Return to Video

Antibiyotiksiz hayvanlar için acil durum

  • 0:01 - 0:04
    Basit enfeksiyonların
    ölümcül olduğu bir zaman vardı
  • 0:04 - 0:07
    ancak şimdi, antibiyotiklerin
    geniş kullanılabilirliği sayesinde,
  • 0:07 - 0:10
    bu sadece geçmişin bir kalıntısı.
  • 0:10 - 0:12
    Ama aslında "kalıntısıydı" demeliyim
  • 0:12 - 0:16
    çünkü günümüzde, o kadar çok
    antibiyotik kullanıyoruz ki
  • 0:16 - 0:20
    enfeksiyona neden olan
    bakteriler direnç kazanıyor.
  • 0:21 - 0:24
    Bu gerçekten hepimizi korkutmalı.
  • 0:24 - 0:28
    Davranışlarımızı değiştirmez ve kendimizi
    antibiyotiklerden vazgeçirmezsek
  • 0:28 - 0:32
    BM, 2050 yılına kadar
  • 0:32 - 0:36
    antimikrobiyal direncin bizim
    en büyük katilimiz olacağını öngörüyor.
  • 0:37 - 0:39
    Bu yüzden harekete geçmeliyiz.
  • 0:40 - 0:42
    Ancak "nereden başlamalı" ilginç bir soru
  • 0:42 - 0:45
    çünkü antibiyotik kullanan
    sadece biz insanlar değiliz.
  • 0:45 - 0:48
    Dünya çapında tüm antibiyotiklerin
    yüzde 50 ile 80'i
  • 0:48 - 0:50
    hayvanlar tarafından kullanılmaktadır.
  • 0:51 - 0:53
    Bunların hepsi
    insan sağlığı için kritik değil
  • 0:53 - 0:56
    ama şimdiden kontrol altına almazsak
  • 0:56 - 1:00
    insanlar ve hayvanlar için
    çok korkutucu bir geleceğe bakıyoruz.
  • 1:01 - 1:04
    Başlamak için buraya
    nasıl geldiğimizden bahsedelim.
  • 1:04 - 1:10
    İlk büyük ölçekli antibiyotik kullanımı,
    geçen yüzyılın 50'li yılların başındaydı.
  • 1:10 - 1:13
    Batı dünyasında refah artıyordu
  • 1:13 - 1:16
    ve insanlar daha fazla
    hayvansal protein yemek istiyorlardı.
  • 1:16 - 1:19
    Hayvanlar hasta olduğunda
    antibiyotiklerle tedavi edebilirdiniz,
  • 1:19 - 1:21
    böylece ölmezler
    ve büyümeye devam ederlerdi.
  • 1:21 - 1:22
    Ancak kısa bir süre sonra,
  • 1:22 - 1:25
    yemlere az ve düzenli miktarda
    antibiyotik eklenmesinin
  • 1:25 - 1:27
    hayvanları sağlıklı tuttuğu,
  • 1:27 - 1:29
    onların daha hızlı büyümesini
  • 1:29 - 1:31
    ve daha az beslenmeye ihtiyaç duymasını
    sağladığı keşfedildi.
  • 1:31 - 1:33
    Yani bu antibiyotikler iyi çalıştı --
  • 1:33 - 1:35
    gerçekten iyi, aslında.
  • 1:35 - 1:37
    Ve artan hayvansal üretim ile
  • 1:37 - 1:40
    aynı zamanda antibiyotik kullanımı da
    dünya çapında fırladı.
  • 1:41 - 1:44
    Ne yazık ki antibiyotik direnci de öyle.
  • 1:45 - 1:49
    Doktorunuz size antibiyotik şişesinin
    tamamını bitirmenizi söylemesinin nedeni,
  • 1:49 - 1:53
    dozunuzu azaltmanız durumunda
    tüm böcekleri öldürmeyeceğinizdir.
  • 1:53 - 1:57
    Ve etrafta dolaşanlar
    antibiyotik direncini arttırır.
  • 1:58 - 2:02
    Hayvanlara az ve düzenli dozlarda
    antibiyotik vermekle aynı problem:
  • 2:02 - 2:05
    Bazı kötü böcekler ölüyor ama hepsi değil.
  • 2:05 - 2:07
    Bunu bütün bir endüstriye yayarsanız
  • 2:07 - 2:10
    yanlışlıkla büyük bir antibiyotik dirençli
  • 2:10 - 2:13
    bakteri rezervuarı oluşturduğumuzu
    anlayabilirsiniz.
  • 2:15 - 2:17
    Ama bunu size söylemekten nefret ediyorum.
