Máy tính và Khuyết tật Cảm giác

[nhạc]

Một thập kỷ trước, máy tính cá nhân

đã đặt ra những dấu ấn đầu tiên.

Đó là sự thay đổi đáng kinh ngạc

trong cách ta làm việc

đặc biệt là với người khuyết tật

thay đổi này càng sâu sắc hơn.

Đây là lần đầu tiên mà người khuyết tật

nhất là người khiếm thị

có cơ hội cạnh tranh cao

nhờ sử dụng máy tính.

Tôi thấy rằng máy tính đã mở ra

cả một thế giới mới, nhất là
nhờ sử dụng chữ Braille.

Tôi có thể sử dụng SR để

truy cập nhiều phần mềm khác nhau,
tôi cũng có thể đánh máy

ngay trên máy tính, chỉ
bằng cách nhấn vài phím

và nó sẽ tự động chuyển sang Braille

mà tôi đọc hiểu được.

Tôi dùng một phần mềm đầu ra âm thanh

để đọc những thứ như email

và nhất là để tìm kiếm thông tin

nó sẽ đọc cho tôi nghe kết quả.

Họ đang nói về công nghệ hỗ trợ thích nghi

phần mềm và phần cứng
có trong máy tính cá nhân

cũng như kết nối Internet
để hỗ trợ cho người khuyết tật.

Những công nghệ hiện có của chúng tôi

phù hợp cho nhiều loại khuyết tật

liên quan đến cảm giác.

Ví dụ, với người có thính giác kém

chúng tôi dùng phụ đề hoặc
công nghệ chiếu sáng

đặc biệt lên màn hình; còn với người
khiếm thị thì đầu ra thông tin thay thế

hoặc thêm vào cách nhập
và xuất dữ liệu bằng âm thanh.

Khuyết tật cảm giác nghĩa là

các giác quan như thị giác,
thính giác, xúc giác bị ảnh hưởng.

Có thể chỉ là khuyết tật nhẹ

hoặc hoàn toàn mất khả năng cảm giác

ở một hoặc vài giác quan.

Khuyết tật thị giác bao gồm
khó nhìn hoặc mù hoàn toàn.

Khuyết tật thính giác bao gồm
khó nghe hoặc điếc hoàn toàn.

Khuyết tật xúc giác bao gồm
chai lì hoặc tê liệt hoàn toàn.

Khuyết tật cảm giác ảnh hưởng khác nhau

lên mỗi người, tùy theo cách họ thích nghi

và mức độ của khuyết tật.

Như cá nhân tôi, khuyết tật
thính giác khá nặng

nên tôi gặp nhiều vấn đề giao tiếp

Nói chuyện bằng điện thoại

là chuyện bất khả thi với tôi.

Nhưng giờ đây máy tính có thể

tăng cường khả năng giao tiếp
của tôi lên rất nhiều

nhất là bằng email.

Nhờ email mà tôi có thể giao tiếp
với mọi người ở mọi nơi, mọi lúc.

Một số người khuyết tật cảm giác

có thể không cần đến loại công nghệ này,

một số thì ngược lại.

Để chọn điều tốt nhất,

hãy bắt đầu từ việc quyết định

việc bạn muốn máy tính giúp mình.

Rồi từ đó điều chỉnh cho phù hợp.

Ý kiến của người sử dụng trong việc

lựa chọn loại công nghệ hỗ trợ cho mình

là cực kỳ quan trọng.

Họ là chuyên gia về nhu cầu của bản thân,

họ nhất định phải tham gia

để có được kết quả tốt nhất.

Công nghệ hỗ trợ thật sự rất hữu dụng.

Tôi có thể truy cập Internet
và tìm kiếm về mọi thứ

tôi có thể nhập dữ liệu bằng giọng nói

nó thật sự giúp tôi rất nhiều.

Chúng tôi sẽ đề cập một số công cụ

có thể hữu dụng cho người
khuyết tật cảm giác.

Đây chỉ là một số ít,

luôn có những lựa chọn đa dạng khác

nhiều phần cứng và phầm mềm mới

đã và đang được phát triển.

Chúng ta sẽ bắt đầu
với khuyết tật thị giác.

Đầu tiên hãy định nghĩa,

khó nhìn là thị giác bị khiếm khuyết mà

vẫn thấy được một phần
nào đó của hình ảnh.

Nó có thể mang tính tổng quát

hoặc có biến chuyển, như
tầm nhìn hình ống, mù luân phiên

giữa các khu vực thị giác,
và mù hoàn toàn.

Hoặc có thể là nhạy cảm ánh sáng,
hoặc không thể phân biệt màu sắc.

Người khiếm thị hầu như
mất hoàn toàn khả năng thị giác.

Bây giờ tôi sẽ mở Internet Explorer.

[SR] http...

Đầu ra âm thanh là chức năng nổi bật nhất

đối với người khiếm thị.

Phần mềm này cho phép máy tính

đọc to lên văn bản, email, v.v...

[SR] Trang có 31 liên kết.

Ryan, một học sinh trung học
mắc chứng khiếm thị

đang sử dụng phần mềm SR.

SR cho tôi biết mọi thứ
hiện có trên màn hình,

và dùng card âm thanh
để đọc to lên mọi thứ.

Nó giúp tôi lướt web, dùng email,

hoặc viết báo cáo.

Tôi có thể tạo tập tin Word
và bắt đầu đánh chữ,

SR sẽ phát âm từng ký tự mà
bàn phím ghi nhận được.

