Công nghệ tốt hơn có thể giúp ta tránh sự sao lãng như thế nào?

Công nghệ thường xuyên làm gián đoạn công việc chúng ta thực sự cần làm như thế nào? Khi làm việc và giải trí, ping và quảng cáo pop-up đã làm chúng ta mất tập trung trong một khoảng thời gian đáng kinh ngạc — thay vì giúp chúng ta sử dụng thời gian hợp lý, công nghệ dường như đang lấy đi thời gian của chúng ta. Nhà tư tưởng thiết kế Tristan Harris đã đưa ra các ý tưởng mới mẻ và sâu sắc cho công nghệ để tạo ra những sự tương tác giàu ý nghĩa hơn. Anh ấy đặt câu hỏi: 'Tương lai của công nghệ sẽ ra sao khi các bạn thiết kế cho những giá trị nhân văn sâu sắc nhất?"

Sử dụng thời gian hợp lý nghĩa là gì?

Tôi dành rất nhiều thời gian

nghĩ về việc sử dụng
thời gian của mình như thế nào.

Có lẽ là quá nhiều --
Như là tôi bị ám ảnh về điều đó vậy.

Bạn bè nghĩ tôi như vậy đấy.

Nhưng tôi cảm thấy mình phải như vậy,
bởi vì gần đây,

tôi cảm thấy chút ít thời gian của tôi
đang trôi qua,

và khi điều đó xảy ra, giống như là
một phần cuộc sống của tôi đang trôi qua.

Cụ thể là,

giống như là chút ít thời gian của tôi
thấm thoát trôi đi

vào nhiều việc khác nhau,

như công nghệ chẳng hạn

Đây là một ví dụ,

Nếu thông báo này xuất hiện --

bao nhiêu người trong số các bạn
từng nhận thông báo như này?

Tôi được gắn thẻ trong một bức ảnh.

Khi nó hiện lên,

tôi không thể không ấn vào nó
ngay lập tức.

Đúng chứ? Biết đâu đó là bức ảnh xấu?

Nên tôi phải ấn vào nó ngay.

Nhưng tôi không chỉ ấn "Xem ảnh",

mà thực tế là tôi tiêu tốn vào đó 20 phút.

(Cười)

Nhưng tệ nhất là tôi biết mọi
chuyện sẽ diễn ra như thế,

và mặc dù biết trước

mà tôi cũng không tránh khỏi lặp lại
việc đó lần sau.

Hay tôi thấy bản thân mình trong
một tình huống như này,

tôi kiểm tra email và kéo xuống
để tải thư mới,

Nhưng vấn đề là 60 giây sau,

tôi lại kéo xuống một lần nữa.

Tại sao tôi lại làm thế nhỉ?

Nó chẳng có ý nghĩa gì cả.

Tôi sẽ gợi ý cho bạn lý do tại sao.

Bạn nghĩ cái gì tạo ra
nhiều tiền ở nước Mỹ

hơn cả phim ảnh, công viên trò chơi
và bóng chày cộng lại?

Máy đánh bạc.

Làm sao máy đánh bạc có thể
mang lại nhiều tiền như vậy

khi mà chúng ta chỉ dùng
ít tiền để chơi?

Chúng ta chơi bằng tiền xu.

Làm sao có thể vậy được?

Thực ra thì...

điện thoại của tôi cũng là máy đánh bạc.

Mỗi lần tôi sử dụng điện thoại,

Giống như tôi đang đánh bạc để xem,

mình sẽ nhận được gì?

Mình sẽ nhận được gì?

Mỗi lần tôi kiểm tra hòm thư,

cũng giống như tôi đang đánh bạc,

để xem mình sẽ nhận được gì.

Mỗi lần tôi cuộn xuống để xem tin tức,

là tôi đang đánh bạc để xem,

mình sẽ nhận được gì mới?

Và vấn đề nằm ở chỗ,

một lần nữa, biết được cách thức
hoạt động, và là một nhà thiết kế,

tôi biết rõ về mặt tâm lý học của vấn đề,

tôi biết chính xác điều gì đang diễn ra

nhưng điều đó không giúp tôi
có thêm bất kỳ lựa chọn nào,

tôi vẫn bị mắc kẹt ở đó.

Vậy chúng ta sẽ làm gì?

Vì nó đặt chúng ta vào mối quan hệ
"tất cả hoặc không gì cả"

với công nghệ, đúng chứ?

Khi bạn để chế độ "mở",

bạn luôn được kết nối
và cũng luôn bị phân tâm,

hoặc khi bạn để chế độ "tắt",

nhưng rồi bạn băn khoăn,

liệu mình có bỏ lỡ điều gì quan trọng?

Nói cách khác, bạn bị phân tâm

hoặc bạn sợ bỏ lỡ điều gì đó.

