Return to Video

တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ စီးပွားရေးရဲ့ ပုန်းကွယ်နေသော အခွင့်အလမ်းများ။

  • 0:01 - 0:05
    အာဖရိကရဲ့ တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ စျေးတွေဟာ
    ဖရိုဖရဲ၊ တော်ရိရော်ရိအဖြစ်နဲ့
  • 0:05 - 0:07
    ပုံသေမြင်တွေ့ရပါတယ်။
  • 0:07 - 0:10
    "တရားဝင်မဟုတ်" စကားလုံး
    ကြားခြင်းရဲ့ မကောင်းတဲ့ဘက်က
  • 0:10 - 0:13
    ကျွန်မတို့မှာရှိတဲ့ အလိုအလျောက်
    ဆက်စပ်မှုကြီးပါ၊
  • 0:13 - 0:14
    အင်မတန် အပျက်မြင်ပြီး
  • 0:14 - 0:19
    သိသာတဲ့ အကျိုးဆက်တွေနဲ့
    စီးပွားရေး ဆုံးရှုံးမှုတွေရှိခဲ့တာပါ။
  • 0:19 - 0:24
    လွယ်လွယ် ပေါင်းခြင်း(သို့) နှုတ်ခြင်း
    သမားရိုးကျမဟုတ်တဲ့ စျေးတွေအတွက်ပဲ
  • 0:24 - 0:27
    အမြတ်နှုန်း ၄၀ က ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းပါ။
  • 0:27 - 0:31
    တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ ကုန်သွယ်ဆက်နွယ်မှုစနစ်
    ပုံစံချမှု လုပ်ဆောင်မှု အစိတ်အပိုင်းအဖြစ်
  • 0:31 - 0:34
    နှစ် ၂၀ ကိုပြန်သွားပြီး အရှေ့ အာဖရိက
  • 0:34 - 0:39
    နယ်နိမိတ်ဖြတ်ကျော် ကုန်သွယ်ရေးအကြောင်း
    အစီရင်ခံစာနဲ့ သုတေသနအာလုံးရဲ့ကျယ်ပြန့်တဲ့
  • 0:39 - 0:41
    စာပေ သုံးသပ်ချက်တစ်ခု လုပ်ခဲ့တယ်။
  • 0:41 - 0:45
    ဒါက ပြဿနာက ဘာဆိုတာ တရားဝင်မဟုတ်တဲ့
    ကဏ္ဍထဲက သမားရိုးကျမဟုတ်တဲ့ကုန်သွယ်ရေးကို
  • 0:45 - 0:49
    တားဆီးနေတာ နားလည်ဖို့ ကွင်းဆင်းလေ့
    လာမှုအတွက် ကျွန်မတို့ကို အသင့်ဖြစ်စေတယ်။
  • 0:50 - 0:53
    ကျွန်မတို့ တွေ့ရှိခဲ့တာက
    လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်ဆယ်က
  • 0:54 - 0:57
    ဘယ်သူမှ တရားမဝင်တာ
    တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ကဏ္ဍမှာရှိတဲ့
  • 0:57 - 1:02
    မှောင်ခို(သို့) တရာမဝင်ကုန်သွယ်တာနဲ့
    တရားဝင်ပေးမဲ့ မှတ်တမ်းမရှိတာကို
  • 1:02 - 1:04
    ခွဲခြားမသိခဲ့ပါဘူး၊
  • 1:04 - 1:07
    ဥပမာ ခရမ်းချဉ်သီး၊ လိမ္မော်သီးတို့ပါ။
  • 1:08 - 1:10
    ဒီပြစ်မှုသတ်မှတ်ခြင်း
  • 1:10 - 1:15
    ဆွာဟီလီစကားမှာတော့ ရောင်းဝယ်မှု (သို့)
    ကုန်သွယ်မှု "biashara,"နဲ
  • 1:15 - 1:19
    ဆန့်ကျင်ဘက် "magendo,"
    မှောင်ခို(သို့) တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှု
  • 1:19 - 1:22
    လို့ရည်ညွှန်းပါတယ်၊
  • 1:22 - 1:26
    အင်္ဂလိပ်မှာ တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ ကဏ္ဍရဲ့
    ဒီပြစ်မှုသတ်မှတ်တာ ဒီရှုထောင့်တွကြားက
  • 1:26 - 1:32
