Return to Video

Het volgende grote ding komt wederom uit de Bronx

  • 0:00 - 0:02
    Ik heet Jon Gray.
  • 0:02 - 0:04
    Ze noemen mij 'De vaatwasser'.
  • 0:06 - 0:08
    Ik was medeoprichter van Ghetto Gastro.
  • 0:08 - 0:10
    Dit initiatief is uit de Bronx
  • 0:10 - 0:15
    en bevindt zich op het gebied van
    voedsel, ontwerp en kunst.
  • 0:16 - 0:17
    Wij maken voorstellingen
  • 0:17 - 0:21
    die het beeld veranderen
    dat mensen van de Bronx hebben,
  • 0:21 - 0:23
    de plaats die ik thuis noem.
  • 0:26 - 0:28
    Weet je wat grappig is?
  • 0:28 - 0:32
    Een paar dagen geleden kwam ik
    in Vancouver aan vanuit Parijs.
  • 0:32 - 0:36
    We hielden op de 'Place Vendôme'
    de Bronx Brasserie.
  • 0:36 - 0:38
    Oui oui, chérie.
  • 0:38 - 0:41
    (Gelach)
  • 0:42 - 0:45
    Het is grappig: in Parijs
    hebben ze het gezegde
  • 0:45 - 0:46
    'le Bronx',
  • 0:46 - 0:51
    wat betekent dat er een probleem is.
  • 0:52 - 0:53
    Dat is de 'Place Vendôme'.
  • 0:53 - 0:55
    We sloten de zaak.
  • 0:55 - 0:57
    (Gelach)
  • 0:57 - 1:01
    Deze uitdrukking raakte in zwang
    toen de Bronx in brand stond.
  • 1:01 - 1:04
    Films zoals 'The Warriors'
    en 'Fort Apache'
  • 1:04 - 1:06
    geven een goede impressie.
  • 1:06 - 1:08
    Sommigen denken van niet,
  • 1:08 - 1:11
    maar ik geloof dat de Bronx
    ontworpen was om te falen.
  • 1:12 - 1:15
    De energiemakelaar was een grappenmaker.
  • 1:16 - 1:20
    Stadsplanner Robert Moses
    baande zich geen weg door de Rode Zee
  • 1:20 - 1:23
    maar baande zich door de Bronx
    met een zesbaans-snelweg
  • 1:23 - 1:25
    en maakte mijn gemeenschap
    buitenstaanders.
  • 1:25 - 1:28
    Mijn overgrootouders
    hadden een huis in Featherbed Lane.
  • 1:29 - 1:31
    Ondanks wat de naam doet vermoeden,
  • 1:31 - 1:33
    kregen ze geen goede nachtrust
  • 1:33 - 1:37
    vanwege het voortdurende
    opblazen en drillen dat nodig was
  • 1:37 - 1:39
    om de snelweg door de Bronx te bouwen
  • 1:39 - 1:41
    een straat verderop.
  • 1:41 - 1:44
    Ik beschouw deze beleidsbepalingen
  • 1:44 - 1:46
    als 'misdaad door ontwerp'.
  • 1:46 - 1:48
    (Applaus)
  • 1:51 - 1:53
    Maar we zijn veerkrachtige stadsmensen
  • 1:53 - 1:56
    en uit de systematische onderdrukking
  • 1:57 - 2:02
    ontstond de hip-hopcultuur die
    als een phoenix uit het as verrees.
  • 2:03 - 2:05
    Hip-hop is nu een miljardenindustrie,
  • 2:05 - 2:08
    maar deze economische
    ontwikkeling helpt de Bronx niet,
  • 2:09 - 2:11
    noch gemeenschappen die erop lijken.
  • 2:12 - 2:14
    Laten we teruggaan naar 1986.
  • 2:14 - 2:17
    Ik werd geboren
    temidden van de AIDS-crisis,
  • 2:17 - 2:19
    de cocaïne-epidemie
  • 2:19 - 2:21
    en de 'War on Drugs.'
