Göçmen iletişimimiz çöktü! -- nasıl daha iyisini kurabiliriz

ABD göçmen tartışması nasıl bu kadar ayrıştırıcı oldu? Tarihçi ve yazar Paul A. Kramer, ders niteliğindeki bu konuşmasında, ''içeridekiler ve ötekiler'' arasındaki sınırın ABD'nin göçmenlere yaklaşımına nasıl bu kadar hükmettiğini anlatıyor ve kimin hayatının, haklarının ve emeğinin önemli olduğu tartışmasını yeniden şekillendirecek yeni sorular ileri sürüyor.

Bugünlerde insanlar göçmenlik
sistemimizin çökmüş olduğunu söylüyorlar.

Ben ise bugün göçmen iletişimimizin
kopmuş olduğuna değinmek

ve daha iyisini inşa edebileceğimiz
yöntemler önermek istiyorum.

Bunu yapabilmek adına

göçmenlik,

Amerika Birleşik Devletleri,

ve dünya hakkında

göçmenlik tartışmasının sınırlarını
kaldırabilecek yeni sorular soracağım.

Bu dakikalarda bile ABD sınırında
ve sınırın çok ötesinde

göçmenlerin yaşamlarının
ve refahlarının riske atıldığı

halihazırdaki hararetli
tartışmadan bahsetmeyeceğim.

Onun yerine, 1990'ların ortalarında
New Jersey'de

ABD tarihini ciddiyetle çalışan
yüksek lisans öğrencisi olmamdan

ve şu anda ABD tarihini
Nashville Tennessee'deki

Vanderblit Üniversitesi'nde
ders veriyor olmamdan bahsedeceğim.

Çalışmadığım zamanlarda,

bazen tezimi yazmaktan uzaklaşmak için

arkadaşlarımla beraber göçmen
haklarının ihlal edilmesine

yol açabilecek yasaları protesto ettiğimiz

parlak renkli el ilanlarını dağıtmak için
şehre inerdik.

İlanlarımız samimiydi, iyi niyetliydi

ve gerçeklerle örtüşüyordu.

Fakat şimdi fark ediyorum ki
aynı zamanda bir çeşit problemdiler.

Örnek verecek olursak

''Göçmenlerin eğitim haklarını,
sağlık haklarını,

sosyal güvenlik haklarını
ellerinden almayın.

Göçmenler çok fazla çalışıyorlar,

vergilerini ödüyorlar,

yasalara uyuyorlar.

Sosyal hizmetlerden Amerikalılara kıyasla
daha az yararlanıyorlar.

İngilizce öğrenmeye istekliler.

Çocukları tüm dünyada ABD ordusuna
hizmet ediyor.'' diyorlardı.

Kuşkusuz ki bunlar her gün
duyduğumuz argümanlar.

Göçmenler ve destekleyicileri,
bu argümanları

göçmen haklarını inkar eden
ya da onları toplumdan ihraç eden

insanlara karşı koymak için kullanıyorlar.

Bir noktaya kadar bu argümanların,

göçmenleri savunanların başvuracağı türde
iddialar olduğu çok mantıklı geliyor.

Fakat uzun vadede,
hatta belki kısa vadede bile

bu argümanların ters etki
yaratabileceğini düşünüyorum.

Peki neden?

Çünkü bu, kendini muhaliflerin
arasında savunamayacağın

her zamanki çetin savaş.

Farkında olmayarak
arkadaşlarımla dağıttığımız bildiriler

ve bugünlerde duyduğumuz
argümanların uyarlamaları

aslında göçmenlik karşıtı
bir amaca hizmet ediyorlardı.

Bizler de göçmenlerin,

az sonra açıklamayı umduğum

halihazırda bizlerden biri olduklarının
öneminden ziyade,

onların öteki olduğunu düşünerek
kısmen bu amaca hizmet ediyoruz.

Üç soru etrafında göçmenlik tartışmasını
körüklemeyi başaranlar,

göçmenlerin muhalifi olan nativistlerdir.

Öncelikle göçmenlerin faydalı bir araç
olup olamayacağı sorusu sorulur.

Göçmenlerden nasıl yararlanabiliriz?

Bizi daha zengin ve güçlü yapabilirler mi?

Nativistler bu soruyu
''Hayır, göçmenler bize çok az şey

ya da koca bir hiçlik sunarlar.''
diye yanıtlarlar.

İkinci soru ise göçmenlerin öteki olup
olmadığıyla ilgili.

Göçmenler bize benzeyebilirler mi?

Bize benzeyecek yeterlilikteler mi?

Asimile edilebilirler mi?

Asimile edilmeye istekliler mi?

Yine nativistler bu soruyu

''Hayır, göçmenler temelli olarak bizden
farkı ve geridedirler.'' diye yanıtlarlar.

