Stephen Coleman “Moralne zagrożenia związane z bronią nieśmiercionośną”

Gaz pieprzowy i taser, czyli paralizator elektroniczny, coraz częściej są stosowane zarówno przez policję, jak i wojsko; przygotowywane są również coraz bardziej egzotyczne rodzaje broni nieśmiercionośnej, takie jak broń mikrofalowa. W TEDxCanberra etyk Stephen Coleman omawia nieoczekiwane konsekwencje ich wprowadzenia i zadaje kilka trudnych pytań.

Chcę dzisiaj omówić

pewne problemy wojskowe w świecie zachodnim -

w Australii, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii itd. -

którym czoła stawiają wojska tych krajów,

stacjonując w obecnych czasach za granicą

Pomyślmy o miejscach, do których

wysłaliśmy w ostatnich latach australijskie wojsko,

były to oczywiście Irak i Afganistan,

ale również Timor Wschodni,

Wyspy Salomona i tak dalej.

Wiele z tych misji,

na które wysyłamy wojska,

nie jest wojnami tradycyjnymi.

W istocie, wiele zadań,

które w tych okolicznościach wykonuje wojsko,

w ojczyźnie: w Australii, Stanach Zjednoczonych itd.,

wykonywałaby policja.

Istnieje również wiele problemów,

którym personel wojskowy stawia czoła,

ponieważ zajmuje się czymś, do czego nie był wyszkolony,

do czego w jego ojczyźnie,

ci, którzy wykonują te zadania

szkoleni są do nich zupełnie inaczej

i zupełnie inaczej wyposażani.

Istnieje mnóstwo powodów,

dla których do wykonywania tych zadań

wysyłamy raczej wojsko niż policję.

Gdyby Australia miałaby wysłać jutro tysiąc ludzi

na przykład do Zachodniej Papui,

nie dysponowałaby tysiącem funkcjonariuszy policji,

gotowych lecieć jutro,

a tysiąc żołnierzy w stanie gotowości się znajdzie.

Więc, gdy musimy kogoś wysłać, wyślemy wojsko,

bo jest ono gotowe.

Bo jest ono, do licha, przyzwyczajone do wyjazdów w tym celu

i da sobie radę,

bez tego całego dodatkowego wsparcia.

W tym sensie wojsko jest w stanie wykonać to zadanie.

Nie jest jednak szkolone w ten sam sposób, co policja

i z pewnością nie jest wyposażone w sprzęt, który posiada policja,

co jest dla nich przyczyną wielu problemów

w radzeniu sobie z tymi kwestiami.

Jedną szczególną kwestią,

którą jestem szczególnie zainteresowany

jest to, czy

kiedy wysyłamy wojsko do tych zadań

powinniśmy wyposażać je inaczej,

i w szczególności, czy powinniśmy dawać mu dostęp

do rodzajów broni nieśmiercionośnej, które posiada policja.

Ponieważ skoro wojsko wykonuje te sama zadania, co policja,

może również powinno mieć ten sam sprzęt.

Oczywiście, istnieje wiele sytuacji,

w których wydawałoby się to naprawdę przydatne.

Na przykład, w przypadku wojskowych punktów kontrolnych.

Gdy ktoś zbliża się do punktów kontrolnych

wojsko nie ma pewności,

czy dana osoba jest wrogiem, czy też nie.

Powiedzmy - ta osoba na zdjęciu,

a wojsko zastanawia się: "Czy to jest zamachowiec-samobójca, czy też nie?

Czy ukrywa coś pod ubraniem, czy też nie? Co się stanie?"

Wojsko nie wie, czy ktoś jest groźny, czy nie.

Jeżeli ta osoba nie będzie słuchać rozkazów,

może zostać rozstrzelana,

a potem może się okazać,

że, tak, zastrzeliliśmy właściwą osobę,

albo: nie, ten człowiek były niewinny

i nie rozumiał, o co chodziło.

Więc gdyby wojsko dysponowało bronią nieśmiercionośną

mogłoby powiedzieć: "Możemy jej użyć w takich sytuacji.

Jeżeli strzelimy do kogoś, kto nie był niebezpieczny,

przynajmniej go nie zabijemy."

Inna sytuacja.

To zdjęcie pochodzi z pewnej misji

na Bałkanach pod koniec lat 90-tych.

Sytuacja trochę inna,

gdzie, być może, znają kogoś, kto jest wrogiem,

gdzie ktoś do nich strzela,

lub robi coś innego, na przykład rzuca kamieniami.