  • 2:22 - 2:27
    Het enige dat neersijpelde uit
    'Reagan-economie' was 'ghetto-economie':
  • 2:27 - 2:31
    pijn, gevangenis en armoede.
  • 2:32 - 2:38
    Ik werd opgevoed door brilliante,
    prachtige, succesvolle zwarte vrouwen.
  • 2:39 - 2:42
    Mijn vader daarentegen was niet aanwezig,
  • 2:42 - 2:46
    en ik kon niet de allure
    van de straat weerstaan.
  • 2:46 - 2:47
    Zoals Biggie zei:
  • 2:47 - 2:51
    "Óf je verkoopt crack,
    óf je kunt geweldige jump shots doen."
  • 2:52 - 2:54
    Raak niet in de war,
    mijn jumper [trui] was nat.
  • 2:54 - 2:56
    (Gelach)
  • 2:57 - 2:58
    Mijn spullen waren nat.
  • 2:58 - 3:01
    (Applaus)
  • 3:02 - 3:05
    Maar toen ik 15 werd,
    begon ik wiet te verkopen,
  • 3:05 - 3:07
    ik maakte high school niet af.
  • 3:07 - 3:10
    De New York Board of Education
    bande me van alle scholen.
  • 3:10 - 3:13
    Maar ik slaagde wel
    in cocaïne verkopen toen ik 18 was.
  • 3:13 - 3:14
    Ik deed het goed.
  • 3:15 - 3:20
    Dat was totdat ik
    gepakt werd toen ik 20 was.
  • 3:20 - 3:22
    Ik riskeerde 10 jaar cel.
  • 3:22 - 3:27
    Ik betaalde de borg en schreef me in
    bij het 'Fashion Institute'.
  • 3:27 - 3:29
    Ik paste de vaardigheden van de straat toe
  • 3:29 - 3:31
    om mijn eigen modemerk te starten.
  • 3:31 - 3:33
    Mijn advocaat zag mijn ambitie,
  • 3:33 - 3:36
    dus hij vroeg de rechter
    om voorwaardelijke straf.
  • 3:37 - 3:40
    Voor één keer in mijn leven
    een straf die goed uitpakte.
  • 3:40 - 3:42
    (Gelach)
  • 3:43 - 3:47
    Na twee jaar en vele rechtszittingen
  • 3:48 - 3:49
    werd mijn zaak geseponeerd.
  • 3:51 - 3:54
    Mijn beide broers hebben
    in de gevangenis gezeten.
  • 3:54 - 3:57
    Dus het gevangenissysteem ontkomen
  • 3:57 - 3:58
    leek mij niet realistisch.
  • 3:59 - 4:02
    Op dit moment riskeert
    mijn broer 20 jaar gevangenis.
  • 4:03 - 4:07
    Mijn moeder deed grote moeite
    om me uit eten te nemen,
  • 4:07 - 4:09
    naar museums te nemen
  • 4:09 - 4:11
    en naar het buitenland te reizen.
  • 4:11 - 4:14
    Om me bloot te stellen
    aan zoveel mogelijk cultuur.
  • 4:16 - 4:18
    Ik herinner mezelf als kind.
  • 4:18 - 4:22
    Mijn gewoonte was om eten te
    bestellen voor iedereen aan tafel.
  • 4:22 - 4:25
    Het brood breken heeft me
    altijd geholpen het ijs te breken
  • 4:25 - 4:26
    en vrienden te maken.
  • 4:27 - 4:29
    Ik en mijn beste vriend Les
  • 4:29 - 4:31
    groeiden op in dezelfde wijk in de Bronx,
  • 4:31 - 4:32
    twee straatjongens.
  • 4:32 - 4:33
    Hij was een kok.