Phải không?

Vậy nên chúng ta cần khôi phục lại
quyền lựa chọn.

Chúng ta muốn có một mối liên hệ
với công nghệ

cho chúng ta tự lựa chọn
về cách dành thời gian với nó,

và sẽ cần có sự giúp đỡ
của những nhà thiết kế,

vì biết về vấn đề này không giúp được gì.

Chúng ta cần sự giúp đỡ về mặt thiết kế.

Vậy điều đó sẽ như thế nào?

Tôi sẽ lấy một ví dụ
mà tất cả chúng ta đều gặp phải:

trò chuyện bằng tin nhắn văn bản.

Giả sử có hai người.

Bên trái là Nancy, đang làm việc
với một tài liệu nào đó,

và bên phải là John,

Đột nhiên John nhớ ra,

"Mình cần hỏi Nancy về tài liệu đó
trước khi quên mất"

Khi John gửi tin nhắn đó cho Nancy,

nó làm cô ấy mất tập trung,

Đó là điều mà chúng ta vẫn hay làm,
gây mất tập trung lẫn nhau,

cả bên trái và bên phải.

Và điều này phải trả giá,

vì mỗi khi chúng ta làm
gián đoạn lẫn nhau,

sẽ mất trung bình khoảng 23 phút,

để chúng ta tập trung trở lại.

Trên thực tế, chúng tôi tập trung vào
hai dự án khác nhau

trước khi quay trở lại dự án ban đầu
mà ta đang làm dở.

Nghiên cứu của Gloria Mark
kết hợp với Microsoft,

đã chỉ ra điều này.

Và nghiên cứu của bà cũng cho thấy
nó thực sự tạo ra những thói quen xấu.

Càng bị gián đoạn bởi tác động bên ngoài,

càng tạo điều kiện và rèn luyện chúng ta
tự làm gián đoạn bản thân.

Trên thực tế, cứ ba phút rưỡi
chúng ta lại tự làm gián đoạn bản thân.

Điều này thật điên rồ.

Vậy giải pháp là gì?

Vì Nancy và John ở trong mối quan hệ
"tất cả hoặc không gì cả"

Có thể Nancy muốn ngắt kết nối,

nhưng rồi cô ấy lại lo lắng:

Lỡ đâu mình bỏ lỡ thông tin gì quan trọng?

Thiết kế có thể khắc phục vấn đề này.

Giả sử ở bên trái vẫn là Nancy,

bên phải là John.

Và John nhớ ra cần phải gửi tài liệu
cho Nancy

Khác biệt ở chỗ,

Nancy có thể ghi chú là đang tập trung.

Giả sử cô ấy kéo thanh trượt và nói rằng,

"Mình muốn tập trung trong 30 phút"

Và rồi cô ấy tập trung.

Khi John muốn gửi tin nhắn cho cô ấy,

anh ấy có thể không để ý đến điều đó

vì John đang có nhu cầu
và có suy nghĩ này,

và anh ấy cần làm ngay
trước khi quên mất.

Ngoại trừ lần này,

nó giữ lại những tin nhắn này
để Nancy vẫn có thể tập trung được,

nhưng John có thể gạt bỏ điều này
ra khỏi suy nghĩ.

Nhưng điều này chỉ hiệu quả
nếu có thêm một điều kiện nữa,

đó là Nancy cần biết rằng nếu có điều gì
thực sự quan trọng,

thì John vẫn có thể làm gián đoạn cô ấy.

Nhưng thay vì liên tục gây ra những
gián đoạn ngẫu nhiên hay thiếu cân nhắc,

chúng ta hãy tạo ra những
sự gián đoạn có cân nhắc.

Vậy chúng ta đang làm hai việc sau.

Chúng ta tạo ra sự lựa chọn mới
cho cả Nancy và John,

Nhưng cũng có một điều
khó nhận thấy mà chúng ta đang làm.

Đó là thay đổi câu hỏi
mà chúng ta vẫn đang cố gắng trả lời.

Mục đích của nhắn tin thay vì:

thiết kế để có thể dễ dàng gửi tin nhắn --

đó là mục đích của nhắn tin,

phải thực sự dễ dàng để gửi tin nhắn
cho ai đó --

chúng ta thay đổi thành điều gì đó
sâu sắc hơn và giàu giá trị nhân văn,

đó là tạo ra sự giao tiếp
hiệu quả nhất có thể

trong mối quan hệ giữa hai người.

Vậy là chúng ta đã nâng cấp mục tiêu.

Vậy thì, những nhà thiết kế có thực sự
quan tâm đến vấn đề này?

Liệu họ có muốn thảo luận về những
giá trị nhân văn hơn của con người không?

Để tôi kể cho các bạn một câu chuyện.

