Bạn là người cho hay kẻ nhận?

Trong mỗi môi trường làm việc, luôn tổn tại ba kiểu người cơ bản: nhóm người chỉ thích nhận, nhóm người thích cho và nhóm dung hòa. Nhà tâm lý học tổ chức Adam Grant đã phá vỡ những tính cách đó và cung cấp một chiến lược đơn giản để thúc đẩy nền văn hóa của sự hào phóng, giữ lại các nhân viên tự phục vụ từ những sự sẻ chia của họ.

Tôi muốn bạn nhìn quanh
phòng một phút

cố tìm ra kẻ hoang tưởng
nhất nơi đây.

(cười)

Và sau đó hãy chỉ vào người đó.

(cười)

Ok, đừng làm thật đấy.

(Cười)

Là nhà tâm lý học
tổ chức,

tôi dành thời gian
tại các công sở,

tìm hiểu chứng Paranoia ở
mọi nơi.

Chứng bệnh do những người thích nhận
tạo ra.

Người luôn mang nặng
lợi ích cá nhân.

Đó tất cả những gì bạn
làm cho tôi à.

Ngược lại là người cho đi.

là những người tương tác bằng cách hỏi,

Tôi có thể làm gì cho bạn?

Đây là một cơ hội để các bạn nghĩ về
phong cách của mình.

Chúng ta đều có lúc cho
và nhận.

Cách bạn đổi xử với
mọi người

trong đa số thời gian,

sẽ nói lên bạn là ai

Tôi có bài kiểm tra nhỏ giúp

bạn tìm ra mình thuộc tuýt
nào là cho hay nhận,

bạn có thể

thử bây giờ.

Bài kiểm tra mức độ tự luyến

Bước 1: dành ít thời

gian để nghĩ về bản thân.

(Cười)

Bước 2: Nếu chuyển ngay đến bước 2

thì bạn không phải kẻ
quá yêu bản thân rồi.

(Cười)

Điều duy nhất tôi nói ngày hôm nay mà
không có số liệu nào

nhưng tôi tin rằng bạn càng cười
càng lâu với đoạn tranh này

thì khả năng bạn là người nhận
khá cao đấy.

(Cười)

Dĩ nhiên, không phải mọi
người thích nhận đều tự luyến.

Một số thường là những người nhận
bị chịu khổ quá nhiều.

và cũng có một kiểu khác người

thích nhận khác mà ta không
nói tới hôm nay,

chứng RLNC chống đối xã hội.

(Cười)

Tôi từng tò mò rằng có bao nhiêu
thái cực phổ biến

và khảo sát trên 30000 người
trong nhiều ngành

của các nền văn hóa
thế giới.

Tôi thấy đa số mọi người
đều ở ngay mức

giữa cho và nhận.

Họ chọn phong cách thứ ba
nhóm dung hòa.

Nếu bạn thuộc nhóm này,

bạn thường cố gắng cân bằng
giữa việc cho và nhận:

Có cho có nhận---Tôi sẽ giúp bạn
nếu bạn làm điều gì đó cho tôi.

Có vẻ đây là cách an toàn để sống.

Nhưng nó có phải là cách có
hữu ích và hiệu quả nhất?

Câu trả lời cho câu hỏi này là
Dứt khoát là...

có lẽ.

(Cười)

Tôi nghiên cứu trên
hàng chục tổ chức,

hàng ngàn người.

Tôi cho cả kỹ sư đo lường
năng suất của họ đấy nhé.

(Cười)

Tôi quan sát nhóm sinh viên
y khoa

thậm chí doanh thu của
những người bán hàng.

(Cười)

Và bất ngờ thay,

người biểu hiện tồi tệ nhất trong
số các nghề là người cho đi.

Các kỹ sư hoàn thành việc
ít nhất là

những người giúp đỡ nhiều hơn
những gì họ nhận.

Họ quá bận làm công việc của
người khác, nghĩa là

họ đã dùng hết thời gian, công sức

giành để hoàn thành công việc của họ.

Trong trường y, những sinh viên
kém nhất là những ai

hưởng ứng mạnh mẽ nhất
với khẩu hiệu:

"Tôi thích giúp đỡ mọi người"

Nó cho thấy những bác sĩ mà
bạn tin tưởng

là những người đến trường y mà
không mong giúp đỡ ai cả.

(Cười)

Những người bán hàng có
doanh thu thấp nhất

thuộc vào những người hào phóng nhất.

tôi tìm đến một trong số họ,
người có

mức điểm cho đi
rất cao và đặt câu hỏi

"Sao bạn cứ như hút vào
công việc của mình thế?"

tôi không hỏi theo
kiểu đó đâu

(Cười)

Giá của sự hào phóng trong
bán hàng là gì?