  • 2:17 - 2:19
    Sorun orada bitmiyor.
  • 2:19 - 2:22
    Başka kim antibiyotik
    kullanıyor biliyor musunuz?
  • 2:22 - 2:24
    Kediniz Pofuduk ve köpeğiniz Rover.
  • 2:24 - 2:25
    (Gülüşme)
  • 2:25 - 2:28
    Evcil hayvanlar, en ağır
    kullanıcılar arasında bile sıralanır
  • 2:28 - 2:30
    ve insan sağlığı için
  • 2:30 - 2:32
    çok daha kritik olan
    antibiyotikler kullanırlar.
  • 2:33 - 2:37
    Bunu, bize eşlik eden hayvanlarımızla
    ne kadar yakın yaşadığımızla birleştirin
  • 2:37 - 2:39
    ve kendi evcil hayvanınızdan
  • 2:39 - 2:43
    antibiyotiğe dirençli bakterileri
    alma riskinizi anlarsınız.
  • 2:45 - 2:47
    Ancak çiftlik hayvanlarındaki
  • 2:47 - 2:50
    bu antibiyotiğe dirençli bakteriler
    sizi nasıl etkiler?
  • 2:50 - 2:53
    Size verilerimizle ilgili
    bir örnek vereyim.
  • 2:54 - 2:58
    Avrupa'daki domuzlarda
    farklı antibiyotik türlerine karşı
  • 2:58 - 3:01
    antibiyotiğe dirençli
    salmonella seviyeleri
  • 3:01 - 3:04
    yüzde 1'den az bir yüzdeden
    yüzde 60'a kadar değişmektedir.
  • 3:05 - 3:07
    Bu, çoğu durumda, bu antibiyotiğin
  • 3:07 - 3:10
    bu salmonellayı öldürmek için
    artık işe yaramayacağı anlamına gelir.
  • 3:11 - 3:14
    Domuzdaki antibiyotiğe dirençli salmonella
  • 3:14 - 3:16
    ve nihai ürün arasında
  • 3:16 - 3:18
    yüksek bir bağlantı vardı.
  • 3:18 - 3:20
    İster domuz pirzolası, ister kaburga
  • 3:20 - 3:21
    veya isterse de kıyma olsun.
  • 3:22 - 3:25
    Neyse ki genellikle
    tüm çiğ et, balık veya yumurtaların
  • 3:25 - 3:28
    yüzde birinden daha azı
  • 3:28 - 3:29
    salmonella içerecektir.
  • 3:30 - 3:33
    Ve bu sadece iyi tedavi edilmediğinde
    bir risk oluşturur.
  • 3:34 - 3:39
    Hâlâ Avrupa'da 100.000'den fazla insanda
    ve ABD'de bir milyondan fazla insanda
  • 3:39 - 3:41
    salmonella vakası var.
  • 3:42 - 3:45
    ABD'de, her yıl 23.000
    hastaneye yatış oluyor
  • 3:45 - 3:48
    ve 450 kişi ölüyor.
  • 3:49 - 3:52
    Antibiyotiğe dirençli salmonella arttıkça
  • 3:52 - 3:54
    bu ölü sayısının artması muhtemeldir.
  • 3:55 - 3:58
    Ama bu sadece kendinizi
    tüketmekle ilgili değil.
  • 3:58 - 4:01
    Bu yıl, 100'den fazla kişiye,
  • 4:01 - 4:04
    köpeklerini domuz kulakları ile
    besledikten sonra,
  • 4:04 - 4:07
    birçok ilaca dirençli
    bir salmonella bulaştı.
  • 4:08 - 4:09
    Bu yüzden hayvansal üretimde
  • 4:09 - 4:12
    antibiyotik kullanımını
    gerçekten kesmeliyiz.
  • 4:12 - 4:14
    Neyse ki bu olmaya başlıyor.
  • 4:15 - 4:20
    Avrupa, yemde düşük dozlarda antibiyotik
    koymayı yasaklayan ilk bölgedir.
  • 4:20 - 4:23
    1999'dan itibaren, birkaç adımda,
  • 4:23 - 4:26
    izin verilen farklı tipte
    antibiyotiklerin miktarı azaldı
  • 4:26 - 4:29
    ve 2006'da tam bir yasak yürürlüğe girdi.
  • 4:29 - 4:31
    Antibiyotiklere, sadece bir veteriner
  • 4:31 - 4:34
    hayvanın hasta olduğunu
    belirlediğinde izin verildi.
  • 4:34 - 4:35
    Kulağa hoş geliyor, değil mi?
