Neden regl hakkında konuşamıyoruz?
-
0:01 - 0:04Gençken regl dönemlerim çok şiddetliydi.
-
0:05 - 0:06Felç edici kramplar yaşıyordum,
-
0:06 - 0:10kıyafetlerimin, çarşafımın üstü
kan lekeleri oluyordu -
0:10 - 0:12ve regl ishali çekiyordum.
-
0:13 - 0:16Ayda bir iki gün okulu
ekmek zorunda kalıyordum -
0:16 - 0:20ve sıcak su torbamla
kanepede otururken "Sorun ne?" -
0:20 - 0:23diye düşündüğümü hatırlıyorum.
-
0:23 - 0:27Yemek yediğimde tükürük bezlerimden
tükürük salgılanmıyordu. -
0:27 - 0:29Yürüyüşe çıktığımda
-
0:29 - 0:32dizlerimden "eklem sıvısı" gibi bir
sızıntı olmuyordu. -
0:32 - 0:36Menstrüasyon neden bu kadar farklıydı?
-
0:36 - 0:38Bütün bu sorulara yanıt istiyordum
-
0:38 - 0:41ama çevremde sorabileceğim biri yoktu.
-
0:41 - 0:44Annem pis, utanç verici bir şey olması
ve hakkında konuşmamam -
0:44 - 0:46dışında başka bir şey bilmiyordu.
-
0:46 - 0:48Kız arkadaşlarıma sordum
-
0:48 - 0:51ama herkes usturuplu bir şekilde
konuşmaya çalışıyordu. -
0:51 - 0:54Sonunda doktora gidecek ve ağrılı regl
dönemim hakkında konuşacak -
0:54 - 0:56cesareti topladığımda
-
0:56 - 0:58ciğer yemem söylendi.
-
0:58 - 1:00(Gülüşmeler)
-
1:00 - 1:05Menstrüal ürünleri, 48'li maksi boy
pedlerimi almaya eczaneye gittiğimde -
1:05 - 1:09her bir pedin bir mendil paketi
-
1:09 - 1:12boyutunda olduğu günlerden bahsediyorum,
-
1:12 - 1:13(Gülüşmeler)
-
1:13 - 1:15Neyden bahsettiğimi biliyorsunuz.
-
1:15 - 1:17Emici teknolojinin ne kadar
ilerlediğini bilemezsiniz. -
1:17 - 1:20(Gülüşmeler)
-
1:20 - 1:22Menstrüal ürünlerimi eskiden
kadın hijyen reyonundan -
1:22 - 1:26almak zorundaydım.
-
1:26 - 1:28Orada dururken "Neden tuvalet kağıdını
-
1:28 - 1:31anal hijyen reyonundan almıyoruz?"
diye düşündüğümü hatırlıyorum. -
1:31 - 1:32(Gülüşmeler)
-
1:32 - 1:33Pedin ne farkı vardı?
-
1:33 - 1:36Neden regl hakkında konuşamıyoruz?
-
1:36 - 1:41Freud'un da söylediği gibi
bu akan kanla alakalı değil -
1:41 - 1:42çünkü öyle olsaydı
-
1:42 - 1:45şu an burada burun kanaması
hakkındaki tabudan bahseden -
1:45 - 1:48bir kulak burun boğaz
cerrahı olurdu, değil mi? -
1:48 - 1:50Aslında bu regl ile ilgili bile değil.
-
1:50 - 1:54Çünkü aksi halde bu zehirli,
utanç kaynağı reglden kurtulup -
1:54 - 1:55menopoza girdiğimizde
-
1:55 - 1:58daha yüksek bir mevkiye
getirilmemiz gerekirdi. -
1:58 - 2:00(Gülüşmeler)
-
2:00 - 2:05(Alkış)
-
2:05 - 2:09Bu, yalnızca baskılanan kadınlara
yatırım yapan ataerkil bir toplum -
2:09 - 2:12ve hayatımızın farklı dönemlerinde
farklı şeyler kullanılıyor. -
2:12 - 2:13Menstürasyon da tıp dilinde
-
2:13 - 2:16üretken dediğimiz dönemde
kullanılan bir baskılama yöntemi. -
2:16 - 2:19Zamanın başlangıcından bu yana,
birçok kültür -
2:19 - 2:22kadınların mahsulü
ya da sütü bozabileceğini -
2:22 - 2:25veya çiçekleri soldurabileceğini düşündü.
