Bí quyết hạnh phúc để làm việc hiệu quả hơn | Shawn Achor | TEDxBloomington

Chúng ta tin rằng mình nên làm việc để được hạnh phúc, nhưng chiều ngược lại có tồn tại không? Trong bài diễn thuyết nhanh và thú vị tại TEDxBloomington, nhà tâm lý học Shawn Achor cho rằng thật ra hạnh phúc thúc đẩy hiệu năng làm việc.

Khi tôi lên bảy tuổi
và em gái mới lên năm,

chúng tôi chơi đùa
ở tầng trên của giường tầng.

Khi đó tôi lớn hơn em gái mình hai tuổi -

ý tôi là giờ tôi cũng lớn hơn
em gái hai tuổi -

nhưng khi đó nó có nghĩa là
con bé phải làm mọi điều tôi muốn,

tôi muốn chơi đánh trận giả.

Chúng tôi đang chơi trên giường.

Và ở một phía,

tôi bày ra Biệt đội G.I. Joe và vũ khí.

Và ở phía bên kia là những chú ngựa
đồ chơi của em gái tôi

sẵn sàng cho một đoàn kỵ binh.

Có những phiên bản khác nhau
về câu chuyện xảy ra chiều hôm đó,

nhưng vì em gái tôi
không có mặt ở đây hôm nay,

hãy để tôi kể bạn nghe sự thật -

(Tiếng cười)

đó là em gái tôi có đôi chút vụng về.

Bằng cách nào đó, không cần anh trai
giúp đỡ hay đẩy,

Amy biến mất khỏi tầng trên chiếc giường

và tiếp đất bằng một cú ngã trên sàn.

Tôi lo lắng nhìn phía bên kia giường

để xem chuyện gì xảy ra với em tôi

và nhìn thấy con bé tiếp đất đau đớn
bằng tay và đầu gối

trên nền đất.

Tôi lo lắng vì bố mẹ đã giao cho tôi

phải đảm bảo tôi và em gái

chơi an toàn và yên tĩnh nhất có thể.

Đặc biệt là khi tôi vô tình
khiến tay Amy gãy

chỉ một tuần ngay trước đó...

(Tiếng cười)

(Tiếng cười kết thúc)

... khi đẩy con bé ra khỏi đường đi
của một viên đạn tưởng tượng,

(Tiếng cười)

mà tôi còn chưa được cảm ơn,
tôi đã cố gắng hết sức -

con bé còn chả thấy nó bay tới -

tôi đã cố gắng cư xử đúng mực nhất.

Tôi nhìn khuôn mặt con bé,

tiếng khóc đau đớn, chịu đựng và bất ngờ

trực chờ thốt ra từ miệng con bé
đánh thức bố mẹ tôi

khỏi giấc ngủ đông say nồng.

Vậy nên tôi đã làm một việc

mà bộ óc bảy tuổi điên rồ của tôi
có thể nghĩ ra để ngăn thảm kịch này.

Và nếu bạn có con, bạn hẳn đã nhìn thấy
chuyện này hàng trăm lần.

Tôi nói, "Amy. Đừng khóc.
Em thấy cách em tiếp đất không?

Không ai tiếp đất
bằng cả tay và chân như vậy.

Amy, anh nghĩ điều đó có nghĩa
em là kỳ lân."

(Tiếng cười)

Vậy là lừa dối,

vì chẳng có điều gì
mà con bé mong muốn hơn

là không trở thành em gái bé nhỏ
Amy năm tuổi bị thương

mà là kỳ lân Amy đặc biệt.

Dĩ nhiên, phương án này
chưa từng xuất hiện

trong đầu con bé.

Bạn có thể thấy cô em gái tội nghiệp
bị thao túng của tôi

đang mâu thuẫn
khi não con bé cố gắng xử lý

giữa cảm giác đau đớn, chịu đựng
và bất ngờ,

với việc chiêm nghiệm
danh phận mới của mình là kỳ lân.

Cảm giác thứ hai thắng.

