Neden yaptığınız en kötü eylemler sizi tanımlamaz
-
0:01 - 0:03Yirmi üç yıl önce
-
0:03 - 0:06ben 19 yaşındayken,
-
0:06 - 0:09bir adamı silahla öldürdüm.
-
0:09 - 0:12Ben çabuk sinirlenen ve
-
0:12 - 0:14otomatik tabancası olan
-
0:14 - 0:18bir uyuşturucu satıcısıydım.
-
0:18 - 0:21Ama bu benim hikayemin sonu değildi.
-
0:21 - 0:25Aslında, başlangıcıydı
-
0:25 - 0:27ve sonraki 23 yıl
-
0:27 - 0:31bir tanıma,
-
0:31 - 0:34özür ve telafi hikayesidir.
-
0:34 - 0:36Ama bu hikaye sizin hayal ettiğiniz veya düşündüğünüz
-
0:36 - 0:39şekilde olmadı.
-
0:39 - 0:40Hayatımda meydana gelen olaylar
-
0:40 - 0:43özellikle benim için şaşırtıcı
-
0:43 - 0:44bir şekilde oldu.
-
0:44 - 0:47Bakın, bir çoğunuz gibi,
-
0:47 - 0:50büyürken, onur listesinde,
-
0:50 - 0:51burslu,
-
0:51 - 0:54doktor olma hayalleri kuran bir öğrenciydim.
-
0:54 - 0:57Ama annem le babam ayrıldığında
-
0:57 - 0:59ve sonunda boşandığında
-
0:59 - 1:03her şey ciddi bir şekilde kötüye gitti.
-
1:03 - 1:05Yaşanan olaylar aslında epey açık.
-
1:05 - 1:0817 yaşındayken,
-
1:08 - 1:10Detroit'te yaşadığım binanın köşesinde dururken
-
1:10 - 1:14üç yerimden vuruldum.
-
1:14 - 1:17Arkadaşım beni hastaneye yetiştirdi.
-
1:17 - 1:20Doktorlar kurşunları çıkardı,
-
1:20 - 1:22beni derleyip toparladı
-
1:22 - 1:26ve vurulduğum aynı mahalleye geri gönderdi.
-
1:26 - 1:29Bütün bu olanlar sırasında,
-
1:29 - 1:31hiç kimse bana sarılmadı,
-
1:31 - 1:33hiç kimse öğüt vermedi,
-
1:33 - 1:36hiç kimse bana her şeyin iyi olacağını söylemedi.
-
1:36 - 1:39Hiç kimse bana korku içinde yaşayacağımı,
-
1:39 - 1:42paranoyak olacağımı
-
1:42 - 1:45ya da vurulamaya karşı aşırı şiddetli davranacağımı
-
1:45 - 1:47söylemedi.
-
1:47 - 1:50Kimse bana bir gün,
-
1:50 - 1:54tetiğin arkasındaki kişi olacağımı söylemedi.
-
1:54 - 1:57On dört ay sonra,
-
1:57 - 1:59sabaha karşı 2'de,
-
1:59 - 2:01bir adamın ölümüne yol açacak
-
2:01 - 2:05silahı ateş ettim.
-
2:05 - 2:07Hapse girdiğimde,
-
2:07 - 2:12sert, kızgın, incinmiştim.
-
2:12 - 2:15Sorumluluk almak istemiyordum.
-
2:15 - 2:17Ailemden sisteme kadar,
-
2:17 - 2:20herkesi suçluyordum.
-
2:20 - 2:23Ateş etme kararıma bahane buldum
-
2:23 - 2:25çünkü geldiğim mahallede,
-
2:25 - 2:27ateş edilen olmaktansa
-
2:27 - 2:30ateş eden olmak daha iyi.
-
2:30 - 2:33Soğuk hücremde otururken,
-
2:33 - 2:35kendimi çaresiz hissettim,
-
2:35 - 2:38sevilmeyen ve terk edilmiş.
-
2:38 - 2:42Hiç kimsenin umursamadığını hissediyordum,
-
2:42 - 2:44ve tutsaklığıma karşı
-
2:44 - 2:47düşmanlıkla tepki verdim.
