Çocuk yoksulluğu ile bir ömür mücadele üzerine düşünceler

Ulusal bir hareket başlatmak neye mal olur? Mariam Wright Edelman'ın TEDWomen organizatörlerinden Pat Mitchell ile gerçekleştirdiği bu konuşma; Amerika'nın güneyinde ayrım içinde büyümenin etkilerinden, Dr Martin Luther King Jr. ile eylemcilik dönemine uzanan, 1973 yılında kurduğu Çocuk Savunma Fonu ile ilgili konuştuğu ve yaşlanmanın onu daha da radikalleştirdiğini paylaştığı büyüleyici bir sohbet.

Pat Mitchell: Senin "efsane" olayından
hoşlanmadığını biliyorum.

Marian Wright Edelman: Evet.

(Gülüşmeler)

PM: Peki neden, Marian?

Çünkü sen efsane gibi bir şeysin.

Bunu uzun süredir yapıyorsun,

hala kurucu ve başkan olarak oradasın.

MWE: Çünkü annem ve babam
bizi hizmet etmek için yetiştirdi,

biz hizmet eden liderleriz.

Bu yüzeysel şeylerle
veya etiketlerle alakalı değil,

büyük ihtiyaçların
ve büyük adaletsizliklerle birlikte

bunları değiştirebilecek
büyük fırsatların kesiştiği bir dönemde

doğduğum için kendimi dünyanın
en şanslı insanı gibi hissediyorum.

Hizmet edebildiğim, bir fark
yaratabildiğim için sadece minnettarım.

PM: Ne güzel söyledin.

(Alkış)

Sen Amerika'nın güneyinde büyüdün,

her çocuk gibi

kişiliğinin büyük çoğunluğu
ebeveynlerin tarafından şekillendirildi.

Söylesene, eylem oluşturma
hakkında ne öğrettiler?

MWE: Annemle babam inanılmazdı.
Çok şanslıydım.

Annem tanıdığım en iyi düzenleyiciydi.

O zamanlarda bile
kendi parasını kazanmakta ısrar etti.

Kendi parasına sahip olabilmek için
bir mandıra kurdu.

Bu bağımsızlık duygusu
bana da kesinlikle geçti.

Babam vaizdi ve gerçek birer partnerdiler.

En büyüğümüz ablam,

ben en küçüğüm,
arada da üç erkek kardeş var.

Her zaman erkek kardeşlerim kadar
akıllı olduğumu bilirdim.

Tam bir erkek fatmaydım.

Hep erkek kardeşlerimle
aynı büyük hedeflere sahiptim.

Fakat en önemlisi biz çok şanslıydık

çünkü ciddi ayrımcılığın yaşandığı

küçük bir Güney Karolina kasabasında
büyüyor olmamıza rağmen

bunun yanlış olduğunu biliyorduk.

Dört yaşımdan beri hep biliyordum.

Asla bir yere yerleştirilmeyi
kabul etmeyecektim.

Babamla annem hep sıkıntının bizde değil,
dış dünyada olduğunu

fakat bunu değiştirebilecek güçte
olduğumuzu düşünürlerdi.

Ben de erkenden yapmaya başladım.

Her şeyden önemlisi
çok iyi birer rol modeldiler

çünkü her zaman:
"Eğer bir ihtiyaç görüyorsan

neden biri bir şey yapmıyor diye sorma,

sen ne yapabilirsin ona bak" derlerdi.

Bizim mahallede
yaşlılar için bir yer yoktu.

Papaz Reddick, 50 sene sonra
öğrendiğimize göre Alzheimer hastasıymış.

Sokaklarda dolanmaya başlamış.

Annemle babam da gidebileceği bir yere
ihtiyacı olduğuna karar vermişler

böylece bir yaşlılar evi kurduk.

Çocukların sorumluluğu yemek,
temizlik ve hizmet etmekti.

O zamanlar hiç sevmiyorduk
ama kendi kendine yetemeyenlere

bakma sorumluluğunun
bizde olduğunu bu şekilde öğrendik.