[SR] W, I, N, D, O, W, S, chấm câu.

SR cũng có thể đọc to
những gì tôi đã viết ra

xem có lỗi chính tả hay
ngữ pháp không.

[SR] Tôi thích Jaws của Windows.

Người khiếm thị dùng bàn phím
tiêu chuẩn để nhập thông tin,

bàn phím đó cũng giúp họ sử dụng SR.

[SR] Liên kết công cụ tham khảo.

[SR] Enter.

Các hệ thống đầu ra Braille

có mặt khi người dùng cần có

thông tin chi tiết hơn âm thanh.

Màn hình hiển thị ký tự Braille
này có thể tự làm mới

hiển thị thông tin trên màn hình
lên một khu vực gồm nhiều nút

có độ cảm ứng cao.

Để in tài liệu dùng cho xem lại

thì ta có công cụ dập Braille.

Các bạn sẽ có khoảng 8 phút...

Công cụ ghi chú di động
dùng âm thanh hay Braille

cũng cực kỳ cần thiết
trong đời sống hằng ngày.

Em đang viết đây.

Nhiều người bị khó nhìn sử dụng
phần mềm phóng to màn hình.

Nó phóng to văn bản và hình ảnh
đang có lên màn hình chiếu.

Hoặc người ta dùng camera quan sát,

công cụ phóng to ra video
với tài liệu bằng giấy in

và nhất là hình ảnh.

Camera này có chức năng
tự động tập trung điểm nhìn

và kết nối với máy tính.

Bạn đặt giấy bên dưới đây và

điều chỉnh một ít

phóng to thu nhỏ tùy ý bạn.

Với người nhạy cảm ánh sáng,

hệ thống này có thể thay đổi màn hình

từ nền trắng chữ đen sang
nền đen chữ trắng.

Đánh dấu ký tự cỡ lớn

có thể có ích cho người khó nhìn

nhất là khi đang tập đánh máy.

Em có thắc mắc,

chữ này nghĩa là gì?

Khuyết tật về thính giác

bao gồm khó nghe
hoặc điếc hoàn toàn.

Về sử dụng máy tính thông thường

họ không cần nhiều công nghệ hỗ trợ.

Chức năng cần thiết là
chuyển đổi thông tin âm thanh

sang thông tin hình ảnh.

Ví dụ, khi máy tính phát ra tín hiệu

thông báo có lỗi sai

thì phải có công cụ chuyển đổi

tiếng bíp đó sang loại hình khác.

Truyền thông đa phương tiện
cũng gây khó khăn với người khiếm thính.

Cần có phụ đề cho video và
ký âm đầy đủ ở dạng văn bản.

Tuy nhiên, đa số người tạo
nội dung không lưu ý đến điều này.

Tất nhiên một số thì ngược lại.

Khi tôi sử dụng máy tính ở nhà

một số trò chơi và Internet

có sẵn phụ đề.

Để giao tiếp trực tiếp

người khó nghe hoặc khiếm thính

có thể sử dụng một số công cụ hỗ trợ.

Ví dụ như phần mềm nhắn tin tức thời,

hoặc thiết bị TTY và TDD

cho phép gửi tin nhắn qua
kết nối điện thoại.

Các thiết bị TTY và TDD mới còn cho phép

người dùng máy tính giao tiếp
nhanh chóng với người dùng TTY hoặc TDD.

[lời nói]

[lời nói chuyển đổi sang văn bản]

Người bị chai lì ở tay hoặc ngón tay

có thể không sử dụng được
bàn phím và chuột máy tính.

Nên họ sẽ điều khiển máy tính

cũng như nhập liệu thông qua phần mềm
đầu vào bằng âm thanh.

Nếu tình trạng này là kết quả của

hội chứng tiểu đường, khả năng
cao là kèm theo suy giảm thị giác.

Trong trường hợp này, đầu vào
và đầu ra đều ở dạng âm thanh

được kết nối với nhau
bởi phần mềm trung gian.

[SR] Đặc biệt chú ý đến tính chính xác
của hệ thống nhận diện.

Phần mềm trung gian cho phép
phần mềm đầu ra âm thanh

kết nối thẳng tới phần mềm
đầu vào âm thanh.

Nhờ đó mà người dùng
có thể dùng máy tính để

giao tiếp được thành công.

Lựa chọn công nghệ hỗ trợ

cần được quyết định dựa theo
nhu cầu từng cá nhân.

Trong giáo dục, công việc,
và đời sống hằng ngày

quan trọng là công cụ
phát huy được tác dụng.

Sự tiến bộ của công nghệ

cũng như cách dùng máy tính
trong 10-15 năm vừa qua

thật sự ấn tượng, nhất là

với người khuyết tật.

Khi thấy những người bạn quanh tôi,
cũng như người khuyết tật khác

có thể thành công
trong học tập và công việc

là một cảm giác tuyệt vời,

và tôi rất mong chờ vào tương lai.

Để tìm hiểu thêm về tính
tiếp cận trong IT, hãy truy cập:

Mọi ý kiến, thông tin, kết luận, nhận định
có trong video này thuộc về cá nhân

chứ không đại diện cho quan điểm của
Quỹ Khoa học Quốc gia.

Mã số tài trợ 9800324.

Bản quyền thiết lập năm 2015/2001
thuộc về Đại học Washington.

Nội dung trong video được phép sao chép
vì các mục đích giáo dục phi lợi nhuận

với điều kiện ghi rõ nguồn.