    ကွဲပြားမှုမရှိခြင်းကနှစ်စဉ် GDP တိုးတက်မှု
    နှုန်းပေါ်က ၆၀ နဲ့ ၈၀ % အပေါင်းကြားက
  • 1:32 - 1:35
    အာဖရိကန် စီးပွားရေးတစ်ခုစီကို
    လွယ်လွယ် ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။
  • 1:35 - 1:38
    အကြောင်းကတော့ စီးပွားရေးကို ဆက်လက်
    လည်ပတ်စေတဲ့ အင်ဂျင်ကို
  • 1:38 - 1:41
    အသိအမှတ်မပြုနေတာကြောင့်ပါ။
  • 1:41 - 1:44
    တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ ကဏ္ဍဟာ အစဉ်အလာ
    သမားရိုးကျ စီးပွားရေး (သို့)
  • 1:44 - 1:46
    အများအခေါ် "ခေတ်မီ" စီးပွားရေးနှုန်းထက်
  • 1:46 - 1:49
    လေးဆ အလုပ်အကိုင် တိုးပွားနေတယ်။
  • 1:49 - 1:52
    အစဉ်အလာ စည်းမျဉ်းတွေထဲက
    "မကျွမ်းကျင်သူ"အများစုကို
  • 1:52 - 1:56
    အလုပ်အကိုင်နဲ့ ဝင်ငွေ မျိုးဆက်
    အခွင့်အလမ်းတွေပေးတယ်။
  • 1:56 - 2:00
    ဒါပေမဲ့ ကားအိုတစ်စီးကနေ
    အားလူကြော်စက် သင်လုပ်နိုင်လား။
  • 2:00 - 2:04
    ဒီတော့ ပရိတ်သတ်ကြီးရေ
  • 2:04 - 2:07
    ဒါက အသိအမှတ်ပြုခံရဖို့
    အသည်းအသန်လိုအပ်နေတဲ့ဟာပါ။
  • 2:07 - 2:11
    ဒါဟာပြစ်မှု ဒါဟာ လောင်းရိပ်၊
    ဒါဟာ တရားမဝင်တာလို့
  • 2:11 - 2:13
    ဆွဲကိုင်တဲ့
  • 2:13 - 2:14
    လက်ရှိ ထင်မြင်ချက်တွေရှိသရွေ့
  • 2:14 - 2:19
    တရားဝင်နဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာတစ်ခုအနေနဲ့
    တောင် တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ စီးပွားရေး
  • 2:19 - 2:22
    ဂေဟစနစ် ပေါင်းစည်းခြင်းမှာ
    အားထုတ်မှုရှိမှာမဟုတ်ပါဘူး၊
  • 2:23 - 2:26
    Teresia ရဲ့ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြပါမယ်၊
  • 2:26 - 2:30
    ကျွန်တို့အားလုံးရဲ့ ထင်မြင်ချက်တွေကို
    ချေဖျက်ပြီး
  • 2:30 - 2:33
    နှစ်၂၀ စာပေသုံးသပ်ချက်ကိုအခြေခံတဲ့
    ကျွန်မတို့နဲ့အကျုံးဝင်နေခဲ့တဲ့
  • 2:33 - 2:36
    ပုံသေကားကျအားလုံးကို မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သူပါ။
  • 2:38 - 2:43
    Teresia က Uganda နဲ့ Kenya နယ်စပ်က
    Malaba ဆိုတဲ့ မြို့တစ်မြို့ထဲက
  • 2:43 - 2:45
    သစ်ပင်အောက်မှာ အထည်တွေရောင်းတယ်။
  • 2:46 - 2:48
    သိပ်ကို ရှင်းတာပဲလို့ မထင်ဘူးလား။
  • 2:49 - 2:51
    အထည်သစ်တွေကို သစ်ကိုင်းတွေမှာသွားချိတ်၊
  • 2:51 - 2:54
    မိုးကာဖျင်ကိုခင်း၊ အထိုင်ချပြီး
    ဝယ်သူတွေကို စောင့်မယ်၊
  • 2:54 - 2:56
    ဖြစ်တာပဲလေ။
  • 2:56 - 2:59
    စာပေတွေ၊ သုတေသနတွေအရဆို
    သူမက ကျွန်မတို့ မျှော်လင့်တဲ့
  • 2:59 - 3:00
    အခြေအနေအရပ်ရပ်ပဲလေ။
  • 3:01 - 3:04
    ပြောရရင် သူမက ကလေးတွေကို ထောက်ပံ့ဖို့