Benim 12 tane üvey kardeşlerim vardı.

Annem onları biz evden çıkmadan önce
ve çıktıktan sonra eve alırdı.

Ne zaman bir ihtiyaç görseniz
onu doldurmaya çalışırsınız.

Babam derdi ki Tanrı tam zamanlı
çalışma ekonomisi yürütüyor.

(Gülüşmeler)

Eğer bir ihtiyacı takip ederseniz

hiçbir zaman amaçsız kalmaz
ve yapacak bir şey sıkıntısı yaşamazsınız.

Çocuk Savunma Fonunun da
bugün yürüttüğü işler

çok kişisel ve çocukluğumdan gelen şeyler.

Küçük Johnny Harrington,
bizden üç ev ötede oturuyordu.

Bir çiviye bastı;
büyükannesiyle yaşıyordu,

tetanoz kaptı, hastaneye gitti,
tetanoz aşısı falan yok, öldü.

On bir yaşındaydı, bunu hatırlıyorum.

Bizim önümüzdeki otoyolda bir kaza oldu,

meğerse iki beyaz kamyon şoförü,

göçmen ve siyahi
bir aile arasında olmuştu.

Hepimiz yardıma koştuk.

Kaza kilisenin önünde oldu
ve bir ambulans geldi.

Beyaz kamyon sürücülerinin yaralanmadığını

ve siyahi göçmen çalışanların
yaralı olduklarını gördüler;

dönüp gittiler.

Bunu hiç unutmadım.

Çocuk Savunma Fonu'nda
üzerine çalıştığım ilk şeylerden biri

aşılama, bağışıklık kazandırmaydı.

Her çocuğun önlenilebilir hastalıklara
karşı aşılandığını garantilemek.

Eşitsiz okullar...

(Alkış)

ayrı ve eşitsiz, beyazların
okullarından elden düşme şeyler.

Bizim evde hep kitaplar olurdu.

Babam çok okurdu.

Her akşam onunla beraber kitap okuturdu.

15 - 20 dakika boyunca oturmam gerekirdi.

Bir gün "Life Magazine" içine
"True Confessions" koydum.

Babam bana yüksek sesle okumamı söyledi.

Bir daha "True Confessions" okumadım.

(Gülüşmeler)

Çok iyi okuyucuydular.

İkinci çift ayakkabıdan önce
kitaplarımız vardı,

bu çok önemliydi.

Siyahi okullar için
elden düşme kitaplarımız

ve her şey elden düşme olsa da

kitap büyük bir ihtiyaçtı.

Babam, okumanın dış dünyaya açılan
bir pencere olduğunu gösterdi.

Bu, onların bize en büyük hediyesiydi.

Pekiştirilen ders her zaman
Tanrının tam-zamanlı ekonomi yürüttüğü,

ihtiyacı takip ettiğimiz sürece

hayatta bir amaç edinme sorunu
yaşamayacağın oldu.

Benim için de bu böyle oldu.

Son derece ayrım yapılmış
küçük bir kasabmız vardı.

O zamandan asiydim;
dört - beş yaşlarımdaydım,

bir mağazaya gittim,

"beyaz" ve "siyah" diye
su tabelaları vardı

fakat ben bunu bilmiyordum
ve çok da dikkat etmedim,

pazar okulu öğretmenlerimden biriyleydim.

Yanlış su çeşmesinden içmişim.

Öğretmenim beni tutup çekti
ve ne olduğunu anlamadım.

Sonra bana siyah ve beyaz
su çeşmesinden bahsetti.

Ben bunu bilmiyordum,

sonrasında darbe alan aklımı alıp
eve ebeveynlerime gittim,

ne olduğunu onlara anlattım,
"Benim neyim var?" diye sordum.

Onlar da bana "Sende yanlış olan
bir şey yok, yanlışlık sistemde" dediler.

Bundan sonra ben de gittiğim her yerde
çeşmelerin tabelalarını değiştirirdim.