Thay vì khóc lóc và ngừng chơi,

thay vì đánh thức bố mẹ,

với tất cả những hậu quả tiêu cực cho tôi,

con bé mỉm cười

và bò lên giường tầng

với sự duyên dáng của một bé kỳ lân...

(Tiếng cười)

... và một chân bị gãy.

Chúng tôi đã tình cờ tiếp xúc -

khi mới năm và bảy tuổi -

lúc đó không biết gì -

với điều mà sẽ trở thành tiên phong
của cuộc cách mạng khoa học

diễn ra hai thập kỷ sau
theo cách ta quan sát não bộ con người.

Chúng tôi đã tình cờ tiếp xúc
với tâm lý học tích cực,

đó là lý do tôi có mặt ở đây hôm nay

và lý do tôi tỉnh dậy mỗi sáng.

Khi tôi bắt đầu nói về nghiên cứu này

ngoài giới hàn lâm,
với công ty và trường học,

điều đầu tiên họ nói không bao giờ làm
là bắt đầu với một đồ thị.

Điều đầu tiên tôi muốn làm
là bắt đầu với một đồ thị.

Nó trông thật tẻ nhạt,

nhưng đó là lý do tôi hứng thú
và thức dậy mỗi ngày.

Và đồ thị này không có nghĩa gì cả:
là dữ liệu giả thôi.

Chúng tôi tìm ra -

(Tiếng cười)

Nếu tôi có dữ liệu nghiên cứu bạn,
tôi sẽ vui mừng,

vì có một xu hướng ở đây,

và tức là nó có thể được xuất bản,

những thứ đó mới thực sự quan trọng.

Có một chấm tròn đỏ kỳ lạ
trên đường cong,

có một kẻ kỳ lạ trong phòng -

tôi biết bạn là ai,
tôi từng thấy bạn rồi -

không vấn đề gì.

Không có vấn đề gì, như hầu hết
các bạn đã biết, vì tôi có thể xóa nó.

Tôi có thể xóa cái chấm ấy
vì rõ ràng đó là một lỗi đo lường.

Và ta biết đó là lỗi đo lường
vì nó làm rối dữ liệu của tôi.

(Tiếng cười)

Một trong những điều đầu tiên
chúng tôi dạy

ở các khóa kinh tế, thống kê,
kinh doanh và tâm lý học

là cách chúng tôi loại bỏ sự kỳ quặc
theo cách thống kê hợp lệ.

Làm sao để loại bỏ các ngoại lệ
để tìm thấy xu hướng phù hợp nhất?

Thật tuyệt vời nếu tôi cố gắng tìm hiểu

liều Advil trung bình
mà một người nên uống - hai viên.

Nhưng nếu tôi hứng thú
về tiềm năng của bạn,

niềm vui, hiệu suất, năng lượng
hay tính sáng tạo,

chúng tôi dùng khoa học để
đề cao sự "trung bình".

Nếu tôi hỏi bạn câu,

"Một đứa trẻ học đọc
trong lớp nhanh tới mức nào?",

các nhà khoa học sẽ đổi thành

"Một đứa trẻ trung bình học đọc
trong lớp nhanh tới mức nào?",

và chúng tôi điều chỉnh lớp
theo mức trung bình.

Nếu bạn ở dưới mức trung bình,

các nhà tâm lý học sẽ hứng thú,

vì điều đó có nghĩa là bạn
bị trầm cảm hoặc rối loạn,

hay hi vọng là cả hai.

Chúng tôi hi vọng cả hai
vì mô hình hoạt động là,

nếu bạn đến một buổi trị liệu
với một vấn đề,

chúng tôi muốn đảm bảo
khi rời đi bạn thấy mình có mười vấn đề,

để bạn quay lại.

Chúng tôi sẽ nhắc tới
thời thơ ấu của bạn nếu cần,

nhưng sau cùng chúng tôi muốn
khiến bạn bình thường trở lại.

Nhưng chỉ là trung bình.

Tâm lý học tích cực chỉ ra nếu ta
nghiên cứu thứ chỉ ở mức trung bình,

ta vẫn sẽ mãi trung bình.

