Return to Video

بەکارهێنانی دەستەواژەی سوکایەتیپێکردن لەلایەن شکسپیرەوە - ئاپڕیڵ گودنڕاس

  • 0:14 - 0:17
    بۆچی هەست بە مووچوڕک دەکەیت
    کاتێک گوێمان لە "شکسپیر" دەبێت؟
  • 0:17 - 0:20
    ئەگەر لەمن بپرسیت دەرێم لەبەر وشەکانییەتی.
  • 0:20 - 0:23
    ئەم هەموو وشەیەی بۆتۆ ئەمە و ئەو
  • 0:23 - 0:27
    ئەو شێوازەی ڕەنگە زۆر
    زیاتر بن لە بێزارکردن بۆت.
  • 0:27 - 0:30
    بەڵام دەبێت بیربکەیتەوە،
    بۆچی هێندە بەناوبانگە؟
  • 0:30 - 0:35
    شانۆیەکانی پێشکەشدەکرێن و دووبارە
    دەکرێنەوە زیاتر لە هەر نووسەرێکی شانۆگەری؟
  • 0:35 - 0:37
    هەموویشی لەبەر وشەکانییەتی
  • 0:38 - 0:41
    لە کۆتاییەکانی ساڵانی ١٥٠٠ـەتەکان و
    سەرەتای ١٦٠٠ـەکان،
  • 0:41 - 0:44
    ئەوە باشترین شت بۆ کە کەسێک بیکردبوایە.
  • 0:44 - 0:46
    شتی زۆری لەبارەوە دەگوترا.
  • 0:46 - 0:49
    لەگەڵ ئەوەشدا، زۆربەیان فشارهێندەر بوون.
  • 0:49 - 0:51
    دەزانن، لەگەڵ پەتای مەرگی ڕەش
    و هەموو شتەکانی تر.
  • 0:52 - 0:55
    شکسپیر وشەی زۆری بەکاردەهێنا.
  • 0:55 - 0:59
    یەکێک لە دەستکەوتە مەزنەکانی
    بەکارهێنانی سوکایەتیکردنە.
  • 0:59 - 1:02
    دەتوانێت ئامادەبووان یەکبخان؛
  • 1:02 - 1:06
    گرنگ نییە لەکێ دانیشتوویت. دەتوانی
    بە ڕووداوەکانی سەر شانۆ پێبکەنیت.
  • 1:06 - 1:10
    وشەکان، بەتایبەتی گفتوگۆ درامییەکان،
  • 1:10 - 1:12
    بۆ چەندین مەبەستی جیاجیا بەکاردەهاتن:
  • 1:12 - 1:14
    بۆ بەخشینی میزاج بە دیمەنەکە،
  • 1:14 - 1:17
    هەروەها بۆ بەخشینی کەشێک بە شوێنەکە،
  • 1:17 - 1:20
    بۆ پەرەپێدانی پەیوەندی
    لەنێوان کارەکتەرەکان.
  • 1:21 - 1:25
    سوکایەتیکردن ئەمەی ئەنجامدەدا
    بەشێوەیەکی کورت و زیرەکانە.
  • 1:26 - 1:28
    با سەرەتا باسی "هامڵێن" بکەین.
  • 1:28 - 1:29
    ڕێک پێش ئەم گفتوگۆیە.
  • 1:29 - 1:34
    پۆڵۆنۆس باوکی ئۆفیڵیایە کە ئەویش
    خۆشەویستی شازادە هامڵێتە.
  • 1:35 - 1:40
    پادشا کڵاودیۆس هەوڵدەدات تێبگات بۆچی
    شازادە هامڵێت هێندە شێتانە ڕەفتاردەکات.
  • 1:40 - 1:42
    مادام پادشا هاوسەرگیری لەگەڵ
    دایکی شازادە هامڵێت کردووە.