Odpowiedzenie ogniem, gdy wokół znajdują się inni,

niewinni ludzie, może sprawić, że odniosą rany -

będą to ofiary przypadkowe, o których wojsko często nie chce rozmawiać.

Powiedzą: “Gdybyśmy mieli dostęp do broni nieśmiercionośnej,

gdybyśmy wiedzieli, że ktoś jest niebezpieczny,

moglibyśmy poradzić sobie z nimi,

wiedząc, że jeżeli trafimy kogoś przypadkowego,

przynajmniej nie zabijemy go".

Istnieje sugestia,

by do pracy w terenie wysyłać roboty,

nadchodzi bowiem czas,

kiedy w teren wysyłane będą roboty autonomiczne.

Będą one podejmowały decyzję, do kogo strzelać, a do kogo nie,

bez udziału człowieka.

Istnieje też pomysł,

że skoro będziemy wysyłać roboty i pozwalać im strzelać,

może dobrym pomysłem byłoby,

wyposażenie ich w broń nieśmiercionośną,

po to, jeżeli robot podejmie złą decyzję i strzeli do niewłaściwej osoby,

żeby jej nie zabić.

Istnieje cała masa różnego rodzaju broni nieśmiercionośnej,

niektóre rodzaje są już oczywiście dostępne teraz,

inne dopiero są rozwijane.

Mamy więc tradycyjne metody, jak gaz pieprzowy,

gaz typu O.C. u góry,

lub tasery - tutaj.

Ten u góry po prawej stronie to dazzler,

stworzony, by tymczasowo oślepić kogoś

i zdezorientować.

Mamy nieśmiercionośne strzelby,

zawierające kule gumowe

zamiast tradycyjnych metalowych.

Ta duża ciężarówka w środku

zwana jest systemem Active Denial -

- wojsko amerykańskie obecnie pracuje nad tym systemem.

Jest to duży nadajnik mikrofal,

bazujący na klasycznej idei fali cieplnej

o bardzo długim zasięgu,

w porównaniu z innymi urządzeniami tego typu.

Każdy, ktokolwiek zostanie nimi porażony

poczuje nagłe uderzenie gorąca

i zechce się od razu usunąć z drogi.

Urządzenie to jest bardziej zaawansowane niż kuchenka mikrofalowa,

i po prostu - gotuje molekuły wody

na bardzo małej warstwie powierzchni skóry.

Odczuwa się wtedy wielki żar

i myśli się o tym, by usunąć się z drogi.

Niektórym wydaje się, że to przyda się to

w miejscach, w których trzeba pozbyć się tłumu z określonego miejsca,

jeżeli tłum jest groźny.

Jeżeli musimy usunąć ludzi z konkretnego miejsca,

możemy to zrobić przy użyciu tego rodzaju sposobów.

Oczywiście istnieje całe mnóstwo innych rodzajów

broni nieśmiercionośnej, którą moglibyśmy dać wojsku

i istniałoby wiele sytuacji,

w których możnaby stwierdzić “Ten sprzęt może się naprawdę przydać”.

Ale, jak powiedziłem,

wojsko i policja

bardzo się różnią.

Nie trzeba nawet za bardzo się im przyglądać,

by zauważyć różnice.

W szczególności,

podejście do użycia siły

i sposób szkolenia do jej użycia,

będą się różniły.

Policja -

wiem to, bo pomagam szkolić policję -

policja, zwłaszcza w zachodnich systemach prawnych,

szkolona jest, by hamować siłę,

by próbować unikać użycia siły,

o ile to możliwe,

i używać broni nieśmiercionośnej

jedynie jako ostataniej deski ratunku.

Wojsko jest szkolone dla celów wojennych,

więc, jak coś pójdzie nie tak,

pierwszą odpowiedzią jest użycie broni śmiercionośnej.

W momencie, gdy odchody uderzą w wentylator,

zaczyna się strzelanie do ludzi.

Podejście wojska

do użycia broni śmiercionośnej będzie bardzo różne

i wydaje mi się to całkiem oczywiste,

że również ich podejście do użycia broni nieśmiercionośnej

będzie się bardzo różniło od podejścia policji.

Ponieważ i tak mamy już wiele problemów

z różnorakim użyciem broni nieśmiercionośnej przez policję

pomyślałem, że warto przyjrzeć się niektórym z nich

i spróbować odnieść je do kontekstu wojskowego.