Mới khoảng hơn một năm trước đây,

tôi có hỗ trợ tổ chức một cuộc gặp mặt

giữa một số nhà thiết kế hàng đầu về
công nghệ và Thích Nhất Hạnh.

Thích Nhất Hạnh là người phát ngôn
quốc tế của phương pháp Thiền Chánh Niệm.

Và đó là cuộc gặp rất thú vị.

Bạn hãy tưởng tượng,
hình dung về một căn phòng --

mà ở một bên là rất nhiều
chuyên gia công nghệ,

và bên kia căn phòng là

rất nhiều nhà sư Phật giáo, cạo đầu,
trong những bộ áo chùng dài màu nâu

Và các câu hỏi về các giá trị nhân văn
sâu sắc nhất của con người,

như là tương lai của công nghệ sẽ ra sao

khi bạn đang thiết kế
cho những câu hỏi

và những giá trị nhân văn sâu sắc nhất?

Và cuộc trò chuyện tập trung vào
lắng nghe một cách sâu sắc hơn

về việc những giá trị này có thể là gì.

Ông ấy đã đùa
trong buổi nói chuyện

nếu như, thay vì kiểm tra chính tả,

bạn hãy kiểm tra lòng trắc ẩn,

nghĩa là, bạn có thể đánh dấu một từ
mà có thể vô tình làm tổn thương --

là làm người khác tổn thương.

Vậy, liệu cuộc trò chuyện kiểu này có thể
xảy ra trong thực tế,

chứ không chỉ trong những cuộc gặp được
sắp xếp trước hay không?

Câu trả lời là có,

và một trong số đó là Couchsurfing.

Nếu bạn chưa biết, Couchsurfing là
một trang web

kết nối những người đang tìm chỗ ở

với những chỗ ở miễn phí
từ những người khác.

Một dịch vụ rất tuyệt vời

Mục đích thiết kế của họ là gì?

Mục đích thiết kế của bạn là gì nếu
bạn làm việc cho Couchsurfing?

Có thể bạn sẽ nghĩ đó là làm sao
để kết nối khách và chủ nhà.

Đúng không?

Đó là một mục đích khá hay.

Nhưng giống như mục đích của
việc nhắn tin trước đó,

chúng ta đang cố gắng
truyền tải một thông điệp.

Vậy mục tiêu nhân văn, sâu sắc hơn là gì?

Họ thiết lập mục tiêu

là cần phải tạo ra những mối quan hệ
và những trải nghiệm tích cực và dài lâu

giữa những người chưa từng gặp nhau
trước đó.

Và điều tuyệt vời nhất là vào năm 2007,

họ đã giới thiệu một cách để đo lường
việc này,

điều này thật đáng kinh ngạc.

Và đây là cách nó hoạt động.

Với mỗi mục tiêu thiết kế,

bạn phải có thước đo tương ứng

để biết bạn đang thực hiện ra sao --

một cách đo lường thành công.

Vậy những gì họ làm là,

giả sử có hai người gặp gỡ nhau,

họ lấy số ngày hai người đó ở bên nhau,

sau đó ước tính có bao nhiêu giờ
trong những ngày đó --

mà hai người đã dành cho nhau?

Và sau khoảng thời gian hai
người bên nhau,

họ hỏi cả hai:

Trải nghiệm của hai bạn thú vị chứ?

Hai bạn đã có những trải nghiệm đẹp
với đối phương phải không?

Và trong khoảng thời gian tích cực này
họ trừ ra

khoảng thời gian hai người
dành ra trên mạng,

vì đó là phí tổn trong cuộc sống
của mọi người.

Tại sao nên coi đó là thành công?

Và những gì còn lại

được mọi người coi là
"thời gian vui vẻ dành cho nhau",

hoặc chỉ là "thời gian tuyệt vời"
được tạo ra.

Khoảng thời gian này sẽ không tồn tại
nếu Couchsurfing không tồn tại.

Bạn có thể tưởng tượng nó sẽ truyền
cảm hứng thế nào khi đi làm mỗi ngày

và đánh giá thành công của bạn

trong khoảng thời gian thuần thực tế
đóng góp vào cuộc sống của mọi người

điều này rất tích cực,
mà sẽ không bao giờ tồn tại

nếu bạn không làm điều nên làm
tại nơi làm việc hôm nay?

Liệu bạn có thể tưởng tượng được cả
thế giới làm theo cách này hay không?

Bạn có thể tưởng tượng một mạng xã hội --

giả sử bạn thích nấu ăn,

và nó đo lường thành công
dựa trên số buổi nấu ăn được tổ chức

và những bài báo về nấu ăn bạn thích đọc,

trừ đi những bài báo bạn không thích đọc

hay thời gian mà bạn dành cho những thứ
mình không thích?