  • 1:42 - 1:48
    پۆڵۆنیۆس پێشنیاری بەکارهێنانی کچەکەی کرد
    بۆ بەدەستهێنانی زانیاری لە شازادە هامڵێت
  • 1:48 - 1:51
    دەچینە سەر نواندنی ٢ دیمەنی ٢.
  • 1:51 - 1:54
    پۆڵۆنیۆس: "دەمناسیت، خاوەنپایە؟"
  • 1:54 - 1:58
    هامڵێت: "زۆرچاکە. تۆ ماسیفرۆشیت."
  • 1:58 - 2:01
    پۆڵۆنیۆس: "نەخێر، خاوەنپایە"
  • 2:01 - 2:04
    هامڵێت: "هیوادار پیاوێکی ڕاستگۆ بوایت."
  • 2:05 - 2:08
    ئێستا، تەنانەت ئەگەر نەشزانیت
    واتای "ماسیفرۆش" چییە،
  • 2:08 - 2:11
    دەتوانیت هەندێ نیشانەی دەق بەکاربهێنیت
  • 2:11 - 2:16
    یەک: کاردانەوەی پۆڵۆنیۆس نەرێنی بوو
    واتای ئەوەیە کە خراپە.
  • 2:16 - 2:19
    دوو: ماسی بۆنی ناخۆشە،
    واتای ئەوەیە کە خراپە.
  • 2:19 - 2:24
    سێ: "کڕیاری کەلوپەل" بە وشەیەکی باش ناچێت
  • 2:24 - 2:26
    بۆیە لە نەزانینی واتاکەوە،
  • 2:26 - 2:29
    تۆ دەستدەکەیت بە دروستکردنی شتێک لە خەیاڵت
  • 2:29 - 2:32
    لەبارەی پەیوەندی نێوان پۆڵۆنیۆس و هامڵێت،
  • 2:32 - 2:34
    کە باش نەبوو.
  • 2:34 - 2:38
    بەڵام ئەگەر کەمێک قوڵتر ببیتەوە،
    "ماسیفرۆش" بەجۆرێک واتای دەڵاڵ دەگەیەنێت،
  • 2:39 - 2:42
    لەم دۆخەش بەواتای گەواد دێت،
  • 2:42 - 2:46
    وەک ئەوەی کە پۆڵۆنیۆس
    کچەکەی بۆ پارە دەفرۆشێت،
  • 2:46 - 2:48
    کە بەڕاستی ئەمکارە لەبەر
    خاتری پادشا دەکات.
  • 2:49 - 2:53
    ئەوەش ئەوە دەردەخات کە هامڵێت
    هێندە شێت نییە کە خۆی دەردەخات،
  • 2:53 - 2:57
    هەروەها دوژمنداری لەنێوان
    ئەم دووانە زیاددەکات.
  • 2:57 - 2:59
    نموونەیەکی ترت دەوێت؟
  • 2:59 - 3:04
    "ڕۆمیۆ و جوڵێیت" بەشێک لە باشترین
    سوکایەتیکردنەکانی شکسپیر لەخۆدەگرێت
  • 3:04 - 3:06
    ،شانۆگەریەکە لەبارەی دوو چەتەوە
  • 3:06 - 3:09
    هەروەها ٢ ئەویندار کە
    لەکۆتاییدا خۆیان دەکوژن.
  • 3:09 - 3:11
    لەهەر یاری بۆکسێنێکدا
  • 3:11 - 3:14
    دەزانیت قسەی شەڕانگێز دەگوترێت.
  • 3:14 - 3:16
    بێهیواش نیت.
  • 3:16 - 3:18
    نواندنی ١ دیمەنی ١، لە سەرەتاکەیەوە
  • 3:18 - 3:21
    ئاستی ڕق و بێمتمانەیی دەبینین
  • 3:21 - 3:26
    ئەندامانی ٢ خانەوادەکە، کاپوڵێت و
    مۆنتاگیو، یەکتری دەبینن.
  • 3:26 - 3:31
    گریگۆری: ڕووگرژ دەبم کاتێک بەلایاندا
    تێدەپەڕم، چۆن دەیانەوێت با واتێبگەن."
