Патриша Кул: Лингвистичкиот гениј на бебињата

На TEDxRainier, Патриша Кул споделува зачудувачки пронајдоци за тоа како бебињата учат еден јазик наспроти друг - преку слушање на луѓето околу нив и собирајќи податоци за звуците кои треба да ги знаат. Интелигентни лабораториски експерименти (и мозочни скенирања) покажуваат како шестмесечни бебиња користат софистицирани размислувања за да го разберат својот свет.

Сакам да го погледнете ова бебе.

Тоа што ве привлекува се нејзините очи

и кожата која сакате да ја допрете.

Но денес ќе зборувам за нешто што не можете да го видите -

тоа што се случува во нејзиното мало мозоче.

Модерните алатки на неврологијата

ни демонстрираат дека тоа што се случува таму

не е ништо помалку значајно од „ракетна наука.“

И тоа што го проучуваме

ќе фрли светлина

врз тоа што романтичарските писатели и поети

го опишуваа како „небесна отвореност“

на детскиот ум.

Овде гледаме

една мајка од Индија,

која зборува Коро,

кој е новопронајден јазик.

И таа му зборува на своето бебе.

Тоа што оваа мајка -

и 800те луѓе кои зборуваат Коро во светот -

подразбираат е дека за да се зачува овој јазик,

тие треба да им го зборуваат на своите бебиња.

И тука лежи една клучна загатка.

Зошто не може да се зачува еден јазик

преку зборување на истиот на мене и тебе, на возрасните?

Тоа е поврзано со мозокот.

Овде гледаме

дека јазикот има критичен период на изучување.

Начинот на читање на овој слајд е да ја погледнете вашата возраст на хоризонталната оска.

(смеа)

А на вертикалната оска ќе ја видите

вашата способност за усвојување на втор јазик.

Бебињата и децата се генијалци

сè додека не наполнат седум години,

а потоа има систематско опаѓање.

По пубертетот веќе нè нема на мапата.

Ни научниците не ја оспоруваат оваа крива,

но лабораториите насекаде во светот

се обидуваат да сфатат зошто ова се одвива токму на овој начин.

Работата во мојата лабораторија се фокусира

на првиот критичен период во развојот -

и тоа е периодот во кој

бебињата се обидуваат да ги совладаат звуците кои се користат во нивниот јазик.

Сметаме дека преку проучување на овој процес,

ќе имаме модел за остатокот од јазикот

и евентуално за критичните периоди кои можеби постојат во детството

за социјален, емоционален

и когнитивен развој.

Па така, ги проучувавме бебињата

користејќи техника која ја користиме насекаде во светот

и звуците од сите јазици.

Бебето седи во скутот на својот родител

и ние ги обучуваме да ја вртат главата кога звукот се менува -

на пример од „а“ во „и.“

Ако го направат тоа во вистинското време,

црната кутија почнува да свети

и мече панда чука на тапан.

Шестмесечни бебиња ја обожуваат задачата.

Што научивме?

Бебињата насекаде во светот

како што јас сакам да кажувам,

се како „граѓани на светот.“

Можат да ги разликуваат звуците од сите јазици

без разлика која земја ја тестираме и кој јазик го употребуваме

и тоа е извонредно бидејќи ние возрасните ја немаме оваа способност.

Ние сме културно-ограничени слушатели.

Ние можеме да ги разликуваме звуците на сопствениот јазик,

но не и тие на странските јазици.

Па се поставува прашање:

кога, тие „граѓани на светот“

се претвораат во јазично-ограничени сушатели како нас?

И одговорот: пред нивниот прв роденден.

Тука гледате изведба на задачата со вртење на главата

за бебиња тестирани во Токио и САД,

тука во Сиетл,

како слушаат „ра“ и „ла“ -

звуци важни за англискиот, но не и за јапонскиот јазик.

Па така, во првите шест до осум месеци бебињата се целосно еднакви.

Два месеци подоцна се случува нешто неверојатно.

Бебињата во САД се подобри во учењето,

а учењето кај бебињата во Јапонија се влошува,

но двете групи на бебиња

се подготвуваат за точно определениот јазик кој ќе го изучуваат.

Прашањето е следно: што се случува

за време на критичниот двомесечен период?

Ова е критичниот период за развој на слухот,

но што се случува?

Има две работи кои се случуваат.

Првата е дека бебињата нè слушаат внимателно

и додека нè слушаат како ние зборуваме -

тие собираат податоци.

Слушнете две мајки кои зборуваат галовно и мајчински -

универзалниот јазик кој сите го користиме кога зборуваме со деца -

прво на англиски, а потоа на јапонски.

(видео) Англиска мајка: Ах, што ги сакам твоите големи сини очиња -

толку се убави и слатки.

Јапонска мајка: (на јапонски)

Патриша Кул: За време на продукцијата на говор

кога бебињата слушаат,

тие собираат податоци

за јазикот кој го слушаат.

И овие распределби (стапки на фрекфентност) растат.

И тоа што научивме

е дека бебињата се чувствителни на статистиката,

а статистиките на јапонскиот и англискиот многу, многу се разликуваат.

Англискиот има многу „Р“ и „Л“,

покажува изговорот.

А изговорот кај јапонскиот е сосема поинаков,

кај него повеќе има група на средни звуци,

позната како јапонското „Р.“

Бебињата ги апсорбираат

податоците за јазикот,

а тоа им ги менува мозоците;

ги преобразува од граѓани на светот

во културно-ограничени слушатели како што сме ние.

