Τέχνη φτιαγμένη από τον αέρα που αναπνέουμε

Η Έμιλυ Πάρσονς-Λόρντ αναδημιουργεί αέρα από ξεχωριστές στιγμές της ιστορίας της Γης -- από τον καθαρό, με φρέσκια γεύση αέρα της Λιθανθρακοφόρου περιόδου, στον με γεύση ανθρακούχου νερού αέρα του Μεγάλου Αφανισμού και μέχρι τον βαρύ, τοξικό αέρα του μέλλοντος που προκαλούμε. Μετατρέποντας τον αέρα σε τέχνη, μας προσκαλεί να ανακαλύψουμε τον αόρατο κόσμο γύρω μας. Εισπνεύστε το παρελθόν και το μέλλον της Γης με αυτή την ευρηματική και μεθυστική ομιλία.

Εάν σας ζητούσα να φανταστείτε τον αέρα,

πώς θα τον φανταζόσασταν;

Οι περισσότεροι θα σκέφτονταν
είτε κενό χώρο,

είτε καθαρό ουρανό,

είτε μερικές φορές δέντρα
να χορεύουν στον άνεμο.

Και μετά θυμάμαι τη δασκάλα της χημείας
στο λύκειο, με πολύ ψηλές κάλτσες

στον πίνακα,

να ζωγραφίζει διαγράμματα με φούσκες
που συνδέονταν με άλλες φούσκες,

και να εξηγεί πώς δονούνται
και συγκρούονται όπως η σούπα που βράζει.

Αλλά στην πραγματικότητα,
δε σκεφτόμαστε καθόλου τον αέρα.

Τον παρατηρούμε κυρίως

όταν συμβεί κάποιου είδους δυσάρεστη
αισθητηριακή εισβολή σε αυτόν,

όπως για παράδειγμα μια τρομερή μυρωδιά
ή κάτι ορατό, όπως καπνός ή ομίχλη.

Όμως είναι πάντα εκεί.

Μας ακουμπάει όλους αυτή τη στιγμή.

Είναι ακόμα και μέσα μας.

Ο αέρας μας είναι άμεσος,
ζωτικός και προσωπικός.

Κι όμως, τον ξεχνάμε τόσο εύκολα.

Τι είναι ο αέρας λοιπόν;

Είναι ο συνδυασμός αόρατων αερίων
που περιβάλλουν τη Γη,

τα οποία προσελκύονται
από τη βαρυτική της έλξη.

Και παρόλο που είμαι εικαστικός,

με ενδιαφέρει η αορατότητα του αέρα.

Με ενδιαφέρει το πώς τον φανταζόμαστε,

το πώς τον βιώνουμε

και το πώς έχουμε όλοι μια έμφυτη
αντίληψη για την απτότητά του

μέσω της αναπνοής.

Κάθε είδους ζωή στη Γη αλλάζει τον αέρα
μέσω της ανταλλαγής αερίων,

και το κάνουμε όλοι αυτή τη στιγμή.

Βασικά, ας πάρουμε όλοι μαζί τώρα

μια μεγάλη, ομαδική εισπνοή.

Έτοιμοι; Εισπνοή. (Εισπνοές)

Εκπνοή. (Εκπνοές)

Αυτός τον αέρα που μόλις εκπνεύσατε,

εμπλουτίσατε εκατό φορές
με διοξείδιο του άνθρακα.

Άρα περίπου πέντε λίτρα αέρα ανά αναπνοή,
17 αναπνοές ανά λεπτό

από 525,600 λεπτά ανά έτος,

αντιστοιχούν περίπου
σε 45 εκατομμύρια λίτρα αέρα,

εμπλουτισμένα 100 φορές
σε διοξείδιο του άνθρακα,

μόνο για εσάς.

Αυτό τώρα αντιστοιχεί σε περίπου
18 πισίνες Ολυμπιακών διαστάσεων.

Για μένα, ο αέρας είναι πολυδιάστατος.

Είναι ταυτόχρονα τόσο μικρός,
όσο η αναπνοή μας

και τόσο μεγάλος, όσο ο Πλανήτης.

Και είναι λίγο δύσκολο
να το αντιληφθεί κανείς.

Ίσως να είναι αδύνατο
και ίσως να μην έχει σημασία.

Μέσω της πρακτικής των εικαστικών μου,

προσπαθώ να κάνω τον αέρα,
όχι τόσο να τον φαντάζομαι,

αλλά να τον κάνω να μοιάζει
εσωτερικός, ανάγλυφος και απτός.

Προσπαθώ να διευρύνω αυτή την έννοια
της αισθητικής, πώς φαίνονται τα πράγματα

έτσι ώστε να περιλαμβάνει πράγματα

όπως το πώς τον αισθάνεστε στο δέρμα σας
και στους πνεύμονές σας,

και πώς ακούγεται η φωνή σας
καθώς περνάει μέσα από αυτήν.

