Return to Video

Atlama ipi ritmini nasıl kazandı

  • 0:00 - 0:03
    Doğru yapıyorsanız, ritim şöyle olmalı:
  • 0:03 - 0:07
    TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat,
    TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat.
  • 0:07 - 0:08
    Yanlış yapıyorsanız ritim böyle oluyor:
  • 0:08 - 0:10
    Tick-TAT, tick-TAT, tick-TAT.
  • 0:10 - 0:13
    [Küçük şey. Büyük fikir.]
  • 0:14 - 0:15
    [Kyra Gaunt
    Atlama İpi üzerine]
  • 0:16 - 0:20
    Atlama ipi o kadar basit bir nesne ki.
  • 0:20 - 0:23
    Halattan da yapılabilir,
    çamaşır ipinden ve hasırdan da.
  • 0:23 - 0:25
    Üzerinde kıvrımı olur. (Gülüyor)
  • 0:25 - 0:27
    Nasıl tarif edeceğimi bilemiyorum.
  • 0:27 - 0:29
    Önemli olan şey
    belli bir ağırlığı olur
  • 0:29 - 0:33
    ve o kırbaç sallama sesini çıkarırlar.
  • 0:33 - 0:37
    Atlama ipinin nasıl ortaya çıktığı
    çok net değil.
  • 0:37 - 0:41
    Antik Mısır'da, Fenike'de
    başladığına dair bazı bulgular var.
  • 0:41 - 0:45
    Sonra muhtemelen Hollandalılar
    tarafından Kuzey Amerika'ya geldi.
  • 0:45 - 0:49
    Kadın kıyafetleri daha dar olmaya
    ve pantolon giyilmeye başlayınca
  • 0:49 - 0:52
    ip bir moda hâline geldi.
  • 0:52 - 0:55
    Kızlar artık atlayabiliyordu,
  • 0:55 - 0:57
    çünkü etekleri ipe yakalanmıyordu.
  • 0:57 - 1:01
    Mürebbiyeler korumalarını eğitmek için
    onlara ip atlatıyordu.
  • 1:01 - 1:04
    Hatta sivil savaş öncesi Güney'de
    köle Afrikalı çocuklar bile
  • 1:04 - 1:06
    ip atlıyordu.
  • 1:06 - 1:11
    1950'lerde, Harlem,
    Bronx, Brooklyn, Queens'de
  • 1:11 - 1:15
    kaldırımda bir sürü kızın
    ip atlama oynadığını görürdünüz.
  • 1:15 - 1:19
    Bazen iki ipi birden kullanır,
    ikisini birden dönderirlerdi
  • 1:19 - 1:23
    ama siz onları ayırabilir ve yumurta
    çırpıcısı gibi dönderebilirsiniz.
  • 1:23 - 1:25
    İp atlamak
    dengeli bir zamanlama gibi --
  • 1:25 - 1:27
    tick, tick, tick, tick --
  • 1:27 - 1:31
    buna kafiye, ritim ve tezahürat
    ekleyebiliyorsunuz.
  • 1:31 - 1:33
    Bu ipler, mahalleden çok daha büyük
  • 1:33 - 1:35
    bir şeylere katkı koyabileceğimiz
  • 1:35 - 1:37
    bir alan yaratıyorlardı.
  • 1:38 - 1:41
    İkili ip atlama, siyahi kadınlar için
    hâlâ çok güçlü bir kültür
  • 1:41 - 1:42
    ve kimlik simgesi.
  • 1:42 - 1:45
    1950'lerden 1970'lere kadar
  • 1:45 - 1:47
    kızların spor yapması yasaktı.
  • 1:47 - 1:50
    Erkekler basketbol, beyzbol
    ve futbol oynuyorlardı
  • 1:50 - 1:51
    ama kızlara izin verilmiyordu.
  • 1:51 - 1:54
    Çok şey değişti ama o zamanlar
  • 1:54 - 1:56
    oyun alanını kızlar yönetirdi.
  • 1:56 - 1:58
    Erkeklerin bunun bir parçası
    olmamasını sağlarlardı.
  • 1:58 - 2:00
    Kızların güç alanıydı.
  • 2:00 - 2:02
    Orada parlayacaklardı.
  • 2:02 - 2:04
    Bence bu erkekler için de
  • 2:04 - 2:05
    çünkü kızları duyuyorlardı,
  • 2:06 - 2:08
    işte bu yüzden öyle sanıyorum
    pek çok hip-hopçu
  • 2:08 - 2:11
    siyahi kızların oyun şarkılarından
    esinlendiler.
  • 2:11 - 2:14
    (Tezahürat)... buz gibi bir titre,
    atlamayı bildiğini göster,
  • 2:14 - 2:17
    Filet-O-Fish, Quarter Pounder,
    buz gibi titre,
  • 2:17 - 2:19
    atlamayı bildiğini göster.
  • 2:19 - 2:23
    Nelly'nin ''Country Grammar''ı
    bu yüzden Grammy ödülü aldı,
  • 2:23 - 2:25
    çünkü insanlar bunu zaten biliyordu,
  • 2:25 - 2:29
    ''Bir Range Rover'da senin sokağına
    gidiyoruz güzelim...''
  • 2:29 - 2:32
    Şu şarkının başı ''Aşağı, aşağı, güzelim,
    hız treninden aşağı,
  • 2:32 - 2:35
    tatlı güzelim, gitmene izin vermem.''
  • 2:35 - 2:38
    Siyahi yerel bir toplulukta
    büyüyen herkes
  • 2:38 - 2:40
    bu müziğe aşinadır.
  • 2:40 - 2:42
    Yani tutulacağı belliydi zaten.
  • 2:43 - 2:47
    İkili ip atlama oyunu
    bu şarkıların korunmasına yardım etti
  • 2:47 - 2:51
    ve şarkıyla beraber söylenen
    tazahürat ve jestleri de korudu,
  • 2:51 - 2:55
    bu benim ''kinetik sesler'' dediğim
    şey için çok doğal --
  • 2:55 - 2:57
    ağızdan ve bedenimizden çıkan sözler.
  • 2:57 - 3:00
    Nesiller boyu aktarılan şeyler bunlar.
  • 3:00 - 3:03
    İp de bunun taşınmasına
    bazı şekillerde yardım ediyor.
  • 3:04 - 3:07
    Anıların taşınması için
    bir nesneye ihtiyacınız var.
  • 3:07 - 3:11
    Yani bir atlama ipini
    birçok farklı şey için kullanabilirsiniz.
  • 3:11 - 3:12
    Kültürler arası bir şey.
  • 3:12 - 3:16
    İnsanların hareket ihtiyacı sayesinde
    günümüze kadar geldi.
  • 3:17 - 3:22
    Bence bazen en basit nesneler
    en yaratıcı kullanımlara yön veriyor.
Title:
Atlama ipi ritmini nasıl kazandı
Speaker:
Kyra Gaunt
Description:

''Hadi aşağı, güzelim, aşağı, hız treninden aşağı...'' Hip hop aslında ikili ip atlama oyununun kraliçelerine çok şey borçlu. Etnomüzisyen Kyra Gaunt bizi atlama ipinin büyüleyici tarihine götürüyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
03:35
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for How the jump rope got its rhythm
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for How the jump rope got its rhythm
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for How the jump rope got its rhythm
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for How the jump rope got its rhythm
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How the jump rope got its rhythm

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.