Patricia Kuhl: Niemowlęta - genialni językoznawcy
-
0:00 - 0:03Popatrzcie na to dziecko.
-
0:03 - 0:06Wasz wzrok przykuwają oczy i skóra,
-
0:06 - 0:09którą uwielbiacie dotykać.
-
0:09 - 0:12Dzisiaj powiem o czymś, czego nie możecie zobaczyć:
-
0:12 - 0:15co dzieje się w jego maleńkim mózgu.
-
0:16 - 0:18Nowoczesne narzędzia neurobiologii
-
0:18 - 0:21demonstrują co tam zachodzi --
-
0:21 - 0:24procesy nie mniej skomplikowane niż konstrukcja rakiet kosmicznych.
-
0:24 - 0:26Rzeczy, których się uczymy
-
0:26 - 0:28rzucą nieco światła na to,
-
0:28 - 0:31co romantyczni pisarze i poeci
-
0:31 - 0:34opisywali jako "niebiańską otwartość"
-
0:34 - 0:36dziecięcego umysłu.
-
0:36 - 0:38Widzimy tutaj
-
0:38 - 0:40matkę w Indiach,
-
0:40 - 0:42która mówi w języku koro --
-
0:42 - 0:44nowo odkrytym języku.
-
0:44 - 0:46Mówi do swojego dziecka.
-
0:46 - 0:48Ta matka --
-
0:48 - 0:51i 800 ludzi, którzy mówią w języku koro --
-
0:51 - 0:54rozumieją, że by zachować ten język
-
0:54 - 0:57muszą w nim mówić do dzieci.
-
0:57 - 1:00To właśnie krytyczny element.
-
1:00 - 1:02Dlaczego nie zachowasz języka
-
1:02 - 1:05mówiąc do mnie i ciebie, do dorosłych?
-
1:05 - 1:08To jest związane z naszymi mózgami.
-
1:08 - 1:10Widzimy tutaj,
-
1:10 - 1:13że dla nauki języka istnieje okres krytyczny.
-
1:13 - 1:16Na slajdzie pozioma oś reprezentuje wiek.
-
1:16 - 1:19(śmiech)
-
1:19 - 1:21Na osi pionowej widać
-
1:21 - 1:23zdolność nauki drugiego języka.
-
1:23 - 1:25Niemowlęta i dzieci są geniuszami
-
1:25 - 1:27do 7 roku życia,
-
1:27 - 1:30później widzimy systematyczny spadek.
-
1:30 - 1:32Po okresie dojrzewania wypadamy z mapy.
-
1:32 - 1:35Żaden naukowiec nie kwestionuje tej krzywej,
-
1:35 - 1:37ale laboratoria na całym świecie
-
1:37 - 1:40próbują odkryć dlaczego tak się dzieje.
-
1:40 - 1:42W moim laboratorium koncentrujemy się
-
1:42 - 1:44na 1 krytycznym okresie w rozwoju --
-
1:44 - 1:46okresie, w którym niemowlęta
-
1:46 - 1:49uczą się dźwięków używanych w ich języku.
-
1:49 - 1:52Uważamy, że badając jak uczymy się dźwięków
-
1:52 - 1:54uzyskamy model dla reszty języka,
-
1:54 - 1:57i być może dla krytycznych okresów w dzieciństwie
-
1:57 - 1:59dla rozwoju społecznego, emocjonalnego
-
1:59 - 2:01oraz rozwoju umiejętności mentalnych.
-
2:01 - 2:03Badaliśmy niemowlęta
-
2:03 - 2:05używając techniki stosowanej na całym świecie
-
2:05 - 2:07i dźwięków z wszystkich języków.
-
2:07 - 2:09Dziecko siedzi na kolanach rodzica,
-
2:09 - 2:11a my uczymy je obracać głowę, kiedy zmienia się dźwięk --
-
2:11 - 2:13na przykład z "a" na "e".
-
2:13 - 2:15Jeśli to zrobią w odpowiednim czasie
-
2:15 - 2:17czarne pudełko zaświeca się
-
2:17 - 2:19i miś panda gra na bębenku.
-
2:19 - 2:216-miesięczne dziecko uwielbia to zadanie.
-
2:21 - 2:23Czego się nauczyliśmy?
-
2:23 - 2:25Dzieci na całym świecie są --
-
2:25 - 2:27jak ja to lubię nazywać --
-
2:27 - 2:29obywatelami świata;
-
2:29 - 2:32potrafią odróżniać wszystkie dźwięki dowolnego języka,
-
2:32 - 2:35niezależnie od kraju, w którym jesteśmy i w jakim języku mówimy.