Εξετάζω το βάρος, την πυκνότητα
και τη μυρωδιά του,

αλλά κυρίως σκέφτομαι τις ιστορίες
που συνδέουμε με τα διαφορετικά είδη αέρα.

Αυτό είναι ένα έργο που έκανα το 2014.

Ονομάζεται «Διαφορετικά Είδη Αέρα:
Το Ημερολόγιο ενός Φυτού»,

στο οποίο αναδημιουργούσα τον αέρα

από διαφορετικές εποχές
στην Εξέλιξη της Γης

και προσκαλούσα το κοινό
να έρθει και να αναπνεύσει μαζί μου.

Και είναι εκπληκτικό,
τόσο έντονα διαφορετικό.

Δεν είμαι επιστήμονας,

αλλά οι επιστήμονες της ατμόσφαιρας
ψάχνουν για ενδείξεις

στην ατμοσφαιρική χημεία, στη γεωλογία,

όπως το πώς οι πέτρες οξειδώνονται,

και συλλέγουν αυτές τις πληροφορίες,
τις συγκεντρώνουν,

και δημιουργούν κάτι σα συνταγή
για τον αέρα σε διαφορετικές στιγμές.

Μετά έρχομαι ως καλλιτέχνης
και παίρνω αυτή τη συνταγή

και την αναδημιουργώ χρησιμοποιώντας
τα στοιχεία των αερίων.

Βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες
τις χρονικές στιγμές

που δείχνουν ότι η ζωή
μπορεί να αλλάξει τον αέρα,

αλλά και ότι ο αέρας μπορεί
να επηρεάσει το πώς θα εξελιχθεί η ζωή,

όπως ο Ανθρακοφόρος αέρας.

Είναι περίπου από 300 με 350
εκατομμύρια χρόνια πριν.

Είναι μια εποχή γνωστή
ως η εποχή των γιγάντων.

Έτσι, για πρώτη φορά
στην ιστορία της ζωής,

η λιγνίνη εξελίσσεται.

Είναι το ανθεκτικό υλικό
που αποτελεί τα δέντρα.

Άρα ουσιαστικά, τα δέντρα εφηύραν
δικούς τους κορμούς εκείνη την εποχή,

και μεγάλωσαν πολύ, όλο και περισσότερο,

και ξαπλώθηκαν στη Γη,

απελευθερώνοντας οξυγόνο,
κι άλλο οξυγόνο, κι άλλο οξυγόνο,

ώσπου το οξυγόνο έφτασε σε επίπεδο
διπλάσιο από το σημερινό.

Και αυτός ο πλούσιος αέρας
φιλοξενεί μεγάλα έντομα --

τεράστιες αράχνες και λιβελούλες
με άνοιγμα φτερών περίπου 65 εκατοστών.

Στην αναπνοή, ο αέρας αυτός
είναι πολύ καθαρός και φρέσκος.

Δεν έχει γεύση, αλλά δίνει στο σώμα
μια διακριτική ώθηση ενέργειας.

Κάνει καλό στον πονοκέφαλο
μετά από μεθύσι.

(Γέλια)

Είτε ο αέρας του Μεγάλου Αφανισμού --

αυτό ήταν περίπου
252,5 εκατομμύρια χρόνια πριν,

ακριβώς πριν εξελιχθούν οι δεινόσαυροι.

Πρόκειται για μια περίοδο πολύ
μικρής διάρκειας, γεωλογικά μιλώντας,

περίπου 20 με 200.000 χρόνια.

Πολύ σύντομη.

Αυτή είναι η μεγαλύτερη εξαφάνιση
στην ιστορία της Γης,

ακόμη μεγαλύτερη από εκείνη
της εξαφάνισης των δεινοσαύρων.

Το 85 με 95 τοις εκατό των ειδών
εξαφανίστηκε εκείνη την περίοδο,

και ταυτόχρονα, παρατηρήθηκε μια τεράστια,
δραματική αύξηση διοξειδίου του άνθρακα,

και πολλοί επιστήμονες συμφωνούν

ότι αυτό είναι αποτέλεσμα
ταυτόχρονων ηφαιστειακών εκρήξεων

και ένα ανεξέλεγκτο φαινόμενο θερμοκηπίου.

Τα επίπεδα οξυγόνου εκείνη την εποχή
φτάνουν στο μισό από τα σημερινά,

άρα περίπου 10 τοις εκατό.

Αναμφίβολα αυτός ο αέρας
δεν θα στήριζε την ανθρώπινη ζωή,

αλλά δεν πειράζει να πάρουμε μια ανάσα.

Στην αναπνοή, είναι περιέργως
ανακουφιστικός.

Είναι πολύ ηρεμιστικός, κάπως ζεστός

και έχει μια γεύση που θυμίζει λίγο
το ανθρακούχο νερό.

Έχει αυτή τη σπιρτάδα, κάπως ευχάριστη.

