Return to Video

Oyun teorisi görevi: İnsan davranışını tahmin edebilir misiniz? - Lucas Husted

  • 0:07 - 0:10
    Birkaç ay önce çevremizdeki
    insanlara bir görev verdik.
  • 0:10 - 0:15
    Herkese sorduk: 0'dan 100'e kadar
    bir tam sayı aralığını ele aldığımızda,
  • 0:15 - 0:22
    tahmin edilen tüm sayıların ortalamasının
    2/3'üne en yakın tam sayı ne olurdu?
  • 0:22 - 0:27
    Yani, tüm tahminlerin ortalaması 60 ise,
    doğru cevap 40 olacaktır.
  • 0:27 - 0:31
    Ortalamanın 2/3'ünde doğru tahmin
    sizce hangi sayı olabilir?
  • 0:33 - 0:36
    Deneyelim ve cevabı
    bulabilecek miyiz görelim.
  • 0:36 - 0:41
    Oyun, teorisyenlerin bilinen gerçek
    adını verdiği koşullar altında oynanıyor.
  • 0:41 - 0:44
    Her oyuncu aynı bilgilere sahip --
  • 0:44 - 0:47
    herkesin sahip olduğu bilgiyi biliyorlar
  • 0:47 - 0:53
    ve herkes de herkesin bildiğini
    biliyor ve sonsuza dek böyle sürüyor.
  • 0:53 - 0:59
    Eğer herkes 100'ü tahmin etse,
    en yüksek olası ortalama ortaya çıkar.
  • 0:59 - 1:03
    Bu durumda ortalamanın 2/3'ü
    66,66 olacaktır.
  • 1:03 - 1:05
    Herkesin de düşünebileceği gibi,
  • 1:05 - 1:10
    67'den yüksek bir tahminde bulunmak
    mantıklı olmayacaktır.
  • 1:10 - 1:13
    Eğer oynayan herkes aynı sonuca varırsa,
  • 1:13 - 1:16
    hiçbiri 67'den yüksek tahminde
    bulunmayacaktır.
  • 1:16 - 1:20
    Şimdi 67, yeni en yüksek
    olası ortalamamız,
  • 1:20 - 1:25
    öyleyse hiçbir makul tahmin bunun ⅔'ünden,
    yani 44'den büyük olmamalı.
  • 1:25 - 1:29
    Bu mantık daha da ileri götürülebilir.
  • 1:29 - 1:34
    Her adımla, en yüksek olası
    makul cevap küçülmeye devam eder.
  • 1:34 - 1:38
    Öyleyse olası en düşük sayıyı
    tahmin etmek mantıklı gelecektir.
  • 1:38 - 1:41
    Aslında, eğer herkes sıfırı seçerse,
  • 1:41 - 1:45
    oyun Nash Dengesi olarak bilinen
    noktaya ulaşacaktır.
  • 1:45 - 1:49
    Bu, her oyuncunun, diğer oyuncuların
    oynadığını bilerek kendileri için
  • 1:49 - 1:53
    olası en iyi stratejiyi
    seçtiği bir durumdur
  • 1:53 - 1:57
    ve hiçbir birey farklı bir şey seçerek
    fayda sağlayamaz.
  • 1:57 - 2:02
    Fakat, gerçek dünyada işler böyle yürümez.
  • 2:02 - 2:05
    İnsanlar, görünen o ki,
    ne kusursuz mantığa sahipler,
  • 2:05 - 2:09
    ne de birbirlerinin kusursuz
    mantığa sahip olmasını bekliyorlar.
  • 2:09 - 2:12
    Belki de bu, ikisinin kombinasyonudur.
  • 2:12 - 2:15
    Bu oyun gerçek dünya
    ortamında oynandığı zaman,
  • 2:15 - 2:20
    ortalama, 20 ile 35 arasında
    bir yerlerde oluyor.
  • 2:20 - 2:26
    Danimarka gazetesi Politiken, oyunu 19.000
    okuyucunun katılımıyla gerçekleştirdi,
  • 2:26 - 2:32
    ortalama yaklaşık olarak 22 çıktı
    ve doğru cevap da 14 oldu.
  • 2:32 - 2:36
    Bizim dinleyicimiz için ortama 31,3.
  • 2:36 - 2:41
    Yani ortalamanın 2/3'ü olarak
    21 tahmin ettiyseniz, bravo.
  • 2:41 - 2:45
    Ekonomik oyun teorisyenleri
    bu etkileşimi, k-seviyesinde mantık adlı
  • 2:45 - 2:50
    rasyonellik ve pratiklik arasında
    modellemenin bir yoluna sahipler.