-
2:35 - 2:38To bardzo ważne, bo ty i ja nie potrafimy tego zrobić.
-
2:38 - 2:40Jesteśmy ograniczonymi kulturowo słuchaczami.
-
2:40 - 2:42Potrafimy odróżniać dźwięki naszego języka,
-
2:42 - 2:44ale nie dźwięki innych języków.
-
2:44 - 2:46Tu rodzi się pytanie,
-
2:46 - 2:48kiedy ci obywatele świata
-
2:48 - 2:51zmieniają się w ograniczonych kulturą jak my?
-
2:51 - 2:54Odpowiedź: przed 1 urodzinami.
-
2:54 - 2:57Tutaj widzicie wyniki zadania z obracaniem głowy
-
2:57 - 2:59dla dzieci przetestowanych w Tokio i USA,
-
2:59 - 3:01tutaj w Seattle,
-
3:01 - 3:03kiedy słuchały "ra" i "la" --
-
3:03 - 3:06dźwięków ważnych w angielskim, ale bez znaczenia w japońskim.
-
3:06 - 3:09W okresie 6 do 8 miesięcy dzieci osiągają takie same wyniki.
-
3:09 - 3:122 miesiące później dzieje się coś niesamowitego.
-
3:12 - 3:14Dzieci w USA osiągają znacznie lepsze rezultaty,
-
3:14 - 3:16a dzieci w Japonii znacznie gorsze,
-
3:16 - 3:18ale obie grupy dzieci
-
3:18 - 3:21przygotowują się dokładnie do języka, którego mają się nauczyć.
-
3:21 - 3:24Stąd pytanie - co dzieje się
-
3:24 - 3:26w tym krytycznym okresie 2 miesięcy?
-
3:26 - 3:28To okres dla nauki dźwięków,
-
3:28 - 3:30ale co się tam dzieje?
-
3:30 - 3:32Dzieją się 2 rzeczy.
-
3:32 - 3:35Po pierwsze - dzieci słuchają nas bardzo uważnie
-
3:35 - 3:38i kiedy nas słuchają sporządzają statystyki --
-
3:38 - 3:40sporządzają statystyki.
-
3:40 - 3:43Posłuchajcie 2 matek mówiących po matczynemu --
-
3:43 - 3:46w uniwersalnym języku, którego używamy by rozmawiać z dziećmi --
-
3:46 - 3:49najpierw po angielsku, potem po japońsku.
-
3:49 - 3:52(Video) Matka angielska: Oh, kocham twoje wielkie niebieskie oczy --
-
3:52 - 3:55takie śliczne i słodkie.
-
3:56 - 4:02Matka japońska: [mówi po japońsku]
-
4:02 - 4:04Patricia Kuhl: W czasie kiedy mówimy
-
4:04 - 4:06kiedy dzieci słuchają
-
4:06 - 4:08sporządzają statystyki języka,
-
4:08 - 4:11który słyszą.
-
4:11 - 4:14Dlatego rozbieżności rosną.
-
4:14 - 4:16Odkryliśmy,
-
4:16 - 4:19że dzieci są wrażliwe na statystyki
-
4:19 - 4:22i statystyki japońskiego i angielskiego są bardzo odmienne.
-
4:22 - 4:25Angielski ma wiele R-ów i L-ek
-
4:25 - 4:27jak widać na rozkładzie.
-
4:27 - 4:29Rozkład statystyczny japońskiego jest zupełnie inny,
-
4:29 - 4:32widzimy grupę dźwięków pośrednich,
-
4:32 - 4:35znaną jako japońskie "R".
-
4:35 - 4:37Dzieci chłoną
-
4:37 - 4:39statystyki języka,
-
4:39 - 4:41a to zmienia ich mózg;
-
4:41 - 4:43zmienia ich z obywateli świata
-
4:43 - 4:46w ograniczonych kulturowo słuchaczy jak my.
-
4:46 - 4:48Ale my jako dorośli
-
4:48 - 4:50już nie sporządzamy statystyk.
-
4:50 - 4:53Rządzą nami reprezentacje w pamięci,
-
4:53 - 4:56które uformowaliśmy znacznie wcześniej.
-
4:56 - 4:58Więc to, co widzimy tutaj
-
4:58 - 5:01zmienia nasze opinie na temat roli tego krytycznego okresu.
-
5:01 - 5:04Z matematycznego punktu widzenia wnioskujemy,
-
5:04 - 5:07że nauka materiału językowego może zwolnić
-
5:07 - 5:09kiedy rozkłady statystyczne ustabilizują się.
