Zihnim nasıl hayata geri döndü — ve kimse fark etmedi

"Açım", "Ağrım var", "teşekkür ederim", veya "Seni seviyorum" diyemediğinizi hayal edin. - iletişim becerinizi kaybetmek, bedeninize hapsolmak, insanların içinde yalnız olmak. 13 uzun yıldır, Martin Pistorius'un gerçekliği işte buydu.12 yaşında beyin enfeksiyonuna yakalandıktan sonra, Pistorius tüm hareket ve konuşma kabiliyetlerini kaybetti ve bunun sonucunda zihinsel farkındalık testlerinde başarısız oldu. Bir hayalete dönüştü. Fakat sonra değişik bir şey olmaya başladı - zihni tekrar kendini toparlamaya başladı. Bu etkileyici konuşmada, Pistorius kendi bedenine hapsolmuş hayatını nasıl özgürlüğüne kavuşturduğunu anlatıyor.

"Açım", "Acı çekiyorum",
"Teşekkür ederim"

ya da "Seni seviyorum"
diyemediğinizi hayal edin.

Kendi bedenine hapsolmak...

Bir beden ki hiç bir emre karşılık vermez.

İnsanlarla kuşatılmış

fakat tamamen yalnız.

Bağlanmak, rahatlatmak veya

katılmak için erişebilmeyi dileyerek.

13 uzun yıl boyunca bu benim gerçekliğimdi.

Pek çoğumuz iletişim hakkında
konuşmayı asla iki kez düşünmez.

Ben bunun üstünde çok düşündüm.

Düşünmek için çok zamanım vardı.

Hayatımın ilk 12 yılı,

mutlu, sağlıklı ve
normal küçük bir çocuktum.

Sonra her şey değişti.

Bir beyin enfeksiyonuna yakalandım.

Doktorlar bunun ne olduğu konusunda
pek emin değillerdi

fakat ellerinden geleni
yaparak beni tedavi ettiler.

Fakat gittikçe kötüleştim.

Zamanla hareketlerimi kontrol etme,

göz teması kurma ve

nihayetinde konuşma yeteneğimi kaybettim.

Hastanedeyken

çaresizce eve gitmeyi istedim.

Anneme dedim ki "Ev ne zaman?"

Bunlar kendi sesimle konuşabildiğim
son kelimelerdi.

En sonunda tüm zihinsel farkındalık
testlerinde başarısız oldum.

Aileme orada değilmiş gibi
olduğum söylenmişti.

3 aylık bir bebeğin zekasına
sahip bir sebze.

Beni eve götürmeleri ve ben ölünceye kadar

rahat ettirmeleri söylenmişti aileme.

Ebeynlerim, aslında tüm ailemin hayatları

bildikleri en iyi şekilde
benimle ilgilenerek tükenmişti.

Arkadaşları uzaklaştı.

Bir yıl ikiye

iki üçe döndü.

Öyle görünüyordu ki bir zamanlar olduğum
insan kaybolmaya başlıyor gibiydi.

Bir çocuk olarak sevdiğim Lego blokları
ve elektronik devreler rafa kaldırılmıştı.

Kendi yatak odamdan daha pratik
bir tanesine taşınmıştım.

Bir hayalete dönüşmüştüm,

insanların bir zamanlar bildikleri ve
sevdikleri bir çocuğun silik hatırasına.

Bu arada zihnim kendini
tekrar örmeye başladı.

Yavaş yavaş bilincim geri gelmeye başladı.

Fakat hayata döndüğümü
kimse farketmemişti.

Herhangi normal bir insan gibi

her şeyin farkındaydım.

Her şeyi görüp anlayabiliyordum

fakat bunu belli etmek için
bir yol bulamadım.

Kişiliğim, görünürde sessiz olan
bir vücut içine gömülmüştü,

güpegündüz bir koza içine
gizlenmiş canlı bir zihin...

Tamamen yalnız, kendi
bedenime hapsolmuş şekilde

hayatımın geri kalanını
geçirecek olduğum acı gerçeği

beni sarsmıştı.

Bana eşlik edecek yalnız kendi
düşüncelerimle hapsolmuştum.

Asla kurtarılmayabilirdim.

Kimse bana şefkat göstermeyebilirdi.

Asla bir arkadaşla konuşamayabilirdim.

Kimse beni sevmeyebilirdi.