Üçüncü soru göçmenlerin
birer parazit olup olmadığı.

Bize zararları dokunur mu?
Kaynaklarımızı kuruturlar mı?

İşte şimdi nativistler bu soruyu
''Evet, evet göçmenler tehlike saçarlar

ve bizim varlıklarımızı tüketirler.''
diye yanıtlarlar.

Bu üç sorunun ve arkasındaki
nativist maksadın göçmen tartışması

sınırlarını daha da genişletmekte
başarılı olduğunu söyleyebilirim.

İçeridekiler ve ötekiler arasında,

yani biz ve onlar arasında,

sadece bizim önemli olduğumuz,

göçmenlerin ise önemli olmadığını
söyleyip bir çeşit hiyerarşik sınır çizen

bu sorular özünde
göçmenlik karşıtı ve nativist.

Bu soruların ardındaki, kendini davasına
adayan nativist camia dışındaki

itici kuvvet ise her gün faydalandıkları,
görünürde zararsız olan

bir ulusa ait olma algısı

faaliyete geçirme

ve bu algıyı derinleştirme

ve kızıştırma yöntemleridir.

Nativistler, kendilerini içeridekiler
ve ötekiler arasında

keskin bir uçurum yaratmaya adamışlardır.

Fakat uçurum, ulusların kendilerini
nasıl tanımladıklarının temelindedir.

Sık sık ırk ve din bağlamında derinleşen

içerisi ve dışarısı arasındaki çatlaklar

derinleştirilmek ve sömürülmek için
her zaman o temeldedir.

Bu muhtemelen nativist yaklaşıma
kendilerini göçmen karşıtı olarak

tanımlayanların çok ötesinde,
kendilerini aşırı derecede

göçmen taraftarı olarak tanımlayanlar
arasında da yankılanma imkanı veriyor.

Böylece Göç Yasası müttefikleri

nativistlerin dayattıkları
bu soruları cevaplarken

onları çok ciddiye alıyorlar.

Bu soruları ve bir ölçüde
soruların ardındaki

göçmen karşıtı tavrı
meşrulaştırıyorlar.

Bu soruları, doğru düzgün bilmeden bile
ciddiyetle ele aldığımızda

göçmen iletişiminin kapalı,
dışlayıcı sınırlarını güçlendiriyoruz.

Peki bu noktaya nasıl geldik?

Bunlar göçmen tartışmamıza
nasıl yön verdiler?

İşte şimdi tarih profesörlüğümün
devreye gireceği

bazı tarihsel hikayelere ihtiyacımız var.

ABD zümresi, bağımsız bir ulus
olduğu ilk yüzyılında

göçmenliğe ulusal düzeyde
çok sınırlı kısıtlamalar getirmişti.

Aslında birçok politikacı ve işveren

sanayiyi geliştirmek

ve bölgelerini gasp edebilmek için
onları yerleşimci olarak servis edebilmek

amacıyla göçmenleri iyileştirmek
adına çok uğraş verdiler.

Fakat Amerikan İç Savaşı'ndan sonra

nativistlerin sesi daha güçlü,
daha gür çıkmaya başladı.

Amerikan tünellerini kazan,
onların yemeklerini pişiren,

savaşlarında savaşan,

geceleri çocuklarını yatağa yatıran

Asyalılar, Latin Amerikalılar,
Karayipler ve Avrupalı mülteciler,

onları daimi ötekiler olarak atayan,

içeri girmelerine müsade etmeyen

yeni ve yoğun bir yabancı
düşmanlığıyla karşılaştılar.

1920'lerin ortalarına kadar nativistler

belirsiz sayıdaki savunmasız göçmenleri
ve mültecileri ötekileştiren

ırkçı yasalar koyarak kazandılar.

Göçmenler ve müttefikleri tüm bunlara
karşı koymak için ellerinden gelenin

en iyisini yaptılar.

Fakat kendilerini nativist komplosunun
içinde savunma halinde buldular.

Nativistler göçmenlerin faydalı
olmadığını söylediğinde

göçmen yandaşları faydalı
olduklarını söylüyordu.

Nativistler onları öteki olmayla
itham ettiğinde

göçmen yandaşları onların kültüre
ayak uyduracaklarını temin ediyordu.

Nativistler, göçmenlerin tehlikeli
parazitler olduğu fikriyle dolmuşken

göçmen yandaşları, göçmenlerin
sadakatini,

itaatkarlığını, çalışkanlıklarını
ve tutumluluğunu vurguluyorlardı.