-
5:09 - 5:12To rodzi pytania na temat dwujęzycznych ludzi.
-
5:12 - 5:16Dwujęzyczni muszą trzymać w umyśle dwa zestawy statystyk
-
5:16 - 5:19i przełączać się pomiędzy nimi, jeden po drugim,
-
5:19 - 5:21zależnie od tego, do kogo mówią.
-
5:21 - 5:23Zadaliśmy sobie pytanie,
-
5:23 - 5:26czy te dzieci mogą sporządzać statystyki zupełnie nowego języka?
-
5:26 - 5:28Sprawdziliśmy to wystawiając amerykańskie dzieci,
-
5:28 - 5:30które nigdy nie słyszały innego języka
-
5:30 - 5:33na dźwięki mandaryńskiego w tym krytycznym okresie.
-
5:33 - 5:35Ludzie mówiący jednym językiem przetestowani
-
5:35 - 5:38w Taipei i Seattle na dźwięki mandaryńskiego
-
5:38 - 5:40pokazywali ten sam wzorzec.
-
5:40 - 5:426, 8 miesięczne dzieci -- dokładnie takie same.
-
5:42 - 5:452 miesiące później stało się coś niesamowitego --
-
5:45 - 5:48dzieci Tajwańskie są coraz lepsze, ale amerykańskie nie.
-
5:48 - 5:51Podczas tego okresu wystawiliśmy amerykańskie dzieci
-
5:51 - 5:53na język mandaryński.
-
5:53 - 5:56Jakby mandaryński krewny odwiedził was na miesiąc
-
5:56 - 5:58i wprowadził się do domu
-
5:58 - 6:00i mówił do tych dzieci przez 12 sesji.
-
6:00 - 6:02Tak wyglądało to w laboratorium.
-
6:02 - 6:24(Video) Kobieta: [Mówi po mandaryńsku]
-
6:24 - 6:26PK: Więc co zrobiliśmy ich małym mózgom?
-
6:26 - 6:29(Śmiech)
-
6:29 - 6:31Równolegle prowadziliśmy grupę kontrolną
-
6:31 - 6:33by upewnić się, że samo przychodzenie do laboratorium
-
6:33 - 6:35nie poprawiło ich znajomości mandaryńskiego.
-
6:35 - 6:37Zatem druga grupa dzieci przychodziła i słuchała angielskiego.
-
6:37 - 6:39Widzimy z wykresu,
-
6:39 - 6:41że słuchanie angielskiego nie poprawiło ich mandaryńskiego.
-
6:41 - 6:43Ale zobaczcie co stało się z dziećmi
-
6:43 - 6:45słuchającymi mandaryńskiego przez 12 sesji.
-
6:45 - 6:47Były tak dobre jak dzieci w Tajwanie,
-
6:47 - 6:50które słuchały języka przez 10 i ½ miesiąca.
-
6:50 - 6:52Pokazuje to,
-
6:52 - 6:54że dzieci sporządzają statystyki nowego języka.
-
6:54 - 6:58Cokolwiek postawisz przed nimi - sporządzą statystyki.
-
6:58 - 7:00Zastanawialiśmy się jaką rolę
-
7:00 - 7:02grali ludzie
-
7:02 - 7:04w tym ćwiczeniu naukowym.
-
7:04 - 7:06Zatem mieliśmy kolejną grupę,
-
7:06 - 7:09w której dzieci miały tą samą dawkę, te same 12 sesji,
-
7:09 - 7:11ale za pośrednictwem telewizji
-
7:11 - 7:14i kolejną grupę, które słuchały wersji audio
-
7:14 - 7:16i patrzyły na misia na ekranie.
-
7:16 - 7:19Co zrobiliśmy z ich mózgami?
-
7:19 - 7:22Tutaj widzicie rezultaty sesji audio --
-
7:22 - 7:24żadnego rodzaju nauki --
-
7:24 - 7:27i rezultaty sesji video --
-
7:27 - 7:29żadnego postępu.
-
7:29 - 7:31Potrzeba człowieka
-
7:31 - 7:33by dzieci sporządziły statystyki.
-
7:33 - 7:35Socjalna część mózgu kontroluje
-
7:35 - 7:37kiedy dzieci sporządzają statystyki.
-
7:37 - 7:39Chcemy dostać się do środka mózgu
-
7:39 - 7:41i zobaczyć jak to się dzieje
-
7:41 - 7:43kiedy dzieci siedzą przed telewizorami
-
7:43 - 7:45a jak kiedy mają kontakt z człowiekiem.