Bardzo byłem zaskoczony, gdy to zrobiłem,

zauważyłem bowiem, że

nawet zwolennicy użycia broni nieśmiercionoścnej przez wojsko

tego nie zrobili.

Zazwyczaj myślą sobie oni:

“Dlaczego miałoby nas obchodzić, co dzieje się z policją?

Mamy tu do czynienia z czymś innym"

i nie widzą, że tak naprawdę,

mają do czynienia z tą samą sytuacją.

Zacząłem więc badać niektóre kwestie

i przyjrzałem się

w jaki sposób policja stosuje broń niesmiercionośną,

oraz niektórym problemom, jakie mogą wynikać

w sytuacjach,

gdy broń ta zostanie wprowadzona.

Ponieważ jestem Australijczykiem

przyjrzałem się tym kwestiom w Australii,

wiedząc z własnego doświadczenia, o różnych momentach,

kiedy broń nieśmiercionośna została wprowadzona w Australii.

Jedną z kwestii, którym przyjrzałem się w szczególności

było użycie gazu O.C.,

kapsaicyny alkalidowej, gazu pieprzowego

przez policję autralijską,

by zobaczyć co się działo, kiedy został on wprowadzony

i tego rodzaju kwestie.

Jedno z badań, jakie odnalazłem,

wyjątkowo interesujące,

miało miejsce w Queensland,

ponieważ użycie gazu pieprzowego podlegało okresowi próbnemu

zanim zostało wprowadzne na szeroka skalę.

Przyjrzałem się niektórym danym.

Kiedy wprowadzono gaz O.C. w Queensland,

wyniki były naprawdę dobitne.

Minister ds. policji wygłosił na ten temat cały stos oświadczeń,

w których mówił: “Zamiarem jest

dać policji wybór

między krzyczeniem a strzelaniem.

Jest to coś, czego mogą użyć zamiast broni

w sytuacjach, w których kiedyś musieliby kogoś zastrzelić.

Zapoznałem się więc z danymi dotyczącymi strzelania.

Wcale nie jest łatwo je znaleźć

dla pojedyńczych stanów w Australii.

Znalazłem tylko te.

Pochodzą z raportu Australijskiego Instytutu Kryminologii.

Jak widać z tego wydruku, u góry napisane jest

“Zastrzelenia przez policję”, co oznacza nie tylko ludzi zastrzelonych przez policję,

ale też tych, którzy sami zastrzelili się w obecności policji.

Są to dane dla całego kraju.

A czerwona strzałka przedstawia punkt,

kiedy w stanie Queensland stwierdzono:

„Tak, dajmy policjantom w całym stanie

dostęp do gazu O.C.”

Możemy zauważyć, że sześć zgonów należy do tej grupy,

co roku, od kilku lat.

Kilka lat temu miał miejsce drastyczny wzrost,

ale nie w Quennsland.

Czy ktoś wie, gdzie to było? Nie, nie w Port Arthur.

W Wiktorii? Tak, zgadza się.

Ten wzrost miał miejsce w Wiktorii.

Stan Quensland nie miał zatem szczególnego problemu

z liczbą zastrzeleń.

Sześć zastrzeleń w skali całego kraju,

miało miejsce w miarę konsekwentnie przez lata.

Badania przeprowadzono na dwóch kolejnych latach 2001-2002

Czy ktoś zgadnie ile razy,

biorąc pod uwagę sposób wprowadzenia,

ile razy policja w Queensland korzystała z gazu O.C. w tym czasie?

Setki? Raz, trzy.

Tysiąc brzmi lepiej.

Wyraźnie wprowadzona

jako alternatywa dla użycia siły smiercionośnej -

jako trzecie wyjście między krzyczeniem a strzelaniem.

Wbrew powszechnym opiniom

twierdzę, że gdyby policja z Queensland nie dysponowała gazem O.C.

nie byłoby 2226 ofiar wśród ludzi

w przeciagu dwóch lat.

Jeżeli przyjrzymy się

badaniom, na które się powoływano,

materiałom, które zbierano i badano,

zauważymy, że podejrzani byli uzbrojemi

jedynie w 15% przypadków,

w których zastosowano gaz O.C.

W tym okresie stosowany był rutynowo,

i oczywiście nadal stosuje się go rutynowo -

ponieważ nikt się nie skarży,

przynajmniej, nie w kontekście tych badań -

był on stosowany rutynowo,

by radzić sobie z groźnymi ludźmi,

potencjalnie agresywnymi,

i często również

w radzeniu sobie z ludźmi jedynie

pasywnie nieposłusznymi.

