej w znajdowaniu współlokatorów.
  • 2:52 - 2:55
    Zamieściliśmy dwie reklamy
    w mediach społecznościowych
  • 2:55 - 2:57
    skierowane do 64-latków.
  • 2:57 - 3:00
    W jednej napisaliśmy: "Starzejesz się.
  • 3:00 - 3:02
    Jesteś gotowy na emeryturę?
  • 3:02 - 3:03
    Sprawdź wspólne mieszkania".
  • 3:03 - 3:06
    W drugiej byliśmy bardziej precyzyjni.
  • 3:06 - 3:08
    Napisaliśmy: "Masz 64 lata, 65 tuż tuż.
  • 3:08 - 3:10
    Jesteś gotowy na emeryturę?
  • 3:10 - 3:11
    Sprawdź wspólne mieszkania".
  • 3:11 - 3:14
    W drugiej grupie podkreśliliśmy
  • 3:14 - 3:15
    fakt stanu przejściowego.
  • 3:15 - 3:17
    Nagle liczba kliknięć w reklamę wzrosła,
  • 3:17 - 3:19
    ludzie logowali się, zaczynali działać,
  • 3:19 - 3:21
    gdy zaakcentowaliśmy ten fakt.
  • 3:21 - 3:24
    W psychologii nazywamy to
    efektem "świeżego startu".
  • 3:24 - 3:27
    Czy to nowy rok, czy pora roku,
  • 3:27 - 3:29
    motywacja do działania wzrasta.
  • 3:29 - 3:32
    Więc weź kalendarz i wyznacz sobie cel
  • 3:32 - 3:34
    w przeddzień swoich urodzin.
  • 3:34 - 3:37
    Określ cel finansowy,
    który bardzo chcesz osiągnąć.
  • 3:37 - 3:39
    Potem podejmij zobowiązanie.
  • 3:39 - 3:41
    Trzeci i ostatni trik:
  • 3:41 - 3:44
    zapanuj nad małymi, częstymi zakupami.
  • 3:44 - 3:46
    Przeprowadziliśmy badania pokazujące,
  • 3:46 - 3:51
    że na drugim miejscu
    po opłatach bankowych,
  • 3:51 - 3:52
    żałujemy jedzenia na mieście.
  • 3:52 - 3:55
    Regularnie kupujemy
  • 3:55 - 3:57
    tysiące niepotrzebnych rzeczy.
  • 3:57 - 3:59
    Tu kawa, tam burrito...
  • 3:59 - 4:02
    Wydatki się gromadzą,
    a możliwość odkładania maleje.
  • 4:03 - 4:04
    Gdy mieszkałam w Nowym Jorku,
  • 4:04 - 4:06
    przeglądając wydatki, zauważyłam,
  • 4:06 - 4:10
    że wydaję ponad 2000 dolarów na taksówki.
  • 4:10 - 4:12
    Więcej niż na czynsz.
  • 4:12 - 4:14
    Postanowiłam to zmienić.
  • 4:14 - 4:17
    W kolejnym miesiącu znów poszło 2000.
  • 4:17 - 4:21
    Nie zmieniłam się, bo sama informacja
    nie zmieniła mojego zachowania.
  • 4:21 - 4:22
    Nie zmieniłam środowiska.
  • 4:22 - 4:26
    Będąc 4000 dolarów do tyłu,
    zrobiłam dwie rzeczy.
  • 4:26 - 4:29
    Odłączyłam kartę kredytową
  • 4:29 - 4:30
    od aplikacji taksówkowej.
  • 4:30 - 4:34
    W zamian podłączyłam do aplikacji
    kartę debetową z limitem 300 dolarów.
  • 4:34 - 4:36
    Gdybym chciała więcej,
  • 4:36 - 4:38
    musiałabym przejść przez cały proces
    dodawania nowej karty.
  • 4:38 - 4:43
    Wiadomo, że każde kliknięcie,
    każda bariera zmienia nasze zachowanie.
  • 4:43 - 4:44
    Nie jesteśmy maszynami.
  • 4:44 - 4:47
    Nie nosimy ze sobą liczydła,
  • 4:47 - 4:50
    nie zliczamy każdego wydatku
    i nie porównujemy do założeń.
  • 4:50 - 4:53
    Jednak mózg jest bardzo dobry
  • 4:53 - 4:56
    w zliczaniu częstotliwości
    wykonywanych czynności.
  • 4:56 - 4:58
    Wyznaczyłam sobie limit.
  • 4:58 - 5:01
    Używam aplikacji taksówkowej
    tylko trzy razy w tygodniu.
  • 5:01 - 5:04
    Zmusiłam się do zmiany
    w poruszaniu się po mieście.
  • 5:04 - 5:08
    Zapanowałam nad wydatkami
    na taksówki z korzyścią dla męża,
  • 5:08 - 5:10
    bo zmieniłam okoliczności.
  • 5:10 - 5:13
    Zatem zapanuj nad każdym wydatkiem.
  • 5:13 - 5:16
    Zmień środowisko podejmowanej decyzji,
    żeby utrudnić sobie zakupy.
  • 5:16 - 5:18
    Oto moje rady.
  • 5:18 - 5:20
    Jednak pamiętaj o jednej rzeczy.
  • 5:20 - 5:24
    Jako ludzie jesteśmy irracjonalni
    w kwestii oszczędzania,
  • 5:24 - 5:26
    wydawania i planowania budżetu.
  • 5:26 - 5:28
    Na szczęście wiemy o tym,
  • 5:28 - 5:32
    dzięki czemu możemy przewidzieć
    swoje zachowania w pewnych środowiskach.
  • 5:32 - 5:34
    Zróbmy tak z oszczędzaniem.
  • 5:34 - 5:37
    Zmieńmy środowisko
    i pomóżmy przyszłym sobie.
Title:
3 psychologiczne sztuczki pomagające oszczędzać pieniądze
Speaker:
Wendy De La Rosa
Description:

Powszechnie wiadomo, że warto oszczędzać, jednak oszczędzamy coraz mniej. Wendy De La Rosa, naukowiec behawioralny, bada decyzje mające poprawiać sytuację finansową. Jej odkrycie może pomóc w bezbolesnym oszczędzaniu i ograniczaniu wydatków.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
05:50

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.