Kakenya Ntaiya: Nje vajze qe kerkoi shkollen

Kakenya Ntaiya bëri një mareveshje me babain e saj: ajo do t'i nënshtrohej cerimonisë se Maasai-it për gjymtimin e gjenitalëve femërore në se ai e lejon të shkoje në shkollë. Ntaiya tregon historinë guximtare te vazhdimit të universitetit, dhe punën me të moshuarit e fshatit të saj për të ndertuar një shkollë për vajzat e komunitetit. Udhetimi edukues i një gruaje që ndryshoi të ardhmen e 125 vajzave. (Filmuar në TEDxMidAtlantic.)

Eshtë nje grup njerëzish në Kenia.

Njerezit kalojne oqeanet për t'i pare ata.

Këta njerëz jane të gjatë.

Ata kërcejne lart. Vishen me rroba të kuqe.

Vrasin luanët.

Ju do pyesni veten kush janë ata?

Keta janë Maasais.

Dhe e dini çfare është e lezeçme? Une jam një nga ata.

Maasaiset, djemte jane rritur për të qënë luftetare.

Vajzat për të qënë nëna.

Kur isha 5 vjeçe,

zbulova qe isha e fejuar

dhe do martohesha sa të arrija pubertetin.

Mamaja, gjyshja, tezet

me kujtonin gjithmonë

bashkëshorti yt sa po kaloi.

(Te qeshura) E lezecme, he?

Dhe çdo gje qe do bëja nga ai moment

ishte të pergatitesha për të qenë grua perfekte në moshen 12 vjeç

dita ime fillonte ne 5 të mengjesit duke

mjelur lopen, lare shtepinë

gatuar për vëllezërit, mbushur uje, mbledhur dru per zjarr.

Bëja çdo gje që duhesh bërë

për të qenë një grua perfekte.

Shkova në shkollë jo se gratë e Maasais-eve

ose vajzat shkonin në shkollë.

Por sepse nenes sime i qe mohuar edukimi,

dhe ajo gjithmonë na kujtonte mua dhe vëllezerve te mij

qe nuk donte qe të jetonim jetën qe ajo po jetonte.

Përse thoshte keshtu?

Babai ishte polic ne qytet.

Vinte në shpi një herë ne vit.

Ndonjë herë nuk e kemi parë për 2 vjet.

Dhe sa herë kthehej në shtëpi ishte nje rast i ndryshëm.

Nena punonte shumë në fshat

per të prodhuar ushqim për ne.

Ajo rriste lopët dhe dhitë

për t'u kujdesur për ne.

Por kur babai kthehej, ai do shiste lopet,

do shiste produktet qe kishim,

dhe shkonte te pinte me shokët ne klub.

Ngaqe nena ishte grua,

ajo nuk kishe të drejten e prones,

dhe çdo gjë në familjen tonë

i perkiste babait, ai kishte çdo të drejte.

Dhe në se mamaja diskutonte

ai e rrihte, e abuzonte, dhe ishte shumë veshtirë.

Kur shkova ne shkollë kisha një ëndërr.

Doja të bëhësha mësuese.

Mësueset ishin të bukura.

Kishin fustane të bukur, kepucë me taka.

Më vonë mesova se nuk ishin të rehatshme, por me pëlqenin.

(të qeshura)

Por më shume se të tjerat, mësuesja shkruante në dërrasen e zezë

jo punë e veshtirë, mendoja unë,

në krahasim më çfare beja ne fshat.

Pra doja të isha mësuese.

Mesoja shumë, por kur isha në klasën e 8

ishte një faktor determinues.

Në traditën tonë, ka nje ceremoni

në te cilen duhet të marre pjese vajzat për t'u berë gra,

dhe është një rit kalimi për të qenë e rritur.

Sa po mbaroa klasen e 8,

dhe do kaloja në shkollë të mesme.

Kety kryqëzoheshin rruget.

Nëse ndiqja traditen do te behesha nuse.

Endrra ime per t'u bëre mësuese nuk do realizohej.

Keshtu fola-- duhet të kisha një plan

për të organizuar këto gjëra.

Fola me babain. Bëra një gjë qe as një vajzë nuk do kishte bërë.

I thash babait "do e kryej këte ceremoni vetem nese

më lejon te shkoj në shkollë".

Për këte motiv, nese ikja që aty,

babai do ishte turpëruar, të tjerët do e therrisnin

babai i vajzës që nuk e kreu ceremoninë.

Një turp që do e shoqeronte gjate gjithe jetës se tij.

Ai e kuptoi,"Mirë", tha, "okej,

do shkosh në shkollë pas ceremonisë".

E bëra. Ceremonia u krye.

Ishte një javë plot me emocione.

Eshtë ceremoni. Njerëzit argëtohen.

Ditën para ceremonisë

ne vallezonim, argëtoheshim

dhe nuk fjetem gjithe natën.

Ne diten e ceremonise, dolem nga shtëpia

ku po vallzonim. Po, vallëzuam e vallëzuam.

Dolem ne oborr, ishte një grup njerëzish duke pritur.