-
7:45 - 7:47Na szczęście, mamy nową maszynę,
-
7:47 - 7:49magnetoencefalograf,
-
7:49 - 7:51który na to pozwala.
-
7:51 - 7:53Wygląda jak suszarka do włosów z Marsa.
-
7:53 - 7:55Ale jest zupełnie bezpieczny,
-
7:55 - 7:58bezinwazyjny i cichy.
-
7:58 - 8:00Widzimy wszystko z dokładnością
-
8:00 - 8:02do milimetrów
-
8:02 - 8:04i milisekund
-
8:04 - 8:06używając 306 SQUIDów --
-
8:06 - 8:08czyli nadprzewodnikowych
-
8:08 - 8:10interferometrów kwantowych --
-
8:10 - 8:12by wychwycić zmiany pola
-
8:12 - 8:14magnetycznego kiedy myślimy.
-
8:14 - 8:16Jako pierwsi na świecie
-
8:16 - 8:18nagraliśmy dzieci
-
8:18 - 8:20na maszynie MEG
-
8:20 - 8:22podczas uczenia się.
-
8:22 - 8:24To mała Emma.
-
8:24 - 8:26Ma 6 miesięcy.
-
8:26 - 8:28Słucha różnych języków
-
8:28 - 8:31w słuchawkach.
-
8:31 - 8:33Jak widzicie, może się swobodnie poruszać.
-
8:33 - 8:35Śledzimy jej głowę
-
8:35 - 8:37za pomocą drobnych elektrod w hełmie
-
8:37 - 8:40więc może ruszać się bez ograniczeń.
-
8:40 - 8:42To technologiczne dzieło sztuki.
-
8:42 - 8:44Co widzimy?
-
8:44 - 8:46Widzimy mózg dziecka.
-
8:46 - 8:49Kiedy dziecko słyszy słowo w swoim języku
-
8:49 - 8:51uaktywniają się ośrodki słuchowe,
-
8:51 - 8:53a następnie obszary je otaczające,
-
8:53 - 8:56które, jak sądzimy, odpowiadają za spójność,
-
8:56 - 8:58czyli koordynowanie różnych obszarów mózgu
-
8:58 - 9:00a w rezultacie
-
9:00 - 9:03jeden obszar mózgu uaktywnia kolejny.
-
9:03 - 9:05Stoimy u progu
-
9:05 - 9:08wielkiej i złotej epoki
-
9:08 - 9:11wiedzy o rozwoju mózgu dziecka.
-
9:11 - 9:13Będziemy mogli zobaczyć mózgi dzieci
-
9:13 - 9:15kiedy doświadczają emocji,
-
9:15 - 9:17kiedy uczą się mówić i czytać,
-
9:17 - 9:19kiedy rozwiązują zadanie z matematyki,
-
9:19 - 9:21kiedy mają pomysł.
-
9:21 - 9:24Będziemy mogli opracować zabiegi na mózgu
-
9:24 - 9:27dla dzieci z trudnościami w nauce.
-
9:27 - 9:30Dokładnie jak poeci i pisarze to ujęli
-
9:30 - 9:32będziemy mogli zobaczyć, jak sądzę,
-
9:32 - 9:34tę niezwykłą otwartość,
-
9:34 - 9:36zupełną i kompletną otwartość
-
9:36 - 9:39umysłu dziecka.
-
9:39 - 9:41Badając dziecięce mózgi
-
9:41 - 9:43odkryjemy głębokie prawdy o tym,
-
9:43 - 9:45co znaczy być człowiekiem
-
9:45 - 9:47i w tym procesie
-
9:47 - 9:49możemy pomóc utrzymać nasze umysły otwarte na naukę
-
9:49 - 9:51przez całe nasze życie.
-
9:51 - 9:53Dziękuję.
-
9:53 - 9:56(Oklaski)
- Title:
- Patricia Kuhl: Niemowlęta - genialni językoznawcy
- Speaker:
- Patricia Kuhl
- Description:
-
Na TEDxRainier Patricia Kuhl dzieli się zapierającymi dech w piersiach odkryciami na temat tego, jak dzieci uczą się języka -- słuchając ludzi dookoła i "sporządzając statystki" dotyczące dźwięków, które muszą poznać. Sprytne eksperymenty laboratoryjne (w połączeniu z obrazami mózgu) pokazują jak 6-miesięczne dziecko używa skomplikowanego rozumowania by zrozumieć swój świat.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 09:57
Retired user added a translation |