Yandaşlar göçmenlere kucak açtığında bile

çoğu nativist, göçmenlere hala
acınası, kurtarılmaya muhtaç

islah edilmesi ve tolere edilmesi gereken

fakat hiçbir zaman
hak ve saygı açısından

tamamıyla içeridekilerle eşit olmayan
''ötekiler'' gözüyle bakıyordu.

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra özellikle
1960'ların ortalarından günümüze kadar

mülteciler ve yandaşları
20. yy ortalarındaki

kısıtlamaları yıkarak
mültecilere ve özel yeteneklilere

ülkeye giriş kabulü veren
ve aile birleşim hakkına

öncelik veren yeni bir sistem kazanarak

olayların gidişatını
bütünüyle değiştirdiler.

Fakat ondan sonra, esas olarak
göçmen tartışmasının

temellerini değiştirmekte
başarılı olamadılar.

Bu yüzden tartışmanın temelleri
şuanki sarsıcı tartışmamızı

sürdürmeye hazır şekilde hala ayakta.

İşte bu iletişim çöktü.

Eski sorular zararlı ve bölücüydü.

Peki biz bu eski iletişimden

bizi daha adil, daha insaflı

ve daha güven veren
bir dünyaya yakınlaştıracak

yeni bir iletişimi nasıl kurabiliriz?

Yapmak zorunda olduğumuz şeyin
bir toplumun yapabileceği

en zor şeylerden biri olduğunu
söylemek istiyorum:

Kimin hayatının, kimin haklarının

ve kimin emeğinin kayda değer olduğunun

sınırlarını tekrar çizmemiz gerekiyor.

Sınırları tekrar çizmemiz gerekiyor,

kendi sınırlarımızı
tekrar çizmemiz gerekiyor.

Bunu yapabilmek için öncelikle
olabildiğine geniş

fakat ciddi ölçüde kusurlu
bir dünya görüşünü ele almamız lazım.

Bu dünya görüşüne göre

yaşadığımız, çalıştığımız
kendi işimizi umursadığımız

topraklarımızın,
ulusal sınırlarımızın içerisi var.

Bir de diğer her yerin
olduğu dışarısı var.

Bu dünya görüşüne göre
mülteciler topraklarımıza girdiğinde

dışarıdan içeriye geçmiş oluyorlar

fakat ''dışarıdakiler'' olarak kalıyorlar.

Elde ettikleri herhangi bir
yetki veya olanak

göçmenlerin hakları olmaktan ziyade
bizden onlara bir hediye oluyor.

Bu görüşün neden bu kadar
yaygın olduğunu anlamak zor değil.

Bu görüş, konuşmamıza, hareket etmemize,
sınıflarımıza astığımız

sınırları çizilmiş haritalara kadar
hayatımızın her anında pekiştiriliyor.

Bu dünya görüşünün sorunu şu ki

dünyada işlerin nasıl yürüdüğüyle

ve geçmişte nasıl yürümüş
olduğuyla uyuşmaması.

Tabii ki de Amerikalı işçiler
toplumu kalkındırdılar.

Fakat göçmenler de bilhassa

önemli ama çok az Amerikalının çalıştığı

tarım gibi sektörlerde çalıştılar.

Ulus inşa edildiğinden beri

Amerikalılar,
Amerikan iş gücünün bir parçası.

Tabii ki de Amerikalılar toplumda
haklarını güvenceye alan

bir gelenek inşa ettiler.

Fakat göçmenler de inşa ettiler.

Vatandaşlık hakları
ve sendikalaşmış işgücü gibi

toplumdaki herkese hakkını ulaştırmak
için mücadele ettikleri

tüm büyük sosyal hareketlerde
göçmenler de oradaydı.

Böylece göçmenler çoktandır hak,

demokrasi ve özgürlük mücadelesi
veriyorlar.

Sonuç olarak
Amerikalılar ve tüm Batı dünyası

sadece kendi işlerine bakıp

kendi sınırları içinde kalmadılar.

Diğer ulusların sınırlarına
saygı göstermediler,

ordularıyla dünyaya açıldılar,

bölgeleri ve kaynakları ele geçirdiler

ve çoğu mülteci vatanından

muazzam kar elde ettiler.

Bu anlamda çoğu mülteci aslında
çoktan Amerikan gücünün ''içerisinde''.

İçerinin ve dışarının zihindeki

değişik haritası beraberindeki asıl soru

ülkelerin mültecileri içeriye dahil
edip etmeyeceği değil.

Aslında çoktan dahiller, içerideler.

Asıl soru, ABD'nin veya diğer
ülkelerin mültecilere

oluşumunda emeklerinin,
müdahalelerinin ve vatanlarının

temel rol oynadığı haklara ve olanaklara

ulaşma imkanı verip vermeyeceği.