Hayalim, umudum ya da ileriye
bakacak hiçbir şeyim yoktu.

Aslında hoş olan hiçbir şey...

Korku içinde yaşadım

ve açıkça söylemek gerekirse

bir bakım evinde yapayalnız bir şekilde

ölümün sonunda gelip beni
serbest bırakmasını bekliyordum.

İletişim kuramamanın
nasıl bir şey olduğunu

kelimelerle ifade edebilmek
gerçekten mümkün mü bilmiyorum.

Kişiliğiniz yoğun bir sis içinde
kayboluyormuş gibidir

ve tüm duygularınız ve arzularınız kendi içinizde
kısıtlanmış, bastırılmış ve susturulmuştur.

Benim için en kötüsü tamamen
güçsüz olduğum hissiydi.

Sadece vardım.

Kendinizi bulabileceğiniz en karanlık yer

çünkü bir anlamda kayboluyorsunuz.

Hayatımın tüm yönlerini
başkaları kontrol ediyordu.

Ne yiyeceğime ve ne zaman yiyeceğime,

yan tarafıma mı yatırılacağıma, tekerlekli
sandalyeye mi bağlanacağıma onlar karar verirdi.

Genellikle günlerimi
TV karşısında konuşlanmış

Barney'nin tekrarlarını
izleyerek geçirirdim.

Barney çok mutlu ve neşeliydi

ve ben kesinlikle değildim

sanırım bu beni daha da kötü yaptı.

Hayatımdaki herhangi bir şeyi ya da

insanların hakkımdaki algılarını
değiştirmek için hiç bir gücüm yoktu.

Kimsenin izlemediğini düşündükleri zaman

insanların davranışlarının sessiz
ve görünmez bir gözlemicisiydim.

Ne yazık ki sadece bir gözlemci değildim.

İletişim kurabileceğim bir yol olmayınca
mükemmel bir kurban haline geldim:

insanların kendisi üzerinde en
karanlık arzularını gerçekleştirdiği

hislerden yoksun görünen
savunmasız bir nesne

10 yıldan fazla bir süre,
benimle ilgilenmekle görevli insanlar

beni fiziksel, sözel ve cinsel
açılardan taciz ettiler.

Onların sahip oldukları düşüncelere
rağmen ben hissediyordum.

Bu ilk kez olduğunda

çok şaşırmış ve inanamamıştım.

Bunu bana nasıl yaparlardı?

Kafam karışmıştı.

Bunu hak edecek ne yapmıştım?

Bir parçam ağlamak ve
diğer parçam da savaşmak istiyordu.

Acı, üzüntü ve kızgınlık
sel olup içimden aktı.

Değersiz hissettim.

Beni teselli edecek kimse yoktu.

Fakat ebeveynlerimden hiç birinin
bunun olduğundan haberleri yoktu.

Bunun tekrar tekrar gerçekleşeceğini
bildiğimden korku içinde yaşadım.

Yalnızca ne zaman olacağını
asla bilemezdim.

Bildiğim tek şey bir daha asla
aynı olmayacağımdı.

Bir kere Whitney Houston'ın
şarkısını dinlediğimi hatırlıyorum.

"Benden ne alırlarsa alsınlar,
onurumu alamazlar."

Ve kendi kendime düşündüm:
"İddiaya var mısınız?"

Belki de ailem öğrenebilir ve
bana yardım edebilirdi.

Fakat sürekli bakımla geçen yıllar,

beni çevirmek için iki saatte bir uyanmak

ve aslında oğullarının kaybının
kederiyle de birleşince

anne ve babama çok zarar vermişti.

Ebeveynlerim arasındaki şiddetli bir
tartışma sonrasında

bir umutsuzluk ve çaresizlik anında

annem bana döndü ve
ölmem gerektiğini söyledi.

Şok olmuştum fakat bana
söylediği şeyi düşündüğümde

annem için müthiş bir merhamet
ve sevgi hissiyle doldum

ama bununla ilgili yapabileceğim
hiçbir şey yoktu.

Karanlık bir çukura batıp vazgeçtiğim

çok zamanlar oldu.

Özellikle neşesiz bir anı hatırlıyorum.

Babam, dükkandan hızlıca
bir şey almaya giderken

beni arabada yalnız bırakmıştı.

Alelade bir yabancı önümden geçti ve

bana bakıp gülümsedi.