(Gülüşmeler)

Bu, beni çok iyi hissettirirdi.

(Alkış)

PM: Bu efsanenin
biraz asi olduğuna hiç şüphe yok,

uzun süredir de böyleydi.

Sivil Haklar Hareketi ile
avukat olarak çalışmaya başladın,

Dr. King ile birlikte asıl
Yoksul Halk Kampanyasında çalıştın.

Sonrasında da, 45 yıl önce,

çocuklar için bir ulusal savunma
kampanyası yapmaya karar verdin.

Neden çocuklar için
özellikle böyle bir hizmeti seçtin?

MWE: Çünkü Mississippi'de ve Güney'de
gördüğüm çoğu şey çocuklarla alakalıydı.

Bu ülkede karnı şiş çocuklar gördüm.

Açlık sınırında olan,

aç olan, kıyafetsiz;

kimse aç çocuklar olduğuna
inanmak istemiyordu.

Bu, yavaş ilerleyen bir süreç.

Kimse dinlemek istemedi.

Mississippi'ye gelen her milletvekiline
"gidin görün" derdim

ama çoğu bununla ilgili
bir şey yapmak istemiyodu.

Yoksulluğun arttığını görüyordum.

Seçmen kayıtları sırasında
ve siyahi vatandaşların kaydı için

yardım için dışardan getirilen
beyaz çocuklarla Mississipi eyaleti,

herkesin oradan gitmesini istiyorlardı
ve açlıkla onları sürmeye çalıştılar.

Bedava yiyecek ürünlerinden

iki dolara alınabilen
yemek kuponlarına geçiş yaptılar.

İnsanların bir geliri yoktu

ve Amerika'da kimse,

Amerika'da geliri olmayan kişiler
olduğuna inanmak istemiyordu.

Ben yüzlercesini, binlercesini biliyordum.

Zafiyet büyük bir sorun haline geliyordu.

Bir gün Dr. King --
Mississippi'nin reddettiği --

Head Start programını
tekrar finanse ettirebilmek için

mücadele verdiğimiz birçok konu
üzerine buraya geldi.

Yoksul kesimin herhangi bir yardım
almadan yürüttüğü bir merkeze girdi.

Bir öğretmenin sekiz ya da on çocuk için
bir elmayı bölmeye çalıştığını gördü.

Gözleri yaşlı bir şekilde dışarıya
koşarak çıkması gerekti, inanamadı.

Sadece Robert Kennedy
gelmeye karar veridğinde,

saldırdıkları için,

Head Start programıyla ilgili
bilgilendirmeye gitmiştim.

Gelip kendileri görmeleri için yalvardım,

aç insanları ve açlıktan ölmek
üzere olan çocukları görmeliydiler.

Geldiler ve basını da birlikte getirdiler,
eylemin ilerlemesini sağlayan bu oldu.

Bütün fakir insanları
kuzeye itmeye çalışıyolardı

böylece seçmen olmalarını
engellemiş olacaklardı.

Mike Epsy'yle gurur duyuyorum.

Dün akşam kaybetmiş olsa da
bir gün kazanacak.

(Alkış)

Böylesine açlık görmemişsinizdir,

o üç genç delikanlıyı kaybettiğimiz
1964 yılındaki yaz projesi için

seçmenleri kaydettirmek üzere dışardan
yardıma gelen beyaz çocuklar vardı.

Onlar gidince basın da gitti,

İnanılmaz bir ihtiyaç vardı

fakat insanlar yoksulları
çıkarmaya çalışıyordu.

Sonra Head Start başladı,

eyalet reddettiği için biz de başvurduk.

Yoksullar için sağlık yardımı almayan
birçok eyalet için geçerli bir durum.

Ülkedeki en büyük Head Start
programını yürütüyorduk,

bu onların hayatını değiştirdi.

Kitaplarda kendilerine
benzeyen çocuklar vardı,

bu sebepten her yönden saldırıldık.

