-
[Nhạc nền]
-
[Alex] Trong một nền kinh tế cạnh tranh,
chúng ta đều biết rằng giá bán
-
bằng với chi phí cận biên và có sự cân
bằng thị trường
-
Trong nền kinh tế độc quyền, chúng ta
giờ đây biết rằng giá bán
-
sẽ cao hơn chi phí cận biên
-
Nhưng nhiều hơn là bao nhiêu?
Điều gì khiến giá cao hơn?
-
Điều mà chúng tôi muốn truyền tải
trong buổi talkshow ngày hôm nay
-
chính là sự tăng giá trong nền kinh tế
độc quyền phụ thuộc vào
-
sự co giãn của cầu.
-
Ok, hãy tóm gọn sơ qua kiến thức của bài hôm trước nào.
-
Mọi thứ trên biểu đồ này chúng ta hẳn
phải quen thuộc rồi.
-
Chúng ta đã biết cách tìm ra đường
doanh thu cận biên
-
là một đường cong xuất phát từ trục tung
-
từ chung một điểm trên đường cầu
-
với độ dốc gấp 2
-
Chúng ta cũng biết được rằng
tối đa hóa lợi nhuận theo sản lượng
-
là khi doanh thu cận biên bằng với chi phí cận biên
-
Và chúng ta hiểu rằng điểm tối đa hóa
lợi nhuận theo giá
-
là mức giá cao nhất mà người mua
sẵn lòng chi trả
-
cho mỗi sản phẩm với số lượng kể trên,
trong trường hợp này giá bán là 12,5 đô
-
Sự tăng giá trong thị trường độc quyền
là sự chênh lệch giữa giá
-
và chi phí cận biên
-
Chúng ta hiểu rằng nền kinh tế cạnh tranh
-
giá bằng với chi phí cận biên
-
Và đây khi thị trường cân bằng
giá bán đã cao hơn
-
so với chi phí cận biên,
đó là sự tăng giá trong thị trường độc quyền
-
và đọc từ biểu đồ chúng ta thấy,
-
tổng lợi nhuận của nhà độc quyền
cao hơn so với lợi nhuận thông thường
-
và lợi nhuận là sự chênh lệch giữa
giá bán và chi phí trung bình
-
nhân với số lượng,
sẽ ra phần tô đậm này.
-
Được rồi, đó là phần ôn tập.
-
Giờ là phần đưa ra một số bao quát
về điều gì sẽ đo lường kích thước
-
của sự tăng lên về giá trong nền kinh tế độc quyền
-
Về trực quan, hãy xét tới trường hợp của
các công ty dược
-
Hai hiệu ứng sẽ làm tăng lên
yếu tố độc quyền trong trường hợp này
-
Thứ nhất, hiệu ứng "bạn không thể mang
theo được gì sang thế giới bên kia"
-
cụ thể là, người có bệnh nan y
-
sẽ tương đối không nhạy cảm lắm về giá
-
về những loại thuốc có thể chữa được
bệnh của họ
-
Chết sẽ không mang theo được nên
hãy tiêu hết những gì bạn có
-
miễn sao cứu được mạng sống của bạn
-
Nếu giá bán loại thuốc có thể cứu sống
được họ tăng lên
-
lượng cầu cũng vẫn sẽ không giảm đáng kể
-
Vì người mua không nhạy cảm với giá
-
những nhà độc quyền sẽ nói rằng:
"Này, tôi có thể tăng giá bán
-
và họ vẫn sẽ mua, nên tôi có nên
tăng giá bán
-
nó sẽ giúp tôi tối đa hóa lợi nhuận
nếu làm thế"
-
Và hiệu ứng "tiền không phải mình trả"
-
Nếu người nào đó không phải mình
trả tiền thuốc men
-
người sử dụng hay người tiêu thụ sẽ bớt
nhạy cảm về giá
-
Và chúng ta đều biết rằng trong ngành dược,
những công ty bảo hiểm
-
dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người già, người nghèo
hay các chương trình của chính phủ
-
họ sẽ trả tiền thuốc men
-
vậy nên những người có nhu cầu về dược phẩm,
-
họ sẽ không phải trả tiền
-
Kể cả giá bán có tăng đi chăng nữa
họ cũng sẽ yêu cầu tiếp tục sử dụng
-
thuốc và lượng cầu
-
vẫn không giảm nhiều lắm
-
Vậy có thể kết luận rằng
-
càng ít nhạy cảm của cầu theo giá
-
giá bán lại càng tăng lên
-
Nếu người mua không nhạy cảm với giá
-
những người độc quyền sẽ nói rằng:
"Tuyệt, tôi có thể tăng giá bán
-
mà vẫn bán được lượng gần tương đương
với trước đây"
-
Nói cách khác, đường cầu càng ít co giãn
-
giá càng tăng.