Anh ấy trả lời: tôi chỉ dành sự quan tâm
sâu sắc tới khách hàng thôi

và tôi không bao giờ bán những
sản phẩm dở tệ.

(Cười)

Vì thế chỉ vì tò mò.

bao nhiêu trong các bạn tự nhận là

người thích cho, nhận hay là dung hòa?

Hãy giơ tay lên.

Ồ, nhiều người hơn trước khi ta
nói về vấn đề này.

Nhưng trên thực tế, có một
sự thay đổi ở đây,

dù người thích cho thường hy sinh bản thân
họ nhiều hơn

nhưng họ biết cách giúp
cho tổ chức của họ tốt hơn.

Chúng ta có hàng tá bằng
chứng cho điều này

rất nhiều nghiên cứu
tần suất hành động cho đi

tồn tại trong một nhóm
hoặc tổ chức

nơi có càng nhiều người thích
giúp đỡ, chia sẻ và tư vấn

thì tổ chức càng tiến bộ hơn thông qua các
số liệu thu thập được:

lợi nhuận, sự hài lòng từ khách hàng
có nhiều nhân viên trung thành hơn--

thậm chí chi phí điều hành thấp hơn.

Nên người thích cho dùng phần
lớn thời gian giúp đỡ người khác

cải thiện đội nhóm của họ

không may sau đó họ lại
gặp nhiều khó khăn.

Tôi muốn nói về những gì cần

để xây dựng nền văn hóa nơi
những người cho đi thành công.

Tôi tự hỏi, nếu người
thích cho có kết quả tệ nhất,

vậy ai là người có kết quả
tốt nhất?

Tin tốt là không phải
là những người thích nhận.

Những người này có xu hướng vươn lên
nhanh nhưng thất bại cũng nhanh.

và thua dưới tay của nhóm
dung hòa.

bạn là tuýt dung hòa bạn tin
thế giới là "ăn miếng trả miếng".

bạn gặp người thích nhận,

bạn biết nghĩa vụ của bạn là

thay địa ngục trừng phạt những người này.

(Cười)

đó là cách công lý thực thi.

Đa số mọi người là người dung hòa.

và nếu bạn chỉ thích nhận,

cuối cùng bạn cũng phải trả giá;

gieo nhân nào thì gặt quả nấy.

và kết luận hợp lý là:

người có kết quả tốt nhất
là nhóm dung hòa.

Nhưng không phải họ.

Trong mỗi công việc, tổ chức
mà tôi nghiên cứu,

kết quả lần nữa thuộc về
những người thích cho.

Hãy nhìn dữ liệu tôi thu thập
từ 100 nhân viên bán hàng,

về doanh thu của họ.

Bạn thấy đấy người thích cho đạt
cả 2 thái cực.

Họ nằm trong đa số người có
doanh thu thấp nhất

nhưng cũng có cả cao nhất.

Điều này cũng tương tự với
năng suất của các kỹ sư

và sinh viên y khoa.

Người thích cho thuộc nhóm thấp
và cao nhất

tại mỗi số liệu thành công
mà tôi có thể theo dõi.

Câu hỏi đặt ra: Làm sao

tạo ra một thế giới có mà nhiều
người cho có cơ hội phát triển?

Tôi nói về việc làm thế nào tạo ra
nó, không chỉ trong các doanh nghiệp

mà cả ở trường học,
tổ chức phi lợi nhuận

thậm chí chính phủ.

Bạn đã sắn sàng chưa?

( Nâng ly)

Dù gì tôi cũng sẽ làm điều đó
nhưng tôi đánh giá cao sự nhiệt tình.

(Cười)

Điều thực sự quan trọng đầu tiên:

là bạn phải biết người cho
là những người đáng quý nhất

nhưng nếu họ không cẩn thận
họ sẽ kiệt sức.

vì thế hãy bảo vệ họ.

Tôi đã học một bài học lớn từ
mạng lưới tốt nhất của Fortune.

Nhìn vào anh chàng chứ không phải
con mèo nhé.

(Cười)

Tên anh ấy là Adam Rifkin.

Một doanh nhân với nhiều
chuỗi thành công

dành lượng thời gian khổng lồ để
giúp đỡ mọi người.

Bí kíp anh có là
5 phút giúp đỡ.

Bạn không cần phải trở thành Thánh mẫu
Teresa hay Gandhi

khi là một người cho.

Chỉ cần những đóng góp nhỏ
vào giá trị lớn

đến cuộc sống người khác.

Đơn giản như một lời giới thiệu

giữa hai người mà họ có thể hỗ trợ
lẫn nhau khi quen nhau.

Bạn có thể chia sẻ kiến thức hay
một chút phản hồi.

