-
Title:
Size en uygun süt türü hangisi? - Jonathan J. O'Sullivan ve Grace E. Cunningham
-
Description:
Tam dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/which-type-of-milk-is-best-for-you-jonathan-j-o-sullivan-grace-e-cunningham
Mağazaya süt almak için giderseniz, aralarından seçim yapabileceğiniz baş döndürücü sayıda ürün var. İnek sütünün yanı sıra badem, soya ve yulaf sütleri gibi bitki bazlı ürünler de var. Peki hangi süt aslında sizin için en iyisi? Hangisi en az kaynağı kullanır ve en az kirliliği üretir? Jonathan J. O'Sullivan ve Grace E. Cunningham öğrenmek için en popüler sütlerden bazılarını araştırır.
Ders Jonathan J. O'Sullivan ve Grace E. Cunningham, animasyon Anton Bogaty tarafından yapılmıştır.
-
Speaker:
Jonathan J. O'Sullivan ve Grace E. Cunningham
-
Mağazaya süt almak için giderseniz,
-
aralarından seçim yapabileceğiniz
baş döndürücü sayıda ürün var.
-
Günlük süt var,
ayrıca bitki bazlı ürünler de var.
-
Bir bitkiyi sütü andıracak bir şeye
dönüştürmek için,
-
ya ıslatılmalı, süzülmeli, durulanmalı
ve kalın bir macun hâlinde öğütülmeli
-
ya da kurutulmalı ve un hâlinde
öğütülmeli.
-
Bitki macunu veya un daha sonra
vitamin ve minerallerle kuvvetlendirilir,
-
tatlandırılır ve suyla seyreltilir.
-
-
birçok niteliğini paylaşan
bir seçenek barajı.
-
Peki hangi süt aslında sizin için
en iyisi?
-
En popüler sütlerden bazılarını
inceleyelim:
-
Günlük, badem, soya veya yulaf?
-
250 ml'lik bir bardak inek sütü, yağsız,
¶
-
az yağlı veya tam yağlı olmasına
bağlı olarak
-
8 gram protein, 12 gram karbonhidrat
ve 2-8 gram yağ içerir.
-
Bu, ortalama bir yetişkinin ihtiyaç
duyduğu günlük proteinin yaklaşık %15'i,
-
kabaca karbonhidratların %10'u
ve yağın %2-15'i kadar.
-
Bitki bazlı sütlerin çoğu, günlük sütten
daha az karbonhidrat içerir.
¶
-
Daha az yağa sahipler, "iyi yağlar"
olarak adlandırılanlardan daha fazla var.
-
Bu arada, günlük sütte bulunan
sağlıklı besinler D vitamini ve kalsiyum,
-
bitki bazlı sütlerin çoğunda
doğal olarak bulunmaz.
-
Bitki bazlı sütlerimize daha yakından
bakıldığında,
¶
-
hem badem hem de yulaf, günlük
süte kıyasla protein bakımından düşük.
-
Ancak badem sütü, dördünden
en az besin maddesine sahipken,
-
yulaf sütü sağlıklı bir lif türü olan
beta-glukanlarla dolu.
-
Aynı zamanda diğer bitki sütlerine kıyasla
çok fazla karbonhidrat içerir -
-
bazen günlük süt kadar.
-
Soya sütü ise inek sütü kadar
protein içerir
¶
-
ve aynı zamanda harika bir
potasyum kaynağı.
-
Soya fasulyesi, insanların
östrojen işlevini
-
taklit ederek hormonal dengesizlikleri
tetikleyebileceği düşünülen
-
izoflavon içerir.
-
Ama nihayetinde soya sütü, vücudumuz
üzerinde östrojenden çok daha
-
zayıf bir etkiye sahip olan çok
az miktarda izoflavon içerir.
-
Bireysel koşullara bağlı olarak,
¶
-
bu sütlerden biri açık ara
kazanan olabilir:
-
Laktoza duyarlılığınız varsa,
bitki bazlı sütler öne çıkarken,
-
kuru yemişlere alerjiniz varsa
badem sütü listeden çıkar.
-
Geniş ve çeşitli bir beslenmeye erişimi
olmayan kişiler için,
-
günlük süt bu besinleri almanın
en etkili yolu olabilir.
-
Diğer her şey eşit olsa da,
bu dört sütten herhangi biri
-
dengeli bir beslenmenin parçası
olacak kadar besleyici.
-
Bu nedenle birçok insan için,
sizin için en iyi olan süt,
-
aslında gezegen için en iyi olan süt.
-
Öyleyse hangisi en az kaynağı kullanır
ve en az kirliliği üretir?
-
Tek bir bardak inek sütü üretmek 4
kilometre kare arazi kullanımıyla üretilir
¶
-
ve bu ormansızlaşmaya ve habitat
tahribatına neden olur.
-
Bunun çoğu ineklerin yaşadığı toprak,
bazıları da yemlerini yetiştirmek için.
-
Pek çok inek soya fasulyesi ve yulaf yer.
-
Süt olarak yulaf veya soya fasulyesi
yetiştirmek, bir süt ineğini
-
beslemeye kıyasla çok daha az
arazi gerektirir -
-
bardak başına yalnızca yaklaşık
çeyrek kilometre kare.
-
Badem sütü de benzer arazi
kullanımına sahip.
-
Ancak bu toprağın da
önemli olduğu yerlerde -
-
soya fasulyesi çiftlikleri ormansızlaşma
başlıca itici gücü iken
-
yulaf ve badem çiftlikleri değil.
-
Süt yaparken, her adımda su kullanılır,
¶
-
ancak büyük farklılıkların ortaya çıktığı
tarım aşaması.
-
Günlük süt en çok suyu kullanır -
bardak başına yaklaşık 120 litre,
-
çoğunlukla inekleri sulamak
ve yiyeceklerini yetiştirmek için.
-
Badem, bardak başına 70 litreden fazla
su ile ikinci sırada yer alır.
-
Bu suyun çoğu badem ağaçlarını
yetiştirmek için kullanılır ve
-
badem üretmeye başlamadan önce
yıllarca sulama yapılması gerekir.
-
Diğer birçok ürün nadasa bırakılabilirken
ve daha sonra
-
üretilmeye devam edilebilirken, bademler
sürekli olarak sulanmalı yoksa ölürler.
-
Sonuç olarak, soya ve yulaf büyümek için
daha az suya ihtiyaç duyar-
-
bardak başına yalnızca yaklaşık
5-10 litre.
-
Süt üretimi bir miktar sera gazı
emisyonu oluşturur -
¶
-
bitki bazlı sütler için bardak başına
yaklaşık 0,1-0,2 kilogram.
-
Ancak günlük süt için ineklerin
kendileri de
-
büyük miktarlarda metan gazı
çıkararak emisyon üretirler.
-
Genel olarak, her bir bardak süt,
-
yarım kilogramın üzerinde sera gazı
emisyonuna katkıda bulunur.
-
Dolayısıyla, beslenme ihtiyaçlarınıza
bağlı olarak,
¶
-
bu sütlerden herhangi biri uygun olabilir,
gezegenimizin sağlığı açısından,
-
özellikle yulaf veya soya sütü gibi
bitki bazlı sütleri
-
seçmek için güçlü bir durum var.