Ishin mbledhur në rreth.

Dhe ndersa ne vallezonim perseri,

dhe u bashkuam me këte rreth grash,

burra, gra, femij, çdokush ishte aty.

Nje grua ishte ulur në mes,

dhe po na priste.

Isha e para. Ishin motrat e mija dhe 2 vajza tjera

dhe kur u afrova

ajo me shikoi dhe u ul

u ula edhe unë, dhe hapa këmbët

kur i hapa nje grua tjetër u afrua,

kishte një thikë në dorë

me thikën në dorë m'u afrua

më kapi klitorisin dhe e preu

sic mund të imagjinoni, derdha shumë gjak

pasi derdha shumë gjak më ra të fikët

shumë vajza --

jam me fat, nuk vdiqa-- por shumë vdesin

praktikohet pa anestezi, me një thikë të ndryshkur

dhe ishte e veshtirë

isha me fat sepse mamaja ime bëri një gjë

që shumica grave nuk bën

pas 3 ditësh, pas se çdo kush kishte ikur nga shtëpia

mami më pruri një infermiere

qe u kujdes për ne.

Pas 3 javësh, isha sheruar, dhe u ktheva ne shkollë

isha e vendosur te behesha mësuese

për te sjelle ndryshim në familjen time.

Kur isha në shkollë të mesme, ndodhi diçka.

Njoha një djale të ri nga fshati ynë

qe kishte studiuar në Universitetin e Oregon.

Ky burrë kishte veshur, bluze të bardhë, xhinse, një kamera

dhe atlete-- flas për atlete të bardha.

Ka diçka tek veshja dhe kepucet.

ishin atlete, dhe ky fshat

nuk ka as rrugët e shtruara. Ishin terheqëse.

I thashe, "dua të shkoj atje ku je ti"

sepse ky burrë dukej shumë i gëzuar dhe më pelqente kjo gjë.

Ai më tha,

"c'do te thuash qe do të ikesh?

Nuk ke një të fejuar qe pret për ty?"

Dhe i thashe "mos u mendo per atë gjë.

Vetëm më thuaj si të shkoj atje".

Ky zotëri më ndihmoi.

Ndersa isha në shkollë të mesme babai u semur.

Pasoi një ishemi dhe ishte shumë shumë sëmurë,

kështu ai nuk mund të me thoshte çfare të bëja

Por problemi ishte se, babai im nuk ishte i vetmi baba që kisha.

çdo burrë moshatar me babain në lagje

është si me qenë babai im

të gjithe xhaxhallaret, vendosin per te ardhmen time.

Pra erdhi lajmi, aplikova për shkollën

dhe u pranova ne kolegjin për gra Radolph-Macon në Lynchburg Virginia,

por nuk do kisha shkuar pa ndihmën e fshatit,

sepse më duhesh të kisha para për të blerë biletën e avionit.

Kisha një bursë por me duhesh të arrija atje.

Më duhej ndihma e fshatit,

dhe prap edhe një herë, kur burrat degjuan

dhe njerëzit degjuan që një vajzë kishte një oportunitet për të shkuar në shkollë

u tha "çfare oportuniteti i humbur.

Duhet t'ja kishin dhënë një djali. Nuk mund ta bëjme këte".

Pra u ktheva, dhe u ktheva ne traditë

Ka nje besim në fshatin tim që

mengjesi sjell lajme të mira.

Pra duhet të beja diçka në mëngjes,

sepse athere jane lajmet e mira.

Në fshat eshte po ashtu nje burrë kryetar, nje i vjeter,

që po të thoshte po, çdokush do e ndiqte.

Shkova tek ai shumë herët në mëngjes, sapo doli djelli.

Kur hapi deren gjeja e pare qe pa isha unë.

"Vajza ime çfare bën këtu?"

"Baba mund të më ndihmosh? Do më mbeshtesësh që të shkoj në Amerikë?"

I premtova se do te behesha vajza më e mirë,

do kthehesha, çdo gje qe te donin pas kesaj,

une do e bëja.

Më tha " Nuk mund ta bëj vetëm"

Më dha një listë prej 15 burrash ku shkova-

më se 16-- çdo mëngjes

shkoja e i takova.

Të gjithë u mblodhen.

Fshati, gratë, burrat, çdo kush

më mbështeten për të pasur një arsim.

Erdha në Amerikë. A mund të imagjinoni çfare gjeta?

Deborë !!!

Gjeta Wal-Marts, fshesa korendi,

dhe mjaft ushqim në menca.

Isha në një tokë bollëku.

U argëtova, por gjate kohes që isha këtu

Mesova shumë gjëra

Mesova se ceremonia që kalova

kur isha 13 vjeçe quhet gjymtimi gjenital femëror

mësova se ishte kundër ligjit në Kenia.

Mësova se nuk duhet të tregtoja pjesë të trupit tim

per të pasur arsim. Kisha te drejte.

Dhe në momentin qe une flas, 3 milion vajza

në Afrikë jan në rrezik për të pesuar këte gjymtim.

