Return to Video

Uyku duygularınızı nasıl etkiler

  • 0:00 - 0:05
    Tam olarak, uyku eksikliği
    duygusal beynimizi nasıl etkiler?
  • 0:05 - 0:08
    Neden uyku eksikliği bizi duygusal olarak
  • 0:08 - 0:11
    bu kadar mantıksız
    ve hiperreaktif yapıyor?
  • 0:12 - 0:14
    [Bilim ile Uyumak]
  • 0:16 - 0:20
    Birkaç yıl önce bir beyin görüntüleme
    çalışması yaptık.
  • 0:20 - 0:22
    Bir grup sağlıklı yetişkinle çalıştık.
  • 0:22 - 0:25
    Ya bir gece uykularını almalarına
    izin verdik
  • 0:25 - 0:27
    ya da uykusuz bıraktık.
  • 0:27 - 0:31
    Ertesi gün, onları
    bir MRI makinesinin içine yatırdık
  • 0:31 - 0:35
    ve duygusal beyinlerinin
    nasıl tepki verdiğine baktık.
  • 0:35 - 0:38
    Özellikle tek bir yapıya odaklandık,
  • 0:38 - 0:40
    adı amigdala.
  • 0:40 - 0:44
    Amigdala, olumsuz duygusal
    tepkiler de dahil olmak üzere
  • 0:44 - 0:47
    güçlü duygusal tepkilerin oluşumunun
  • 0:48 - 0:50
    en önemli bölgelerinden biri.
  • 0:51 - 0:54
    Gece uykusunu tam almış
    insanlara baktığımızda
  • 0:54 - 0:59
    gördüğümüz şey, amigdaladan gelen hoş,
  • 0:59 - 1:02
    uygun orta dereceli bir reaktiviteydi.
  • 1:02 - 1:04
    Hiç yanıt yokmuş gibi değildi
  • 1:04 - 1:07
    ama uygun bir yanıttı.
  • 1:07 - 1:09
    Fakat uykusuz kalan insanlarda,
  • 1:09 - 1:14
    o derin duygusal beyin merkezi
    aslında hiperaktifti.
  • 1:15 - 1:19
    Gerçekten de amigdala
    uykusuzluk koşulları altında
  • 1:19 - 1:22
    neredeyse yüzde 60 daha duyarlıydı.
  • 1:22 - 1:24
    Ama neden böyleydi?
  • 1:25 - 1:26
    Sonra keşfettiğimiz şey,
  • 1:26 - 1:30
    ilgili başka bir beyin bölgesi
    daha olduğu.
  • 1:30 - 1:34
    Bu beyin bölgesi prefrontal korteks
    olarak adlandırılır
  • 1:34 - 1:36
    ve doğrudan gözlerinizin üzerinde bulunur.
  • 1:36 - 1:41
    Prefrontal korteksi sanki
    beyninizin CEO'su gibi düşünebilirsiniz.
  • 1:42 - 1:45
    Üst düzey, idari, genelden özele
    kontrol kararları
  • 1:46 - 1:48
    ve tepkileri vermede çok iyi.
  • 1:49 - 1:52
    Aslında beynimizin en gelişmiş
    bölgelerinden biri.
  • 1:53 - 1:56
    Beynin kontrol ettiği kısımlarından
    biri de
  • 1:56 - 1:59
    bu derin duygusal merkez, amigdala.
  • 2:00 - 2:03
    Uykusunu tam alan insanlarda,
  • 2:03 - 2:06
    prefrontal korteks arasında o derin
    duygusal beyin merkezini
  • 2:06 - 2:08
    düzenleyen güzel,
  • 2:08 - 2:12
    güçlü bir iletişim ve bağlantı vardı.
  • 2:12 - 2:14
    Ancak uykusuz kalan insanlarda,
  • 2:14 - 2:18
    prefrontal korteks ile o derin amigdala
  • 2:18 - 2:21
    duygusal beyin merkezi
    arasındaki bu iletişim,
  • 2:21 - 2:23
    bu bağlantı esasen kopmuştu.
  • 2:23 - 2:25
    Sonuç olarak,
  • 2:25 - 2:27
    amigdala uyku eksikliği nedeniyle
  • 2:27 - 2:30
    çok daha tepkisel cevap veriyordu.
  • 2:30 - 2:32
    Sanki uykusuzken hepimiz
  • 2:32 - 2:36
    duygusal gaz pedalına dönüşüyoruz
  • 2:36 - 2:39
    ve düzenleyici kontrol freni
    çok az oluyor.
  • 2:39 - 2:43
    İyi uyumadığımız zaman
    duygusal bütünlüğümüz açısından
  • 2:43 - 2:46
    bu kadar engellenmemizin nedeni
  • 2:46 - 2:48
    bu gibi görünüyor.
  • 2:48 - 2:51
    Eğer uykunuzu elinizden alırsam
  • 2:51 - 2:53
    olacak olan kötü şey bu.
  • 2:53 - 2:59
    Ama uykunuzu geri aldığınızda
    iyi bir şey olduğu ortaya çıkıyor.
  • 2:59 - 3:02
    Uyku, özellikle hızlı göz hareketi uykusu,
  • 3:02 - 3:07
    aslında bir tür duygusal ilk yardım sunar.
  • 3:07 - 3:09
    Çünkü gece uyku sırasında,
  • 3:09 - 3:13
    gün içinde yaşadığımız
    bu zor duygusal deneyimleri alıyoruz
  • 3:13 - 3:16
    ve uyku gece neredeyse
  • 3:16 - 3:19
    yatıştırıcı bir merhem gibi davranıyor
  • 3:19 - 3:23
    ve bu zor deneyimlerin
    keskin kenarlarını ortadan kaldırıyor.
  • 3:24 - 3:29
    Belki de tüm yaraları iyileştiren
    zaman değil,
  • 3:29 - 3:35
    bu tür duygusal iyileşmeyi sağlayan
    uyku sırasındaki zamandır.
  • 3:35 - 3:37
    Böylece, ertesi gün geri döndüğümüzde
  • 3:37 - 3:40
    bu duygusal anılarla baş edebiliyoruz.
Title:
Uyku duygularınızı nasıl etkiler
Speaker:
Matt Walker
Description:

Bu sadece hayal değil - uykunuz azaldığında daha sinirli olursunuz. Uyku bilimcisi Matt Walker, gece uykumuzun beynimizdeki duygusal merkezleri nasıl etkilediğini ve uykuyu neden duygularımız için ilk yardım olarak düşünebileceğimizi açıklıyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
03:40
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How sleep affects your emotions
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How sleep affects your emotions
Miraç Şendil accepted Turkish subtitles for How sleep affects your emotions
Miraç Şendil edited Turkish subtitles for How sleep affects your emotions
Miraç Şendil edited Turkish subtitles for How sleep affects your emotions
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for How sleep affects your emotions

Turkish subtitles

Revisions