Έτσι, σκεπτόμενη τόσο
τον αέρα του παρελθόντος,

είναι φυσικό να αρχίσω να σκέφτομαι
και τον αέρα του μέλλοντος.

Και αντί να αναπτύσσω θεωρίες για τον αέρα

και να φαντάζομαι πώς μπορεί
να μοιάζει ο αέρας του μέλλοντος,

ανακάλυψα αυτόν τον αέρα,
παρασκευασμένο από άνθρωπο.

Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει
πουθενά στη φύση,

αλλά είναι κατασκευασμένος
από ανθρώπους σε εργαστήριο,

για εφαρμογή σε διαφορετικά
βιομηχανικά περιβάλλοντα.

Γιατί είναι ο αέρας του μέλλοντος;

Λοιπόν, αυτός ο αέρας
είναι ένα πολύ σταθερό μόριο

το οποίο θα γίνει κυριολεκτικά
ένα με τον αέρα μόλις απελευθερωθεί,

για τα επόμενα 300 με 400
χρόνια, πριν διασπαστεί.

Συνεπώς πρόκειται για 12 με 16 γενιές.

Και αυτός ο αέρας έχει μερικές
ιδιαίτερα αισθητηριακές ιδιότητες.

Είναι πολύ βαρύς.

Είναι περίπου οκτώ φορές βαρύτερος

από τον αέρα που έχουμε
συνηθίσει να αναπνέουμε.

Είναι τόσο βαρύς,
που όταν τον εισπνεύσετε,

όποια λέξη πείτε, θα είναι
στην κυριολεξία τόσο βαριά,

που θα γλιστρήσει από το στόμα,
θα πέσει κάτω και θα εξαφανιστεί.

Είναι ένας αέρας που λειτουργεί
αρκετά συχνά όπως ένα υγρό.

Έπειτα, αυτός ο αέρας συνοδεύεται επίσης
από μια ηθική διάσταση.

Ο άνθρωπος κατασκεύασε αυτό τον αέρα,

παράλληλα όμως, είναι και το πιο ισχυρό
αέριο θερμοκηπίου που δοκιμάστηκε ποτέ.

Το δυναμικό υπερθέρμανσής του είναι 24.000
μεγαλύτερο από το διοξείδιο του άνθρακα,

ενώ έχει διάρκεια ζωής 12 με 16 γενιές.

Συνεπώς, αυτή η ηθική σύγκρουση
είναι βασική στη δουλειά μου.

(Με βαριά φωνή) Έχει ακόμη
μια εκπληκτική ιδιότητα.

Αλλάζει δραματικά τη φωνή.

(Γέλια)

Άρα όταν αρχίζουμε να σκεφτόμαστε
-- ώπα! Δεν έφυγε ακόμη.

(Γέλια)

Όταν σκεφτόμαστε την κλιματική αλλαγή,

πιθανότατα να μην σκεφτόμαστε τεράστια
έντομα και ηφαίστεια που εκρήγνυνται

ή αστείες φωνές.

Οι εικόνες που μας έρχονται
ευκολότερα στο μυαλό

είναι παγετώνες που υποχωρούν,

πολικές αρκούδες να επιπλέουν
πάνω σε παγόβουνα.

Σκεφτόμαστε κυκλικά
διαγράμματα και γραφήματα,

και διάφορους πολιτικούς να μιλούν
σε επιστήμονες με πλεκτές ζακέτες.

Ίσως όμως να ήρθε η στιγμή να αρχίσουμε
να σκεφτόμαστε για την κλιματική αλλαγή

με τον ίδιο εσωτερικό τρόπο
που βιώνουμε τον αέρα.

Όπως ο αέρας, έτσι και η κλιματική
αλλαγή γίνεται σε διάφορες κλίμακες,

όπως σε σχέση με το μόριο,
την αναπνοή και τον πλανήτη.

Είναι άμεση, ζωτική και προσωπική,

όπως επίσης άμορφη και ενοχλητική.

Κι όμως, την ξεχνάμε τόσο εύκολα.

Η κλιματική αλλαγή είναι το συλλογικό
αυτοπορτρέτο της ανθρωπότητας.

Αντικατοπτρίζει τις αποφάσεις μας

ως άτομα, ως κυβερνήσεις
και ως βιομηχανίες.

Και αν υπάρχει κάτι που έμαθα
εξετάζοντας τον αέρα,

είναι ότι παρόλο που αλλάζει, παραμένει.

Μπορεί να μην υποστηρίζει
το είδος ζωής που θα αναγνωρίζαμε,

όμως θα υποστηρίξει κάτι.

Και αν εμείς οι άνθρωποι αποτελούμε
τόσο σημαντικό κομμάτι αυτής της αλλαγής,

νομίζω πως είναι σημαντικό
να καταλάβουμε αυτή τη συζήτηση.

Γιατί παρόλο που είναι αόρατος,

οι άνθρωποι αφήνουν
πολύ έντονα ίχνη στον αέρα.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)