  • 3:31 - 3:35
    سمپسن: نا، ئەگەر دەوێرن
    پەنجە گەورەمیان بۆ دەگەزم،
  • 3:35 - 3:39
    کە ئابڕووچوونە ئەگە خۆگر بن و بێدەنگ بن."
  • 3:39 - 3:41
    ئابرەهام و بالتازەر دێنە ژوورەوە.
  • 3:41 - 3:45
    ئابرەهام: "پەنجەگەورەت
    بۆمان دەگەزیت، گەورەم؟"
  • 3:45 - 3:48
    سمپسن: "پەنجەگەورەم دەگەزم، گەورەم."
  • 3:48 - 3:51
    ئابرەهام: "پەنجەگەورەت
    بۆمان دەگەزیت، گەورەم؟"
  • 3:51 - 3:56
    باشە، ئەم بەرەوپێشچوونە چۆن یارمەتیمان
    دەدات لە تێگەیشتنی میزاج و کارەکرەت؟
  • 3:56 - 3:59
    باشە، با ڕوونی بکەینەوە تا
    بگەین بە سوکایەتیکردنەکە.
  • 3:59 - 4:02
    گەزتنی پەنجەگەورە لە سەردەمی
    ئێستا شتێکی گرنگ نییە،
  • 4:02 - 4:04
    بەڵام سمپسن گوتی ئەوە سوکایەتیکردنە بۆیان.
  • 4:05 - 4:07
    ئەگەر ئاوا لێکیبدەنەوە،
    دەبێت سوکایەتی بێت.
  • 4:08 - 4:10
    ئەوەش دەستدەکات بە
    پیشاندانی ئاستی دوژمنداری
  • 4:10 - 4:13
    لەنێوان ئەو پیاوانەی بۆ ٢
    خانەوادەکە کاریان دەکرد.
  • 4:14 - 4:16
    ئاسایی هیچ شتێک لە کەسێک ناکەیت
  • 4:16 - 4:19
    مەگەر بتەوێت بکەوێتە شەڕ لەگەڵت،
  • 4:19 - 4:21
    کە بەتواوی ئەو شتەیە کە خەریکە ڕوودەدات.
  • 4:22 - 4:26
    جوانتر لێکیبدەینەوە، گەزتنی پەنجەگەورە
    لەم سەردەمەدا کە شانۆکەی تێدا نووسراوە
  • 4:26 - 4:29
    وەک ئەوە وایە لە سەردەمی ئێستا
    پەنجەی ناوەڕاستت پیشانی کەسێك بدەیت
  • 4:29 - 4:31
    بۆیە هەستێکی سەیر لەگەڵی دێتە ئاراوە،
  • 4:31 - 4:34
    ئێستا لە دیمەنەکە هەست بە شڵەژان دەکەین.
  • 4:34 - 4:37
    دواتر لە هەمان دیمەن،
    تیباڵتی خانەوادەی کاپوڵێت،
  • 4:37 - 4:41
    سوکایەتیەکی باش بە بێنڤۆڵیۆی
    خانەوادەی مۆنتاگۆی دەکات.
  • 4:41 - 4:47
    تیباڵت: "چی، شمشێرێکی ئیفلیج
    لە ناو خزمەتکاری ترسنۆک؟
  • 4:47 - 4:50
    ڕووبەڕووم ببەوە، بێنڤۆڵیۆ تا بمریت."
  • 4:50 - 4:54
    بێنڤۆڵیۆ؛ "هیچم بۆت نییە ئاشتی نەبێت
    شمشێرەکە داگرە،
  • 4:54 - 4:57
    یاخودا لە پارچەکردنی ئەم
    پیاوانە یارمەتیم بدە."
  • 4:57 - 5:00
    تیباڵت: شمشێرێکی ئیفلیج
    لەبارەی ئاشتییەوە قسەدەکات!
  • 5:00 - 5:05
    ڕقم لە وشەی ئاشتییە، وەک چۆن ڕقم
    لە دۆزەخ و مۆنتاگیو و تۆشە.