  • 4:33 - 4:37
    We hadden het altijd over het idee
    om een restaurant te openen,
  • 4:37 - 4:39
    om onze wijk te helpen.
  • 4:39 - 4:42
    Les had net de voedselwedstrijd
    'Chopped' gewonnen.
  • 4:43 - 4:47
    Onze vriend Malcolm begon juist
    een pastakeuken in Noma.
  • 4:47 - 4:50
    Ja, 's werelds beste Noma in Kopenhagen,
    je kent het wel.
  • 4:51 - 4:55
    Mijn vriend P had
    zojuist training afgerond in Ítalië.
  • 4:55 - 4:57
    Milano om precies te zijn.
  • 4:58 - 5:01
    We besloten dat de wereld
    wat Bronx-smaken nodig had,
  • 5:01 - 5:04
    dus we verzamelden wat mensen
    en vormden Ghetto Gastro.
  • 5:05 - 5:08
    (Applaus)
  • 5:14 - 5:17
    Ik weet dat sommigen
    moeite hebben met de naam,
  • 5:17 - 5:19
    maar voor ons betekent 'getto' thuis.
  • 5:20 - 5:23
    Op dezelfde manier dat
    iemand uit Mumbai of Nairobi
  • 5:23 - 5:25
    het woord 'sloppenwijk' gebruikt,
  • 5:25 - 5:27
    om ons soort mensen te bereiken
  • 5:27 - 5:31
    en het systeem aan te klagen
    dat onze verwaarlozing heeft gecreëerd.
  • 5:32 - 5:34
    (Applaus)
  • 5:37 - 5:39
    Dus wat is Ghetto Gastro?
  • 5:39 - 5:42
    Uiteindelijk is het een beweging
    en een filosofie.
  • 5:42 - 5:46
    We zien ons werk als gastrodiplomatiek,
  • 5:46 - 5:48
    om voedsel en finesse te gebruiken
  • 5:48 - 5:51
    om grenzen te verleggen
    en culturen te verbinden,
  • 5:52 - 5:54
    Vorig jaar in Tokyo
  • 5:55 - 5:58
    maakten we een Caraïbische hamburger,
  • 5:58 - 6:00
    we maakten gedroogd wagyu rundvlees,
  • 6:00 - 6:02
    'shio kombu'.
  • 6:02 - 6:06
    We mixten de klassieke Bronx
    elementen met Japanse elementen.
  • 6:07 - 6:09
    En voor het Kwanzaa feest
  • 6:09 - 6:12
    moesten we hulde brengen
    aan onze Puerto Ricanen.
  • 6:12 - 6:18
    We maakten een 'Coquito'
    van kokosnoot, houtskool en cognac.
  • 6:18 - 6:19
    Dímelo!
  • 6:19 - 6:22
    (Gelach)
  • 6:22 - 6:25
    Dit hier is onze 'Black Power Wavel'
  • 6:25 - 6:29
    met wat bladgoudsiroop.
  • 6:29 - 6:31
    Glijdt niet uit over die druppel!
  • 6:31 - 6:33
    (Gelach)
  • 6:33 - 6:37
    Hier zie je de
    '36 Brix Veganistische Velato'
  • 6:37 - 6:40
    Aardbeienvelden, je weet het wel.
  • 6:41 - 6:43
    Samengeperste watermeloen,
  • 6:43 - 6:45
    basilicumzaadjes,
  • 6:45 - 6:47
    en een paar aardbeien daar.
  • 6:47 - 6:49
    Nu terug naar de 'Bronx Brasserie',
  • 6:50 - 6:55
    We wilden de mensen confronteren
    met dat caviaar en maïsbrood.
  • 6:55 - 6:56
    (Gelach)
  • 6:56 - 6:59
    (Applaus)
  • 7:02 - 7:05
    We oefenen ook 'du-rag diplomatiek'.
  • 7:05 - 7:06
    (Gelach)
  • 7:06 - 7:11
    Want we doen ons niet anders voor
    als we ons ding doen.