Vì vậy thay vì xóa bỏ đi
những ngoại lệ tích cực,

tôi chủ động tới cộng đồng như thế này

và nói, tại sao?

Tại sao một số người
cao hơn đường đồ thị

về năng lực trí tuệ, thể thao, âm nhạc,

sáng tạo, mức năng lượng,

khả năng phục hồi trước thử thách
và khiếu hài hước?

Dù là gì thì thay vì xóa bỏ bạn,
điều tôi muốn làm là nghiên cứu về bạn.

Vì ta có thể lượm lặt thông tin,

không chỉ về cách vượt lên mức trung bình,

mà còn đẩy mức trung bình lên cao hơn
trong mọi công ty và trường học.

Lý do đồ thị này quan trọng với tôi

là vì, theo tin tức,
đa số thông tin không tích cực.

Thực tế, nó tiêu cực.

Hầu hết là về giết người,
tham nhũng, dịch bệnh, thảm họa.

Và rất nhanh, não tôi bắt đầu nghĩ

đó là tỉ lệ tiêu cực và tích cực
chính xác trên thế giới.

Nó tạo nên "hội chứng trường y."

Trong năm đầu học y,

khi bạn đọc danh sách tất cả
các triệu chứng và dịch bệnh,

bất chợt bạn nhận ra
mình mắc tất cả chúng.

(Tiếng cười)

Em rể của tôi tên là Bobo,
đó là một câu chuyện khác.

Bobo cưới kỳ lân Amy.

Bobo gọi điện thoại cho tôi -

(Tiếng cười)

từ Trường Đại học Y Yale,

và Bobo nói, "Shawn, em bị bệnh phong."

(Tiếng cười)

Căn bệnh mà, ngay cả ở Yale,
là một chuyện hiếm.

Tôi không biết làm sao
để an ủi Bobo tội nghiệp

vì cậu ấy vừa mới trải qua
một tuần mãn kinh.

(Tiếng cười)

Hiện thực không nhất thiết
là thứ định hình chúng ta,

mà cách ta nhìn nhận thế giới
mới là thứ định hình hiện thực.

Nếu thay đổi góc nhìn,
ta không chỉ thay đổi niềm hạnh phúc,

mà còn có thể thay đổi
kết quả học tập và làm việc cùng lúc.

Tôi ứng tuyển Harvard do bị thách.

Tôi không nghĩ sẽ trúng tuyển,
và cũng không có đủ tiền để học.

Nhưng sau đó tôi nhận được
học bổng quân đội

và điều thậm chí còn không khả thi
đã trở thành sự thật.

Tôi nghĩ mọi người ở trường
sẽ coi nó như một vinh dự,

rằng họ sẽ hào hứng tới đó.

Kể cả khi trong lớp đầy người
thông minh hơn bạn,

chỉ cần được có mặt trong lớp
là đủ hạnh phúc rồi.

Nhưng tôi nhận ra, trong khi
một vài người trải qua điều đó,

tôi tốt nghiệp sau bốn năm đại học

và rồi dành tám năm tiếp theo
sống cùng ký túc xá với sinh viên -

Harvard yêu cầu tôi;
chứ tôi không có ý đồ gì.

(Tiếng cười)

Tôi tư vấn cho sinh viên
để họ vượt qua bốn năm khó khăn.

Trong quá trình nghiên cứu, giảng dạy,

tôi nhận ra dù những sinh viên này
rất hạnh phúc

với việc được nhận vào ngôi trường này,

hai tuần sau não bộ của họ sẽ tập trung
không phải vào vinh dự được ở đây,

không phải triết lí sống hay thể chất,

mà vào sự cạnh tranh, công việc,

rắc rối, căng thẳng, phàn nàn.

Lần đầu tiên đến đó, tôi bước vào
phòng ăn cho sinh viên năm nhất,

nơi mà bạn bè tôi từ Waco, Texas,
nơi tôi lớn lên -

tôi nghĩ vài người biết.

