Ay nereden geldi? Yeni bir teori

Dünya ve Ay tek yumurta ikizleri gibidir, tamamen aynı materyalden oluşmuşlardır -- bu epey ilginç, çünkü hakkında bilgi sahibi olduğumuz diğer gök cisimlerinden hiçbiri, bu tür bir kimyasal ilişkiyi paylaşmıyor. Bu özel bağlantıdan sorumlu olan şey nedir? Bir gezegen bilim insanı ve MacArthur "Dahisi" olan Sarah T. Stewart buna bir cevap ararken, yeni bir astronomik obje türü keşfetti -- bir sinesti -- ve Ayın kökeni gizemini çözmek için yeni bir yol buldu.

Kimse hata yapmayı sevmez.

Ben kocaman bir hata yaptım.

Nerede yanlış yaptığımı düşünmem,

Dünya ve Ay hakkında düşünme biçimimizi
tamamen değiştiren bir keşfe yol açtı.

Ben bir gezegen bilim insanıyım

ve en sevdiğim şey,
gezegenleri paramparça etmek.

(Gülüşmeler)

Laboratuvarımda, şunun gibi toplarla
kayalara ateş edebiliyorum.

(Top ateşi)

(Gülüşmeler)

Deneylerimde, gezegen oluşumu esnasındaki

aşırı koşulları oluşturabiliyorum.

Bilgisayar modelleriyle de
gezegenleri çarpıştırabiliyorum,

onları büyütmek için

veya onları yok edebiliyorum.

(Gülüşmeler)

Dünya ve Ay'ın nasıl oluştuğunu

ve Dünya'nın neden diğer gezegenlerden
çok farklı olduğunu anlamak istiyorum.

Dünya ve Ay'ın kökenleri için ana fikre

"dev çarpışma teorisi" deniyor.

Teori, Mars boyutunda bir cismin
yeni Dünya'ya çarptığını

ve Ay'ın, gezegen etrafındaki yıkıntı
disklerden oluştuğunu ifade ediyor.

Teori Ay ile ilgili
birçok şeyi açıklayabiliyor,

fakat büyük bir kusuru var:

Ay'ın çoğunlukla Mars boyutundaki
gezegenden oluştuğunu

ve Dünya ile Ay'ın farklı materyallerden
oluştuğunu öngörüyor.

Fakat gördüğümüz şey bu değil.

Dünya ve Ay aslında
tek yumurta ikizleri gibidir.

Gezegenlerin genetik kodları,
ögelerin izotoplarında yazılıdır.

Dünya ve Ay, aynı izotopa sahipler.

Bu da Dünya ve Ay'ın aynı
materyallerden oluştuğu anlamına geliyor.

Dünya ve Ay'ın tek yumurta ikizleri
olması gerçekten tuhaf.

Bütün gezegenler farklı
materyallerden yapılmıştır,

yani hepsinin farklı izotopu vardır,

hepsinin kendi genetik kodu vardır.

Diğer hiçbir gezegen cismi,
aynı genetik ilişkiye sahip değil.

Yalnızca Dünya ve Ay ikizlerdir.

Ay'ın kökeni üzerinde
çalışmaya başladığım zaman,

dev çarpışma fikrini tamamen
reddetmek isteyen bilim insanları vardı.

Bu teorinin hiçbir şekilde
Dünya ve Ay arasındaki bu özel ilişkiyi

açıklayamayacağını düşünüyorlardı.

Hepimiz yeni fikirler
üretmeye çalışıyorduk.

Sorun şuydu ki, daha iyi bir fikir yoktu.

Diğer tüm fikirler, daha büyük
kusurlara sahiplerdi.

Bu yüzden, dev çarpışma teorisini
kurtarmaya çalışıyorduk.

Grubumdaki genç bir bilim insanı,

dev çarpışmanın dönüşünü
değiştirmeye çalıştığımızı öne sürdü.

Belki de Dünya'nın
daha hızlı dönmesini sağlamak,

daha çok materyali karıştırabilir
ve Ay'ı açıklayabilirdi.