Neden olduğunu asla bilemeyebilirim
fakat bu basit hareket,

bir anlık insan teması

hislerimi değiştirip

beni devam etmeye teşvik etti.

Varlığım tekdüzelik nedeniyle
işkence görüyordu

ki bu öyle bir gerçeklik ki
genellikle katlanılmazdır.

Düşüncelerimle yalnız olduğum için
zeminde koşuşturan karıncalarla ilgili

karmaşık fanteziler kurardım.

Gölgelerin yerini dikkate alarak zamanı
söylemeyi öğrettim kendime.

Günün saatleri geçtikçe gölgelerin
nasıl hareket ettiğini öğrendiğimden

alınıp eve götürülmeden önce
ne kadar süre kaldığını anlıyordum.

Beni almak için babamın
kapıdan girdiğini görmek

günün en güzel anıydı.

Zihnim, gerçekliğimden kaçmak için
kapanmak ya da

fantezilerle doldurabileceğim
devasa bir alana ulaşmak için

kullanabileceğim bir alet oldu.

Gerçekliğimin değişmesini ve birinin

benim hayata döndüğümü
farketmesini umdum.

Fakat dalgalara çok yakın inşa edilmiş

kumdan bir kale gibi sürüklenip gittim

ve benim yerimdeki, insanların
benim olmamı bekledikleri kişiydi.

Bazılarına göre ben, Martin,
boş bir kabuk, sebze,

acımasız kelimeleri, kovulmayı
ve hatta tacizi hak edendim.

Diğerlerine göreyse ben trajik bir şekilde
beyin hasarına uğrayıp

yetişkinliğe erişmiş bir çocuktum.

Kendisine karşı nazik oldukları
ve ilgilendikleri biri.

İyi ya da kötü, farklı versiyonlarımın
üzerine yansıtıldığı

boş bir tuvaldim.

Beni farklı bir açıdan görmek için
yeni biri gerekti.

Bir aromaterapist haftada bir
bakım için eve gelmeye başladı.

Ya sezgileriyle ya da
başkalarının farkedemediği

detaylara olan dikkatiyle

ne söylendiğini anladığıma kanaat getirdi.

Alternatif ve artırıcı iletişim
uzmanlarına beni test ettirmeleri için

ailemi teşvik etti.

Ve bir yıl içinde

iletişim kurmak için bir bilgisayar
programı kullanmaya başladım.

Coşku vericiydi fakat
bazen de moral bozucu.

Zihnimde o kadar fazla kelime vardı ki

paylaşabilmek için bekleyemiyordum.

Bazen, sadece yapabildiğim için
kendi kendime bir şeyler söylerdim.

Kendi içimde hazır halde
bir dinleyici kitlem vardı

ve düşüncelerimi ve dileklerimi
ifade ettikçe

diğerlerinin de dinleyeceğine inanıyordum.

Fakat daha fazla iletişim
kurmaya başladıkça

bunun kendim için yeni bir ses yaratmanın

sadece başlangıcı olduğunu farkettim.

Nasıl işlev göstereceğimi bilemediğim
bir dünyanın içine fırlatılmıştım.

Bakım evine gitmeyi bıraktım

ve fotokopi çekerek
ilk işimi bulmayı başardım.

Kulağa basit geldiği kadar harikaydı da.

Yeni dünyam gerçekten heyecan vericiydi

fakat bazen ezici ve korkutucuydu da.

Bir "adam-çocuk" gibiydim

ve genelde özgürleştirici olduğu kadar

mücadele ettim.

Ayrıca öğrendim ki beni
uzun zamandır tanıyanların çoğu

kafalarındaki eski Martin fikrini
terk etmeyi imkansız buldular.

Halbuki daha yeni tanıştığım insanlar

tekerlekli sandalyedeki sessiz adam resminin
ötesini görmek için mücadele ediyorlardı.

Bazı insanların beni,
yalnızca söylediklerimi

onların beklediği doğrultudaysa
dinlediklerini fark ettim.

Yoksa söylediğim göz ardı edilir

ve onlar bildiklerini yaparlardı.

Gerçek iletişimin sadece fiziksel
bir mesaj iletme olayından

çok daha fazlası olduğunu keşfettim.

Mesajın duyulmasını ve
saygı görmesini sağlamakla ilgili.