Hãy hình dung về mạng xã hội chuyên nghiệp

thay vì đo lường thành công dựa trên
những kết nối được tạo ra

hay những tin nhắn gửi đi,

thì thành công được đánh giá
dựa trên số việc làm mọi người nhận được

hoặc họ hài lòng khi được nhận

Và trừ đi thời gian
mọi người lên mạng.

Hay tưởng tượng về các dịch vụ hẹn hò,

như Tinder hoặc các công ty tương tự,

thay vì tính số lần trượt qua trái hoặc
phải mà mọi người vẫn làm,

như cách mà họ đang dùng để
đánh giá ngày nay,

thì hãy đánh giá những mối quan hệ sâu sắc
lãng mạn, trọn vẹn mà mọi người tạo ra

bất kể điều đó là gì đối với họ

Nhưng bạn có thể hình dung về
một thế giới làm việc theo cách đó,

nó giúp bạn sử dụng thời gian hợp lý chứ?

Để làm được điều này cần một hệ thống mới,

bởi vì có thể bạn đang nghĩ rằng,

nền kinh tế internet hiện nay --

hay kinh tế hiện nay nói chung

được đo bằng thời gian.

Càng nhiều tài khoản bạn có,

bạn càng có thể sử dụng nhiều hơn

càng dành nhiều thời gian hơn,

đó là cách chúng ta đánh giá thành công.

Nhưng chúng ta đã giải quyết
vấn đề này từ trước đó.

Chúng ta giải quyết vấn đề này
với thực phẩm hữu cơ,

khi nói rằng chúng ta cần đánh giá
mọi thứ theo cách khác.

Chúng ta đã nói rằng
đây là một loại thực phẩm khác.

Vì vậy không thể chỉ dựa vào
giá cả để so sánh;

đây là một loại thực phẩm khác.

Hay với chứng chỉ
về kiến trúc xanh (Leed),

chúng ta cho rằng
đây là một kiểu kiến trúc tòa nhà khác

biểu trưng cho những giá trị khác nhau
về bảo vệ môi trường bền vững.

Nếu chúng ta cũng có điều tương tự
như thế trong công nghệ thì sao?

Nếu chúng ta có những điều
mà các mục tiêu và mục đích của nó

là nhằm tạo ra những đóng góp tích cực
cho cuộc sống con người?

Và nếu chúng ta có thể đánh giá điều đó
theo một cách khác,

thì nó sẽ thực sự hiệu quả?

Hãy tưởng tượng bạn đưa gian trưng bày
cao cấp này lên cửa hàng ứng dụng.

Tưởng tượng bạn có các trình duyệt web
giúp bạn

tiếp cận các loại sản phẩm thiết kế này.

Bạn có thể hình dung sẽ thú vị thế nào
khi sống và tạo ra thế giới như vậy chứ?

Chúng ta có thể tạo ra thế giới đó
ngay hôm nay.

Với các lãnh đạo doanh nghiệp,
tất cả những việc cần làm --

là dành ưu tiên cho một cách đánh giá mới,

đó là hệ thống đánh giá sự đóng góp
tích cực cho cuộc sống con người.

Và hãy thảo luận chân thành
về điều đó

Có thể sẽ có chút khó khăn
khi bắt đầu,

Nhưng hãy bắt đầu thảo luận.

Với các nhà thiết kế, có thể đánh giá lại
thành công, xác định lại về mặt thiết kế.

Có thể nói rằng, các bạn có nhiều khả năng
hơn so với nhiều người trong cùng tổ chức

trong việc tạo ra những lựa chọn
cho tất cả chúng ta.

Có thể giống như trong y học,

chúng ta có lời thề Hippocrate

để thừa nhận trách nhiệm
và giá trị cao hơn

cho việc chữa trị cho bệnh nhân.

Nếu các nhà thiết kế
có điều gì đó tương tự,

đối với loại thiết kế mới này thì sao?

Và những người dùng, tất cả chúng ta --

chúng ta có thể yêu cầu công nghệ
hoạt động theo cách này.

Hiện tại có vẻ khó khăn,

nhưng McDonald's đã không có món salad
cho đến khi khách hàng của họ yêu cầu.

Và cũng chỉ đến khi khách hàng đòi hỏi thì
Walmart mới bày bán thực phẩm hữu cơ.

Chúng ta phải yêu cầu
loại công nghệ mới này.

Và chúng ta có thể làm được.

Và thực hiện việc đó

rốt cuộc sẽ thay đổi một thế giới
được thúc đẩy và hoạt động

hoàn toàn dựa trên thời gian được sử dụng,

sang thế giới được thúc đẩy bằng
việc sử dụng thời gian một cách ý nghĩa.

Tôi muốn sống trong thế giới này,

và muốn có cuộc thảo luận này.

Hãy bắt đầu thảo luận ngay từ bây giờ.

Cảm ơn.

(Vỗ tay)