  • 4:35 - 4:37
    Sorun çözüldü.
  • 4:37 - 4:38
    Hayır, bekleyin, o kadar hızlı değil.
  • 4:39 - 4:41
    Azaltma programı başlar başlamaz
    antibiyotiklerin,
  • 4:41 - 4:44
    birçok kötü çiftlik uygulamasını
    örtbas etmek için
  • 4:44 - 4:48
    mükemmel bir battaniye olduğu
    çok hızlı bir şekilde keşfedildi.
  • 4:48 - 4:50
    Giderek daha fazla hayvan hastalandı
  • 4:50 - 4:53
    ve antibiyotiklerle
    tedavi edilmesi gerekiyordu.
  • 4:53 - 4:56
    Yani toplam miktar, düşmek yerine,
  • 4:56 - 4:57
    aslında arttı.
  • 4:58 - 5:00
    Elbette, gidilecek yol bu değildi.
  • 5:00 - 5:03
    Ama neyse ki bu, hikâyenin sonu değildi.
  • 5:03 - 5:06
    Tüm Avrupa tarım sektörü
    bir yolculuğa başladı
  • 5:06 - 5:09
    ve bence bu herkesin
    bir şeyler öğrenebileceği bir yolculuk.
  • 5:10 - 5:12
    Bu aynı zamanda sahneye
    şahsen girdiğim zamandır.
  • 5:12 - 5:15
    Büyük bir Avrupa
    yem birleştiricisine katıldım.
  • 5:15 - 5:18
    Bir yem birleştiricisi, bir çiftçinin
    hayvanlarını beslemesi için
  • 5:18 - 5:20
    bir beslenme programı oluşturur
  • 5:20 - 5:23
    ve çoğu zaman hayvanların en iyi şekilde
    nasıl yetiştirileceği konusunda
  • 5:23 - 5:24
    tavsiyelerde bulunur.
  • 5:25 - 5:27
    Meslektaşlarım, veterinerler
  • 5:27 - 5:29
    ve tabii ki çiftçiler ile birlikte
  • 5:29 - 5:34
    hayvanları sağlıklı ve antibiyotiksiz
    tutmayı çözmek beni gerçekten motive etti.
  • 5:34 - 5:37
    Şimdi antibiyotiksiz üretim için
  • 5:37 - 5:38
    olması gereken üç önemli şey var.
  • 5:38 - 5:40
    Size bir senaryo anlatayım.
  • 5:40 - 5:43
    Başlamak -- ve bu çok bariz görünüyor --
  • 5:43 - 5:45
    hijyenimiz, başlamak için bir yer.
  • 5:45 - 5:48
    Ahırın ve içme suyu hatlarının
    daha iyi temizlenmesi,
  • 5:48 - 5:52
    hastalığın ortaya çıkmasını
    ve ahıra yayılmasını zorlaştırır.
  • 5:52 - 5:54
    Hepsi çok önemli
  • 5:54 - 5:56
    ama kişisel olarak
    en çok ilgilendiğim kısım
  • 5:56 - 5:58
    hayvanlar için daha iyi beslenme,
  • 5:58 - 5:59
    daha iyi besin.
  • 6:00 - 6:02
    Dengeli bir diyet beslenmesi önemlidir.
  • 6:02 - 6:03
    Şöyle düşünün:
  • 6:03 - 6:07
    Siz yeterince lif yemediğinizde
    kendinizi iyi hissetmezsiniz.
  • 6:07 - 6:10
    Tükettiğiniz yiyeceklerin bir kısmı
    sizin tarafınızdan sindirilmez,
  • 6:10 - 6:13
    kalın bağırsağınızda bakteriler
    tarafından fermente edilir.
  • 6:13 - 6:17
    Yani bu mikropları diyetinizin
    bir kısmı ile besliyorsunuz.
  • 6:18 - 6:23
    Başlangıçta, genç hayvanların çoğu
    düşük lifli, yüksek nişasta ve protein,
  • 6:23 - 6:26
    çok ince öğütülmüş ve yüksek
    sindirilebilir diyetlerle beslendi.
  • 6:27 - 6:30
    Kendini hamburger ekmeği, pirinç, waffle
  • 6:30 - 6:32
    ve protein barlarından oluşan
    bir diyete sokmak gibi.
  • 6:33 - 6:37
    Bunu daha düşük proteinli, yüksek lifli,
  • 6:37 - 6:39
    kaba bir diyet türüne değiştirdik.
  • 6:40 - 6:44
    Kepekli tahıllar, et veya fasulye
    salatası diyetine sokmak gibi.