Seçilen, Mars boyutundaki
çarpma aygıtı oldu

çünkü o Ay'ı oluşturabilirdi

ve Dünya gününün
uzunluğunu oluşturabilirdi.

İnsanlar modelin bu kısmını
gerçekten sevdiler.

Peki Dünya'nın gün uzunluğunu
başka bir şey belirleseydi ne olurdu?

O zaman Ay'ı oluşturabilecek daha çok
olası dev çarpışmalar olurdu.

Ne olabileceğini merak ettim,

o yüzden daha hızlı dönen dev
çarpışmaların benzerini yapmayı denedim

ve gezegendeki materyalle

aynı karışımından bir disk
oluşturmanın mümkün olduğunu buldum.

Epey heyecanlıydık.

Ay'ı açıklamanın yolu belki de buydu.

Sorun şu ki, bunun
olası olmadığını bulmuştuk.

Çoğu zaman disk, gezegenden farklıdır

ve Ay'ımızı bu şekilde oluşturmak,

astronomik bir rastlantı gibi görünüyordu

ve Ay'ın Dünya'yla olan özel bağının
bir kaza olduğu fikrini kabul etmek

herkes için kolay değildi.

Dev çarpışma teorisinin
başı hala dertteydi

ve Ay'ı nasıl yapacağımızı
hâlâ çözmeye çalışıyorduk.

Daha sonra hatamı fark ettiğim gün geldi.

Öğrencim ve ben, bu hızlı dönen dev
çarpışmaların verilerine bakıyorduk.

O gün aslında Ay'ı düşünmüyorduk,

gezegene bakıyorduk.

Gezegen, çarpışmanın etkisiyle

fazla sıcak ve kısmen buharlaşan
bir hâle dönüşüyor.

Fakat veriler, gezegene benzemiyordu.

Çok tuhaf görünüyordu.

Gezegen tuhaf bir biçimde
diskle bağlantılıydı.

Yanlış olan bir şey aslında çok ilginç
bir şeye dönüştüğü zaman hissedilen

o aşırı heyecanı hissettim.

Tüm hesaplamalarımda

etrafında ayrı bir disk bulunan
bir gezegen olduğunu varsaymıştım.

Diskin içinde olanı hesaplamamız,

Ay'ı bir çarpışmanın oluşturup
oluşturamayacağını test etme biçimimizdi.

Fakat artık bu kadar basit görünmüyordu.

Bir gezegenin her zaman
bir gezegene benzeyeceğini düşünerek,

hata yapıyorduk.

O gün, dev bir çarpışmanın tamamen
yeni bir şey yarattığını biliyordum.

Beklenmedik keşif anları yaşadım.

Bu, onlardan birisi değildi.

(Gülüşmeler)

Neler olup bittiğini
gerçekten bilmiyordum.

Önümde bu garip, yeni obje

ve deneyip çözme mücadelesi vardı.

Bilinmeyenle karşılaştığınızda
ne yaparsınız?

İşe nasıl başlarsınız?

Her şeyi sorguladık:

O bir gezegen miydi?

Ne zaman bir gezegendi
ve ne zaman olmayı bıraktı?

Yeni fikirlerle oynadık.

Eski düşünme biçimimizden
kurtulmamız lazımdı

ve oynayarak, tüm verileri,
gerçek dünyanın bütün kurallarını

bir kenara atabilirdim

ve keşfetmek için
zihnimi boşaltabilirdim.

Acayip fikirleri deneyebileceğim

ve sonra onları test etmek için

gerçek dünyaya geri götürebileceğim
bir ruhsal alan yaratarak

öğrenebilirdim.

Oynayarak, çok şey öğrendik.

Laboratuvar deneylerimi
bilgisayar modelleriyle birleştirdim

ve en dev çarpışmalardan sonra
Dünya'nın çok sıcak olduğunu,

bir yüzeyin olmadığını keşfettim.

Yalnızca, derinlikle birlikte gittikçe
yoğunlaşan derin bir gaz katmanı var.

Dünya Jüpiter gibi olabilirdi.

Üzerinde durulacak bir şey yok.

Problemin bir kısmı da bu.

Bütün problemi anlamak istiyordum.