-
2:25 - 2:27Sonrasında din ortaya çıktığında
-
2:27 - 2:29saflık mitleri bunu daha da kötüleştirdi.
-
2:29 - 2:31Tıbbın ise hiçbir yardımı olmadı.
-
2:32 - 2:331920'ler ve 30'larda
-
2:33 - 2:38kadınların menotoksin adı verilen
bir şey salgıladıkları fikri vardı. -
2:38 - 2:40Sadece yanlarından geçerek
çiçekleri soldurabilirdik. -
2:40 - 2:41(Gülüşmeler)
-
2:41 - 2:44Ortada bir çeşitlilik yoksa
böyle olur, değil mi? -
2:44 - 2:47Çünkü sesini çıkarıp
"Aslında öyle bir şey yok." -
2:47 - 2:49diyebilecek bir kadın yoktu.
-
2:50 - 2:53Bedeninde yaşananlar hakkında dahi
konuşamayacaksan -
2:53 - 2:55bu mitleri nasıl bozarsın?
-
2:55 - 2:57Reglin toksik olmadığını söylemek için
-
2:57 - 2:59doktor olmaya bile gerek yok.
-
2:59 - 3:04Eğer öyle olsaydı embriyo
toksik bir sıvıya yerleşir miydi? -
3:05 - 3:08Eğer hepimiz bu gizli
menotoksine sahip olsaydık -
3:08 - 3:12ekinleri tahrip edip süt bozabilirdik.
-
3:12 - 3:13(Gülüşmeler)
-
3:13 - 3:17Peki neden X-Women güçlerimizi
kullanıp oy hakkını daha önce kazanmadık? -
3:17 - 3:19(Gülüşmeler)
-
3:19 - 3:23(Alkış)
-
3:23 - 3:25Bugün bile
-
3:25 - 3:27regl ishali hakkında tweet attığımda,
-
3:27 - 3:28birilerinin yaptığı gibi,
-
3:28 - 3:30(Gülüşmeler)
-
3:30 - 3:34kadınların yüzde 28'ini
etkilediğini belirtiyorum. -
3:34 - 3:38Üstelik her seferinde birileri bana ulaşıp
-
3:38 - 3:41"Sadece bende olduğunu sanıyordum." diyor.
-
3:41 - 3:44Kadınların deneyimlerini bile
paylaşamaması -
3:44 - 3:47utanç kültürünün ne kadar etkili
olduğunu gösteriyor. -
3:47 - 3:49Böylece düşünmeye başladım:
-
3:49 - 3:52"Ya herkes regl hakkında
jinekologlar kadar bilgi sahibi olsaydı? -
3:52 - 3:54Müthiş olmaz mıydı?"
-
3:54 - 3:56O zaman siz de bildiğim her şeyi,
-
3:56 - 3:57reglin memeliler arasında
-
3:57 - 3:59oldukça eşsiz bir fenomen
olduğunu bilirdiniz. -
4:00 - 4:02Memelilerin çoğu östrus dönem geçirir.
-
4:02 - 4:04İnsanlar, bazı primatlar,
-
4:04 - 4:06bazı yarasalar,
-
4:06 - 4:09fil faresi ve dikenli fare de
regl oluyor. -
4:09 - 4:12Regl ile birlikte olan şey
beynin yumurta üretmeye başlaması için -
4:12 - 4:14yumurtalıkları tetiklemesidir.
-
4:14 - 4:16Östrojen salgılanır
-
4:16 - 4:18ve örülen tuğlalar gibi
hücre üstüne hücre ekleyerek -
4:18 - 4:20rahim yatağını hazırlamaya başlar.
-
4:20 - 4:24Eğer harç koymadan çok yüksek bir
tuğla duvar örerseniz ne olur? -
4:24 - 4:25Dayanıksız bir yapı olur.
-
4:25 - 4:27Peki yumurtlayınca ne olur?
-
4:27 - 4:29Rahmi hazırlayacak progesteron
-
4:29 - 4:33adı verilen bir hormon salgılarsınız.
-
4:33 - 4:36Harç gibi davranır
ve tuğlaları birlikte tutar. -
4:36 - 4:39Ayrıca yatağı yumurta için daha sıcak
-
4:39 - 4:42hale getiren değişikliklere neden olur.
-
4:42 - 4:44Eğer hamilelik gerçekleşmezse
-
4:44 - 4:45hooop
-
4:45 - 4:46yatak dışarı çıkar
-
4:46 - 4:49kanama başlar ve buna da regl denir.