Hay thậm chí đơn giản chỉ cần nói:

Bạn biết không

Tôi sẽ cố thử và tìm ra

Nếu tôi có thể nhận ra những ai
làm việc thầm lặng.

thì năm phút giúp đỡ thực sự có ý nghĩa

để giúp người cho tạo ranh giới và
tự bảo vệ họ.

Vấn đề thứ hai

nếu bạn muốn xây dựng nền văn hóa
nơi người cho thành công,

thì ở đó thì viêc tìm kiếm sự giúp đỡ
phải là tiêu chuẩn

nơi mọi người nhờ vả nhiều.

Nơi này có thể gần nhà của
các bạn đấy.

(Chẳng lẽ bạn luôn là người cho trong
các mối quan hệ?)

(Cười)

Bạn sẽ thấy với người
cho thành công

là khi họ nhận ra thật tuyệt
khi là người nhận.

Nếu bạn điều hành một tổ chức

thì dễ làm được điếu đó hơn nhiều.

tạo điều kiện mọi người tìm
sự giúp đỡ dễ dàng hơn.

Tôi và vài đồng nghiệp cùng
nghiên cứu tại vài bệnh viện.

Và thấy rằng ở một số tầng, các y tá
nhờ vả rất nhiều,

các tầng khác lại rất ít.

Điểm nổi bật ở các
tầng có nhiều sự hỗ trợ

chính là nơi đó sự giúp đỡ là tiêu chuẩn,

nơi có một điều dưỡng chỉ làm duy nhất
một việc là

giúp đỡ các điều dưỡng khác
trong khoa.

Khi đã có vị trí đó,

họ nói rằng; " không cần phải
xấu hổ khi nhờ vả--

nó đáng được khuyến khích".

Cần được giúp đỡ không chỉ
bảo vệ sự thành công,

và danh tiếng của
người cho.

Nó còn khiến nhiều người cư xử
như người cho

vì số liệu nói rằng

khoảng 75-90% sự giúp đỡ ở
các tổ chức

bắt đầu từ
lời đề nghị.

Nhiều người không muốn
nhờ vả

vì không muốn là kẻ thiếu
năng lực,

họ không biết bắt đầu ở đâu, không
muốn làm gánh nặng.

Nếu không ai yêu cầu
giúp đỡ,

sẽ có nhiều người cho trong tổ chức
thất vọng

những ai thích bước lên và
đóng góp,

nếu họ chỉ biết ai được lợi và
bằng cách nào.

Nhưng theo tôi
điều quan trọng nhất,

khi tạo ra nền văn hóa để
người cho thành công,

là suy tính xem bạn sẽ chọn ai vào
đội của bạn.

Bạn muốn một nền văn hóa của
sự hào phóng

tôi nghĩ nên mời thật nhiều
người cho.

nhưng hóa ra không phải

người nhận tác động tiêu
cực lên nền văn hóa

thường giúp tăng gấp 2-3 lần tác
động tích cực của người cho.

Hãy nghĩ về điều này:

một quả táo hư làm
hỏng cả thùng táo,

nhưng một quả trứng tốt không
làm nên một chục trứng tốt

Tôi không biết nó nghĩa là gì--

(Cười)

nhưng tôi mong bạn có thể.

hãy để những người nhận vào
đội của bạn

và rồi những người cho sẽ ngừng
giúp đỡ.

họ sẽ nói: tôi bị một đàn
rắn và cả mập vây quanh.

sao tôi phải đóng góp?

Trong khi nếu một người cho
vào,

sẽ không có sự bùng nổ
của hào phóng.

Mọi người sẽ đều nghĩ

"Tuyệt, anh ấy làm được hết
công việc của ta"

Nên để thuê, lọc và xây dựng
đội ngũ hiệu quả

không phải là chọn người cho

mà là loại người nhận.

Nếu không làm tốt

sẽ có lỗi với người cho và
người trung gian.

Người cho luôn hào phóng

khi họ không lo lắng về hậu quả.

Và vẻ đẹp của người dung hòa là
tuân theo tiêu chuẩn.

Vậy làm sao tìm ra người nhận
khi chưa quá muộn?

Chúng ta rất tệ trong việc
tìm ra người nhận,

đặc biệt là từ ấn tượng
ban đầu.

Có một loại tính cách thường đánh lạc
hướng chúng ta.

Ta thường gọi là Dễ chịu,

một thước đo tính cách qua các
nền văn hóa.

Người dễ chịu thân thiện, ấm áp
tốt bụng và lịch sự.

Bạn sẽ tìm thấy ở người Canada--

(Cười)

Có một cuộc thi quốc gia

tìm ra khẩu hiệu của người Canada
và điền vào chỗ trống

"Người Canada như..."

tôi nghĩ người thắng sẽ điền là

"si-rô Cây phong" hoặc "khúc côn cầu".