    ရောင်းဝယ်ဖို့ တွန်းအားပေးခံရတဲ့
  • 3:04 - 3:06
    တစ်ဦးတည်းမိခင်ပါ။
  • 3:07 - 3:10
    ဒီတော့ ဘာက ကျွန်မတို့ရဲ့
    ထင်မြင်ချက်တွေကို ချေဖျက်တာလဲ။
  • 3:10 - 3:11
    ဘာက ကျွန်မတို့ကို အံ့သြစေတာလဲ။
  • 3:11 - 3:15
    ပထမက Teresia ဟာ အလုပ်လုပ်တဲ့နေ့တိုင်း
  • 3:15 - 3:17
    နိုင်ငံ အစိုးရကို သစ်ပင်အောက်မှာ
  • 3:17 - 3:20
    ဆိုင်ခန်းတည်ခွင့်အတွက်
    စျေးကောက်တွေ ပေးခဲ့တယ်။
  • 3:20 - 3:22
    သူမာ ဒါကို ခုနှစ်ကြာ လုပ်နေခဲ့ပြီး
  • 3:22 - 3:24
    ငွေတွေ လက်ခံရရှိနေခဲ့တယ်။
  • 3:25 - 3:26
    သူမ မှတ်တမ်းတွေ ထားတယ်။
  • 3:26 - 3:29
    အရေးမပါတဲ့၊ နွမ်းပါးတဲ့၊
  • 3:29 - 3:31
    အားနွဲ့တဲ့၊ လမ်းဘေးနားက
  • 3:31 - 3:36
    အာဖရိကန် အမျိုးသမီး အရောင်းအဝယ်
    သမားလို့ မမြင်ပါဘူး၊ မမြင်ဘူးနော်။
  • 3:36 - 3:41
    မြင်နေတာက နှစ်ချီပြီး
    အရောင်းမှတ်တမ်းထားနေသူ၊
  • 3:41 - 3:47
    စာရင်းကောက်ဖို့ Uganda ကလာတဲ့
  • 3:47 - 3:49
    လက်လီ ဂေဟစနစ်တစ်ခုလုံးရှိသူ၊
  • 3:49 - 3:53
    ကုန်ပစ္စည်းတွေကို ယူဆောင်လာတဲ့
    လက်တွန်းလှည်းရှိသူ
  • 3:53 - 3:56
    (သို့) ညနေခင်းအဆုံးမှာ ငွေကောက်ဖို့
    လာသူ ေရွှ့ပြောင်း ငွေကြေး
  • 3:56 - 3:58
    ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးလို့ပါ။
  • 3:58 - 4:02
    Nairobi က သူမရတဲ့ အထည်သစ်
    ကုန်ပစ္စည်း စာရင်းပေါ်မှာ
  • 4:02 - 4:05
    Teresia ဟာ ပျှမ်းမျှ တစ်လ
  • 4:05 - 4:07
    ဘယ်လောက်သုံးတာ မှန်းဆနိုင်လား။
  • 4:08 - 4:10
    အမေရိကန် ဒေါ်လာ တစ်ထောင့်ငါးရာပါ။
  • 4:11 - 4:16
    ကုန်ရောင်းကုန်ဝယ်နဲ့ ဝန်ဆောင်မှုမှာ
    ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှု နှစ်စဉ်
  • 4:16 - 4:18
    အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၀၀၀ ပါ။
  • 4:18 - 4:19
    ဒါက Teresia ပါ၊
  • 4:19 - 4:20
    မမြင်နိုင်တဲ့တစ်ခု
  • 4:20 - 4:22
    အလယ်မှာ ပုန်းကွယ်နေတာပါ။
  • 4:22 - 4:27
    သူမဟာ ဒီစျေးမြို့တွေမှာ တွေ့ရှိနိုင်တဲ့
    အသေးစား လုပ်ငန်းတွေဖြစ်တဲ့
  • 4:27 - 4:31
    အသေးစား စွမ်းဆောင်ရှင်တွေရဲ့
    တစ်ဦးတည်းသေား ပထမ အဆင့်ရှိသူပါ။
  • 4:31 - 4:36
    အနည်းဆုံးတော့ ပိုကြီးတဲ့ Malaba နယ်စပ်မှာ
    သူမဟာ ပထမတန်းစားပါ။
  • 4:37 - 4:39
    တန်ဖိုးပိုမြင်တဲ့ ဆိုင်ခွဲတွေနဲ့ လူတွေဟာ
  • 4:39 - 4:42
    လစဉ်ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၅၀၀ ကနေ
    ၃၀၀၀ အထိ ရင်းနှီးမြှပ်နှံရင်းနဲ့
  • 4:42 - 4:47
    လုပ်ငန်း လမ်းကြောင်း သုံးခုနဲ့