-
2:47 - 2:48Kendimi daha da derin
-
2:48 - 2:51bir derde sürüklenirken buldum.
-
2:51 - 2:53Karaborsa dükkanları işlettim,
-
2:53 - 2:56çok yüksek faiz oranlarında borç para verdim
-
2:56 - 2:58ve hapishaneye kaçak getirilen
-
2:58 - 3:00uyuşturucuları sattım.
-
3:00 - 3:02Ben sonuç olarak
-
3:02 - 3:04Michigan Hapishanesi'ndeki gardiyanın deyimiyle
-
3:04 - 3:07"beterin beteri" olmuştum.
-
3:07 - 3:09Ve aktivitelerim yüzünden,
-
3:09 - 3:12hapsedilmemin
-
3:12 - 3:15yedi buçuk yılı boyunca,
-
3:15 - 3:18tek başıma bir hücreye kapatıldım.
-
3:18 - 3:19Şimdi benim açımdan, tek başına hücreye kapatılmak
-
3:19 - 3:21kendinizi içinde bulabileceğiniz
-
3:21 - 3:24en insan dışı ve barbarca yerlerden biridir,
-
3:24 - 3:27ama kendimi orada buldum.
-
3:27 - 3:31Bir gün, hücremde volta atarken,
-
3:31 - 3:35bir memur gelip postayı getirdi.
-
3:35 - 3:37Bir kaç mektuba
-
3:37 - 3:39üzerinde oğlumun kargacık burgacık el yazısı olan mektuba bakmadan
-
3:39 - 3:42önce baktım.
-
3:42 - 3:43Ne zaman oğlumdan bir mektup alsam,
-
3:43 - 3:45hayal edebileceğiniz en karanlık yerde görülen
-
3:45 - 3:48bir ışık demeti gibi geliyordu.
-
3:48 - 3:52Ve özellikle bu günde, mektubunu açtım
-
3:52 - 3:55ve içinde büyük harflerle,
-
3:55 - 3:58"Annem bana senin neden hapiste olduğunu söyledi:
-
3:58 - 4:01cinayet." yazmış.
-
4:01 - 4:03Demiş ki, "Baba, öldürme.
-
4:03 - 4:08Tanrı her yaptığını izliyor. O'na dua et."
-
4:08 - 4:10Şimdi, ben o sırada dindar değildim,
-
4:10 - 4:12şu an da değilim,
-
4:12 - 4:14ama oğlumun söylediklerinde
-
4:14 - 4:17bir derinlik vardı.
-
4:17 - 4:19Sözleri hayatım hakkında daha önce düşünmediğim
-
4:19 - 4:21şeyleri gözden geçirmemi sağladı.
-
4:21 - 4:23Hayatımda ilk defa
-
4:23 - 4:25oğlumun beni bir katil olarak göreceği
-
4:25 - 4:28düşüncesi geçti aklımdan.
-
4:28 - 4:30Yatağıma yattım
-
4:30 - 4:32ve [Platon]'dan
-
4:32 - 4:35okuduğum bir şey hakkında düşündüm,
-
4:35 - 4:37Sokrates'in savunmasında
-
4:37 - 4:41incelenmemiş bir hayatın yaşamaya değer olmadığını yazmıştı.
-
4:41 - 4:47Bu sırada da değişim süreci başladı.
-
4:47 - 4:50Ama kolay olmadı.
-
4:52 - 4:54Fark ettiğim şeylerden biri de,
-
4:54 - 4:56ki bu da değişim sürecinin bir parçasıydı,
-
4:56 - 5:00dört ana temanın bulunmasıydı.
-
5:00 - 5:02Birincisi,
-
5:02 - 5:04harika akıl hocalarım vardı.
-
5:04 - 5:06Biliyorum, bazılarınız şuan,
-
5:06 - 5:09hapiste nasıl iyi bir akıl hocası bulabildin ki? diye düşünüyor.
-
5:09 - 5:12Ama benim için,
-
5:12 - 5:13hocalarımın bazıları
-
5:13 - 5:15müebbet yatıyor
-
5:15 - 5:18ve bu insanlar hayatıma girebilecek en iyi insanlardı,
-
5:18 - 5:21çünkü beni hayatıma dürüstçe bakmama zorladılar
-
5:21 - 5:23ve kendi kendimin karar verme aşamasında
-
5:23 - 5:26meydan okumama zorladılar.
