Return to Video

Tarih ve Kleopatra - Alex Gendler

  • 0:06 - 0:08
    Sessizlik!
  • 0:08 - 0:09
    Kim var orada?
  • 0:09 - 0:11
    Kleopatra, Sayın Yargıç.
  • 0:11 - 0:17
    Korkunç ilişkileriyle en iyi iki
    generalini harcayarak
  • 0:17 - 0:19
    Roma'yı yerle bir eden Mısır Kraliçesi.
  • 0:19 - 0:22
    Sayın Yargıç, asıl bu Kleopatra.
  • 0:22 - 0:25
    Tarihin en güçlü kadınlarından biri.
  • 0:25 - 0:30
    Mısır'ı 22 yıl istikrarla yönetti
    ve refah düzeyini arttırdı.
  • 0:31 - 0:34
    Öyleyse neden nasıl göründüğünü
    bile bilmiyoruz?
  • 0:34 - 0:37
    Kleopatra'yı konu alan
    çoğu yazılı eser gibi,
  • 0:37 - 0:42
    resim ve betimlemeleri de ölümünden
    çok sonra, M.Ö 1. yüzyılda ortaya çıktı.
  • 0:43 - 0:45
    Peki elimizde tam olarak ne var?
  • 0:45 - 0:48
    7. Kleopatra, Büyük İskender'in
    Mısır'ı işgaliyle başa gelen,
  • 0:48 - 0:54
    Makedonyalı Yunan Ptolemaios
    hanedanının son üyesi.
  • 0:55 - 1:01
    Ülkeyi aynı zamanda evli olduğu kardeşiyle
    beraber Alexandria'dan yönetti.
  • 1:01 - 1:03
    Tabii, kardeşi onu sürgüne
    gönderene kadar.
  • 1:03 - 1:06
    Tüm bunların Roma'yla ne ilgisi var?
  • 1:06 - 1:08
    Mısır, uzun yıllar boyunca
    Roma'nın bir eyaletiydi
  • 1:08 - 1:12
    ve Kleopatra'nın babasının Roma'ya
    yüklü miktarda borcu vardı.
  • 1:12 - 1:16
    İç savaşta Jül Sezar tarafından
    büyük yenilgiye uğratılan
  • 1:16 - 1:19
    General Pompey Mısır'a sığındı
  • 1:19 - 1:22
    ancak Kleopatra'nın kardeşi
    tarafından öldürüldü.
  • 1:22 - 1:24
    Sezar'ın hoşuna gitmiştir kesin.
  • 1:24 - 1:27
    Aslında, Sezar bu durumu
    pek hoş karşılamadı
  • 1:27 - 1:30
    ve Mısır'a borçlarını derhal
    ödemesini emretti.
  • 1:30 - 1:32
    Mısır'ı ilhak edebilirdi ancak Kleopatra,
  • 1:32 - 1:36
    bunun yerine Sezar'ı kendisini
    tahta çıkarmaya ikna etti.
  • 1:36 - 1:38
    İkna kabiliyetinin epey yüksek
    olduğunu duymuştuk.
  • 1:38 - 1:41
    Neden olmasın?
    Büyüleyici bir kadındı sonuçta.
  • 1:42 - 1:45
    21 yaşındayken orduları kumanda etti.
    Birkaç dil konuşabiliyordu.
  • 1:45 - 1:49
    Dönemin en iyi okullarının ve
    en geniş kütüphanesinin bulunduğu
  • 1:49 - 1:51
    bir şehirde öğrenim gördü.
  • 1:52 - 1:57
    Roma'nın Sezar'a ihtiyacı varken onu
    Mısır'da yan gelip yatmaya alıştırdı.
  • 1:57 - 1:59
    Sezar yan gelip yatmadı.
  • 1:59 - 2:02
    Mısır'ın bilgisinden ve kültüründen
    çok etkilenmişti,
  • 2:02 - 2:04
    oradayken birçok şey öğrendi.
  • 2:04 - 2:07
    Roma'ya döndüğünde
    takvimi yeniden düzenledi,
  • 2:07 - 2:08
    nüfus sayımı yaptı,
  • 2:08 - 2:10
    bir halk kütüphanesi kurmak için
    çalışmalar yaptı
  • 2:10 - 2:13
    ve altyapı için birçok yeni proje önerdi.
  • 2:13 - 2:18
    Aman ne hırs.
    Tam da bu yüzden suikaste uğradı.
  • 2:18 - 2:21
    Roma'nın tuhaf politikaları için
    Kraliçe'yi suçlama.
  • 2:21 - 2:24