Mësova se mamaja ime kishte të drejte për të pasur prona.

Mësova se ajo nuk duhet te abuzohej

vetem se ishte grua.

Këto gjera me bënë të inatosur.

Doja të bëja diçka

Sa herë qe kthehesha

gjeja që vajzat e lagjes sime ishin martuar

Ato po gjymtoheshin dhe martoheshin, dhe këtu

pasi u diplomova këtu, punova në O.K.B,

U ktheva në shkollë për të bere mastër

vajtimi i këtyre vajzave ishte gjithmonë në mendjen time.

Duhet të bëja diçka.

Kur u ktheva, fillova te flas me burrat,

me fshatin dhe nënat, dhe thashe

"dua të mbaj premtimin qe bera

qe do te kthehesha dhe do tu ndihmoja. çfare ju nevojitet?"

Kur fola me gratë më thane,

"E di çfare na duhet? Na duhet vertet një shkolle per vajzat"

Sepse nuk kishte shkolle për vajza.

Arsyeja për te cilen e donin shkollen për vajza

ishte se kur një vajzë përdhunohet duke shkuar në shkollë

nënat fajsohen për ate.

Nëse ngel shtatzane para marteses,

nëna fajsohet dhe denohet.

Ajo rrihet.

Atu thane, "duam qe vajzat të jenë në një vend të sigurt".

Pastaj shkova te flas me baballarët,

mund ta imagjononi se çfare thane ata:

"Ne duam shkolle për djemte"

Une i thashe "Jane nja 2 burra nga fshati im

qe kan qenë jashte dhe janë arsimuar.

Perse mos ta ndertojne ata shkollen për djemte,

dhe unë të ndertoj ate për vajzat?"

Kjo kishte kuptim. Dhe rame dakord.

U thash atyre, doja të më tregonin një shenjë zotimi.

Dhe e bëne. Dhuruan tokë për të ndertuar shkollën e vajzave.

Tani e kemi.

Dua te njihni një nga vajzat e shkollës.

Angeline aplikoi për shkollën

dhe nuk permbushte asnjë nga kriteret tona.

Ajo është jetime, po, mund ta mbanim për këte arsye.

Por ishte e madhe. Ishte 12 vjeçe,

ne merrnin vetem vajza në klasë të katërt

Angelina levizte nga një vend në vend tjetër

sepse ishte jetime, pa nënë, pa baba--

duke levizur nga nje gjyshe në një gjyshe tjetër

nga një teto në nje tjetër. Nuk kishte stabilitet në jetë.

dhe e shikova, më kujtohet,

dhe pashe diçka më larg duke shikuar Angelin-en.

Po ishte e madhe për të qenë në klasë të katërt.

I dhame mundësinë për të ardhur në klasë.

Kjo është Angelina 5 muaj më vonë.

Një transformim filloi në jetën e sai.

Angelina do të behet pilote për të fluturuar rreth botës

dhe të bëje ndryshim.

Kur erdhi tek ne nuk ishte studente e shkelqyer.

Tani është më e mira, jo vetëm ne shkollën tone,

por në gjithe zonen ku jemi.

Kjo eshte Sharon pas 5 vitesh.

Kjo është Evelin, 5 muaj më vonë, kjo është diferenca qe po bejme

Sa here qe zbardh një agimi në shkollën time,

gjera te reja fillojne te ndodhin.

Ndërkohe qe ne flasim, 125 vajza nuk do gjymtohen kurre.

125 vajza nuk do martohen në moshen 12 vjeçare.

125 vajza po ndertojne dhe ndjekin ëndrat e tyre.

Këte po bejme,

po i japim atyre oportunitete për t'u rritur.

Nderkohe qe ne flasim, gratë nuk po rrihen

Fale revolucionit qe filluam në komunitetin tonë.

(Duartrokitje)

Dua t'ju sfidoj sot.

Ju po me degjoni sepse jeni këtu,

jeni optimistë.

Jeni njerez me pasione.

Njerez qe duan te shohin një botë më të mirë.

Jeni njerëz qe duan qe lufta të mbaroje, te mos ketë varferi.

Ju doni të bëni ndryshim.

Jeni njerez që duan të bejne te nesermen më të mirë.

Ju sfidoj sot të jeni të parët,

sepse të tjerët do ju ndjekin.

Filloni, të tjeret do ju ndjekin.

Guxoni, ngrihuni në këmbe, kini besim.

Levizni, sepse nëse ju ndryshoni botën,

ndërsa ndryshoni komunitetin tuaj,

ne se mendojm se ndikoni në një vajzë, një familje,

një fshat, një shtet në një kohë.

Ne po bejme ndryshimin, pra në se ndryshoni boten tuaj,

ju ndryshoni komunitetin tuaj,

ndryshoni shtetin tuaj,

dhe mendoni për kte. Në se ju bëni kete, unë bëj kete

a nuk jemi ne duke krijuar një botë më të mirë për femijët tanë,

për femijët tuaj, për nipërit tuaj?

Dhe ne do të jetojme në një botë paqësore. Shumë falemnderit.

(Duartrokitje)