-
5:26 - 5:30İkincisi edebiyattı.
-
5:30 - 5:32Hapse girmeden önce,
-
5:32 - 5:34bu kadar sayıda müthiş siyahi şair, yazar ve filozof
-
5:34 - 5:37olduğunu bilmiyordum
-
5:37 - 5:40ve sonra da Malcom X'in otobiyografisiyle karşılaşma
-
5:40 - 5:44şansını ele geçirdim
-
5:44 - 5:49ve bu kitap kendim hakkındaki bütün basmakalıplarımı yıktı.
-
5:49 - 5:51Üçüncüsü ise aileydi.
-
5:51 - 5:5619 yıl boyunca, babam benim yanımda
-
5:56 - 5:58sarsılmaz bir inançla durdu,
-
5:58 - 6:00çünkü o, bende hayatımı geri döndürecek
-
6:00 - 6:02ışığa sahip olduğuna inandı.
-
6:02 - 6:05Ayrıca inanılmaz bir kadınla tanıştım
-
6:05 - 6:08ki o şimdi benim iki yaşındaki oğlum Sekou'nun annesi,
-
6:08 - 6:11ve o bana kendimi sağlıklı bir şekilde
-
6:11 - 6:15sevmeyi öğretti.
-
6:15 - 6:18Sonuncusu ise yazmaktı.
-
6:18 - 6:19Oğlumdan o mektubu aldığımda,
-
6:19 - 6:21bir günlük tutmaya başladım
-
6:22 - 6:24çocukluğumda ve hapiste yaşadığım
-
6:24 - 6:27şeyler hakkında
-
6:27 - 6:30ve bunun bana yaptığı da aklımı telafi etmek fikrine
-
6:30 - 6:33açtı.
-
6:33 - 6:35Hapis zamanımın öncelerinde,
-
6:35 - 6:39kurbanlarımdan birinin akrabalarından bir mektup aldım,
-
6:39 - 6:42ve o mektubun içinde de,
-
6:42 - 6:44onun beni affetiğini,
-
6:44 - 6:46çünkü benim şiddet görmüş
-
6:46 - 6:47ve birçok zorluktan geçmiş
-
6:47 - 6:49ve sadece birçok kötü karar vermiş
-
6:49 - 6:52genç bir çocuk olduğumu farkettiğini söyledi .
-
6:52 - 6:54Hayatımda ilk defa
-
6:54 - 7:02kendimi affetmeye açık hissetmiştim.
-
7:02 - 7:03O deneyimden sonra
-
7:03 - 7:05olanlardan bir tanesi de
-
7:05 - 7:07benimle beraber
-
7:07 - 7:09hapsedilen diğer adamları düşünmek
-
7:09 - 7:12ve bunu onlarla ne kadar çok paylaşmak istediğimdi.
-
7:12 - 7:14Sonuç olarak onlarla bazı deneyimleri hakkında
-
7:14 - 7:16konuşmaya başladım
-
7:16 - 7:17ve şunu fark ettiğimde yıkıldım ki,
-
7:17 - 7:20adamların bir çoğu şiddet görülen çevrelerden geliyordu,
-
7:20 - 7:24ve çoğu yardım istiyordu ve olanları düzeltmek istiyordu,
-
7:24 - 7:26ama ne yazık ki şu anda
-
7:26 - 7:292.5 milyon insanı hapiste tutan sistem
-
7:29 - 7:31insanları rehabilite etmek veya dönüştürmek yerine
-
7:31 - 7:35depolamak için yaratılmış.
-
7:35 - 7:37O zaman kendi kendime karar verdim ki,
-
7:37 - 7:39eğer hapisten çıkabilirsem
-
7:39 - 7:42var gücümü kullanarak
-
7:42 - 7:45bu durumu değiştireceğim.
-
7:45 - 7:482010 yılında, yirmi yıl sonra ilk defa
-
7:48 - 7:51hapisten çıktım.