İşin özü, birçok açıdan Mississippi

Çocuk Savunma Fonu'nun
kurulmasına vesile oldu.

Anladım ki çocuklar, önleyici yatırım;

masraflı bakımdan, başarısızlık
ve ihmalden kaçınmak

ilerlemek için daha stratejikti.

Böylelikle Yoksul Halk Kampanyasından

Çocuk Savunma Fonu doğdu.

Fakat adına ne derseniz deyin,

siyah bağımsız yada esmer bağımsız,

giderek küçülen seçmenlere sahip olacaktı.

Kim iki aylık bir bebeğe
ya da iki yaşındaki bir çocuğa kızabilir?

Birçok insan kızabilir.

Gördüğümüz kadarıyla
onları beslemek de istemiyorlar.

Doğru bir karar verildi.

Böylelikle Yoksul Halk Kampanyasında

iki yıl boyunca poliçe koordinatörü
olarak çalışmanın verdiği ayrıcalıkla,

hem de iki tane vardı,
bu bir başarısızlık değildi,

çünkü değişimin tohumları ekilir;

aynı zamanda küçük işlerde çalışan
ve iş takibi yapan insanlar olmalı.

Ben iyi bir küçük iş insanıyım
ve ısrarcı biriyim.

Sonuç olarak,

yemek pulları alanlar
bugün Resurrection City'de

çamur içinde yaşayan
o yoksul insanlara teşekkür etmeliler.

Uzun süre takip ve detaylı çalışma
ve asla uzaklaşmamak gerekiyor.

PM: Sen bunu 45 senedir yapıyorsun
ve inanılmaz sonuçlar elde ettin.

Çocuk Savunma Fonu'nda
en gururlandığın şey nedir?

MWE: Çocuklarla ilgili konuların
yaygınlaştığını düşünüyorum.

Birçok yeni yasalarımız var.

Milyonlarca çocuk besleniyor.

Milyonlarca çocuk avantajlara sahip.

Milyonlarca çocuk Head Start alıyor,

iyi bir başlangıç yapılıyor,

Çocuk Sağlık Sigortası Programı,
kısaca ÇSSP,

Medicaid'in çocukları da kapsaması.

Yıllardır çocuk yardım sistemini
düzeltmeye çalışıyoruz.

Bu sene büyük bir atılım yaptık.

Dediler ki biri harekete geçmeye
hazırken önerilerinizle hazır olun,

bu beş yıl, on yıl, yirmi yıl süreblir
ama siz oradasınız.

Çocukları, aileleri
ve önleyici hizmetlerle

koruyucu aile bakımından
ve kurumlardan uzak tutmaya çalışıyorum,

bu kabul edildi.

Umudu ve erken çocukluk haklarına
erişimi olan milyonlarca çocuk var.

Henüz işimiz bitmedi,

çocuk yoksulluğunu dünyanın
en zengin ulusunda bitirmedikçe

işimizin tamamlandığını hissetmeyeceğiz.

Bunu talep ediyor oluşumuz bile gülünç.

(Alkış)

PM: Başarılara rağmen birçok sorun var.

Bunların birkaçından
bahsettiğin için teşekkürler Marian --

Özgürlük Okulları,

Çocuk Savunma Fonu programlarını
tamamlamış nesillerce çocuklar.

Etrafımıza baktığımızda,

hem bu ülkede hem de diğer ülkelerde,

hala birçok problem olduğunu görüyoruz.

Seni en çok endişelendiren ne?

MWE: Beni endişelendiren,
yetki sahibi olan biz yetişkinlerin

daha sağlıklı bir dünya yaratmakta
ne kadar sorumsuz olduğumuz.

"Bulletin of Atomic Scientists"
okuduğum zaman

sona ne kadar yaklaştığımızı görmek
beni endişelendiriyor,

giderek de yaklaşıyoruz.

Hala şiddetle yönetilen
bir dünyada yaşayarak

geleceğimizi, çocuklarımızın
geleceğini ve güvenliğini riske attık.