Dev çarpışmalarda neler olduğunu

çözmeye çalışma
mücadelesini bırakamıyordum.

Eski fikirleri atıp

verileri anladığımız

ve Ay için ne anlama
geldiklerini bildiğimiz

yeni fikirler üretmek

neredeyse iki senemi aldı.

Yeni bir tür astronomik obje keşfettim.

Bir gezegen değildi.

Gezegenlerden oluşuyordu.

Gezegen, kendi yer çekimi

ona yuvarlak şeklini verebilecek
kadar güçlü olan bir cisimdir.

Hep birlikte kendi etrafında dönerler.

Daha sıcak olursa ve daha hızlı dönerse,

ekvator bir taşma noktasına
ulaşana kadar büyür ve büyür.

Taşma noktasını iterek ilerler

ve ekvatordaki materyal,
bir diske dönüşerek yayılır.

Artık bir gezegen olmanın
bütün kurallarını yıkmıştır.

Artık kendi etrafında dönemez,

büyüdükçe ve büyüdükçe
şekli de değişmeye devam eder;

gezegen yeni bir şey olmuştur.

Keşfimize isim verdik:

sinesti.

Adını Hestia adlı tanrıçadan aldı,

Yunan, aile ocağı tanrıçası,

çünkü Dünya'nın da
öyle olduğunu düşünüyoruz.

Ön eki "hep birlikte" anlamına geliyor,

bütün materyaller arasındaki
bağlantıyı vurguluyor.

Sinesti, ısı ve dönüşü

onun küre şeklinin sınırını yıktığında,
gezegenin dönüştüğü şeydir.

Bir sinesti görmek ister misiniz?

(Tezahürat)

Simülasyonlarımdan bir tanesinin
bu görselleştirmesinde,

genç Dünya, önceki dev bir
çarpışmayla hali hazırda dönüyor.

Şekli bozulmuş, fakat gezegenimiz

yüzeyindeki sudan tanınabilir.

Çarpışmanın enerjisi yüzeyi, suyu,

atmosferi buharlaştırıyor

ve yalnızca birkaç saatte
bütün gazları karıştırıyor.

Birçok dev çarpışmanın
sinestiler oluşturduğunu keşfettik,

fakat bu yanan, parlak objeler
çok fazla yaşamıyorlar.

Soğuyorlar, sönüyorlar
ve gezegene dönüşüyorlar.

Dünya gibi kayalıklı gezegenler büyüyordu,

muhtemelen bir veya daha fazla kez
sinestiye dönüştüler.

Bir sinesti, bizlere ayın kökeni
sorununu çözmek için yeni bir yol sunar.

Biz Ay'ın devasa, buharlı bir sinesti
içerisinde oluştuğunu öne sürüyoruz.

Ay, kayalık buharından sıvılaşan

magma yağmurundan oluştu.

Ay'ın Dünya'yla özel bağlantısının nedeni

Dünya bir sinestiyken

Ay'ın Dünya içerisinde oluşmuş olmasıdır.

Ay, yıllar boyunca sinesti içerisinde
yörüngeye oturabilirdi,

gözlerden uzak olabilirdi.

Ay, kendi yörüngesinde soğuyan
ve küçülen sinesti tarafından

açığa çıkarılmıştır.

Sinesti, yüz yıllar boyunca
soğuduktan sonra

Dünya gezegenine dönüşür.

Yeni teorimizde

dev çarpışma bir sinestiyi oluşturur

ve sinesti de iki yeni cisme bölünür,

bu da izotop özelliğinde olan
özdeş Dünya ve Ay'ı oluşturur.

Sinestiler evren boyunca yaratılmıştır.

Bizlerse bunu, onları yalnızca
hayalimizde bularak fark ettik:

Dünyada etrafımda olup
bitenler içerisinde neyi kaçırıyorum?

Varsayımlarımın benim görüş açımdan
sakladıkları şey ne?

Ay'a bir kez daha baktığınız zaman

şunu hatırlayın:

bildiğinizi düşündüğünüz şeyler,

gerçekten mükemmel bir şey
keşfetme fırsatınız olabilir.

(Alkış)