-
4:49 - 4:51Bu aşamayı hep ilginç bulmuşumdur.
-
4:51 - 4:53Çünkü östrus döngü ile
-
4:53 - 4:56rahmin duvarlarını hazır hale
getirmek için son sinyal -
4:56 - 4:59aslında embriyodan gelir.
-
4:59 - 5:01Ama menstüasyonda
-
5:01 - 5:03bu seçim yumurtalıktan gelir.
-
5:03 - 5:07Sanki seçim hakkı,
üreme yollarımıza kodlanmış. -
5:07 - 5:14(Tezahürat ve alkış)
-
5:16 - 5:18Şimdi kanın nereden geldiğini biliyoruz.
-
5:18 - 5:20Oldukça da büyük bir miktarda kan.
-
5:20 - 5:22Yaklaşık 28-85 gram arası
-
5:22 - 5:24ki bazen daha çok olabilen
-
5:24 - 5:2530 ile 90 mililitre kan,
-
5:25 - 5:28çoğunlukla daha fazlaymış gibi
göründüğünü biliyorum. -
5:28 - 5:29Biliyorum.
-
5:29 - 5:31Peki neden bu kadar çok kanıyoruz?
-
5:31 - 5:34Ya da neden bir dahaki döngüye kadar
orada kalmıyor? -
5:34 - 5:37Hamile olmadığınıza göre
neden oralarda takılamıyor? -
5:37 - 5:41Her ay daha da kalın bir hale geldiğini,
-
5:41 - 5:44tsunami reglin
nasıl olabileceğini hayal edin. -
5:44 - 5:45(Gülüşmeler)
-
5:45 - 5:48Kanı yeniden ememeyiz çünkü çok fazla.
-
5:48 - 5:51Bu kadar fazla çünkü çok özel
bir sebepten dolayı -
5:51 - 5:54kalın bir rahim duvarına ihtiyacımız var.
-
5:54 - 5:59Hamileliliğin vücudumuzda
büyük bir biyolojik götürüsü olur. -
5:59 - 6:01Anne ölümleri, emzirme dönemi,
-
6:01 - 6:02reşit oluncaya kadar
-
6:02 - 6:07çocuk büyütme sorumluluğu
-
6:07 - 6:08ve evrim.
-
6:08 - 6:11(Gülüşmeler)
-
6:11 - 6:13Kimileri için daha uzun bir süreç.
-
6:13 - 6:16(Gülüşmeler)
-
6:16 - 6:19Ancak evrim risk-yarar oranını bilir.
-
6:19 - 6:24Böylelikle evrim, faydalı sonuç
elde etme şansını yükseltmek ister. -
6:24 - 6:27Peki faydalı sonuç şansını
nasıl artırırsınız? -
6:27 - 6:29En kaliteli embriyoları seçmeye çalışarak.
-
6:29 - 6:31Peki en kalitelilerini nasıl seçersiniz?
-
6:31 - 6:33Önlerine engeller koyup
-
6:33 - 6:35bunun için çalışmalarını sağlayarak.
-
6:35 - 6:39Böylece evrimleştiğimiz bin yıl boyunca
-
6:39 - 6:41rahimde bir silahlanma yarışı yaşandı,
-
6:41 - 6:44çeperler gittikçe kalınlaştı
-
6:44 - 6:46ve embriyo,
-
6:46 - 6:47bu yumuşak rahim çeperlerini
-
6:47 - 6:50elde edene kadar savaştı.
-
6:50 - 6:52Yani bu kalın rahim yatağına sahibiz
-
6:52 - 6:54ve şimdi ortaya çıkması gerektiğine göre
-
6:54 - 6:56kanamayı nasıl durdururuz?
-
6:56 - 6:58Burnun kanadığında kıstırarak
durdurabilirsin, -
6:58 - 7:01bacağın kesilirse üzerine
baskı uygularsın. -
7:01 - 7:03Kanamayı basınçla durdururuz.
-
7:03 - 7:04Menstrüasyon döneminde
-
7:04 - 7:06uterusun çeperi, prostaglandinler
-
7:06 - 7:09ve diğer enflamatuar aracılar
olarak adlandırılan kimyasallara -
7:10 - 7:12dönüşen maddeleri serbest bırakır.