Và đó là bài học cơ bản của chúng ta
-
Giờ chúng ta đã có trực quan về vấn đề này rồi,
hãy thử lên một số biểu đồ nhé
-
vài đường cầu
-
Hiện tại ta có 2 đường cầu
-
Cái nào co giãn hơn, cái bên phải
-
hay là phía bên trái?
-
Đường cầu bên trái sẽ co giãn hơn,
-
đường cầu bên phải sẽ ít co giãn hơn
-
Vậy từ trực giác của mình, chúng ta sẽ có kì vọng
tăng giá ít hơn
-
sẽ ở bên trái và tăng giá mạnh hơn sẽ ở bên phải
-
Chúng ta đã biết tối đa hóa lợi nhuận theo giá
-
và sản lượng thế nào rồi nên
hãy tính nhé.
-
Bắt đầu với đường cầu bên trái
-
Những gì ta thấy là khi đường cầu
-
tương đối co giãn,
có sự tăng lên một chút về giá
-
so với chi phí cận biên
-
Vậy còn bên phải thì sao?
-
Giờ đây chúng ta có một đường cầu tương đối
không co giãn
-
Và chúng ta thấy rằng giá bán khá cao so với
chi phí cận biên
-
Chúng ta đã thấy một đường cầu tương đối
không giãn nở
-
và có sự tăng lên đáng kể về giá
-
Để ý rằng chi phí cận biên của 2 thị trường đều như nhau
-
chỉ có khác ở chỗ đường cầu bên phải
-
ít co giãn hơn
-
Nhớ tới lập luận rằng
những nhà độc quyền coi khách hàng
-
không nhạy cảm với giá
-
Vậy rút ra rằng
nếu tăng giá
-
lượng cầu cũng chỉ giảm một chút
-
Do đó, sự tăng về giá cũng sẽ dẫn tới
-
tăng lợi nhuận của các nhà độc quyền,
điều mà họ mong muốn
-
vậy nên các nhà độc quyền khi tăng giá bán
-
bạn sẽ chịu một khoản giá tăng đáng kể
so với chi phí cận biên
-
Đối với doanh nghiệp cạnh tranh cũng vậy
-
Nhu cầu về sản phẩm của họ rất co giãn
-
và trong trường hợp đó, giá bán ngang với
chi phí cận biên
-
Vậy có thể hiểu được
-
rằng đường cầu càng co giãn
-
quyết định về giá của các nhà độc quyền
-
càng gần hơn với doanh nghiệp cạnh tranh.
-
Vậy nên nhu cầu đối với nhà độc quyền
-
càng co giãn, giá sẽ gần hơn với
-
chi phí cận biên.
-
Đường cầu càng co giãn
-
đối với nhà độc quyền,
-
tối đa hóa lợi nhuận đầu ra khiến giá
-
gần ngang với các công ty cạnh tranh
-
Giá sẽ càng gần với chi phí cận biên
-
Được rồi, rất tốt.