  • 6:44 - 6:47
    Bu, hayvanların bağırsaklarındaki
    bakteri florasını
  • 6:47 - 6:49
    daha faydalı olanlara kaydırdı
  • 6:49 - 6:52
    ve patojenlerin gelişme şansını azalttı.
  • 6:52 - 6:54
    Şaşırmış olabilirsiniz
  • 6:54 - 6:57
    ancak sadece diyet bileşimi değil,
    aynı zamanda diyet yapısı da rol oynar.
  • 6:57 - 6:59
    Basitçe, aynı diyetin daha kaba olması,
  • 6:59 - 7:01
    daha iyi gelişmiş bir sindirim sistemi
  • 7:01 - 7:04
    ve dolayısıyla daha sağlıklı
    bir hayvan sağlayacaktır.
  • 7:06 - 7:10
    Ancak en iyi yanı, çiftçilerin
    bunu da satın almaya başlamasıydı.
  • 7:10 - 7:12
    Dünyanın diğer bölgelerinden farklı olarak
  • 7:12 - 7:15
    Batı Avrupalı çiftçiler çoğunlukla
    kendi bağımsız satın alma kararlarını
  • 7:15 - 7:17
    kendileri veriyorlar:
  • 7:17 - 7:19
    yemi kimden alıp
    hayvanlarını kime satma kararlarını.
  • 7:19 - 7:21
    Yani sonunda sattığınız şey
  • 7:21 - 7:24
    bu çiftçilerin gerçek
    yerel ihtiyacını yansıtıyor.
  • 7:24 - 7:27
    Örneğin antibiyotiklerin azaltılmasında
  • 7:27 - 7:30
    çok daha dikkatli olan ülkelerdeki,
  • 7:30 - 7:32
    örneğin Almanya ve Hollanda gibi,
  • 7:32 - 7:35
    domuz yavrularının diyetindeki
    protein içeriği,
  • 7:35 - 7:39
    İngiltere gibi daha yavaş bir ülkeye göre
    zaten yüzde 10 ile 15 daha düşüktü.
  • 7:40 - 7:43
    Ancak daha iyi hijyen gibi
    daha iyi beslenme de yardımcı olur
  • 7:43 - 7:46
    fakat hasta olmanızı tamamen engellemez.
  • 7:46 - 7:48
    Yani daha fazlasına ihtiyaç var.
  • 7:48 - 7:50
    İşte bu yüzden mikrobiyoma döndük.
  • 7:51 - 7:53
    Yem ile suyun daha asidik hâle getirilmesi
  • 7:53 - 7:55
    daha çok yararlı bakteri sağlayan
  • 7:55 - 7:59
    ve patojenleri engelleyen bir ortam
    yaratmaya yardımcı olur.
  • 7:59 - 8:01
    Fermente yiyecekler gibi,
  • 8:01 - 8:04
    yoğurt, lahana turşusu veya salam olsun,
  • 8:04 - 8:06
    hepsi de daha geç bozulacak.
  • 8:07 - 8:09
    Modern tekniklerle
  • 8:09 - 8:11
    örneğin DNA testine dayalı olanlar,
  • 8:11 - 8:15
    birçok daha farklı mikroorganizmanın da
    var olduğunu görebiliriz.
  • 8:15 - 8:18
    Ve mikrobiyom dediğimiz bu ekosistem
  • 8:18 - 8:20
    çok daha karmaşık.
  • 8:21 - 8:24
    Bağırsakta, vücudunuzdaki
    doku hücrelerinden
  • 8:24 - 8:27
    yaklaşık sekiz kat daha fazla
    mikroorganizma olduğu ortaya çıkıyor.
  • 8:28 - 8:30
    Hayvanlar için de etki daha az değil.
  • 8:31 - 8:35
    Yani hayvansal üretimde
    antibiyotik olmadan çalışmak istiyorsak
  • 8:35 - 8:38
    hayvanları çok daha
    sağlıklı hâle getirmeliyiz.
  • 8:38 - 8:39
    Böylece bir hastalık vurduğunda
  • 8:40 - 8:41
    hayvanlar çok daha dirençlidir.
  • 8:42 - 8:45
    Ve ev sahibi, besin ve mikrobiyomu içeren
  • 8:45 - 8:48
    bu üç yönlü nutribiosis yaklaşımı,
  • 8:48 - 8:50
    bunu yapmanın yoludur.
  • 8:50 - 8:54
    Antibiyotik içeren veya antibiyotik
    kullanımına neden olan bir diyetle
  • 8:54 - 8:58
    hayvan yetiştirme uygulaması
    çiftlik düzeyinde biraz daha ucuz.