  • 7:11 - 7:12
    Vanwege ons uiterlijk
  • 7:12 - 7:15
    worden we vaak aangezien
    voor rappers of athleten.
  • 7:15 - 7:17
    Dat gebeurde vorig jaar hier bij TED.
  • 7:17 - 7:19
    Deze vent rende naar me toe
  • 7:19 - 7:21
    en vroeg me wanneer ik ging optreden.
  • 7:21 - 7:23
    Wat denk je van nu?
  • 7:23 - 7:26
    (Applaus)
  • 7:31 - 7:32
    Dus je ziet het,
  • 7:32 - 7:35
    we hebben de Bronx
    naar de wereld gebracht.
  • 7:35 - 7:38
    Maar nu gaan we de wereld
    naar de Bronx brengen.
  • 7:39 - 7:41
    We hebben net een plek geopend,
  • 7:41 - 7:42
    een ideekeuken,
  • 7:42 - 7:45
    waar we producten ontwerpen en maken,
  • 7:46 - 7:47
    content maken.
  • 7:47 - 7:54
    (Muziek)
  • 7:56 - 7:59
    [Pak de dag]
  • 8:00 - 8:02
    We houden ook gezamenlijke evenementen.
  • 8:03 - 8:05
    Het idee is om
    financiëel kapitaal te maken
  • 8:05 - 8:08
    en creatief kapitaal in onze buurt.
  • 8:09 - 8:12
    We werken ook samen met de
    wereldberoemde chef
  • 8:12 - 8:14
    Massimo Bottura,
  • 8:14 - 8:17
    die een refettorio doet in de Bronx.
  • 8:17 - 8:21
    Een refettorio is een
    op ontwerp gebaseerde gemeenschapskeuken.
  • 8:21 - 8:23
    Zie die vibe.
  • 8:23 - 8:26
    (Applaus)
  • 8:29 - 8:31
    Er was recent nog rouw
  • 8:31 - 8:35
    om de moord op rapper
    en ondernemer Nipsey Hussle.
  • 8:35 - 8:40
    Dat komt omdat hij besloot
    in zijn eigen gevaarlijke buurt te blijven
  • 8:40 - 8:42
    in plaats van zijn wijk te verlaten.
  • 8:43 - 8:46
    Na zijn dood denken sommigen
    dat zijn beslissing dom was,
  • 8:46 - 8:48
    maar ik neem elke dag
    diezelfde beslissing:
  • 8:48 - 8:50
    om in de Bronx te leven,
  • 8:50 - 8:51
    in de Bronx te creëren
  • 8:51 - 8:53
    en te investeren in de Bronx.
  • 8:53 - 8:55
    (Applaus)
  • 9:02 - 9:05
    Bij Ghetto Gastro vluchten we
    niet voor het woord 'getto',
  • 9:05 - 9:08
    en we vertrekken niet uit het getto.
  • 9:08 - 9:09
    Want uiteindelijk
  • 9:09 - 9:13
    is Ghetto Gastro's doel
    te laten zien wat wij al weten:
  • 9:13 - 9:14
    de wijk
  • 9:14 - 9:16
    is goed.
  • 9:17 - 9:19
    (Applaus)
  • 9:21 - 9:23
    Bedankt.
  • 9:23 - 9:25
    (Applaus)
Title:
Het volgende grote ding komt wederom uit de Bronx
Speaker:
Jon Gray
Description:

"The hood is good," zegt Jon Gray van het gemeenschappelijke restaurant Ghetto Gastro uit de Bronx, New York. Het team werkt op het kruispunt van voedsel, design en kunst. Ze eren de ziel en geschiedenis van hun gemeenschap in hun onbegrensde creativiteit en indrukwekkende werken.
Leer meer over hun plan om de Bronx te helpen: door de Bronx naar de wereld te brengen en de wereld naar de Bronx.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:48

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.