-
7:51 - 7:53Şimdi düşünün, mesela,
-
7:53 - 7:55Fred Çakmaktaş'ın bir "Jetgiller"
-
7:55 - 7:58bölümüne girdiğini.
-
7:58 - 8:01Bu aşağı yukarı benim hayatım gibiydi.
-
8:01 - 8:04İlk defa, İnternetle,
-
8:04 - 8:06sosyal meydayla,
-
8:06 - 8:10"Knight Rider"daki KITT gibi konuşan arabalarla karşılaştım.
-
8:10 - 8:12Ama beni en çok hayran bırakan şey,
-
8:12 - 8:13telefon teknolojisiydi.
-
8:13 - 8:15Bakın, ben hapse girdiğimde,
-
8:15 - 8:16bizim araba telefonlarımız bu kadardı
-
8:16 - 8:19ve taşınması için iki kişiye ihtiyaç vardı..
-
8:19 - 8:21Yani benim küçük Blackberry'mi elime aldığım
-
8:21 - 8:23ilk anı hayal edin
-
8:23 - 8:25ve mesaj atmayı öğrenmeye başladım.
-
8:25 - 8:27Ama, etrafımdaki insanlar,
-
8:27 - 8:28benim bu kısaltılmış mesajlardan hiç bir fikrim olmadğının
-
8:28 - 8:31farkında değillerdi,
-
8:31 - 8:36LOL, OMG, LMAO gibi,
-
8:36 - 8:38ta ki bir gün
-
8:38 - 8:40bir arkadaşımla mesajlaşırken,
-
8:40 - 8:44ondan bir şey yapmasını istedim ve bana "K" ile cevap verdi.
-
8:44 - 8:47Ve ben de "K de nedir?"
-
8:47 - 8:49Ve o da "K tamamdır." dedi.
-
8:49 - 8:50Yani kafamda,
-
8:50 - 8:53"Peki K ile sorun nedir?" dedim.
-
8:53 - 8:56Ben de arkadaşıma soru işareti yolladım.
-
8:56 - 8:59Ve o da bana, "K = tamam" dedi.
-
8:59 - 9:04Ben de ona "FU." yazdım. (Gülüşme)
-
9:04 - 9:06Sonra o da bana geri mesaj attı ve
-
9:06 - 9:08ona neden küfrettiğimi sordu,
-
9:08 - 9:10ve ben de ona, "LOL SA" dedim
-
9:10 - 9:12yani sonunda anladım anlamında.
-
9:12 - 9:14(Gülüşme)
-
9:14 - 9:17Peki, üç yıl ileri saralım
-
9:17 - 9:19fena gitmiyorum.
-
9:19 - 9:22MIT Media Lab'da bir ortaklığım var,
-
9:22 - 9:25BMe diye inanılmaz bir şirket için çalışıyorum,
-
9:25 - 9:27Michigan Üniversitesi'nde öğretmenlik yapıyorum,
-
9:27 - 9:29ama çok mücadele ettim
-
9:29 - 9:31çünkü daha çok erkek ve kadının
-
9:31 - 9:32bu kadar olanağa sahip olamayacağını
-
9:32 - 9:36fark ettim.
-
9:36 - 9:37Bir çok inanılmaz erkek ve kadınla çalışma
-
9:37 - 9:40şansına sahip oldum,
-
9:40 - 9:42başka insanları topluma geri kazandırmaya yardımcı olduk,
-
9:42 - 9:46ve bu insanlardan bir de Calvin Evans adındaki arkadaşım.
-
9:46 - 9:49İşlemediği bir suç için 24 yıl yattı.
-
9:49 - 9:5345 yaşında. Şu anda yüksek okulda okuyor.
-
9:53 - 9:55Ve konuştuğumuz şeylerden biri de
-
9:55 - 9:56kendi dönüşümümde önemli bulduğum
-
9:56 - 9:58üç şeydi,
-
9:58 - 10:00birincisi kabullenme.
-
10:00 - 10:02Başkalarına zarar verdiğimi kabullenmeliydim.
-
10:02 - 10:05Ayrıca kendimin de zarar gördüğünü kabullenmeliydim.
-
10:05 - 10:07İkincisi ise özür dilemek.
-
10:07 - 10:10Zarar verdiğim insanlardan özür dilemeliydim.