  • 5:05 - 5:06
    ئەو لێدانەش بۆ تۆیە، ترسنۆک!"
  • 5:08 - 5:10
    باشە، خزمەتکاری ترسنۆک
  • 5:10 - 5:14
    دووبارر دەزانین کە شتێکی باش نییە.
  • 5:14 - 5:18
    هەردوو خانەوادە ڕقیان لە یەکتریە
    ئەوەش وەک پێداکردنی بەنزینە بە ئاگر.
  • 5:18 - 5:20
    بەڵام ئاستی خراپی ئەم
    هێرشکردنە وشەییە چەندە؟
  • 5:20 - 5:23
    خزمەتکاری ترسنۆک واتای ترسنۆک دەگەیەنێت،
  • 5:23 - 5:27
    بانگکردنی کەسێک لەبەردەم پیاوەکانی بەمە
    هەروەها لەلایەن خانەوادە دژەکەیان،
  • 5:27 - 5:29
    واتای ئەوەیە شەڕێک ڕوودەدات.
  • 5:29 - 5:31
    تیباڵت بانگی بێنڤۆڵیۆ دەکات بۆ دەرەوە
  • 5:31 - 5:35
    بۆ پاراستنی شکۆی، بێنڤۆڵیۆ ناچارە شەڕبکات.
  • 5:35 - 5:37
    ئەم گفتوگۆیە دیمەنێکی جوانمان پێدەدات
  • 5:37 - 5:40
    لە بەرجەستەکردن لەنێوان ٢ کارەکتەرەکە.
  • 5:40 - 5:43
    تیباڵت پێیوایە مۆنتاگۆکان هیچ نین
    جگە لە سەگی ترسنۆک،
  • 5:43 - 5:45
    هیچ ڕێزێکیشی بۆیان نییە.
  • 5:45 - 5:49
    دووبارە زیادکردنی شڵەژای
    درامی بۆ دیمەنەکە.
  • 5:49 - 5:51
    باشە، ئاگادارکردنەوەی خراپوونت بۆدەکەم.
  • 5:51 - 5:54
    کەسایەتی میزاجی تیباڵت و
    ڕقلێبوونەوەی مۆنتاگۆکان
  • 5:54 - 5:58
    ئەوەیە کە ئێمەی شارەزای
    وێژە پێیدەڵێین هەڵەی کوشندە،
  • 5:58 - 6:00
    یان ئەوەی بەروە لەناوچوونی دەبات.
  • 6:01 - 6:02
    بەڵێ.
  • 6:02 - 6:04
    دەکەوێتە دەستی ڕۆمیۆ.
  • 6:05 - 6:10
    بۆیە کاتێک سەیری شکسپیر دەکەیت،
    بوەستە و سەیری وشەکان بکە،
  • 6:10 - 6:12
    چونکە بەڕاستی هەوڵدەدەن شتێکت پێبڵێن.
Title:
بەکارهێنانی دەستەواژەی سوکایەتیپێکردن لەلایەن شکسپیرەوە - ئاپڕیڵ گودنڕاس
Speaker:
ئاپڕیڵ گودنڕاس
Description:

تۆ ماسیفرۆشیت! بە وردبوونەوە لە وشەکانی شکسپیر-- بەتایبەتیی سوکایەتیپێکردنەکانی--- تێدەگەین بۆچی بە سەرۆکی شانۆنووسەکان ناسراوە کە کارەکانی سەرکەوتووبووە بەسەر کاتدا و بینەریشی لە سەرتاسەری جیهان هەیە
وانەکە لەلایەن ئاپڕیڵ گودنڕاس، چیرۆکبێژ جوڵێت بلەیک، ئەنیمەیشن TED-Ed.
تەواوی وانەکە لەم بەستەرە ببینە: http://ed.ted.com/lessons/insults-by-shakespeare

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
06:24

Kurdish (Central) subtitles

Revisions