Osoby takie nie robią nic agresywnego,

ale nie robią tego, co chciano by, żeby robiły.

Nie słuchają wydawanych rozkazów,

są więc traktowane gazem O.C.

To ich przyspieszy i wszystko pójdzie łatwiej.

Broń nieśmiercionośną wprowadzono jawnie

jako alternatywę dla broni,

ale stosowuje się ją rutynowo

jako środek na mnóstwo

różnego rodzaju problemów.

Teraz jedna z ważnych kwestii, które się wyłaniają

w związku z jej użyciem przez wojsko -

niektórzy mówią: “Dobra, mogą istnieć jakieś problemy” -

istnieje kilka ważnych problemów, wymagających uwagi.

Jednym z nich

jest niewybiórcze użycie broni nieśmiercionośnej.

Jednym z podstawowych założeń użycia siły przez wojsko

jest bycie wybiórczym.

Należy zachować ostrożność odnośnie tego, do kogo się strzela.

Jednym z problemów, dotyczących broni nieśmiercionośnej

jest to, że może być użyta ona w sposób niewybiórczy -

przeciwko wszelkiego rodzaju ludziom,

bo nie trzeba się już aż tak bardzo uważać.

Jednym ciekawym przypadkiem,

jakby mu się dokładnie przyjrzeć,

było oblężenie Teatru Dubrovka w Moskwie,

- prawdopodobnie wiele z was, w przeciwieństwie do moich studentów z ADFA

jest wystarczająco stara, by pamiętać -

- kontrolę nad teatrem przejęli Czeczeni.

Przetrzymywali jakieś 700 zakładników.

Uwolnili część ludzi,

ale nadal przetrzymywali około 700 zakładników.

Wówczas wkroczyły rosyjskie

siły specjalne, Specnaz,

i zdobyły teatr szturmem.

Wkraczając wpompowali do środka gaz znieczulający.

I okazało się,

że wielu zakładników zmarło

w wyniku wdychania tego gazu.

Zastosowany on został niewybiórczo.

Napompowali nim cały teatr.

Nic więc dziwnego, że były ofiary,

bo nigdy nie wiadomo, ile gazu

każda z osób będzie wdychać,

w jakiej pozycji upadnie,

kiedy straci przytomność i tak dalej.

W rzeczywistości tylko kilka osób zostało zastrzelonych

podczas akcji.

Kiedy więc zbadano sprawę po zajściu,

jedynie kilka osób

zostało zastrzelonych przez biorących zakładników,

lub zastrzelonych przez siły policyjne

próbujące zapanować nad sytuacją.

Właściwie każdy mógł zostać zabity,

wdychając gaz.

Ostateczny bilans ofiar wśród zakładników

jest dość niejasny,

ale wynosi o kilka osób więcej,

ponieważ wielu ludzi zmarło w ciągu kilku dni.

Był to, zatem, jeden ważny problem, o którym rozmawiano,

jego niewybiórcze użycie.

Kolejnym, sygnalizowanym czasami problemem

związanym z użyciem broni nieśmiercionośnej

i powodem, dla którego w konwencji broni chemicznej,

nie wolno używać czynników do kontroli zamieszek,

jako broni w czasie wojny,

problemem wydaje się być

to, że broń nieśmiercionośna może być użyta nie jako alternatywa dla śmiercionośnej

ale jako mnożnik broni śmiercionośnej -

- najpierw stosuje się broń nieśmiercionośną

by broń śmiercionośna stała się bardziej skuteczna.

Ludzie, do których się strzela

nie będą w stanie usunąć się z drogi.

Nie będą świadomi tego, co się dzieje; można ich zabić w lepszy sposób.

I rzeczywiście, to właśnie miało miejsce w tym przypadku.

Biorący zakładników, którzy stracili przytomność wychając gaz

nie zostali pojmani,

a po prostu strzelono im w głowy.

Zatem ta nieśmiercionośna broń

tak naprawdę użyta została

jako mnożnik siły śmiercionośnej,

by uczynić zabijanie bardziej skutecznym

w tej konkretnej sytuacji.

Innym problemem, który chcę tylko zasygnalizować

jest istnienie całej masy problemów

związanych ze sposobem, w jaki ludzie uczeni są

jak stosować broń nieśmiercionośną

i uczeni o tej broni, egzaminowani na niej itd.