Zihindeki bu yeni haritayla

tamamıyla önceden sorduğumuz
sorulardan farklı,

göçmen tartışmasının sınırlarını
değiştirebilecek, çetin, yeni

ve acilen ihtiyaç duyduğumuz
üç yeni soruyu sorabiliriz.

Sorularımız, işçi hakları,

sorumluluk

ve eşitlik hakkında.

İlk olarak işçi hakları hakkında
soru sormaya ihtiyacımız var.

Var olan politikalar göçmenlerin
kendini savunmasını nasıl zorlaştırıyor,

maaşlarını aşağı çekerek
haklarını ve korunmalarını

sömürülmeye müsait bir duruma
nasıl sürüklüyor?

Mülteciler yakalanma, gözaltına alınma
ve sınır dışı edilmekle tehdit edildiğinde

iş verenleri onları
suistimal edebileceklerini,

azarlayabileceklerini,
eğer karşı koyarlarsa

Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza'ya
teslim edebileceklerini biliyorlar.

İş verenlerin göçmenleri
eksik evraklarıyla korkutması

işçileri aşırı sömürülebilir

bir duruma sokuyor.

Bu durumdan sadece
göçmen işçiler değil

tüm işçiler etkileniyor.

İkinci olarak sorumluluklar hakkında
soru sormaya ihtiyacımız var.

ABD gibi zengin ve güçlü ülkelerin

göçmenler için kendi vatanlarında
barınmanın zorlaştırılmasındaki

ya da imkansız hale
getirilmesindeki rolü nedir?

Göçünü toparlayıp ülkeni terk etmek
zor ve tehlikeli

fakat çoğu göçmenin
eğer hayatta kalmak istiyorlarsa

evde kalmak gibi bir seçeneği yok.

Batı dünyasında köklü bir yeri olan
savaşlar, ticaret anlaşmaları

ve tüketim alışkanlıkları

burada büyük ve yıkıcı bir rol oynuyor.

ABD, Avrupa Birliği ve Çin gibi

-dünyanın karbon yayılım liderlerinin-

küresel ısınma yüzünden
çoktan vatanlarından sürgün edilmiş

milyonlarca insana karşı
sorumlulukları neler?

Üçüncü olarak eşitlik hakkında
soru sormalıyız.

Evrensel eşitsizlik, gitgide şiddetlenen,
yürek burkan bir problem.

Gelir ve refah dengesi arasındaki uçurum
tüm dünyada giderek artıyor

ve gitgide zengin veya fakir olduğunuzu

diğer her şeyden daha çok
belirleyen faktör

hangi ülkede doğduğunuz oluyor

ki zengin bir ülkede doğmuş olmanız
sizin için mükemmel oluyor.

Fakat aslında bu, sağlıklı
ve tatmin edici bir yaşam şansının

son derece adaletsiz bir dağılımı demek.

Göçmenlerin ailelerine
para veya eşya göndermesi,

eğer uçurum çok açılmadıysa

aradaki farkın daralmasında
çok önemli bir rol oynuyor.

Bu, dünyadaki tüm yabancılara
yardım kuruluşlarının toplamından

daha büyük bir rol oynuyor.

Göçmenleri bir araç olarak,

ötekiler olarak

ve parazitler olarak

değerlendiren nativist
sorularla başlamıştık.

Peki işçi hakları,

sorumluluklar

ve eşitlik hakkındaki yeni sorularımız

bizi nereye götürecek?

Bu sorular aşağılanmayı reddediyor
ve adaleti sarıp sarmalıyor.

Bu sorular biz ve ''ötekiler'' arasındaki

nativist ve milliyetçi
bölünmüşlüğü reddediyor.

Bu sorular karşılaşabileceğimiz
problemlere ve küresel ısınma gibi

halihazırda mücadele ettiğimiz problemlere
karşı gardımızı almamıza yardım edecek.

Yeni sorularımızı eski sorularımızla
yer değiştirmek

kolay olmayacak.

Sınırlarımızla mücadele edip
onları genişletebilmek

sanıldığı kadar küçük bir ihtimal değil.

İnce zekaya, yaratıcılığa
ve cesarete ihtiyacımız var.

Eski sorular çok uzun zamandır bizimleler

ve kendi kendilerine gitmeyecekler,

bir gecede kaybolmayacaklar.

Eğer soruları değiştimeyi başarırsak

cevaplar çetrefilleşecek,

adanmışlık ve feragat etmeyi
gerektirecekler.

Eşitsizliğin hüküm sürdüğü dünyada

kimin göçmen iletişimine katılma yetkisine
sahip olduğu ve kimin olmadığı

sorusuna odaklanmak zorunda kalacağız.

Fakat göçmen tartışmasının
sınırları kaldırılabilir.

Sınırları kaldırmak hepimize bağlı.

Teşekkür ederim.

(Alkış)