The Monopoly Markup

[Nhạc nền]

[Alex] Trong một nền kinh tế cạnh tranh,
chúng ta đều biết rằng giá bán

bằng với chi phí cận biên và có sự cân
bằng thị trường

Trong nền kinh tế độc quyền, chúng ta
giờ đây biết rằng giá bán

sẽ cao hơn chi phí cận biên

Nhưng nhiều hơn là bao nhiêu?
Điều gì khiến giá cao hơn?

Điều mà chúng tôi muốn truyền tải
trong buổi talkshow ngày hôm nay

chính là sự tăng giá trong nền kinh tế
độc quyền phụ thuộc vào

sự co giãn của cầu.

Ok, hãy tóm gọn sơ qua kiến thức của bài hôm trước nào.

Mọi thứ trên biểu đồ này chúng ta hẳn
phải quen thuộc rồi.

Chúng ta đã biết cách tìm ra đường
doanh thu cận biên

là một đường cong xuất phát từ trục tung

từ chung một điểm trên đường cầu

với độ dốc gấp 2

Chúng ta cũng biết được rằng
tối đa hóa lợi nhuận theo sản lượng

là khi doanh thu cận biên bằng với chi phí cận biên

Và chúng ta hiểu rằng điểm tối đa hóa
lợi nhuận theo giá

là mức giá cao nhất mà người mua
sẵn lòng chi trả

cho mỗi sản phẩm với số lượng kể trên,
trong trường hợp này giá bán là 12,5 đô

Sự tăng giá trong thị trường độc quyền
là sự chênh lệch giữa giá

và chi phí cận biên

Chúng ta hiểu rằng nền kinh tế cạnh tranh

giá bằng với chi phí cận biên

Và đây khi thị trường cân bằng
giá bán đã cao hơn

so với chi phí cận biên,
đó là sự tăng giá trong thị trường độc quyền

và đọc từ biểu đồ chúng ta thấy,

tổng lợi nhuận của nhà độc quyền
cao hơn so với lợi nhuận thông thường

và lợi nhuận là sự chênh lệch giữa
giá bán và chi phí trung bình

nhân với số lượng,
sẽ ra phần tô đậm này.

Được rồi, đó là phần ôn tập.

Giờ là phần đưa ra một số bao quát
về điều gì sẽ đo lường kích thước

của sự tăng lên về giá trong nền kinh tế độc quyền

Về trực quan, hãy xét tới trường hợp của
các công ty dược

Hai hiệu ứng sẽ làm tăng lên
yếu tố độc quyền trong trường hợp này

Thứ nhất, hiệu ứng "bạn không thể mang
theo được gì sang thế giới bên kia"

cụ thể là, người có bệnh nan y

sẽ tương đối không nhạy cảm lắm về giá

về những loại thuốc có thể chữa được
bệnh của họ

Chết sẽ không mang theo được nên
hãy tiêu hết những gì bạn có

miễn sao cứu được mạng sống của bạn

Nếu giá bán loại thuốc có thể cứu sống
được họ tăng lên

lượng cầu cũng vẫn sẽ không giảm đáng kể

Vì người mua không nhạy cảm với giá

những nhà độc quyền sẽ nói rằng:
"Này, tôi có thể tăng giá bán

và họ vẫn sẽ mua, nên tôi có nên
tăng giá bán

nó sẽ giúp tôi tối đa hóa lợi nhuận
nếu làm thế"

Và hiệu ứng "tiền không phải mình trả"

Nếu người nào đó không phải mình
trả tiền thuốc men

người sử dụng hay người tiêu thụ sẽ bớt
nhạy cảm về giá

Và chúng ta đều biết rằng trong ngành dược,
những công ty bảo hiểm

dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người già, người nghèo
hay các chương trình của chính phủ

họ sẽ trả tiền thuốc men

vậy nên những người có nhu cầu về dược phẩm,

họ sẽ không phải trả tiền

Kể cả giá bán có tăng đi chăng nữa
họ cũng sẽ yêu cầu tiếp tục sử dụng

thuốc và lượng cầu

vẫn không giảm nhiều lắm

Vậy có thể kết luận rằng

càng ít nhạy cảm của cầu theo giá

giá bán lại càng tăng lên

Nếu người mua không nhạy cảm với giá

những người độc quyền sẽ nói rằng:
"Tuyệt, tôi có thể tăng giá bán

mà vẫn bán được lượng gần tương đương
với trước đây"

Nói cách khác, đường cầu càng ít co giãn

giá càng tăng.
Và đó là bài học cơ bản của chúng ta

Giờ chúng ta đã có trực quan về vấn đề này rồi,
hãy thử lên một số biểu đồ nhé

vài đường cầu

Hiện tại ta có 2 đường cầu

Cái nào co giãn hơn, cái bên phải

hay là phía bên trái?

Đường cầu bên trái sẽ co giãn hơn,

đường cầu bên phải sẽ ít co giãn hơn

Vậy từ trực giác của mình, chúng ta sẽ có kì vọng
tăng giá ít hơn

sẽ ở bên trái và tăng giá mạnh hơn sẽ ở bên phải

Chúng ta đã biết tối đa hóa lợi nhuận theo giá

và sản lượng thế nào rồi nên
hãy tính nhé.

Bắt đầu với đường cầu bên trái

Những gì ta thấy là khi đường cầu

tương đối co giãn,
có sự tăng lên một chút về giá

so với chi phí cận biên

Vậy còn bên phải thì sao?