Khẩu hiệu người Canada chọn là:

Tôi không đùa đâu nhé--

Thuận theo hoàn cảnh như
người Canada.

(Cười)

Bây giờ, dành cho các bạn
những ai khá dễ chịu

hoặc có hơi " Canada" một chút

bạn đã có nó ngay rồi.

Sao để nói tôi là bất kỳ
điều gì

khi mà đang cố thích nghi việc
làm hài lòng mọi người?

Người khó chịu ít khi làm thế.

Họ thiên về chỉ trích, hoài nghi
thách thức,

còn hơn cả những người học luật.

(Cười)

Không phải chuyện đùa đâu.

(Cười)

Nên tôi luôn giả định
người dễ chịu là người cho,

người khó chịu là
kẻ thích nhận.

Nhưng khi thu thập
dữ liệu,

thật sửng sốt khi không có liên quan
giữa các đặc điểm,

vì thực ra dễ chịu và không dễ chịu

là ngụy trang bên ngoài.

Làm sao để hài lòng khi tương tác?

Trong khi cho-nhận xuất phát từ
bên trong:

Giá trị của bạn là gì? Ý định
với người khác là gì

Muốn đánh giá chính xác một người,

hãy chọn lúc các chuyên gia trong này
đang chờ

để vẽ từng cặp một.

(Cười)

Rất dễ nhận ra người dễ chịu:

bởi họ luôn nói có.

Kẻ thích nhận khó chịu cũng
dễ tìm ra

dù cho ta phải gọi họ bằng cái tên
khác.

(Cười)

Chúng ta quên mất hai sự kết hợp
khác.

Có những người khó chịu thích cho
trong nhóm.

Bên ngoài họ cục cằn và
khó khăn nhưng

bên trong họ đặt lợi ích
người khác trong tim.

Như các kỹ sư hay nói:

Người khó chịu thích cho--

có giao diện xấu nhưng hệ điều hành
tuyệt vời.

(Cười)

Chỉ khi họ giúp bạn.

(Cười)

Người khó chịu-cho được đánh giá
thấp nhất

vì các phản hồi của họ
là chỉ trích

chẳng ai muốn nghe nhưng ai cũng
cần nghe.

Ta cần có một công việc
để đánh giá đúng họ

như ngừng viết những thứ này càng sớm

và nói "này, con nhím kia,

hẳn là kẻ thích nhận ích kỷ".

Loại thứ hai là một sai lầm nếu
quên mất nó--

Người nhận-dễ chịu
hay kẻ lừa đảo.

Người này"miệng nam mô,

bụng bồ dao găm".

(Cười)

Cách yêu thích để tôi nhận ra họ
khi phỏng vấn

là hỏi một câu hỏi,

Có thể cho tôi biết tên bốn người

ảnh hưởng cơ bản lên sự nghiệp
của bạn?

Người cho sẽ đưa ra 4 cái tên,

mà tất cả đều có ảnh hưởng hơn họ.

vì họ rất giỏi hôn rồi đá
ai đó xuống.

Người cho lại đưa ra cái tên
ít ảnh hưởng hơn,

không có nhiều quyền lực,

không có ích lợi với họ.

và hãy đối mặt với nó, học cách
đoán tính cách

bằng việc xem họ đối xử với
phục vụ nhà hàng

hay tài xế Uber.

Nếu ta làm tốt,

nếu có thể loại kẻ nhận khỏi
tổ chức,

khiến cho việc nhờ vả an toàn,

bảo vệ những người nhận

và làm tốt nó để họ theo đuổi
lý tưởng của họ

cũng như cố gắng giúp đỡ
người khác,

ta thực sự sẽ thay đổi
định nghĩa của thành công.

thay vì là chiến thắng các cuộc thi,

con người chỉ thành công khi
đóng góp thật sự.

Tôi tin con đường thành công
ý nghĩa nhất

là giúp những người khác
thành công.

Nếu ta có thể truyền
niềm tin rằng

ta có thể đảo ngược chứng
hoang tưởng

thành cái tên.

gọi là "Pronoia".

Pronoia là niềm tin ảo tưởng

rằng người khác đang âm mưu làm bạn
hạnh phúc.

(Cười)

Họ sẽ ở sau lưng bạn

và nói những điều tuyệt vời về bạn.

Điều tuyệt vời của nền văn hóa của
người cho không phải hư ảo--

mà là sự thật.

Tôi muốn sống ở nơi có những
người cho thành công

và tôi mong các bạn sẽ giúp tôi
cùng nhau tạo ra thế giới đó.

Cảm ơn rất nhiều!

(Vỗ tay)