Ponieważ szkoleni są w bezpiecznym otoczeniu

i uczeni są, jak ich używać w bezpiecznym otoczeniu,

gdzie dokładnie widać, co się dzieje.

Używając gazu O.C. noszą gumowe rękawice,

żeby się nie zatruć itd.

Ale w ten sposób się go nie używa.

Używa się go w prawdziwym świecie,

tak jak w Teksasie, tak po prostu.

Przyznaję, że ten szczególny przypadek

wzbudził moje żywe zainteresowanie.

Gdy pracowałem jako doktorant w Akademii Marynarki Wojennej USA,

zaczęły nadchodzić wiadomości na temat sytuacji,

w której kobieta kłóciła się z policjantem.

Nie była niebezpieczna.

Tak naprawdę policjant był pewnie jakieś 15 cm wyższy ode mne,

a ona sięgała mu dotąd.

Powiedziała mu w końcu:

“Wracam do swojego samochodu”.

A on na to, “Jak wrócisz do samochodu, potrakuję cię taserem”.

Ona na to: “Proszę bardzo”. I poktraktował ją taserem.

A wszystko to nagrała kamera

z przodu samochodu policyjnego.

Kobieta ma 72 lata

i jest to najmniej stosowny sposów radzenia sobie z nią.

Innym tego typu przykładem

radzenia sobie z ludźmi,

gdzie zadać można sobie pytanie “Czy to jest właściwy sposób użycia broni nieśmiercionośnej?”:

„Funkcjonariusz policji traktuje paralizatorem 14-latkę.”

“Uciekała. Co innego mogłem zrobić?”

(Śmiech)

Albo, na Florydzie:

“Policja używa paralizatora na 6-latku w szkole”.

I oczywiście wyciagają wnioski,

bo w tym samym okręgu

“Policja zmienia swoja politykę po zastosowaniu paralizatorów wobec dzieci

Drugie dziecko potraktowane paralizatorem w ciągu kilku tygodni."

W tym samym okręgu policyjnym.

Kolejne dziecko w przeciągu tygodnia od potraktowania taserem 6-latka.

Gdyby ktoś myślał,

że zdarza się to tylko w Stanach Zjednoczonych,

zdarzyło się też w Kanadzie.

Mój współpracownik

przysłał mi to z Londynu.

Ale mój ulubiony przypadek,

pochodzi właściwie ze Stanów Zjednoczonych.

“Policja używa tasera wobec 86-letniej obłożnie chorej kobiety".

Sprawdziłem raport dotyczący tej sprawy.

Był zdumiewający.

Podobno kobieta leżąc w łóżku przybrała groźniejszą pozycję.

(Śmiech)

Nie żartuję. Tak właśnie było napisane.

“Przybrała groźniejszą pozycję leżąc w łóżku”

W porządku.

Ale przypomnę o czym mowa -

- o użyciu broni nieśmiercionośnej przez wojsko.

Dlaczego jest to tak istotne?

Bo policja jest przecież bardziej ograniczona w użyciu siły

niż wojsko.

Wyszkolona jest, by oszczędniej używać siły niż wojsko.

Wyszkolona jest, by więcej myśleć, próbować i hamować.

Jeżeli więc mamy problem z użyciem broni niesmiercionośnej przez policję,

co do diabła sprawia, że myślimy,

Że zadziała lepiej w przypadku wojska?

Chciałbym powiedzieć jeszcze jedno,

kiedy rozmawiam z policją

o tym, jak wyglądałaby idealna broń nieśmiercionośna,

słyszę zawsze to samo.

“Musi być wystarczająco podła,

żeby ludzie nie chcieli być nią potraktowani.

Jeżeli więc grozisz jej użyciem,

ludzie podporządkują ci się,

ale nie pozostawi to

żadnych trwałych skutków.”

Innymi słowy, idealna broń nieśmiercionośna

idealnie nadaje się do nadużywania.

Co by się stało,

gdyby mieli dostęp do taserów

lub do kierowanej przez człowieka przenośnej wersji

systemu Active Denial -

małego strumienia cieplnego, który moża stosować na ludziach

i się tym nie przejmować.

Myślę więc, że istnieją sposoby na to,

by broń nieśmiercionośna świetnie spisywała się w tych sytuacjach,

ale wiąże się z nią całe mnóstwo problemów,

które należy wziąć pod uwagę.

Dziękuję bardzo.

(Brawa)