Buna bir son vermeliyiz.

Savaşa yatırım yapmayı bıraklmalı,
gençlere ve barışa yatırım yapmalıyız.

Şu anda bundan çok uzaktayız.

(Alkış)

Ben torunlarımın tekrar tekrar bunların
mücadelesini vermelerini istemiyorum,

böylelikle daha da radikalleşiyorum.

Yaşım geçtikçe radikalliğim de artıyor,

gelecek nesiller için biz yetişkinlerin
yapması gereken bazı şeyler var.

Bayan Hamer'ın ve Mississippi'deki
birçok insanın fedakarlıklarına baktım,

bize daha iyi bir hayat verebilmek için
kendi hayatlarını riske attılar.

Amerika Birleşik Devletleri çocuklarına
yatırım yapamadığını kabullenmek zorunda.

Ülkenin zayıf noktası budur.

Nasıl dünyanın
en büyük ekonomilerinden biri olup

her şeyi yapabilecek güçteyken

13.2 milyon çocuğun yoksulluk içinde
yaşamasına izin verebilir,

çocukların evsiz olmasına razı gelir?

İnsanlar olarak kim olduğumuzu
tekrar düşünmemiz gerekiyor,

dünyaya örnek olunmalı.

Hiç yoksulluk olmamalı.

Hatta dünyada yoksulluğa
son vereceğiz demeliyiz.

İçerden başlayın.

Gerçekten çok yol katettik

fakat çok zorlu bir çalışma,

bizim zayıf noktamız da bu olacak.

Üzgünüm millet ama bebeklere
ve onların bakımına değil,

trilyonerlere daha fazla
vergi kesintisi yapmalıyız.

Önceliklerimizi belirlemeliyiz.

(Alkış)

Bu hem doğru hem de uygun maliyetli değil.

Bu ülkenin çözümü
eğitimli bir çocuk nüfusu olacak,

yine de en düşük seviyede bile

okuma yazma bilmeyen
bir sürü çocuğumuz var.

Yanlış şeylere yatırım yapıyoruz,

Eğer aç, evsiz ve eğitimsiz
çocuklar olmasaydı,

kimsenin bir trilyonu, 10 trilyonu olması

beni bu kadar sinirlendirmezdi.

Aslında bu, yaşamak ve hayatı yürütmenin
ne anlama geldiğiyle alakalı.

Neden bu dünyaya getirildik?

Dünyaya gelecek nesiller adına
bir şeyleri iyileştirmek için getirildik.

Şimdi de iklim değişikliğinden
ve küresel ısınmadan kaygılanıyoruz.

Her zaman alıntılıyorum,

"Bulletin of Atomic Scientists"
sitesine her yıl bakarım.

Şimdi "Gece yarısına iki dakika" diyor.

Çocuklarımıza daha iyi bir
gelecek bırakmak konusunda

biz yetişkinler aklımızı mı kaçırdık?

Bizim amacımız bu, herkes için
daha iyi bir dünya bırakmak.

"Herkes için yeterli olan"
kavramını benimsemek.

Bu dünyada, sahip olduğumuz
refahla hiç aç çocuk olmamalı.

Bundan daha büyük bir sebep göremiyorum.

Galiba azmim inancımdan geliyor.

Hizmet etmek bir onurdu.

Her zaman çok iyi rol modellerim vardı.

Babam her zaman "Tanrı tam zamanlı
çalışma ekonomisi yürütür" derdi.

Eğer ihtiyacı takip edersen
hayatta hep bir amacın olur.

İksinin ortaklıklarını izledim --
çünkü annem gerçek bir eş, ortaktı.

Her zaman erkek kardeşlerim kadar
zeki olduğumu biliyordum.

Her zaman sadece kendimizle
olmamamız gerektiğini,

buraya hizmet etmek için
geldiğimizi biliyorduk.

PM: Marian, dünya üzerindeki
tüm çocuklar adına,

tutkun için, amacın ve savunuculuğun için

teşekkürler.

(Alkış)