Giờ đây chúng ta có một đường cầu tương đối
không co giãn

Và chúng ta thấy rằng giá bán khá cao so với
chi phí cận biên

Chúng ta đã thấy một đường cầu tương đối
không giãn nở

và có sự tăng lên đáng kể về giá

Để ý rằng chi phí cận biên của 2 thị trường đều như nhau

chỉ có khác ở chỗ đường cầu bên phải

ít co giãn hơn

Nhớ tới lập luận rằng
những nhà độc quyền coi khách hàng

không nhạy cảm với giá

Vậy rút ra rằng
nếu tăng giá

lượng cầu cũng chỉ giảm một chút

Do đó, sự tăng về giá cũng sẽ dẫn tới

tăng lợi nhuận của các nhà độc quyền,
điều mà họ mong muốn

vậy nên các nhà độc quyền khi tăng giá bán

bạn sẽ chịu một khoản giá tăng đáng kể
so với chi phí cận biên

Đối với doanh nghiệp cạnh tranh cũng vậy

Nhu cầu về sản phẩm của họ rất co giãn

và trong trường hợp đó, giá bán ngang với
chi phí cận biên

Vậy có thể hiểu được

rằng đường cầu càng co giãn

quyết định về giá của các nhà độc quyền

càng gần hơn với doanh nghiệp cạnh tranh.

Vậy nên nhu cầu đối với nhà độc quyền

càng co giãn, giá sẽ gần hơn với

chi phí cận biên.

Đường cầu càng co giãn

đối với nhà độc quyền,

tối đa hóa lợi nhuận đầu ra khiến giá

gần ngang với các công ty cạnh tranh

Giá sẽ càng gần với chi phí cận biên

Được rồi, rất tốt.

Hãy nhớ lại, bài học quan trọng,
cầu càng ít co giãn

giá bán sản phẩm càng cao

Giờ hãy thử vận dụng lý thuyết xem có thể

giải bài toán về giá bán này không nhé

Tôi gần đây hay để ý một vài chuyến bay hãng American Airlines

và phát hiện ra một chuyến bay Washington-Dallas

có giá cao hơn một chuyến bay từ Washington tới San Francisco

Giờ, có 2 vấn đề cần làm rõ

Đầu tiên, San Francisco rõ ràng xa hơn từ Washington

so với Dallas
Vậy nên bạn sẽ nghĩ rằng chi phí

nhiên liệu và các chi phí khác
sẽ cao hơn

Thứ hai, mọi việc có vẻ phức tạp hơn bởi chuyến bay từ Washington

tới San Francisco đi qua Dallas

Thực tế, quãng đường từ Washington tới Dallas

của chuyến đi từ Washington tới San Francisco

y hệt với chuyến bay từ Washington tới Dallas

Vậy tại sao quãng đường từ Washington

tới San Francisco lại đắt hơn

toàn bộ chuyến bay?

Đáp án còn đòi hỏi một chút kiến thức về ngàng hàng không

được xây dựng ở Mỹ

Hầu hết các công ty hàng không có sân bay trung tâm

thường gần trung tâm của nước đó,

được thống trị bởi 1 hãng hàng không cụ thể

Trong trường hợp của American Airlines, là Dallas

Của hãng United là Chicago

Northwest thì thống trị Minnesota,
St. Paul,..

Điều đó nghĩa là nếu bạn muốn bay tới Dallas

với thời gian thuận tiện cho bạn,
bạn sẽ phải tìm

một chuyến bay giờ tốt của hãng American Airlines
hơn là các hãng hàng không khác

Và nếu bạn muốn bay tới Minneapolis, St. Paul,

Sẽ thuân tiện hơn

nếu bay của hãng Northwest

Được rồi, bạn đã có ý tưởng gì về việc giải quyết thắc mắc này chưa?

Hãy nghĩ một người bay từ Washington tới Dallas

Họ sẽ có những lựa chọn gì?

Không nhiều.
Chỉ có số ít sự thay thế

Và it sự thay thế nghĩa là cầu ít co giãn

Giờ hãy nghĩ tới một người bay từ Washington tới San Francisco

Họ có những lựa chọn nào?
Chà, rất nhiều ấy chứ.

Họ có thể bay qua Chicago hay qua Denver

hoặc Minneapolis, St. Paul hay là bay thẳng

Có rất nhiều lựa chọn tốt cho việc bay

từ Washington tới San Francisco, vì San Francisco

không phải là một thành phố trung tâm

Vậy chúng ta có thể thấy được gì?

Chà, chúng ta có thể thấy lượng cầu các chuyến bay từ Washington

tới San Francisco khá co giãn

và lượng cầu các chuyến bay từ Washington tới Dallas

tương đối không co giãn

Và trên lý thuyết mách chúng ta rằng cầu co giãn

chúng ta sẽ nhận mức giá tăng ít hơn

Với cầu không co giãn, chúng ta sẽ chịu mức giá tăng nhiều

Như vậy lý thuyết hoàn toàn nhất quán với

câu đố về giá và giải thích bài toán.

Nếu bạn muốn kiểm tra kiến thức

hãy nhấn vào " Practice Questions"

Hoặc nếu bạn đã sẵn sàng học bài kế tiếp, nhấn vào Video kế tiếp

[nhạc nền]