Yine de işler iyi gidiyordu.

Bedenim yavaş yavaş güçleniyordu.

Çok sevdiğim bilgisayar alanında bir iş buldum

ve hatta yıllardır hayalini
kurduğum köpeği, Kojak'ı aldım.

Ne var ki hayatımı
biriyle paylaşmayı istiyordum.

Babam beni evden işe götürürken camdan
dışarı bakıp içimde ne kadar fazla sevgi olduğunu

ve bunu vermek için kimsenin olmadığını
düşündüğümü hatırlıyorum.

Tam kendimi hayatımın geri kalanında bekar
olacağım fikrine teslim etmiştim ki

Joan'la karşılaştım.

O sadece başıma gelen
en iyi şey değildi,

aynı zamanda kendimle ilgili yanlış
fikirlerime meydan okumama yardım etti.

Joan, benim kelimelerim vasıtasıyla
bana aşık olduğunu söyledi.

Yine de bütün yaşadıklarımdan sonra

hiçkimsenin sakatlığımın
ötesini gerçekten görüp

beni olduğum gibi kabul edemeyeceği

inancını hâlâ sarsamadım.

Yetişkin bir erkek olduğumu kavramak
için de gerçekten çok mücadele ettim.

Birinin beni, bir adam olarak
ilk andığı zaman

şaşkınlıktan dilim tutuldu.

Etrafıma bakıp:
"Kim, ben mi?" demek istedim.

Hepsi Joan'la değişti.

Harika bir bağımız var

ve açık ve dürüst bir şekilde iletişim kurmanın
ne kadar önemli olduğunu öğrendim.

Güvende hissettim ve bu bana düşündüğümü
olduğu gibi söyleme cesareti verdi.

Tekrar bir bütün olduğumu ve sevilmeye değer
bir adam olduğumu hissetmeye başladım.

Kaderimi yeniden şekillendirmeye başladım.

İşte biraz daha fazla konuştum.

Etrafımdaki insanlara
bağımsızlık ihtiyacımı açıkladım.

Bir iletişim aracı verilmesi
her şeyi değiştirdi.

Kelimelerin ve iradenin gücünü,
etrafımdakilerin ve kendimin

önyargılarına
meydan okumak için kullandım.

İletişim, etrafımızdakilerle en derin seviyede

bağlanmamızı sağlayarak,

kendi hikayemizi anlatarak,

istek, ihtiyaç ya da arzularımızı dile getirerek

ya da gerçek dinlemeyle başkalarınınkini duyurarak

bizi insan yapan şeydir.

Dünya bizim kim
olduğumuzu işte böyle bilir.

Öyleyse onsuz biz neyiz?

Gerçek iletişim anlayışı arttırır ve

daha ilgili ve şefkatli bir dünya yaratır.

Bir zamanlar cansız bir nesne,

tekerlekli sandalyedeki çocuğun
akılsız hayaleti olarak görüldüm.

Bugün ise çok daha fazlasıyım.

Bir koca, oğul, arkadaş

kardeş, iş sahibi, okul birincisi,

hevesli bir amatör fotoğrafçı.

Bütün bunları bana veren
iletişim yeteneğimdir.

Eylemlerin kelimelerden daha yüksek sesle
konuştukları söylenmişti bize.

Fakat merak ediyorum da

gerçekten öyle mi?

Nasıl iletirsek iletelim, kelimelerimiz

yine de aynı şekilde kuvvetli.

İster onları kendi sesimizle söyleyelim

ister gözlerimizle yazalım

ister sözsüz bir şekilde onları
bizim için seslendirecek birine iletelim,

kelimeler en güçlü aletlerimiz arasındadır.

Korkunç bir karanlıktan

şefkatli ruhlar ve dilin kendisi
tarafından çekilip alınıp

karşınıza geldim.

Bugün sizin beni dinlemeniz,
beni daha da aydınlığa taşıdı.

Burada birlikte parlıyoruz.

İletişim kurma yöntemimde
zor bir engel varsa o da

bazen bağırmak ve bazen de

bir aşk ya da minnet kelimesini
fısıldamak istememdir.

Hepsi aynı geliyor kulağa.

Ama eğer isterseniz

lütfen şimdi şu iki kelimeyi olabildiğince
sıcak bir şekilde hayal edin:

Teşekkür ederim.

(Alkışlar)