    အလွယ်တကူ လည်ပတ်နေပါတယ်။
  • 4:48 - 4:52
    ဒီတော့ ပြဿနာကဖြစ်သွားတာက
    ဒါက ပြစ်မှုသတ်မမြောက်တာပါ၊
  • 4:52 - 4:56
    သင်တောင်းခံနေတဲ့ ဝင်ငွေတွေရတဲ့သူကို
    ပြစ်မှုစွဲလို့ မရပါဘူး။
  • 4:57 - 5:02
    ဒါဟာ သူတို့ရဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့
    အလုပ်အကိုင်တွေကို အသိအမှတ် မပြုခြင်းပါ။
  • 5:03 - 5:07
    ဘဏ်စနစ်တွေနဲ့ တည်ဆောက်မှုတွေမှာ
    သူတို့ကို အသေးစား လုပ်ငန်းတွေအဖြစ်
  • 5:07 - 5:09
    အသိအမှတ်ပြုဖို့ နည်းလမ်းတွေမရှိ
  • 5:09 - 5:11
    သင်တို့ အသိနည်းတဲ့အချက်က
  • 5:11 - 5:13
    သူမရဲ့ သစ်ပင်ဟာ လွှဲပြောင်းဖို့လိပ်စာ
    မရှိဘူး
  • 5:14 - 5:16
    ဒါနဲ့ အလယ်မှာပဲ ပိတ်မိနေခဲ့တယ်။
  • 5:16 - 5:19
    သူမက ကျွန်မတို့ ထင်မြင်ချက် ပတ်ကြားတွေထဲ
    ကျဆင်းနေတယ်
  • 5:19 - 5:22
    ဒီအသေးစားချေးငွေတွေဟာ အာဖရိက အမျိုးသမီး
    ကုန်သည်တွေကို ကူညီဖို့ဆိုတာသိလား
  • 5:23 - 5:25
    သူတို့က သူမကို ဒေါ်လာ ၅၀ ကနေ
    ၁၀၀ ထိ ချေးပေးတော့မယ်။
  • 5:26 - 5:27
    ဒါနဲ့ သူမဘာလုပ်ရမှာလဲ။
  • 5:27 - 5:29
    သူမဟာ စာရင်းမှာတင်ကို လစဉ်
  • 5:29 - 5:31
    ဒါထက် ဆယ်ဆ ပမာဏ သုံးပါတယ်။
  • 5:31 - 5:33
    ထပ်ဆောင်း ဝန်ဆောင်မှုတို့
    ထောက်ပံ့ရေး ဂေဟစနစ်တို့
  • 5:33 - 5:35
    အကြောင်း ကျွန်မတို့ပြောနေတာမဟုတ်ဘူး။
  • 5:36 - 5:39
    ဒီလူတွေဟာ ဟာ ကျွမ်းကျင်မှု နိမ့်ပြီး
    ဘေးဖယ်ခံရသူတွေရဲ့
  • 5:39 - 5:42
    မူဝါဒ ပုံသေကားချနဲ ကိုက်သူတွေမဟုတ်ဘူး၊
  • 5:42 - 5:45
    (သို့) ဉာဏလုပ်သား (သို့) လခစား ရုံးဝန်ထမ်း
  • 5:45 - 5:47
    (သို့) အဆိုအရ အလယ်အလတ်တန်းစားထဲ
  • 5:47 - 5:50
    ထည့်ထားတဲ့ ပင်စင်စား
    အစိုးရဝန်ထမ်းမဟုတ်ဘူး။
  • 5:50 - 5:55
    ဒီအစား ဒီမှာက ရှေ့ပြေး
    အသေးနဲ့ အလတ်စား လုပ်ငန်းရှင်တွေပါ။
  • 5:55 - 5:58
    ဒါတွဟာ စက်တွေကို ဆက်လက် လည်ပတ်စေတဲ့
    စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေရဲ့
  • 5:58 - 6:00
    မြေသြဇာကောင်းတဲ့ သစ်စေ့တွေပါ
  • 6:00 - 6:02
    သူတို့က သင့်စားပွဲမှာ စားစရာတင်တယ်။
  • 6:02 - 6:05
    ဒီဟိုတယ်မှာတောင်
    မမြင်နိုင်တဲ့အရာတွေ ရှိပါတယ်။
  • 6:05 - 6:09
    အသားရောင်းသူတွေ၊ မုန့်ဖတ်သမားတွေ၊
    ဖယောင်တိုင်လုပ်သူတွေပါ
  • 6:09 - 6:11
    သင့်အာလူကျော်ကိုလုပ်တဲ့
    စက်တွေ ဖန်တီးကြတယ်
  • 6:11 - 6:12
    သင့်အိပ်ရာတွေ ခင်းပေးတယ်။
  • 6:12 - 6:16
    နယ်စပ်တွေတစ်လျှောက်မှာ၊
    လမ်းဘေးမှာ ကုန်သွယ်နေတဲ့ မမြင်နိုင်တဲ့
  • 6:17 - 6:19
    အမျိုးသမီးလုပ်ငန်းရှင်တွေရှိပါတယ်။