-
10:10 - 10:12Onların kabul edeceklerinden ümidim olmadığı halde,
-
10:12 - 10:14özür dilemem önemliydi çünkü yapılacak doğru şeydi.
-
10:14 - 10:17Ama aynı zamanda kendimden de özür dilemeliydim.
-
10:17 - 10:20Üçüncüsü ise telafi etmekti.
-
10:20 - 10:22Benim için, telafi,
-
10:22 - 10:23mahalleme geri dönmek
-
10:23 - 10:25ve benimle aynı yolda ilerleyen
-
10:25 - 10:27riskli gençlikle çalışmak,
-
10:27 - 10:31ama aynı zamanda kendimle bir olmaktı.
-
10:31 - 10:32Kilitli kaldığım zamanki deneyimlerimle,
-
10:32 - 10:34keşfettiğim şeylerden biri de buydu:
-
10:34 - 10:36tutuklu olan ve bağışlanabilir
-
10:36 - 10:39erkek ve kadınların büyük çoğunluğu,
-
10:39 - 10:40ve kesin olan şu ki,
-
10:40 - 10:43hapis erkek ve kadınların yüzde 90'ı
-
10:43 - 10:45bir gün eski çevreye geri dönecek,
-
10:45 - 10:47ve bizim görevimiz ne çeşit erkek ve kadının
-
10:47 - 10:51çevremize geri döneceğine karar vermek.
-
10:51 - 10:54Bugün benim dileğim
-
10:54 - 10:57toplu hapsedilmeye karşı
-
10:57 - 10:59nasıl davrandığımıza
-
10:59 - 11:03daha fazla empatiyle yaklaşmayı benimsememiz,
-
11:03 - 11:04onları hapsedelim ve anahtarı atalım mantalitesinden
-
11:04 - 11:06vazgeçmemiz,
-
11:06 - 11:10çünkü bu yöntemin işe yaramadığı kanıtlandı.
-
11:10 - 11:12Benim yolculuğum eşsiz bir yolculuk,
-
11:12 - 11:15ama bu söz konusu olmayabilr.
-
11:15 - 11:17Herhangi biri bir dönüşüm geçirebilir
-
11:17 - 11:20eğer olabilmesi için bir ortam yaratırsak.
-
11:20 - 11:22Yani bugün sizden istediğim
-
11:22 - 11:24erkek ve kadınların
-
11:24 - 11:26kendi geçmişlerine tutsak olmadığı bir dünya
-
11:26 - 11:30hayal etmenizi,
-
11:30 - 11:31kötü hareketlerin ve hataların
-
11:31 - 11:34sizi hayatınızın sonuna kadar tanımlamadığı bir dünya.
-
11:34 - 11:37Bence hep birlikte, bu gerçekliği yaratabiliriz,
-
11:37 - 11:39ve umuyorum yapabilirsiniz de.
-
11:39 - 11:41Teşekkür ederim.
-
11:41 - 11:44(Alkış)
- Title:
- Neden yaptığınız en kötü eylemler sizi tanımlamaz
- Speaker:
- Shaka Senghor
- Description:
-
1991 yılında, Shaka Senghor silahla bir adamı öldürdü. O zamanlar kendi deyimiyle, "çabuk sinirlenen ve yarı otomatik tabancası olan bir uyuşturucu satıcısı" idi. İkinci dereceden cinayetten hapse girmesi ile hikayenin sonuna gelinebilirdi ama öyle olmadı. Onun yerine, hepimizi alçak gönüllü ve ciddi hale getirecek, uzun yıllar süren bir telafi hikayesinin başlangıcı oldu.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:00
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for Why your worst deeds don’t define you | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for Why your worst deeds don’t define you | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for Why your worst deeds don’t define you | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for Why your worst deeds don’t define you | ||
Berfin Nur Şahin accepted Turkish subtitles for Why your worst deeds don’t define you | ||
Berfin Nur Şahin edited Turkish subtitles for Why your worst deeds don’t define you | ||
Berfin Nur Şahin edited Turkish subtitles for Why your worst deeds don’t define you | ||
Melisa McDermott edited Turkish subtitles for Why your worst deeds don’t define you |