Return to Video

W rytmie skakanki

  • 0:00 - 0:03
    Prawidłowy rytm skakanki jest następujący:
  • 0:03 - 0:07
    TIK-tat, TIK-tat, TIK-tat,
    TIK-tat, TIK-tat, TIK-tat.
  • 0:07 - 0:08
    Natomiast nieprawidłowy brzmi tak:
  • 0:08 - 0:10
    Tik-TAT, tik-TAT, tik-TAT.
  • 0:10 - 0:13
    [Mała rzecz. Wielki pomysł.]
  • 0:14 - 0:15
    [Kyra Gaunt o skakance]
  • 0:16 - 0:20
    Skakanka jest bardzo prostym przedmiotem.
  • 0:20 - 0:23
    Może być wykonana
    z linki do prania albo sznura.
  • 0:23 - 0:25
    Ma takiego zawijasa. (Śmiech)
  • 0:25 - 0:27
    Nie wiem, jak to opisać.
  • 0:27 - 0:29
    Co ważne, ma odpowiedni ciężar
  • 0:29 - 0:33
    i wydaje dźwięk przypominający biczowanie.
  • 0:33 - 0:37
    Nie wiadomo skąd dokładnie
    pochodzi skakanka.
  • 0:37 - 0:41
    Niektóre dowody wskazują
    starożytny Egipt, Fenicję,
  • 0:41 - 0:45
    a do Ameryki Północnej prawdopodobnie
    przywędrowała z duńskimi osadnikami.
  • 0:45 - 0:49
    Gdy kobiece ubrania
    zaczęły być bardziej dopasowane
  • 0:49 - 0:52
    i pojawiły się pantalony,
    popularność skakanki wzrosła.
  • 0:52 - 0:55
    Dziewczynki mogły skakać,
  • 0:55 - 0:57
    bo sukienki nie plątały im się w sznurze.
  • 0:57 - 1:01
    Guwernantki używały ich,
    żeby uczyć podopiecznych skakać.
  • 1:01 - 1:04
    Nawet afrykańskie dzieci,
    niegdyś będące niewolnikami na Południu,
  • 1:04 - 1:06
    skakały na skakance.
  • 1:06 - 1:11
    W latach 50. XX wieku
    wiele dziewczynek skakało
  • 1:11 - 1:15
    na chodnikach Harlemu,
    Bronksu, Brooklynu czy Queens.
  • 1:15 - 1:19
    Czasem składały dwa sznury
    i kręciły nim, jak jednym,
  • 1:19 - 1:23
    a czasem trzymały po jednym w dłoni
    i oboma kręciły do wewnątrz.
  • 1:23 - 1:25
    Skakanka wyznaczała stały rytm:
  • 1:25 - 1:27
    tik, tik, tik, tik,
  • 1:27 - 1:31
    do którego układano rymy i przyśpiewki.
  • 1:31 - 1:33
    Skakanka dała nam możliwość
  • 1:33 - 1:35
    przyczynienia się
    do czegoś znacznie ważniejszego
  • 1:35 - 1:37
    niż sąsiedztwo.
  • 1:38 - 1:41
    Double Dutch jest niezwykle ważnym
    symbolem kultury i tożsamości
  • 1:41 - 1:42
    czarnoskórych kobiet.
  • 1:42 - 1:45
    Od lat 50. przez lata 70. XX wieku
  • 1:45 - 1:47
    dziewczynkom nie wypadało
    uprawiać sportów.
  • 1:47 - 1:50
    Chłopcy grali w bejsbol,
    koszykówkę i futbol amerykański,
  • 1:50 - 1:51
    na co nie pozwalano dziewczynkom.
  • 1:51 - 1:54
    Wiele się zmieniło, ale w tamtych czasach,
  • 1:54 - 1:56
    to dziewczynki królowały na placu zabaw.
  • 1:56 - 1:58
    Pilnowały, żeby chłopcy
    nie byli jego częścią.
  • 1:58 - 2:00
    To przestrzeń dla dziewcząt.
  • 2:00 - 2:02
    Miejsce, w którym mogły błyszczeć.
  • 2:02 - 2:04
    Ale uważam, że dla chłopców również,
  • 2:04 - 2:05
    bo słyszeli ich zabawy
  • 2:06 - 2:08
    i myślę, że dlatego
    wielu hip-hopowych artystów
  • 2:08 - 2:11
    wzorowało się na przyśpiewkach
    zasłyszanych od czarnoskórych dziewczynek.
  • 2:11 - 2:15
    (Śpiew) Misiu, misiu wskocz do klatki,
    Misiu, misiu klaśnij w łapki,
  • 2:15 - 2:17
    Misiu, misiu odwróć się.
  • 2:17 - 2:18
    Misiu, misiu wynoś się.
  • 2:18 - 2:23
    Utwór Nelly'ego "Country Grammar"
    zdobył nagrodę Grammy,
  • 2:23 - 2:25
    bo ludzie kojarzyli:
  • 2:25 - 2:29
    "We're going down down baby
    your street in a Range Rover... "
  • 2:29 - 2:32
    z początkiem przyśpiewki "Down down, baby,
    down down the roller coaster,
  • 2:32 - 2:35
    sweet, sweet baby, I'll never let you go".
  • 2:35 - 2:38
    Każdy, kto dorastał w czarnej dzielnicy,
  • 2:38 - 2:40
    znał tę muzykę.
  • 2:40 - 2:42
    To był gotowy hit.
  • 2:43 - 2:47
    Double Dutch pomogło
    utrzymać się tym piosenkom
  • 2:47 - 2:51
    oraz zachować się przyśpiewkom
    i ruchom, które im towarzyszyły,
  • 2:51 - 2:55
    naturalnie tworzącym coś,
    co nazywam "kinetyczną oralnością":
  • 2:55 - 2:57
    słowem wypowiedzianym
    i słowem oddanym ciałem.
  • 2:57 - 3:00
    Przekazywana jest
    z pokolenia na pokolenie.
  • 3:00 - 3:03
    Skakanka jest swego rodzaju nośnikiem.
  • 3:04 - 3:07
    Potrzebujemy przedmiotu,
    który przekaże wspomnienia.
  • 3:07 - 3:11
    Skakankę można używać na wiele sposobów.
  • 3:11 - 3:12
    Jest międzykulturowa.
  • 3:12 - 3:16
    Myślę, że przetrwała,
    bo ludzie potrzebują ruchu,
  • 3:17 - 3:22
    a czasem najprostsze przedmioty
    mają najwięcej zastosowań.
Title:
W rytmie skakanki
Speaker:
Kyra Gaunt
Description:

„Down down, baby, down down the roller coaster..." - hip-hop wiele zawdzięcza królowym sportu Double Dutch. Etnomuzykolożka Kyra Gaunt opowiada o fascynującej historii skakanki.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
03:35

Polish subtitles

Revisions