Khi họ tới, họ nhìn quanh,

và nói, "Phòng ăn này
trông như ở Hogwarts."

Đúng thế, vì đó là Hogwarts và Harvard.

Và khi họ nhìn thấy nó,

họ nói, "Sao cậu lại phí thời gian
nghiên cứu về hạnh phúc ở Harvard?

Một sinh viên Harvard có thể không vui
vì điều gì chứ?"

Ẩn sau câu hỏi này

là chìa khóa thấu hiểu khoa học
của niềm hạnh phúc.

Vì câu hỏi này mặc định

thế giới bên ngoài của ta
là thước đo dự đoán mức độ hạnh phúc,

nhưng thực tế, nếu tôi biết
toàn bộ thế giới bên ngoài của bạn,

tôi chỉ có thể dự đoán được 10%
niềm hạnh phúc lâu dài.

90% niềm hạnh phúc lâu dài được dự đoán
không phải bởi thế giới bên ngoài,

mà bởi cách não bộ của bạn
nhìn nhận thế giới.

Nếu ta thay đổi nó,

thay đổi công thức của niềm hạnh phúc
và thành công,

ta có thể thay đổi
cách tác động tới hiện thực.

Chúng tôi nhận ra chỉ 25% thành công trong
công việc được dự đoán bởi chỉ số IQ,

75% thành công trong công việc

được dự đoán bởi mức độ lạc quan,
sự hỗ trợ về mặt xã hội

và khả năng coi căng thẳng là thử thách
thay vì mối đe dọa của bạn.

Tôi đã nói chuyện với một trường nội trú ở
New England, có lẽ là trường uy tín nhất,

họ nói, "Chúng tôi đã biết điều đó.

Mỗi năm, thay vì chỉ dạy sinh viên,
chúng tôi có một tuần lễ sức khỏe.

Chúng tôi rất hào hứng. Đêm thứ Hai,
một chuyên gia hàng đầu thế giới

sẽ nói về vấn đề trầm cảm vị thành niên.

Đêm thứ Ba, chủ đề sẽ về
bạo lực và bắt nạt.

Đêm thứ Tư là về rối loại ăn uống.

Đêm thứ Năm là về sử dụng
thuốc bất hợp pháp.

Tối thứ Sáu chúng tôi sẽ quyết định
chọn giữa tình dục và hạnh phúc."

(Tiếng cười)

Tôi nói, "Hầu hết tối thứ Sáu
của mọi người đều vậy."

(Tiếng cười)

(Tiếng vỗ tay)

Tôi mừng vì bạn thích thú,
nhưng họ không thích vậy tí nào.

Sự im lặng qua điện thoại.

Và rồi tôi nói, "Tôi rất vui
nếu được nói chuyện ở trường,

nhưng đó sẽ không phải tuần lễ sức khỏe
mà là tuần lễ bệnh tật.

Bạn đã chỉ ra tất cả những thứ tiêu cực
có thể xảy đến,

mà không nói về điều tích cực."

Không có bệnh không phải là khỏe mạnh.

Đây mới là cách khỏe mạnh:

ta cần đảo ngược công thức
của hạnh phúc và thành công.

Trong ba năm qua, tôi đã tới 45 quốc gia,

làm việc với các trường học và công ty
giữa thời kỳ suy thoái kinh tế.

Tôi nhận ra hầu hết công ty và trường học

đi theo một công thức thành công, đó là:

nếu chăm chỉ hơn, tôi sẽ thành công hơn.

Và nếu thành công hơn,
tôi sẽ hạnh phúc hơn.

Nó là cơ sở cho hầu hết
phong cách làm cha mẹ và quản lý,

cách ta tạo động lực thúc đẩy hành vi.

Vấn đề là về mặt khoa học
nó đã lạc hậu và không còn phù hợp.

Mỗi lần não bộ cảm nhận sự thành công,

bạn chỉ thay đổi giới hạn mục tiêu
của thành công.