  • 8:59 - 9:03
    Ama sonunda, tüketici düzeyinde
    birkaç yüzdeden bahsediyoruz.
  • 9:03 - 9:04
    Bu aslında dünya nüfusunun
  • 9:04 - 9:08
    orta ve yüksek gelirli
    kısmı için oldukça uygun.
  • 9:08 - 9:11
    Kendi sağlığımız veya sevdiklerimizin
    sağlığı söz konusu olduğunda
  • 9:11 - 9:13
    ödemek için çok küçük bir fiyat.
  • 9:14 - 9:16
    Peki ne düşünüyorsunuz,
    hangi yöne gidiyoruz?
  • 9:17 - 9:21
    Antimikrobiyal direncin, büyük finansal
    ve özel bir kişisel maliyetle
  • 9:21 - 9:24
    en büyük katilimiz olmasına
    izin veriyor muyuz?
  • 9:25 - 9:29
    Yoksa insanların antibiyotik
    tüketimini azaltmanın yanı sıra
  • 9:30 - 9:33
    antibiyotiksiz hayvan üretimini
    gerçekten benimsemeye başlıyor muyuz?
  • 9:33 - 9:36
    Benim için seçim çok açık.
  • 9:36 - 9:38
    Ama bunu gerçekleştirmek için
  • 9:38 - 9:39
    azalma hedefleri belirlemeli
  • 9:39 - 9:42
    ve bunların tüm dünyada
    takip edildiğinden emin olmalıyız.
  • 9:42 - 9:44
    Çünkü çiftçiler birbirleriyle yarışırlar.
  • 9:44 - 9:46
    Ülke düzeyinde,
  • 9:46 - 9:48
    ticaret bloğunda veya küresel pazarda
  • 9:48 - 9:50
    maliyetler çok önemlidir.
  • 9:50 - 9:51
    Ayrıca gerçekçi olmalıyız.
  • 9:51 - 9:53
    Çiftçilerin bu azalmayı sağlamak için
  • 9:53 - 9:57
    daha iyi yönetime ve daha iyi yemlere
    daha fazla yatırım yapma olanaklarına
  • 9:57 - 9:59
    sahip olmaları gerekmekte.
  • 9:59 - 10:03
    Yasal sınırların yanı sıra
    piyasaya antibiyotiği azaltılmış
  • 10:03 - 10:06
    veya antibiyotik içermeyen
    ürünler sürülebilir.
  • 10:07 - 10:09
    Artan tüketici bilinci ile
  • 10:09 - 10:12
    bu piyasa güçlerinin gücü artacak.
  • 10:13 - 10:16
    Şimdi bahsettiğim her şey
    bizim için harika görünüyor.
  • 10:16 - 10:18
    Peki ya hayvanlar?
  • 10:18 - 10:20
    Şimdi, tahmin edin ne,
    onların hayatları da iyileşiyor.
  • 10:20 - 10:23
    Daha iyi sağlık, daha az stres,
    daha mutlu hayat.
  • 10:24 - 10:25
    Artık biliyorsunuz.
  • 10:25 - 10:29
    Çok düşük miktarda antibiyotikli
    veya antibiyotiksiz et,
  • 10:29 - 10:33
    yumurta ve süt üretmeyi artık biliyoruz
  • 10:34 - 10:35
    ve bakteriyel enfeksiyonların
  • 10:35 - 10:39
    yeniden en büyük katilimiz olduğu
    bir geleceği önlemek için
  • 10:39 - 10:42
    bunun, ödemek için
    küçük bir bedel olduğunu savunacağım.
  • 10:42 - 10:43
    Teşekkürler.
  • 10:43 - 10:46
    (Alkış)
Title:
Antibiyotiksiz hayvanlar için acil durum
Speaker:
Leon Marchal
Description:

BM, antimikrobiyal direncin 2050 yılına kadar en büyük katilimiz olacağını öngörüyor. Bioprocess Mühendisi Leon Marchal, "Bu, gerçekten hepimizi korkutmalı." diyor. Acilen ihtiyaç duyulan bir çözüm üzerinde çalışıyor: büyük, küresel hayvan yemi endüstrisini dönüştürmek. Hayvancılık yemlerinden günlük evcil hayvan muamelelerine kadar hayvansal ürünlerdeki antibiyotiklerin aşırı kullanımının neden dünya çapında fırladığını ve potansiyel bir salgını önlemek için sağduyu önlemlerini nasıl alabileceğimizi öğrenin.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:59

Turkish subtitles

Revisions