  • 2:50 - 2:55
    K, bir mantık döngüsünün
    tekrarlanma sayısını temsil ediyor.
  • 2:55 - 2:59
    0 k-seviyesinde oynayan bir kişi
    oyunumuza safça yaklaşacaktır,
  • 2:59 - 3:03
    diğer oyuncuları düşünmeden
    rastgele bir tahminde bulunacaktır.
  • 3:03 - 3:08
    1 k-seviyesinde bir oyuncu, diğer herkesin
    0 seviyesinde oynadığını var sayar,
  • 3:08 - 3:12
    bu da 50 ortalamasıyla sonuçlanır,
    tahmin de 33 olur.
  • 3:12 - 3:17
    2 k-seviyesinde, diğer herkesin
    1 seviyesinde oynadığını var sayabilirler
  • 3:17 - 3:19
    ve 22 tahmininde bulunurlar.
  • 3:19 - 3:23
    Sıfıra ulaşmak, 12 k-seviyesi gerektirir.
  • 3:23 - 3:28
    Kanıtlar gösteriyor ki, çoğu insan
    1 veya 2 k-seviyesinde duruyor.
  • 3:28 - 3:29
    Bunu bilmek faydalıdır,
  • 3:29 - 3:34
    çünkü büyük oyun durumlarında,
    k-seviyesinde düşünce devreye girer.
  • 3:34 - 3:39
    Örneğin borsacılar, hisse senetlerini
    yalnızca mali raporlara odaklanarak değil,
  • 3:39 - 3:43
    ayrıca diğerlerinin o sayılar üzerine
    koyduğu değere odaklanarak değerlendirir.
  • 3:43 - 3:45
    Ayrıca futbolda penaltı atışları esnasında
  • 3:45 - 3:50
    hem vurucu hem de kaleci,
    diğerinin ne düşündüğünü düşünerek
  • 3:50 - 3:53
    sağa mı yoksa sola mı
    gideceğine karar verirler.
  • 3:53 - 3:57
    Kaleciler genelde rakiplerinin
    üsluplarını önceden ezberler,
  • 3:57 - 4:00
    fakat penaltı atıcıları bunu bilir
    ve buna göre oynarlar.
  • 4:00 - 4:03
    Her durumda katılımcıların,
    diğer katılımcıların
  • 4:03 - 4:06
    durumu ne kadar iyi
    anladıklarını düşünmelerine karşın,
  • 4:06 - 4:10
    kendi en iyi davranış biçimi
    anlayışlarını tartmaları gerekir.
  • 4:10 - 4:15
    Fakat 1 veya 2 k-seviyeleri kesinlikle
    zor ve hızlı bir kural değildir --
  • 4:15 - 4:20
    insanlar yalnızca bu eğilimin bilincinde
    olarak, beklentilerini düzeltebilir.
  • 4:20 - 4:24
    Örneğin, insanlar en mantıklı yaklaşım
    ve en yaygın yaklaşım arasındaki
  • 4:24 - 4:28
    farklı anladıktan sonra
    2/3 oyununu oynasalar
  • 4:28 - 4:30
    ne olurdu?
  • 4:30 - 4:34
    Yeni 2/3 ortalamasının
    ne olacağına dair tahmininizi
  • 4:34 - 4:36
    aşağıdaki form ile gönderin
  • 4:36 - 4:38
    ve bunu öğrenelim.
Title:
Oyun teorisi görevi: İnsan davranışını tahmin edebilir misiniz? - Lucas Husted
Speaker:
Lucas Husted
Description:

Dersin tamamı için: https://ed.ted.com/lessons/game-theory-challenge-can-you-predict-human-behavior-lucas-husted

Sıfırdan 100'e kadar bir tam sayı aralığını ele aldığımızda, tahmin edilen tüm sayıların ortalamasının 2/3'üne en yakın tam sayı ne olurdu? Örneğin, tüm tahminlerin ortalaması 60 ise, doğru cevap 40 olacaktır. Oyun, oyun teorisyenlerinin "bilinen gerçek" olarak adlandırdığı koşullar altında oynanıyor: her oyuncu aynı bilgiye sahip -- ayrıca diğerlerinin de ne bildiğini biliyorlar. Lucas Husted açıklıyor.

Ders Lucas Husted tarafından, video ise Anton Trofimov tarafından hazırlanmıştır.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:40

Turkish subtitles

Revisions