-
Hãy nhớ lại, bài học quan trọng,
cầu càng ít co giãn
-
giá bán sản phẩm càng cao
-
Giờ hãy thử vận dụng lý thuyết xem có thể
-
giải bài toán về giá bán này không nhé
-
Tôi gần đây hay để ý một vài chuyến bay hãng American Airlines
-
và phát hiện ra một chuyến bay Washington-Dallas
-
có giá cao hơn một chuyến bay từ Washington tới San Francisco
-
Giờ, có 2 vấn đề cần làm rõ
-
Đầu tiên, San Francisco rõ ràng xa hơn từ Washington
-
so với Dallas
Vậy nên bạn sẽ nghĩ rằng chi phí
-
nhiên liệu và các chi phí khác
sẽ cao hơn
-
Thứ hai, mọi việc có vẻ phức tạp hơn bởi chuyến bay từ Washington
-
tới San Francisco đi qua Dallas
-
Thực tế, quãng đường từ Washington tới Dallas
-
của chuyến đi từ Washington tới San Francisco
-
y hệt với chuyến bay từ Washington tới Dallas
-
Vậy tại sao quãng đường từ Washington
-
tới San Francisco lại đắt hơn
-
toàn bộ chuyến bay?
-
Đáp án còn đòi hỏi một chút kiến thức về ngàng hàng không
-
được xây dựng ở Mỹ
-
Hầu hết các công ty hàng không có sân bay trung tâm
-
thường gần trung tâm của nước đó,
-
được thống trị bởi 1 hãng hàng không cụ thể
-
Trong trường hợp của American Airlines, là Dallas
-
Của hãng United là Chicago
-
Northwest thì thống trị Minnesota,
St. Paul,..
-
Điều đó nghĩa là nếu bạn muốn bay tới Dallas
-
với thời gian thuận tiện cho bạn,
bạn sẽ phải tìm
-
một chuyến bay giờ tốt của hãng American Airlines
hơn là các hãng hàng không khác
-
Và nếu bạn muốn bay tới Minneapolis, St. Paul,
-
Sẽ thuân tiện hơn
-
nếu bay của hãng Northwest
-
Được rồi, bạn đã có ý tưởng gì về việc giải quyết thắc mắc này chưa?
-
Hãy nghĩ một người bay từ Washington tới Dallas
-
Họ sẽ có những lựa chọn gì?
-
Không nhiều.
Chỉ có số ít sự thay thế
-
Và it sự thay thế nghĩa là cầu ít co giãn
-
Giờ hãy nghĩ tới một người bay từ Washington tới San Francisco
-
Họ có những lựa chọn nào?
Chà, rất nhiều ấy chứ.
-
Họ có thể bay qua Chicago hay qua Denver
-
hoặc Minneapolis, St. Paul hay là bay thẳng
-
Có rất nhiều lựa chọn tốt cho việc bay
-
từ Washington tới San Francisco, vì San Francisco
-
không phải là một thành phố trung tâm
-
Vậy chúng ta có thể thấy được gì?
-
Chà, chúng ta có thể thấy lượng cầu các chuyến bay từ Washington
-
tới San Francisco khá co giãn
-
và lượng cầu các chuyến bay từ Washington tới Dallas
-
tương đối không co giãn
-
Và trên lý thuyết mách chúng ta rằng cầu co giãn
-
chúng ta sẽ nhận mức giá tăng ít hơn
-
Với cầu không co giãn, chúng ta sẽ chịu mức giá tăng nhiều
-
Như vậy lý thuyết hoàn toàn nhất quán với
-
câu đố về giá và giải thích bài toán.
-
Nếu bạn muốn kiểm tra kiến thức
-
hãy nhấn vào " Practice Questions"
-
Hoặc nếu bạn đã sẵn sàng học bài kế tiếp, nhấn vào Video kế tiếp
-
[nhạc nền]