    Onun işi Mısır'ı yönetmekti ve
    bunu da gayet güzel başardı.
  • 2:24 - 2:27
    Ekonomiyi dengede tuttu,
    bürokrasiyi idare etti,
  • 2:27 - 2:30
    din adamları ve yöneticilerin
    yolsuzluklarına son verdi.
  • 2:30 - 2:34
    Kuraklık baş gösterdiğinde tahıl
    ambarlarının kapılarını halka açtı
  • 2:34 - 2:36
    ve vergi affı getirdi.
  • 2:36 - 2:39
    Saltanatı boyunca krallığı bağımsız ve
    dengeli politikalarla yönetti
  • 2:39 - 2:42
    ve ona karşı bir kişi bile isyan etmedi.
  • 2:42 - 2:44
    Peki sonra ne değişti?
  • 2:44 - 2:46
    Sezar'ın ölümünden sonra
    bu yabancı kraliçe
  • 2:46 - 2:49
    Roma meselelerine burnunu sokmayı kesmedi.
  • 2:49 - 2:53
    Aslında, Kleopatra'dan yardım
    isteyen Romalılardı.
  • 2:53 - 2:55
    Kleopatra, Sezar'ın intikamını
    almak isteyen
  • 2:55 - 3:01
    Octavian ve Marc Antony'i desteklemeye,
    oğlu için mecburdu.
  • 3:01 - 3:06
    Tabii Marc Antony'den de çok özel
    "yardımlarını" esirgemedi.
  • 3:06 - 3:07
    Bunun ne önemi var?
  • 3:07 - 3:12
    Neden kimse Sezar'ın ya da Antony'nin
    sayısız ilişkilerine bakmıyor?
  • 3:12 - 3:15
    Neden kur yapan tarafın her zaman
    Kleopatra olduğunu varsayıyoruz?
  • 3:15 - 3:19
    Neden güçlü kadınlar sadece cinsel
    yönleriyle ön plana çıkartılıyor?
  • 3:19 - 3:20
    Sessizlik.
  • 3:20 - 3:23
    Kleopatra ve Antony ilişkisi
    tam bir felaketti.
  • 3:23 - 3:25
    Saçma sapan kutlamalar yaparak,
  • 3:25 - 3:29
    altın tahtlarda oturup tanrı kılığına
    girerek halkı kızdırdılar.
  • 3:29 - 3:33
    Ta ki Octavian onların birer megaloman
    olduğuna tüm Roma'yı ikna edene kadar.
  • 3:33 - 3:36
    Ancak Antony'e saldıran,
  • 3:36 - 3:40
    Mısır'ı ilhak edip kendisini imparator
    ilan eden yine Octavian'dı.
  • 3:40 - 3:43
    Roma'yı yerle bir eden asıl şey,
  • 3:43 - 3:45
    Romalıların güçlü bir
    kadından korkmasıydı,
  • 3:45 - 3:47
    kadının kendisi değil.
  • 3:47 - 3:48
    Ne ironi ama.
  • 3:48 - 3:53
    Kleopatra'nın hikâyesi çoğunlukla
    Roma'daki düşmanları tarafından yazıldı,
  • 3:53 - 3:57
    daha sonra aradaki boşluklar, yazarlarca
    klişeler ve rivayetlerle dolduruldu.
  • 3:57 - 4:01
    Hayatını ve saltanatını hiçbir zaman
    tam anlamıyla bilemeyebiliriz,
  • 4:01 - 4:04
    ancak tarihi sorguya çekerek,
  • 4:04 - 4:07
    hakkındaki gerçekleri ve rivayetleri
    birbirinden ayırabiliriz.
Title:
Tarih ve Kleopatra - Alex Gendler
Description:

Dersin tamamı için: ed.ted.com/lessons/history-vs-cleopatra-alex-gendler

Kleopatra, Roma'nın en iyi iki generalinin aklını çelmeyi başaran, tarihin adı çıkmış kraliçesi. İflah olmaz bir gönül hırsızı mıydı, yoksa ülkesi için çalışan büyük bir lider mi? Alex Gendler, bu tartışmalı figürü daha iyi anlamak ve anlatmak için, tarihi sorguya çekiyor.

Ders, Alex Gendler. Animasyon, Brett Underhill.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:28

Turkish subtitles

Revisions