-
7:12 - 7:14Onlar da kanamayı durdurmak
-
7:14 - 7:16için damarları sıkarlar ve rahmin
-
7:16 - 7:18kasılmasına neden olurlar.
-
7:18 - 7:20Ayrıca rahme giden
kan akışını değiştirebilir, -
7:20 - 7:23ağrıyı daha da kötüleştiren
iltihaplanmaya neden olabilirler. -
7:23 - 7:26O halde "Tamam da ne kadar
baskı oluşuyor?" diye sorarsınız. -
7:26 - 7:29Bazı muhteşem kadınların rahimlerine
-
7:29 - 7:31adet döngüleri boyunca giydikleri
-
7:32 - 7:33basınç kateterleri
-
7:33 - 7:35koymak için gönüllü oldukları
çalışmalardan - -
7:35 - 7:38Tanrı onları kutsasın çünkü onlar olmadan
-
7:38 - 7:40bu önemli bilgiye ulaşamazdık.
-
7:40 - 7:43Menstrüasyon sırasında
rahimde üretilen baskının -
7:43 - 7:44120 mililitre cıva
-
7:44 - 7:46olduğunu öğrenebildik.
-
7:46 - 7:48"Bu ne demek?" diyorsunuz.
-
7:48 - 7:51Bu, doğumun ikinci aşamasında
-
7:51 - 7:53bebeği iterken oluşan basınç miktarıdır.
-
7:53 - 7:54(Seyirciler iç çeker)
-
7:54 - 7:56Bu doğru.
-
7:56 - 7:59Bu, tıbbi olmayan bir doğum
yapmamış olanlarınız için -
7:59 - 8:01tansiyon aletinin başlangıçta olduğu kadar
-
8:01 - 8:04sıkı olmadığı ancak yine de
oldukça sıkı olarak -
8:04 - 8:05durmasını istediğinizde
-
8:05 - 8:06oluşan hisse benziyor.
-
8:06 - 8:09Şimdi daha farklı geliyor, değil mi?
-
8:09 - 8:12Menstrüasyon ağrısını düşünürseniz
-
8:12 - 8:15doğumun ikinci aşamasında olup
bebeği itmeye -
8:15 - 8:18çalıştığı için okulu ekmek
zorunda kalan birini -
8:18 - 8:19zayıf olarak adlandırmazdık.
-
8:19 - 8:22"Aman Tanrım, nasıl
bu aşamaya geldin?" derdik, değil mi? -
8:22 - 8:23(Gülüşmeler)
-
8:23 - 8:26Tipik doğum sancısı çeken kadınların
-
8:26 - 8:29ağrı kontrolünü
göz ardı etmeyiz, değil mi? -
8:29 - 8:33Bu nedenle acıyı "normal" yerine "tipik"
olarak adlandırmamız önemli -
8:33 - 8:36çünkü normal dediğimizde
tipik olduğunu söylemenin aksine -
8:36 - 8:39göz ardı etmesi daha kolaydır
ve o şekilde ele almamız gerekir. -
8:39 - 8:44Regl ağrısını ele aldığımız
bazı yollar var. -
8:44 - 8:46Biri, giysilerinizin
altına giyebileceğiniz, -
8:46 - 8:47sinirlere ve kaslara
-
8:48 - 8:51elektriksel bir dürtü gönderen
TENS birimi olarak adlandırılır. -
8:51 - 8:52Hiç kimse nasıl çalıştığını bilmiyor
-
8:52 - 8:55ancak bunun ağrının kapı kontrol teorisi
-
8:55 - 8:57olabileceğini düşünüyoruz.
-
8:57 - 9:00Bir yerinize zarar geldiğinde
ovalamanızın nedeni de budur. -
9:00 - 9:04Titreşim beyninize
acıdan daha hızlı gider. -
9:04 - 9:06Ayrıca steroid olmayan
-
9:06 - 9:08anti-enflamatuar olarak
adlandırılan ilaçlar da var. -
9:08 - 9:12Prostaglandinlerin
salınmasını engellerler. -
9:12 - 9:16Regl ağrısını kadınların
yüzde 80'i için azaltabilirler. -
9:16 - 9:20Ayrıca kan miktarını yüzde 30 ile 40
oranında azaltırlar -
9:20 - 9:22ve regl ishaline yardımcı olabilirler.