Bạn được điểm cao,
giờ bạn phải được điểm cao hơn nữa,

bạn vào được trường tốt,
và sau đó phải vào được trường tốt hơn,

bạn có công việc tốt,
giờ bạn phải kiếm việc tốt hơn,

bạn đạt mục tiêu doanh số,
chúng tôi sẽ thay đổi nó.

Nếu hạnh phúc ngược lại với thành công,
não bạn sẽ không bao giờ cảm nhận được.

Xã hội chúng ta đẩy hạnh phúc
qua ranh giới nhận thức.

Đó là bởi ta nghĩ mình phải thành công

thì mới hạnh phúc.

Nhưng bộ não lại theo trình tự ngược lại.

Nếu bạn có thể tăng mức độ tích cực
của ai đó ở hiện tại,

não họ sẽ trải qua thứ mà ta gọi là
lợi thế hạnh phúc,

tức là não bộ khi ở trạng thái tích cực
hoạt động tốt hơn hẳn

khi tiêu cực, bình thường hay căng thẳng.

Trí thông minh, sức sáng tạo
và năng lượng tăng lên.

Thực tế, chúng tôi nhận ra
từng kết quả công việc đều cải thiện.

Não bộ khi ở trạng thái tích cực
sẽ năng suất hơn 31%

so với khi tiêu cực, bình thường
hay căng thẳng.

Bạn đạt doanh số cao hơn 37%.

Khi ở trạng thái tích cực,

bác sĩ chẩn đoán nhanh
và chính xác hơn 19%

so với khi tiêu cực,
bình thường hay căng thẳng.

Nghĩa là ta có thể đảo ngược công thức.

Nếu ta có thể tìm ra cách
trở nên tích cực ở hiện tại,

não bộ của ta làm việc hiệu quả hơn,

ta có thể làm việc chăm chỉ hơn,
nhanh hơn và thông minh hơn.

Ta cần biết cách đảo ngược công thức

để có thể nhận thấy khả năng của não bộ.

Vì dopamine, chất dẫn truyền
trong cơ thể khi ta tích cực,

có hai chức năng.

Nó không chỉ khiến bạn hạnh phúc hơn,

mà còn kích hoạt
các trung tâm học tập của não

cho phép ta thích nghi với thế giới
theo cách khác.

Chúng tôi nhận ra có nhiều cách
bạn có thể rèn luyện não

trở nên tích cực.

Chỉ với hai phút ngắn ngủi
trong vòng 21 ngày liên tiếp,

ta có thể điều chỉnh não bộ,

cho phép não thực sự hoạt động
tích cực và hiệu quả hơn.

Chúng tôi đã nghiên cứu điều này

ở mỗi công ty đối tác,

để họ viết ra ba điều mới
mà họ thấy biết ơn

trong 21 ngày liên tục,
ba điều mới mỗi ngày.

Và cuối đợt nghiên cứu,

não họ bắt đầu lưu giữ lại cách thức

nhìn nhận thế giới không phải
là sự tiêu cực, mà là tích cực trước tiên.

Viết nhật ký về một trải nghiệm tích cực
trong 24 giờ qua

cho phép não bạn sống lại nó.

Bài tập này dạy não bạn
rằng hành vi của bạn quan trọng.

Chúng tôi nhận thấy thiền cho phép não bạn

vượt qua rối loạn tăng động giảm chú ý
mà ta tạo ra

bằng cách đa nhiệm

và cho phép não tập trung
vào công việc đang làm.

Cuối cùng, hành động tử tế một cách vô tư
là hành động có ý thức của lòng tốt.

Chúng tôi khuyến khích mọi người

viết một email tích cực

khen ngợi hay cảm ơn ai đó
trong mạng lưới hỗ trợ của họ.

Và bằng những hoạt động này

cũng như việc rèn luyện não bộ
như rèn luyện cơ thể,

ta có thể đảo ngược
công thức của hạnh phúc và thành công,

và làm vậy không chỉ tạo ra
làn sóng tích cực,

mà còn là một cuộc cách mạng đích thực.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Tiếng vỗ tay)