Но, ние како возрасни

повеќе не ги апсорбираме тие податоци.

Ние сме водени од претставите во нашата меморија

кои биле формирани рано во развојот.

Па така овде гледаме менување

на нашите сфаќања за тоа што всушност претставува критичниот период.

Од математичка гледна точка ние тврдиме

дека учењето на јазичниот материјал може да успори

кога нашиот изговор ќе се стабилизира.

Се покренуваат голем број прашања за билингвалните луѓе.

Билингвалците мораат да водат две групи на статистика во умот одеднаш

и да се префрлаат од една на друга, последователно,

зависно од личноста со која зборуваат.

Па се прашавме,

можат ли бебињата да собираат статистички податоци за сосема нов јазик?

И го тестиравме ова изложувајќи две американски бебиња

кои никогаш не слушнале втор јазик,

на мандарински за првпат за време на критичниот период.

Знаевме дека кога монолингвалците беа тестирани

во Тајпеј и Сиетл на мандарински звуци

тие ја покажаа истата шема.

Шест до осум месеци тие се целосно еднакви.

Два месеца подоцна нешто неверојатно се случува.

Но, овојпат тајванските бебиња се подобруваа во изучувањето, а не американските.

Ги изложивме американските бебиња за време на овој критичен период

на мандарински.

Беше исто како да имаат мандарински роднини кои дошле да ги посетат на еден месец,

се вселиле во вашата куќа

и зборувале со бебињата 12 сесии.

Еве како изгледаше тоа во лабораторија.

(видео) Мандарински говорител: (на мандарински)

П.К.: Што им направивме на нивните мали мозочиња?

(смеа)

Моравме да водиме контролна група

за да се осигураме дека самото доаѓање во лабораторијата

не ги подобрува „мандаринските вештини.“

Така, група бебиња дојдоа и слушаа англиски.

И можеме да видиме од графиконот

дека изложеноста на англиски не го подобри нивниот мандарински јазик.

Но, гледајте што се случи кај бебињата

изложени на мандарински 12 сесии.

Тие беа исто толку добри како и бебињата од Тајван

кои го слушале јазикот околу 10 и пол месеци.

Се покажа

дека бебињата собираат податоци за новиот јазик.

Било што и да ставите пред нив, тие за тоа собираат податоци.

Но се прашувавме која улога

ја игра човекот

во оваа поучна вежба

Затоа тестиравме друга група бебиња

во која децата ја добија истата доза, истите 12 сесии,

но преку телевизор

и друга група бебиња кои беа изложени само на звуци

и гледаа мече на екранот.

Што им направивме на нивните мозочиња?

Тоа што го гледате тука е аудио резултатот -

скоро ништо научено -

и видео резултатот -

скоро ништо научено.

Потребен е човек

за бебињата да учат и собираат податоци.

Социјалната компонента на мозокот одредува

кога бебињата ќе прибираат податоци.

Ние сакаме да навлеземе во мозокот

и да видиме како се случува тоа

додека бебињата се пред телевизор,

за разлика од тоа кога се наоѓаат пред човек.

За среќа, имаме нова машина,

магнетоенцефалографија,

која ни овозможува да го направиме ова.

Изгледа како фен од Марс.

Но е комплетно безбедна,

целосно непопречувачка и тивка.

Гледаме со милиметарска прецизност

во поглед на просторот

и точност во милисекунди

користејќи 306 SQUIDs -

овие се суперспроводни

квантни направи за интерференција -

кои ги фаќаат магнетните полиња

кои се менуваат додека размислуваме.

Ние сме први во светот

кои снимаме бебиња

во магнетоенцефалографска машина

додека тие учат.

Ова е малата Ема.

Таа е шестмесечно бебе.

И таа слуша различни јазици

преку слушалките во нејзините уши.

Можете да забележите дека таа може да се поместува.

Ние ја надгледуваме нејзината глава

со мали сензорни топчиња во капа

па така, таа може да се поместува како сака.

Ова е брилијантно техничко постигнување.

Што гледаме?

Го гледаме бебешкиот мозок.

Додека бебето слуша збор на нејзиниот јазик,

аудиторните области се активираат,

а последователно и околните области,

за кои мислиме дека се поврзани со кохерентноста,

координирајќи го мозокот со неговите различни области

и каузалноста каде

една мозочна област поттикнува активирање на друга.

Влегуваме

во грандиозна и златна ера

на знаење за развитокот на детскиот мозок.

Ќе имаме можност да гледаме во детскиот мозок

додека тие доживуваат некаква емоција,

додека учат да зборуваат и читаат,

додека решаваат математички проблем,

додека имаат идеја.

И врз основа на мозокот ќе можеме да создадеме интервенции

за оние деца кои имаат потешкотии во учењето.

Како што поетите и писателите опишуваа,

ние ќе можеме да ја видиме, јас мислам

таа неверојатна отвореност,

таа целосна и крајна отвореност

на детскиот ум.

Преку проучување на детскиот мозок,

ќе можеме да откриеме големи вистини

за тоа што значи да си човек

и во процесот

би можеле да им помогнеме на нашите умови да останат отворени за учење

во текот на целите наши животи.

Ви благодарам.

(аплауз)