  • 6:19 - 6:22
    ဒီတော့ သူတို့ဟာ ဒေတာကောက်သူတွေ
    မမြင်နိုင်တဲ့သူတွေပါ။
  • 6:23 - 6:26
    မှောင်ခိုနဲ့ အခွန်ရှောင်သူတွေအကြား၊
    တရားမဝင်တာ လည်ပတ်သူတွေနဲ့
  • 6:26 - 6:31
    ကုန်သွယ်တဲ့၊ စားပွဲပေါ် စားစရာတင်တဲ့၊
    ကလေးတွေကို တက္ကသိုလ်ပို့တဲ့
  • 6:31 - 6:34
    အမျိုးသမီးကြား
ခွဲခြားဖို့ စိတ်မရှုပ်စေတဲ့
  • 6:34 - 6:36
    ကျယ်ပြန့်တဲ့ တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ ကဏ္ဍနဲ့အတူ
  • 6:36 - 6:40

    အတူတူ သူတို့ကို ရောစပ်တာပါ။
  • 6:40 - 6:44
    ဒီတော့ ဒါက ဒီမှာ ကျွန်မ မေးနေတဲ့ဟာပါ။
  • 6:44 - 6:46
    ကျွန်မတို့ စတင်လုပ်ဖို့လိုတာက ဒါတွေပါ။
  • 6:47 - 6:51
    ဒီကျွမ်းကျင်မှုတွေ၊ အလုပ်အကိုင်တွေကို
    အသိအမှတ်ပြုရင်း စတင်နိုင်ကြမလား။
  • 6:52 - 6:56
    အသိအမှတ်ပြုမှုစတင်ကာ ၎င်းတို့ ဝင်ဖို့ အထူး
    လုပ်ထားတဲ့ ဝင်ပေါက်တွေကို ပုံစံထုတ်ခြင်း
  • 6:56 - 7:01
    (သို့) တရားဝင်နဲ့၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာနဲ့
    စနစ်တစ်ခုလုံးနဲ့
  • 7:01 - 7:03
    ပေါင်းစပ်ခြင်းအားဖြင့်
  • 7:03 - 7:04
    သမားရိုးကျမဟုတ်တဲ့
  • 7:04 - 7:06
    စီးပွားရေးကို ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်၊
  • 7:06 - 7:08
    အားလုံးကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
  • 7:08 - 7:11
    (လက်ခုပ်သံများ)
Title:
တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ စီးပွားရေးရဲ့ ပုန်းကွယ်နေသော အခွင့်အလမ်းများ။
Speaker:
Niti Bhan
Description:

Niti Bhan ဟာ အာဖရိကရဲ့ တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ စျေးတွေအတွက် စီးပွားရေး နည်းဗျူဟာကို လေ့လာပါတယ်၊ စျေးဆိုင်ငယ်လေးတွေ၊ ဆိုင်ခန်းတွေ၊ တိုက်ကြီးရဲ့ စီးပွားရေးကို ဆက်လက် လည်ပတ်စေတဲ့ မမြင်နိုင်တဲ့ အင်ဂျင်တွေဖြစ်တဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ လက်မှုပညာသည်တွေနဲ့ အလုပ်ကြမ်းသမားတွေပါ။ ဒီအလုပ်သမားတွေကို အခွန်ရှောင်သူတွေ၊ ရာဇဝတ်သာတွေလို့တောင် တွေးမိချင်စိတ်ပေါက်ပေမဲ့ စီးပွားရေးရဲ့ တိုးပွားနေတဲ့ အစိတ်အပိုင်းဟာ တရားဝင်ဖြစ်ပြီး ရင်နှီးမြုပ်နှံထိုက်တယ်ဆိုတာကို သူမက တင်ပြထားပါတယ်။ ဒါကိုသာလုပ်ရင် ထောင်ချီတဲ့ အလုပ်အကိုင်တွေ ပိုမိုဖန်တီးနိုင်လောက်တယ်လို့ သူမကဆိုပါတယ်။ Bhan ပြောတာက "ဒီကျွမ်းကျင်မှုတွေနဲ့ အလုပ်အကိုင်တွေကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းနဲ့ စတင်နိုင်မလား"တဲ့။
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:26

Burmese subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.