-
9:22 - 9:25Ayrıca rahmin çeperini incelten
-
9:25 - 9:27hormonal bir gebelik önleyici var,
-
9:27 - 9:29böylece daha az prostaglandin üretiliyor
-
9:30 - 9:33ve daha az kanla krampa daha az
ihtiyaç duyuluyor. -
9:33 - 9:36Eğer bu tedaviler başarısız olursa-
-
9:36 - 9:38ve seçim kelimesini kullanmak önemli-
-
9:38 - 9:40çünkü biz tedavide başarısız olmuyoruz,
-
9:40 - 9:43tedavi bizi başarısızlığa uğratıyor.
-
9:43 - 9:45Bu tedavi başarısız olursa
-
9:45 - 9:47steroid olmayan
-
9:47 - 9:51antienflamatuarlara karşı direnci olan
insanlar arasında olabilirsiniz. -
9:51 - 9:52Tam anlamıyoruz
-
9:52 - 9:54ancak bu ilaçların bazı kadınlar için
-
9:54 - 9:58neden işe yaramadığını gösteren
bazı karmaşık mekanizmalar var. -
9:58 - 10:01Ağrılı regl dönemleri yaşamanızın
-
10:01 - 10:04başka sebepleri olması da mümkün tabii.
-
10:04 - 10:06Endometriyoz adı verilen
bir durumunuz olabilir, -
10:06 - 10:10bu durumda rahmin çeperleri
pelvik boşlukta büyür, -
10:10 - 10:13iltihaplanma, yara dokusu
ve adezyonlara neden olur. -
10:13 - 10:17Henüz tam olarak anlamadığımız
başka işleyişler de olabilir -
10:17 - 10:20çünkü oldukça karmaşık
biyolojik işleyişler dolayısıyla -
10:20 - 10:22acı eşiklerinin farklı olma olasılığı var.
-
10:22 - 10:26Bunları da ancak konuşarak öğrenebiliriz.
-
10:26 - 10:29Vücudumuzun nasıl çalıştığını bilmek
-
10:29 - 10:31feminist bir eylem olarak görülmemeli.
-
10:31 - 10:32Öyle olmamalı.
-
10:32 - 10:38(Alkış)
-
10:38 - 10:41Acı çektiğinizde yardım istemek
-
10:41 - 10:44feminist bir eylem olmamalı.
-
10:45 - 10:50Regl tabuları dönemi artık sona erdi.
-
10:51 - 10:55(Tezahürat ve alkış)
-
10:55 - 10:57Buradaki tek lanet,
-
10:58 - 11:01popülasyonun yarısını,
türümüzü devam ettiren, -
11:01 - 11:06sahip olduğumuz her şeyi veren
biyolojik makinenin -
11:06 - 11:08kirli veya toksik olduğuna
-
11:08 - 11:11bir şekilde ikna etme yeteneğidir.
-
11:11 - 11:13Ben bunu desteklemeyeceğim.
-
11:13 - 11:19(Alkış)
-
11:19 - 11:21Peki bu lanet nasıl bozulabilir?
-
11:21 - 11:23Bilgiyle.
-
11:23 - 11:24Teşekkürler.
-
11:24 - 11:29(Tezahürat ve alkış)
- Title:
- Neden regl hakkında konuşamıyoruz?
- Speaker:
- Jen Gunter
- Description:
-
Jinekolog ve yazar Jen Gunter, "Vücudunuzun nasıl çalıştığını bilmek bir feminizm eylemi olmamalı." diyor. Bu devrim niteliğindeki konuşmasında, menstrüal utancın kadınları nasıl sessizleştirip baskılayarak zararlı bilgilerin yayılmasına ve ağrının hatalı yönetilmesine yol açtığını açıklıyor. Menstrüal tabular döneminin sona erdiğini ilan ederek rahmin bir zamanlar gizemli olan mekaniği hakkında net ve oldukça ihtiyaç duyulan bir ders veriyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 11:42
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Why can't we talk about periods? | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Why can't we talk about periods? | ||
Adel Kuzulu accepted Turkish subtitles for Why can't we talk about periods? | ||
Adel Kuzulu edited Turkish subtitles for Why can't we talk about periods? | ||
Cihan Ekmekçi rejected Turkish subtitles for Why can't we talk about periods? | ||
Emre Enercan accepted Turkish subtitles for Why can't we talk about periods? | ||
Cihan Ekmekçi rejected Turkish subtitles for Why can't we talk about periods? | ||
Gamze KORKMAZ accepted Turkish subtitles for Why can't we talk about periods? |